All posts by Đàm Lan

Viết văn, làm thơ ĐÀM LAN (Đàm thị Tuyết Lan 74 Y Jut TPBMT Email : damlanbanme@yahoo.com.vn ĐT : 0985183225)

Bờ trượt

Tôi trân sững –nhìn anh như hơ hãi, ngột ngạt. Anh đó sao ? Nổi đậm một hàng ria rậm rạp, cẩu thả, gò má xương xương, đôi mắt thẳm sâu, hốc hác, mái tóc bồng bềnh rối bù, dấu vết những đêm.Tất cả những đường nét tạo nên một vẻ hoang dã, man dại. Có vẻ như trực giác tôi vừa nhận một vết chém, dậy lên một cảm giác nhói buốt. Giọng nói trầm đục đã quen thuộc qua những cuộc điện thọai :

_ Lạ lắm hả em ?

Sực tỉnh, tôi cúi đầu bối rối :

_ Em nghĩ, chưa chắc anh đã đến.
Continue reading Bờ trượt

Đêm tháng năm

Đêm tháng năm.

Tiếng ếch òam ọap, ồm ộp, lõm bõm từ những vũng bùn lầy, ao hồ quyện lẫn tiếng dế gáy rúc lên từng hồi. Tất cả những thanh âm côn trùng cứ như một bản hợp tấu, cũng có lúc trầm lúc bổng, lúc ngân nga, bất chợt có lúc lặng đi rồi lại rộ lên. Đêm – Thế giới của những lòai côn trùng. Chóc chốc lại có tiếng vỗ cánh lập bập của lòai dơi, lập lòe ánh sáng của những con đom đóm, cái thứ ánh sáng chớp nháy ấy như tô thêm sự huyền bí cho màn đêm. Thi thỏang lại có tiếng quật đuôi của một con rắn đớp mồi. Đêm gói gém biết bao điều bí ẩn : Con mồi và kẻ săn mồi. Những cuộc giao chiến lặng thầm mà quyết liệt, để cuối cùng chỉ còn lại bên thắng cuộc.

Muỗi. Một lực lượng hùng hậu nhất của đêm, chúng biết kết hợp sức mạnh từ hàng ngàn đôi cánh mỏng manh, với thứ vũ khí thật bé nhỏ mà bén ngót, một thứ vũ khí cực kỳ hỉểm ác và thuận lợi cho phép chúng tha hồ thao túng.Thứ thức ăn của chúng là một lọai thức ăn đặc biệt cao cấp. Để có được một giọt máu, cơ thể phải chiết xuất từ những phần trăm dinh dưỡng của biết bao lọai thực phẩm. Thế mà chỉ trong vòng một giây, cái bụng to kềnh của chú muỗi đã ẵm gọn. Sự sinh sản nhanh chóng khiến chúng luôn là một đối thủ đáng ngại của nhiều lòai. Những nơi bụi rậm lùm lùm dưới những tán lá, ẩm thấp và tối tăm, có thể tạo thành một lô cốt an tòan cho kẻ đi săn, thì cũng là nơi trú ngụ tuyệt vời của cộng đồng muỗi.

Hắn tê dại cả thân người trong một tư thế đã bị đóng cứng suốt mấy giờ đồng hồ. Cái tư thế ấy lúc đầu quả là thuận tiện cho sự quan sát và sẵn sàng cho những bước nhảy vụt về phía trước. Nhưng hắn lại không biết trước cái tư thế ấy lại bị động trong một khỏang thời gian dài đến thế. Sao ánh đèn nơi cửa sổ kia lại không chịu tắt đi cho rồi kia chứ ? Đó là thứ ánh sáng khó chịu nhất cho hắn trong lúc này. Vùng ánh sáng yếu ớt. chỉ đủ bao trùm mấy mươi phân vuông trên một cái bàn, nhưng lại đủ uy lực để khống chế sự manh động, mưu toan và ám muội, đủ sức trói hắn đến liệt cả nửa thân mình. Không thể chịu đựng nổi nữa, hắn cố thật nhẹ đến mức không thể nhẹ hơn, để chuyển động cái khối cơ thể thóat khỏi sự tê cứng. Một tiếng rắc cụp của chính những khớp xương hắn cũng đủ làm hắn giật nảy mình, đủ để đánh động một con chó con con đang tập tọng hực lên một tiếng. Ánh sáng nơi khung cửa sổ hơi di động, bóng một cái đầu ló ra ngòai nhìn quanh quất, rồi một tiếng nạt khẽ “Bim, thôi nào, có ai đâu” Hắn vội ụp mặt xuống đống lá mục, một thứ mùi thum thủm xộc vào mũi hắn, hắn vội bịt chặt mũ để kìm cái hắt hơi. Sự kìm nén làm làn hơi không có lối thóat phải trở ngược xuống cuống họng biến thành tiếng kêu ục ục, cuống phổi thốn lên tạo thành một cơn đau tức trong lồng ngực. Hắn thả tay trên mũi xuống, thở hổn hển, một tay chặn ngực, một tay đưa lên măt quẹt khóe nước ri rỉ. Hắn bực bội thốt thầm “Bố khỉ ! Đồ chết tiệt” Hắn ném một tia nhìn giận dữ về phía cái cửa sổ, cái thứ ánh sáng vàng vọt đó vẫn như trêu ngươi, như thách thức.

Đêm tháng năm.

Mảnh trăng cuối tháng như con dao mổ nằm chênh vênh, bờn bợt giữa nhấp nháy các vì sao. Gió nhè nhẹ, thoang thỏang, tạo cảm giác đê mê dễ chịu, không đủ để gọi là se da, nhưng cũng tạm gọi là cái cớ dể cô gái nép vào bên ngực chàng trai, và cánh tay của chàng trai cũng đử lý do để vòng qua tấm lưng thon chắc của cô gái, ôm sát vào mình, tỏ ra yêu thương, che chở. Tiếng thở dồn dập của hai đôi môi nóng hổi buộc vào nhau. Đôi trai gái mới lớn thả mình vào cảm xúc hân hoan của sự khám phá mới mẻ. Nhưng cô gái vẫn còn đủ tỉnh táo khẽ đẩy chàng trai ra, thẹn thùng : “Anh …mình cưới nhau đã” Chàng trai còn nuối tiếc ôm ghì lấy cô gái một lần nữa rồi mới chịu buông ra, nằm sọai trên tàu lá chuối nhìn bầu trời lấm tấm những vì sao, mơ màng : “Bao giờ thì chúng mình cưới nhau nhỉ ?” Cô gái gối đầu lên cánh tay của chàng trai, lắng nghe nhịp thở của cả hai quả tim. Chàng trai vẫn tiếp tục mơ màng : “Bao giờ nhà anh mua nổi một con bò, rồi nó đẻ ra một con bò nữa thì mới cưới vợ cho anh được” Cô gái thỏ thẻ : “Chắc không lâu nữa đâu anh nhỉ ? Với lại vội gì, em còn phả học làm người lớn đã chứ .” “Thế em chưa là người lớn à ?” “Mẹ em bảo hết là trẻ con nhưng chưa là người lớn” “Để anh dạy cho…thế này này..” “Á, cái anh này…” Cả hai lại xoắn vào nhau, một lúc sau cô gái vùng dậy : “Thôi, em phải về đây, khuya lắm rồi anh ạ .” “Khuya gì ? Còn sớm chán. Có bố em ở nhà đâu mà sợ . Ờ mà bố em làm gì mà hay vắng nhà khuya thế ?” “Em chẳng biết nữa .” Câu hỏi của người yêu làm cô gái bỗng đăm chiêu. Đã từ lâu, cô ngờ ngợ bố mẹ cô có chuyện gì là lạ. Cô cứ muốn hỏi mẹ, nhưng cứ nhìn bộ mặt rắn đanh, giọng nói the thé, rin rít, cô lại thấy sợ. Hàng ngày, khi cô đi làm, đi chợ, thường có cảm giác những ánh mắt thiếu thân thiện, nhũng câu nói đổng cảng như nhằm vào mình : “Ối giời, cứ ăn mặn cho lắm vào rồi khát nước đến đời con đời cháu thôi” “Con gái sắp đến tuổi lấy chồng rồi mà chả nghĩ gì đến tương lai hạnh phúc cho nó cả. Xem thằng nào vô phúc thì bảo hộ nó một tiếng, kẻo phí công cha mẹ nó nuôi dạy cả bao nhiêu năm .” “Rau nào thì sâu nấy, cả vợ lẫn chồng rồi thì cũng đến cả con thôi. Bố mẹ thế thì làm sao dạy con tốt được” Đại lọai là những câu nói như thế kèm theo cái nhìn khinh miệt làm cô cứ gai gai người, mặc dù không biết chắc có phải người ta nói đến người nhà mình không ? Nhưng trực giác cô mách bảo như có gì liên quan. Một điều nữa mà cô cảm nhận được là sự xa lánh của bà con lối xóm. Không thấy ai đến nhà chơi với mẹ cô, câu kia chuyện nọ như những người phụ nữ khác. Cũng không thấy mấy bác hàng xóm sang chơi với bố cô, bàn cờ ly rượu như nhũng người đàn ông khác. Đôi lúc họ có vô tình gặp bố hoặc mẹ cô ngang đường thì cũng chi quấy quá dăm câu chiếu lệ rồi cáo bận đi ngay. Chỉ có vài chú trông dáng vẻ la lét, luộm thuộm hay tụ tập lúc chiều sẫm. Bố cô trông như người mắc bệnh, da dẻ vàng xỉn, mặt mày xanh xám, choắt choeo, đôi mắt hi hí sùm sụp lúc nào cũng nhìn chập xuống, nếu bất giác trừng lên thì lại tóat ra một tia nhìn lạnh lẽo, ác hiểm. Cô rât sợ chạm phải tia nhìn ấy lắm. Cách bài trí một số đồ đạc trong nhà cũng có vẻ không được hợp lý lắm. Chiếc giường ngủ của bố mẹ cô lại được kê đặt một góc của gian nhà ngòai, còn giường ngủ của mấy chị em cô thì lại kê ở gian trong, nếu đổi lại thì đúng chỗ hơn. Cô cũng chẳng hiểu tại sao lại như thế. Thỉnh thoảng có đêm trở mình thức giấc, cô lóang thóang nghe có tiềng lào thào, tiếng lịch kịch, và cả tiếng òng ộc đổ rượu từ hũ ra ly. Có lần cô định nhổm ra xem, nhưng chợt nhớ lời đe nẹt của mẹ “ Đêm hôm lo mà ngủ đi nhá, đứa nào ra vào lộn xộn, tao cho ăn đòn nhừ xương đấy” cô lại thôi . Chàng trai thấy cô gái ngồi thừ ra nghĩ ngợi thì vòng tay ôm cô vào lòng thủ thỉ “Em nghĩ gì thể ? Sợ anh không có tiền cươi em à ?”. Dựa vào người chàng trai đầy tin cậy, cô khẽ nói : “Em không lo, mình ráng làm rồi để dành thì cũng đến lúc sẽ có thôi mà.” Trong đôi tay nồng nhiệt của tình yêu, cô gái lại mau chóng quên đi những gì vừa nghĩ ngợi.

Đêm tháng năm.

Trời bỗng đổ cơn mưa. Cơn mưa không hề báo trước, những hạt mưa năng dần, xối xả. Trong những tiếng sấm xét đì đùng, những ánh chớp lấp lóa, có hai người cố áp mình vào một thân cây, bên trên là những tán lá rủ um tùm. Một giọng nói với âm lượng thật nhỏ : “Ông trời tai ngược thế ! Lúc chiều trông đẹp đẽ tạnh ráo, nên chẳng đem theo áo mưa.” Một giọng khác cũng nhỏ như thế : “Phải chịu thôi chứ làm sao bây giờ, chỉ cầu cho ông thiên lôi đừng nhè cái cây này mà vung lưỡi mác là được rồi.” “Mưa có khi lại hay đấy. Đèn tắt rồi, thôi, chú ý đi.”

Mưa sầm sập, cả thân hình ướt sũng nhưng hắn cười khóai trá. Ông trời giúp ta rồi. Hắn bỗng rùng mình vì lạnh, chợt thấy thèm ly rượu thuốc uống đến đâu nóng đến đó mà vợ hắn đang để sẵn ở nhà. Hắn hà hơi vào hai tay xoa mạnh và rên lên : “Giờ mới chịu tắt đèn. Mẹ mà, giỏi thức nữa đi.” Bây giờ thì không cần phải vội, vì đã có mưa làm đồng phạm. Cũng chẳng cần phải lo lắng giữ gìn gì nữa, co duỗi chân tay cho đỡ mỏi đã. Sư nó, tê cứng hết cả rồi. Nhằm nhò gì, có những đêm đông lạnh buốt như đồng, cái tê buốt cứ như những thanh sắt nhọn thuốn vào tận xương tủy, hắn vẫn trân mình để trót lọt những phi vụ đáng kể. Bất giác hắn tự hỏi : “ Mình trở thành kẻ ăn đêm từ bao giờ ấy nhỉ ? Ngày xưa cái lão thầy bói láo tóet ấy bảo mình có phúc dức ba đời để lại, chả phải lo lắng gì, cứ việc ngồi duỗi mà giàu sụ lên thôi.” Ừ mà lẽ ra thì phải thế chứ. Một đêm bằng ba năm cơ mà. Nó đí đâu hết thế nhỉ ? Mấy cái tàu há mồm ở nhà, lại thêm bao khỏan chung chia. Mẹ nó, lúc làm thì đ…thấy thằng nào nhúng tay, mà có nhúng thì cũng trật trìa chia chác, mà lúc ăn thì sao lắm thế. Họng to, thây mập. Bố nó, cái trò đời…

Hắn bỗng nhớ ngày xưa cha hắn hay chửi : “Nhà tao vô phúc sinh ra quả đắng, củ sùng. Mày cứ giỏi đi ăn của người đi, rồi khối kẻ nó ăn lại của mày, ăn cho mày trơ mắt ếch ra cho mà xem.” Hắn ngẫm thấy cha hắn nói không sai. Chẳng hiểu ma lôi hay quỷ khiến, hễ cứ thấy nhà ai có cái gì lọt vào mắt là hắn tìm mọi cách lấy cho bằng được. Lúc bé thì đồ chơi, vật dụng của trẻ con hàng xóm, lớn thêm chút nữa thì những thứ vặt vãnh bán được thành tiền. Hắn không leo nổi qua cấp hai cùng vì cái thói tính ấy. Thất học, lại không thích bất cứ một nghề nghiệp gì, chỉ thích ăn chơi vung vãi, cộng với bản năng trộm cắp, hắn đã làm cho cha mẹ không biết bao phen điêu đứng, và rồi một ngày, cha mẹ hắn không chịu nổi nỗi nhục với bà con xóm làng, sau bao phen cải hóa vô hiệu, nên đuổi hắn ra khỏi nhà. Đi thì đi. Đi đến đâu thì cầu âu đến đấy. Ngưu tầm ngưu, mã tầm mã. Hắn tầm đúng một con vợ cũng ngang ngửa với chồng, lại tầm thêm vài tên giỏi tát. Thế là tha hồ tát của thiên hạ. Bọn hắn biết những nơi làm ăn ngon nhất là những vùng nửa thôn nửa thị. Do yêu cầu của công việc, có nhiều thứ vật dụng không thể gọn nhẹ trong nhà, cây cối thì um tùm, thuận lợi cho việc ẩn nấp, rình rập. Nhà cửa thì đa phần là tôn ván tạm bợ, rất dễ cho sự xâm nhập. Khi biết mất thì cùng lắm là ơi hời than khóc, cùng lắm đơn thư nghuệch ngọac đi từ thôn đế xã. Mà chuyện ấy thì bọn ắn thừa phép vô hiệu hóa. Hà hà. Tụi mày muốn sao ? Một uống rượu. Hai dọn mâm. Có thằng ngu nào lại đi chối rượu để dọn mâm. Ừ thì kín đáo một tí cho lâu dài. Có điều hắn cũng đủ thông minh để biết giới hạn trong một phạm vi trị giá. Đánh những quả lớn quá thì sẽ động đến trên cao, nhỡ đòn trên giáng xuống thì toi tất tật cả lũ. Dân tình biết nhiều, biết lắm, có khi biết rất tường tận nữa, nhưng chẳng biết kêu ai, lỡ kêu không đúng nơi đúng chỗ còn bị thù hằn, tức quá thì chỉ biết cạnh khóe dăm câu sau lưng bọn hắn. Thế nên bọn hắn cứ ung dung, phởn phơ đêm làm ngày nhậu. Gần đây mồi cung đã vãn, người ta cũng đã phải nhiều biện pháp đề phòng hơn. Nhưng dẫu sao thì..

Mưa đã nhẹ hạt, hắn căng mắt nhìn về phía chái nhà, tay sờ qua túi quần, cái kìm cộng lực, kẻ thủ hạ thân tín nhất luôn theo hắn trong từng phi vụ, vẫn cồm cộm như báo hiệu đã sẵn sàng. Đảo mắt nhìn quanh vài vòng cho yên tâm, rồi hắn thận trọng rời chỗ nấp men theo rìa rào, và hơ hớt nép mình vào một thân cây, một chút không nghe động tĩnh gì ngòai tiếng mưa vẫn rỉ rả, hắn nhẹ tiến sát đến bên cánh cửa bếp. Nhìn vào trong qua khe cửa, yên ả quá, có nghĩa những người trong nhà đã yên giấc say. Còn phải nói, mưa này vùi trong chăn ấm, có mà phê thẳng đến sáng. Hắn nhếch môi, nghĩ dến những gì chút nữa theo hắn về nhà. Móc cái kìm ra, chỉ bằng mấy động tác nhanh gọn, cánh cửa đã bật chốt, hắn lách nhẹ vào trong, thuận tay khép lại, nhưng cánh tay hắn như vấp phải một lực cản, hắn chưa kịp hiểu là điều gì đang xảy ra, thì mắt hắn vụt chói lòa bởi một luồng sáng, đồng thời một tiếng quát vừa phải nhưng đanh gọn : “Đứng im, mày đã bị bắt quả tang rồi nhá”. Và thóat một cái, hai cánh tay hắn bị khóa chéo ra sau. Hắn chỉ kịp ớ lên một tiếng rồi chết lặng. Bên cạnh hắn bây giờ là hai người, một người đang móc cái còng số 8 tra vào hai cổ tay hắn. Còn người kia gõ tay vào cửa kêu to : “Chủ nhà ơi ! Dậy đi, bắt được trộm đây này” . Tiếng gọi không khác gì sấm nổ, dựng ngược những người đang trong giấc sâu chồm dậy với tâm trạng hỏang hốt. Cô giáo Thủy vừa ôm ngực vừa lắp bắp : “ Các…các anh là…là a..i ?”

Móc cái thẻ đỏ trong túi, soi qua ánh đèn bin cho chủ nhà thấy, anh công an nói : “Chị bình tĩnh, không sao nữa rồi. Bây giờ nhờ chị cho chúng tôi vào làm biên bản.” Hiểu ra vấn đề, cô giáo Thủy vừa thở vừa kêu lên : “Ôi trời ơi ! May quá, chút nữa thì mẹ con em chết. Sao mà các anh có mặt kịp lúc thế ? ”. Vừa nói cô vừa mau chóng dẫn mấy ngườ khác bất đắc dĩ vào nhà. Một cậu bé trai đã bê ngọn đèn dầu dể giữa bàn. Thấy hai anh công an ướt khắp từ đầu đến chân, môi tím tái vì lạnh, cô giáo Thủy vội đi lấy cái khăn và lọ dầu. Hắn bị đẩy vào giữa vùng sáng, điều hắn tối kỵ, nhưng không phải là lúc hắn có thể chọn lựa. Từ lúc nghe những giọng nói, hắn đã ngờ ngợ, giờ lén liếc qua hai gương mặt, hắn kêu thầm : “Quái, hai thằng này ở đâu trông lạ quá, tụi ở đây mình biết mặt cả mà, hay tụi nó mới đổi về?” Thấy một người nhắc người kia “Báo xe xuống chưa ?” “Rồi”

Hắn chợt hiểu : “Chết mẹ, trên tỉnh rồi”, hắn bỗng rủn hết cả người. Cô giáo Thủy cũng nhận ra, ngạc nhiên : “Ồ, ra mấy anh từ trên tỉnh xuống ạ ?” “Vâng, chúng tôi thuộc công an tỉnh” “Sao các anh biết mà lặn lội xuống đây thế ạ ?” “Chúng tôi nhận được một số đơn thư của bà con, xem tình hình không chỉ là sự mất an ninh của một địa bàn, nên chúng tôi phải trực tiếp vào việc thôi.” “Các anh làm thế thì may cho bà con ở đây quá, đúng là khá nhiều chuyện đấy anh ạ.” Thủ tục cho một cái biên bản đã xong, những người liên quan ký vào. Trước khi giải tên tội phạm về trại tạm giam, những anh công an ghé qua khám xét nhà hắn và thu được một số tang vật chưa kịp tẩu tán. Vợ hắn run lẩy bẩy khi thấy hắn trở về không phải một mình như mọi lần. Lần này thì cô con gái được chúng kiến rõ mọi chuyện. Sau lúc đi chơi với người yêu về, cô còn thao thức chưa ngủ được thì…Cô chợt hiểu những gì bấy nay mọi người ám chỉ, cô đau đớn trước một sự thật phũ phàng, trố mắt nhìn hai người sinh ra mình, cô hét lên : “Bố…Mẹ..” , rồi đột nhiên chạy vụt ra sau nhà, từ đó vọng lại một tiếng “bủm” . Cả hai vợ chồng kêu rú lên : “Con ơi” và đổ sụm xuống….

Đàm Lan

Đêm hè

Nóng quá, trời lặng ngắt không một chút gió thỏang. Hai đứa trẻ sinh đôi cứ thay nhau khóc quấy. Hà hết dỗ đứa này lại gắt đứa kia. Có tiếng càu nhàu của bà Hóm :

_ Làm sao cho nó nín đi chứ, khóc như cha chết thế thì ai mà ngủ được ?

Túng – cha của hai đứa bé -sừng sộ :

_ Này, bà đừng độc mồm thế nhá, bà rủa ai đấy hả ?

Hà vội can chồng :

_ Bà ấy ngay miệng nói thế thôi chứ có rủa sả gì đâu. Con nó khóc quấy quá, người ta bực là phải rồi.

Sẵn đang cáu, Túng vặc luôn vợ :

_ Còn mày nữa, có mỗi việc dỗ con mà cũng không xong. Vứt mẹ nó hết đi.
Hà bật khóc :
_ Anh là cha nó mà anh ăn nói thế à ? Nó ốm, nó sốt nó mới quấy thế chứ. Đã không lo cho nó được miếng thuốc lại còn hắt hủi. Thôi để mẹ con tôi chết cho anh sướng cái thân …hu hu…
_ Chết đi, vợ con cái mẹ gì, nợ chín kiếp mười đòi báo hại tao giờ mới ra thân thế này đây ..

Hà tru tréo :

_ Giời ơi là giời ! Khốn nạn cho cái thân tôi, ba mẹ con vác mặt chầy chầy từ sáng đến tối, xin từng đồng hào về nuôi nó, nó lại còn chửi bằng đầu bằng cổ thế này đây…
_ Chúng mày có im hết đi không ? Hết con lại đến bố mẹ, có để cho ai ngủ không hả ?

Tiếng ông Ba cụt quát to ở một góc hiên làm Hà khóc to hơn :

_ Ai mà không muốn ngủ chứ ? Tôi cũng mệt chết rũ ra đây, sung sướng gì đâu. Nếu không phải vì thằng chồng khốn nạn thì mẹ con tôi đâu phải giăng nắng giăng mưa, ngủ bờ ngủ bụi thế này. Nhà cửa cha mẹ cho đầy đủ, nó ném cả vào đỏ đen, giờ ăn bám hai đứa mới đẻ, không biết nhục lại còn…

Một cái tát nảy lửa cắt ngang câu khóc kể của Hà, Túng rít lên :

_ Mày còn nói nữa, tao giết.

Bà Hóm ngồi dậy chỉ tay vào Túng mắng :

_ Cái thứ đàn ông như mày đem mà bỏ trôi sông, sức dài vai rộng, không làm gì để nuôi nổi vợ con lại còn vũ phu nữa hả ?

Ông Ba cụt cũng trỗi dậy, lục cục cái nạng ra chỗ vợ chồng Túng gằn giọng :

_ Phải cho mày một trận nên thân mới ra thằng đàn ông được.

Nhìn cái chân cụt của ông Ba, Túng trề môi :

_ Coi lại cái thân ông đi đã, què cụt thế kia mà còn ra giọng …
_ Mày…bố láo hả ?

Ông Ba định quơ cái nạng về phía Túng thi có tiếng ho khu khụ và giọng nói của ông Năm gàn :

_ Thôi đi. Đã không ra hồn người rồi, thằng nào cũng có cái mạng không, rúc vào cái xó hiên này còn gầm ghè nhau nỗi gì. Ngủ hết đi, mai còn kiếm cái mà bỏ vào mồm. Con vợ thằng Túng cũng nhịn đi, sang lấy cái áo của lão mà đắp thêm cho chúng nó. Sương khuya xuống rồi, khéo mai nó ốm nặng thì khổ. Ứ hừ …đã nghèo lại gặp cái eo, sinh một lúc hai đứa có bốc đất mà ăn cũng không đủ. Xem ai hiếm con thì cho họ đi, may ra chúng còn đỡ khổ. Dà… ông nội nó cũng khéo đặt tên con…

Lạ lùng thay, mọi ngày vẫn gọi là lão Năm gàn, vì ông ta ăn nói văng mạng, gàn bát xách. Lão bảo lão vứt đi cả cuộc đời rồi, còn mỗi cái mạng hom hem chờ ngày vứt nốt nữa là xong. Thế mà hôm nay những câu nói của lão chẳng gàn tí nào, lại còn có tác dụng nữa là khác. Ông Ba cụt cũng xẹp như quả bóng hơi, lê cái nạng lọc cọc đi về chỗ của mình, miệng còn lẩm bẩm “Cái thứ đàn ông vất đi” Bà Hóm thở ra đánh sượt :

_ Giá chết quách được cho nhẹ tội nhỉ ?

Chợt đưa tay đánh cái chát vào chân mình, bà lại tiếp :

_ Mẹ cha mấy con muỗi, có máu chó đâu mà hút.

Rồi nằm xuống kéo tấm bao phủ lên đầu nói vọng ra :

_ Chúng hết khóc rồi đấy, con Hà cũng ngủ đi một chút, trời sắp sáng rồi.

Hà lau nước mắt, cầm cái áo vá víu của lão Năm gàn vừa ném sang, đắp nhẹ lên mình hai đứa trẻ. Hai đứa thiếp đi trong cơn mệt vì khóc. Một làn gió hiếm hoi thỏang qua, khiến Hà trút một hơi thở nhẹ. Lấy gói quần áo kê đầu, Hà nằm xuống cạnh con. Nhìn hai đứa thiêm thiếp, Hà nghĩ đến câu ông Năm nói, cô thở dài, nước mắt lại ứa ra. Liếc qua Túng, thấy anh ta đang lật ngược túi áo tìm mẩu thuốc, Hà chép miệng:

_ Cũng một kiếp người…

Đàm Lan

Hương thầm

Ma đưa lối quỷ dẫn đường thế nào mà cửa sổ phòng tôi lại đối diện với cửa sổ phòng hắn. Nói cho chính xác là phòng của nhà hàng xóm, nhưng hắn thì vốn chưa là hàng xóm của tôi, kể từ lúc gia đình tôi dọn đến. Hắn xuất hiện ở căn phòng đó từ thời nào khắc nào thì tôi không biết, chỉ biết là tối hôm ấy tôi đi dự sinh nhật bạn đến khuya mới về, và bị mẹ mắng cho một trận vì phải chờ cửa, nhưng mẹ mắng con gái yêu thì chẳng có gì đáng phàn nàn, nên tôi sau vài câu nói cười cầu hòa là tọt ngay lên phòng mình. Bật công tắc, điện cúp, không sao, mở cửa sổ ra cho thoáng đã, cánh cửa vừa hé ra, tôi reo lên một tiếng nho nhỏ : Trăng, ồ phải rồi, đêm rằm đây mà, tâm trí tôi đang đầy phấn khích vì ánh trăng mơn man, dãi dễ đến xôn xao cả lòng, thì chợt có một thứ ánh sáng khác lấp lóe, một ngọn nến đang được di động đến cái bàn nơi ô cửa sổ đối diện, tôi vụt nép về một bên khi thấy thấp thóng bóng người, ánh sáng lập lòe của ngọn nến đủ cho tôi nhận ra phái tính của người ấy. Một gã con trai, thật đáng ghét, sao hắn lại chen ngang vào khoảnh khắc tuyệt vời nhất của tôi thế này chứ ? Tôi mê trăng, rất mê, mê lắm, cứ đến tuần trăng là tôi mau chóng học bài cho xong, rồi tắt phụt cái thứ ánh sáng văn minh đi, để tha hồ mộng mơ, lãng mạn dưới vầng sáng lênh loang cả đất trời, trong không gian yên ả của sự lắng dần những thứ âm thanh. Dưới ánh trăng, mọi vật trở nên mơ màng hiền dịu, và trong một lần say sưa với trăng như thế, tôi chợt ngộ ra rằng, vì sao người đời hay ví tình mẹ như một vầng trăng, là vì cảm nhận nét hiền dịu và vẻ như bao dung của thứ ánh sáng nhẹ nhàng này. Thường thì phải đến lúc mi mắt không còn chống đỡ nổi những con vi rut buồn ngủ, tôi mới miễn cưỡng, luyến tiếc mà rời khung cửa sổ đáng yêu để lăn vào giường. Hôm nay có kẻ bỗng dưng xâm phạm mảnh trời riêng của tôi, thế có tức điên lên không chứ. Tôi hậm hực đóng ập cửa sổ lại, khiến nó phát ra một tiếng kêu bất thường, mẹ tôi la lên :

_ Làm gì mà mạnh tay vậy hả Duyên ? Đêm hôm rồi, cẩn thận đừng làm phiền hàng xóm chứ. Con gái lớn rồi mà chẳng biết ý tứ gì cả.

Lần thứ hai trong ngày tôi bị mẹ mắng, nhưng lần này thì không có cái giọng nũng nịu cầu hòa mà tôi thường sử dụng như một ưu thế của một cô tiểu thư duy nhất mỗi khi nịnh mẹ. Tôi lạu bạu lên giương, nước mắt vòng quanh vì ấm ức. Cửa sở phía bên kia chợt vang lên nhè nhẹ tiếng đàn guitra. Hừ ! Người đâu mà bất lịch sự thế không biết, hay hắn không có đồng hồ ? Đấy, mẹ xem, giờ thì ai làm phiền ai chứ ? Đầu óc tôi thì đang lục xục thế, nhưng tai tôi lại đang long lóng, một giai điệu quen quen, à…hứ …cái gì mà “ khung cửa sổ hai nhà cuối phố…”, nhầm quá to rồi đấy anh bạn ạ. Hai nhà này ở giữa phố cơ, nếu tính cho đúng thì còn là gần đầu phố nữa kia, nên đừng hòng có chuyện “không khép bao giờ “ nhé. Tiếng đàn vẫn cứ lênh đênh dìu dặt, giá mà mở được cửa sổ, để vừa ngắm trăng vừa…ơ mà cóc thèm, nhắc đến trăng là tôi lại sôi gan lên vì tức và cả tiếc nữa. Tôi vùng vằng kéo tấm mền trùm kín đầu, bịt cả hai bên gối vào tai, tiếng đàn bướng bỉnh vẫn cứ len vào, len vào rất nhẹ, và rồi tôi thiu thiu thiếp đi trong sự bướng bỉnh ấy.

Tiếng mẹ gọi í ới làm tôi bừng tỉnh giấc, trời đất, sáng bét ra rồi, nhanh nhanh kẻo đi học muộn mất. Tôi quáng quàng xỏ dép, lao tuốt vào nhà vệ sinh, mẹ nhìn tôi lắc đầu :

_ Con gái hư chưa kìa, không gọi chắc còn nướng đến cháy đen luôn quá, mai này làm dâu nhà ai, khéo họ chửi cho vuốt mặt không kịp.

Tôi vừa rửa mặt vừa nói nhây :

_ Tôi gì đi làm dâu hả mẹ ? Bắt họ về nhà mình không sướng sao ?
_ Thôi đi cô, nuôi báo cô một người tôi đã muốn chết rồi, cô còn định bắt tôi phải nuôi thêm người nữa à.
_ Mẹ yên tâm đi, con học ra trường là con đi làm nuôi mẹ vô tư rồi, ai mà có ý đồ thì cũng phải biết phụng dưỡng mẹ con, chứ không thì đừng hòng.
_ Chỉ giỏi liến thoắng cái miệng là không ai bằng, chờ đến lúc cô nuôi tôi thì có mà…

Mẹ tôi nói trong nụ cười mãn nguyện, tôi biết mẹ đang vui, nên bá cổ mẹ nũng nịu :

_ M…ẹ , mẹ cứ chê con gái mẹ không à, nhà chỉ có hai mẹ con mình, con không nuôi mẹ thì ai chứ.
_ Thôi thôi, được rôì, mẹ biết con gái mẹ ngoan, có hiếu lắm rồi, chỉ phải mỗi cái tội lười thôi, đứa nào mà nó biết lớn chừng đó rồi mà còn chờ mẹ nấu cơm cho ăn, còn phải nhắc nhở từng tí một, có mà nó vắt giò lên cổ mất thôi.

_ Chạy lui lấy đà chạy tới đó mẹ.

Mẹ tôi lườm yêu rồi bảo :

_ Ăn sáng đi còn đi học, sớm lắm đấy mà cứ bông phèng mãi.

Cản ơn mẹ bằng một cái hôn, rồi tôi nhanh chóng thu dọn ổ bánh mì với quả trứng gà ốp la mẹ đã làm sẵn. Xong, dắt chiếc xe đạp mi ni ra cửa, tôi chào mẹ rồi vén tà áo dài, điệu đàng ghé lên yên xe. Bên hàng xóm, cũng một cái yên xe vừa có chủ, nhưng đó là cái yên của xe cúp, phớt cái nhìn qua cặp kính trắng, tôi kiêu kỳ hểnh mặt nhấn pia đan .. Chỉ cần hơn một cấp phương tiện, thì người ta cũng đã dễ dàng hơn mình cả một chặng đường rồi, tiếng động cơ sau tôi, rồi qua tôi, rồi thản nhiên băng lên phía trước. Không một cái liếc, không một cái ngoái lại, đồ…đồ…cục tự ái chèn ngang, tôi chợt phì cười một mình khi nhận thấy mình thật vô lý, quen biết gì đâu, đường họ họ đi, nẻo mình mình bước, can chi mà…vô duyên, đúng là thứ tự ái của con gái đỏng đảnh. Rồi một ngày cũng trôi qua với nhịp sống bình thường, chỉ khi vầng trăng nhô cao khỏi cây phượng đầu phố, mới là lúc tôi mất bình thường. Bỗng nhiên mà tôi và ánh trăng bị cấm vận, vô lý không chịu được, ừ mà sợ quái gì hắn chứ, cửa nhà ta ta cứ mở, ai cấm nào. Hai cánh cửa hùng dũng bung ra, tôi giật thót người khi cả ánh trăng lẫn ánh mắt sau cặp kính lay láy lọt vào cùng một lúc, thẹn quá hóa giận, tôi lại sập cửa đánh sầm một tiếng, mẹ tôi lại la lên:

_ Gì đó Duyên ? Sao mà cửa nẻo cứ rầm rầm vậy ?

Tôi chống chế :

_ Tại gió thổi đó mẹ.
_ Gió quá thì đừng mở nữa, cứ vậy hư cửa hết.

Tôi lầm bầm : Mẹ chẳng nói thì con cũng không mở nữa. Sao mà tự nhiên trời nóng nực quá vầy nè. Mở công tắc quạt, ngọn gió vù vù mà sao vẫn không thấy mát mẻ dễ chịu như gió trời, chợt thèm quá những hôm mở phanh hai cánh cửa đón luồng gió hây hẩy, thanh thoát, mát rười rượi. Trăm tội trăm nợ chỉ tại cái gã chết tiệt ấy. Chẳng hiểu gã từ đâu tới nhỉ ? Nhà chú Hải có bao nhiêu người tôi đều biết cả mà, ngoài cô chú ra là hai đứa trẻ nhỏ hơn tôi vài tuổi, thỉnh thỏang vẫn qua lại giữa hai nhà, tôi có thấy thêm nhân vật nào đâu. Hắn có quan hệ thế nào với chủ nhà ? Cháu hay là…à phải rồi, chắc người ở trọ, hôm lâu lâu rồi, tôi nhớ cô Hải có nói là xem có sinh viên nào hiền hiền, cô cho ở trọ. Chắc là hắn rồi, sao cô Hải không chọn con gái mà cho trọ nhỉ ? Con trai…dù không muốn vơ, nhưng rõ ràng con trai dễ sinh chuyện rắc rối hơn, thì đây đã là một chuyện rắc rối rồi đây.

Hình như lại có tiếng đàn, đúng rồi, cái gì, lại “Hương thầm”. Học, học, cóc thèm nghe, thầm với thì, đừng có mà mơ. Mai có giờ kiểm tra, suýt nữa quên thì chết toi rồi. Này sách, này vở, này bút thước…Mọi thứ đã bày ra bàn, vở đã lật ra, sách cũng đã lật ra, nhưng những con chữ vẫn cứ như quân múa rối. Thế này thì quá quắt thật, phải làm sao đây ? Dễ thường tiếng đàn này như một loại âm khí trong tiểu thuyết kiếm hiệp của Kim Dung quá, không chừng nó cứ len lỏi vào tận tim gan phèo phổi, làm tiêu tán cả mười thành công lực của ta chứ chẳng chơi. Bông gòn, chí lý, hai cục bông gòn to tướng được ấn nhét thật cẩn thận vào hai lỗ tai, tịt mít cả đường đi lối ve. Vẫn còn hơi văng vẳng, không sao, tập trung tư tưởng một cách tối đa thì tà ma cũng phải nhường bước. Mà thật, quyết tâm cắm cúi vào bài vở một lúc, tôi không còn bị chi phối gì nữa. Đến chừng xong xuôi cả, tôi thở ra một hơi dài chiến thắng, đấy biết mà, cứ quyết tâm cao thì sẽ làm được thôi, giờ thì cho hai lỗ tai thoáng một chút. Nút bông gòn vừa được tháo ra, tiếng đàn xục vào ngay như mừng rỡ. Tốt thôi, được ru ngủ miễn phí sướng quá còn gì, và cũng như đêm trước, tôi thiếp đi trong tiếng đàn, đêm sau đêm sau nữa cũng thế, tai hại hơn là tôi như đâm ghiền tiếng đàn, và có thói quen đoán trước bài sắp tới, hầu như tôi đoán trúng khá nhiều, và phần lớn trong số đó là những nhạc phẩm tôi thích.

Rồi mặc nhiên, tiếng đàn trở thành một thói quen. Nhưng có một điều lạ là, ban ngày đôi khi chạm mặt nhau ngoài đường, cả hai vẫn giữ bộ mặt lạnh lùng xa lạ, thậm chí không cả cái cười xã giao, đàn ông gì mà tệ thế chứ, cái miệng của hắn cũng đóng chặt như cánh cửa sổ của tôi vậy. Chả hiểu hắn là người như thế nào nữa, kín đáo hay kiêu ngạo, nhút nhát hay tự ti ? Tôi bất ngờ nhận ra những suy nghĩ về hắn đã chiếm mất khá nhiều thời gian của tôi rồi, lạ hơn là tôi không hề có cảm giác khó chịu với phát hiện này, lạ nữa tôi đâm ra siêng học, siêng đến nỗi mẹ tôi cũng hơi một chút ngạc nhiên khi thấy tôi cứ tối đến, ăn cơm xong, rửa vài thứ chén bát rồi lao về phòng, tôi viện lý do là gần thi, bài vở nhiều, mẹ tôi còn ra sức bồi dưỡng cho tôi nữa, kể ra thì tôi cũng không hoàn toàn dối mẹ, và những điểm số của tôi vẫn duy trì ở mức tương đối khá.

Cô Thanh dạy văn bước vào, làm cả lớp đang ồn như cái chợ vội im bặt, cuống quýt đứng dậy chào.

_ Hôm nay cô giới thiệu với các em là có mấy anh chị giáo sinh đến dự giờ lớp ta, các em nên chú ý giữ trật tự và học cho tốt nhé.

Cả lớp đồng thanh “ dạ” rồi hồi hộp nhìn ra cửa. Một ..hai..ba..bốn ủa…hổng lẽ…cái cặp kính chình ình kia, lại khóe miệng hơi một nét cười như chế giễu …trời, tôi ngớ người quên chào theo cả lớp. Hắn là người đi vào sau cùng, và tiến thẳng đến chỗ tôi, cứ như là hắn biết rõ tôi ngồi đấy từ bao giờ rồi vậy. Tôi mím môi quay đi chỗ khác, cô Thanh đang xếp chỗ cho mấy anh chị kia, và tôi giật mình khi nghe tiếng cô:

_ Duyên, em ngồi vào trong một chút, thầy Lương ngồi đây.

“ Chúa ơi !” Không phải là con chiên tôi vẫn thốt gọi thầm như một tín đồ ngoan đạo nhất, chuyện gì thế này? Sao trên đời lại có những ngẫu nhiên lạ lùng đến thế. Tôi nhích vào nhưng vẫn kịp liếc hắn để phải thấy một nụ cười đáng ghét. Tôi ẩy nhỏ Hà:

_ Mày lui ra một chút nữa coi.

Nhỏ Hà nhăn nhó nhưng rồi cũng phải dịch ra đến sát mép bàn. Cả một tiết học, tôi và hắn rõ ràng là những học sinh ngoan, ngoan trên cả yêu cầu nữa. Tiếng chuông reo bao hết giờ, hắn thu dọn sổ tay, và chợt nói nhỏ:

_ Tối nay có trăng, bé hãy mở cửa sổ ra đi nhé.

Không kịp để tôi phản ứng, hắn đi ngay, tôi cứng đờ như Từ Hải. Nhỏ Hà lom lom nhìn mặt tôi:

_ Mày sao vậy?

Tôi giật mình:

_ Có gì đâu.

Từ chiếu đến tối, tôi như người say sóng, làm gì cũng lóng nga lóng ngóng, lụp chà lụp chụp, mặc dù tôi đã cố tự nhủ chẳng có gì phải bận tâm. Trong đầu óc tôi vẫn âm âm câu hắn nói, sao mà cú sút đầu tiên vào màng nhĩ tôi lại trầm ấm đến thế. Cái con bé ương ngạnh bướng bỉnh trong tôi trốn đâu mất rồi ? Đồ hèn, vừa ra trận đã bỏ mặc tôi bơ vơ rồi. Tối đến, ăn vội chén cơm, tôi nói với mẹ là hơi nhức đầu muốn nghỉ sớm, làm mẹ tôi lo lắng vội vàng tìm thuốc, phải trấn an mẹ mãi mới yên. Tôi bịt tai, mắt đăm đăm nhìn cánh cửa sổ đầy bụi. Không, tôi không mở, không mở thật mà. Ai lại bó giáo quy hàng một cách dễ dàng thế. Không, dứt khoát là không mở, mà cũng không nghe nữa, đúng là ngón đàn của hắn là một thứ võ công siêu đẳng, đã thâm nhập lục phủ ngũ tạng của tôi mà phá hết thành công lực rồi. Nhưng quái lạ, sao hôm nay không có tiếng đàn nhỉ ? Tôi nhìn đồng hồ, trễ hơn giờ mọi ngày rôì, hắn có bị làm sao không ? hay hắn bận đi đâu chưa về ? hay hắn giận ? không có lý, nếu giận thì đâu có nói với tôi như thế chứ. Nỗi lo tăng lên, sức phản kháng yếu dần, tôi lần đi đến cánh cửa sổ, rụt rè đưa tay lên chốt lại rụt lại, cứ như chạm phải lời thề vậy. Lần thứ ba thì cái chốt được đẩy lên, cánh cửa nhích dần ra, và tôi chợt như muốn níu lại khi một cơn gió hất nó ra nhanh hơn, và cũng như lần trước, cả ánh trăng cùng ánh mắt sau cặp kính lấp lánh ùa vào một lúc, nhưng lần này tôi không đóng ập cửa lại được nữa, vì từ cửa sổ bên kia, một cái cây máng trên ngọn một mảnh giấy cùng một bông hoa vượt không gian sang cửa sổ bên này, tôi gỡ mảnh giấy ra xem “Đừng đóng cửa nữa nhé” . Hai má tôi nóng lên, trông sang đôi mắt đang chờ đợi, tôi ngượng ngùng gật nhẹ. Mẹ ơi ! mẹ có biết con gái mẹ bỗng trở nên e lệ, dịu dàng từ lúc nào rồi không ?

Đàm Lan

Hàng Phố

Tôi tần ngần đứng trước ngôi nhà cao ba tầng, cách một khoảng sân là cái cổng sắt cao độ gần ba mét, dù phía trên là một cái vòm hình vòng cung, đang rủ xuống một dàn hoa tigon, những cánh hoa đỏ rịm cũng không làm bớt đi vẻ khô khẳn, lành lạnh của ngôi nhà. Nhìn lại địa chỉ của ngôi nhà đồ sộ lần nữa, tôi vẫn dè dặt không dám lên tiếng gọi. Liệu đây có đúng là nhà chú tôi hay không? Lúc lên xe đi thành phố tôi hăm hở thế nào thì giờ lại đắn đo thế ấy. Trong hình dung của tôi lúc đó , nhà chú tôi chắc cũng chẳng khác gì nhà tôi, nghĩa là cũng có mảnh vườn nho nhỏ đủ để trồng vài thứ bông hoa và một số rau gia vị thập cẩm, để có thể tiện cho những bữa ăn hàng ngày, và cả một cái ao không bao lớn nhưng cũng đủ phát mê khi vó lên những con cá trắm chép trôi mè bóng mượt. Nhưng giờ thì những gì trước mắt tôi hoàn toàn khác hẳn, một quang cảnh sừng sững mà tôi chỉ mới nhìn thấy qua ti vi vài lần. Có một cái gì như khoảng cách chận tôi lại, trở tôi thành lại đúng một con bé nhà quê nhút nhát, dù ở xóm tôi cũng thuộc loại đáo để, theo nhận xét từ những người chung quanh. Chẳng thế mà trong chuyến đi này, ngoài lý do đi chơi cho biết thị thành, má tôi còn có một mục đích khác, đó là muốn gửi gắm tôi tập tành theo sự làm ăn buôn bán của chú thím. Nghe nói ra thành phố dễ làm ăn, khối người đi một thời gian về phất lên trông thấy, tôi cũng khấp khởi, may ra thì nhúc nhắc được cái gánh ruộng đồng, cho ba má đỡ còng lưng mưa nắng. Nhưng cảm giác đầu tiên của tôi khi đặt chân đến chốn tấp nập, xôn xao, và trước ngôi nhà tráng lệ này là một sự hoang mang và mất tự tin ghê gớm. Không biết tôi sẽ còn xớ rớ đến bao lâu nếu không nghe tiếng bác xích lô nhắc nhở :

_ Cháu ơi, cháu bấm vào cái nút đỏ ở góc cổng kia kià, chứ cổng cao thế làm sao gọi được, cứ đứng chờ thì đến bao giờ.

Nhìn theo tay bác chỉ, tôi thấy đúng là có cái nút đỏ ở phía trên, tôi nói lời cảm ơn bác xích lô chu đáo tốt bụng, rồi hít một hơi dài trước khi bấm vào cái nút đỏ ấy. Má tôi thật có ly khi dặn tôi, xuống xe thì tìm xích lô mà đi, đừng đi xe ôm, vì xích lô vừa rẻ vừa an toàn, ngồi trên xích lô còn có thể thong dong tầm mắt với bao cảnh lạ của phố phường. Ba tôi thì dặn thêm là tìm mấy bác già già mà đi, họ là “bản đồ thành phố” đấy , đi xe của mấy anh tre tre , nhỡ gặp sinh viên làm thêm, không rành đường cứ lòng vòng mãi thì khổ. Bác xích lô thấy có người từ trong nhà ra rồi thì mới đạp xe đi. Cánh cổng nhìn có vẻ nặng nề là thế, nhưng lại rất nhẹ và êm như ru khi được di chuyển trên những chiếc bánh xe, để ló ra một khuôn mặt một người đàn bà độ hơn bốn mươi tuổi, mặc một bộ bà ba màu xanh sậm. Tôi ngờ ngợ, hình như đây không phải thím tôi, tôi không nhớ rõ gương mặt thím lắm, vì khi chú thím tôi rơi quê thì tôi còn rất nhỏ, nhưng trong những tấm hình mà ba mà tôi còn giữ thì trong rất khác người này. Thoáng lo lắng khi tôi nghĩ mình lầm địa chỉ, nhưng người trong cổng đã lên tiếng hỏi với âm sắc nằng nặng của miền trung :

_ Cô tìm ai rứa ?
_ Dạ, cháu muốn hỏi : đây có phải nhà chú Chân không ạ ?
_ Phải đó , nhưng ổng không có nhà mô.
_ Vậy có thím không ạ ?
_ Bà đi bán ngoài chơ, chiều túi mới dzìa. Cô ở xa mới lên hỉ ?

Câu hỏi vì túi hành lý tôi để dưới chân, tôi gật đầu :

_ Dạ, cháu ở dưới quê mới lên, cháu là cháu gọi chú Chân là chú đó.

Dường như lời giải thích của tôi không đủ gây sự tin tưởng cho người đàn bà ấy, bà ta nhìn tôi từ đầu đến chân với cái nhìn hoài nghi, do dự, đoạn nói :

_ Cô đợi tui chút hỉ.

Không đợt tôi trả lời, bà quay vào ngay và không quên khép cổng. Tôi lo lắng, cộng với chút tủi thân, vầy là sao ? Phút đầu tiên tôi được đón tiếp đáng buồn thế á. Hốt nhiên tôi muốn quay ra xe trở về ngay lập tức, nhìn cánh cổng sừng sững như thách đố, tôi muốn bật khóc, nhưng người đàn bà nọ đã quay ra, lần này thì cánh cổng mở rộng, với nụ cười trên môi, bà nói như phân trần khi vói tay xách giùm tôi cái túi hành lý :

_ Cô thông cảm nghe, tui phải gọi điện thoại ra hỏi bà chủ đã. Cô vô nhà đi, choa, cái chi trong ni mà nặng dữ ri ?
_ Dạ, có ít quà quê ba má chau biểu đem lên cho chú thím.

Tôi trả lời, lòng nhẹ hẳn khi theo chân bà đi vô nhà, giờ thì tôi đã hiểu bà có vai trò gì trong nhà chú thím tôi, và việc bà phải cẩn thận cũng là lẽ đương nhiên vậy.Bà đưa tôi ra nhà sau chỉ nơi tắm rửa, quả đúng là điều tôi đang muốn nhất, cái nóng oi bức của của thành phố thật khó chịu, phòng tắm chỉ hơn một mét vuông khiến tôi có cảm giác tù túng, vì quen với cái nhà tắm rộng rãi thoải mái ở nhà tôi, nhưng dẫu sao những tia nước mát từ cái vòi hoa sen đa làm tôi dễ chịu hơn nhiều.

Đến gần trưa thì chú tôi về, tôi ngỡ ngàng nhìn người đàn ông bụng phệ, mập mạp, dáng vẻ của sự no đủ, sung túc, chú khác quá so với những bức hình ngày trước, nếu gặp ở đâu đó ngoài đường chac tôi không dám nhận quá. Thay vẻ mặt ngơ ngác của tôi, chú cười :

_ Sao ? Không nhận ra chú mày nữa hả ?

Tôi cười thú nhận, chú tiếp :

_ Cháu cũng lớn quá rôì, ra dáng thiếu nữ ghê à, ba má có khoẻ không, tụi nhỏ sao rồi ?

Tôi bớt e ngại, trả lời những câu hỏi của chú, nói chuyện một hồi chú chép miệng :

_ Ba mày thủ cựu quá, tao biểu bán hết ruộng vườn ở dưới đi, lên đây sống cho khoẻ, hổng chịu nghe, cả đơi cứ cắm mặt xuống đất, cất đầu sao nổi, con thì đông.

Tôi định biện hộ cho ba tôi rằng, ông không có cái lanh lợi như chú, rằng trời sinh ra ông chỉ để làm một người nông dân hiền lành, nếu ném ông vào cái chốn đua chen này, chắc gì ông sống nổi, ở quê dẫu có vất vả sớm hôm, nhưng ông vẫn đắp đổi được miếng cơm manh áo cho vợ con. Nhưng nghĩ sao, tôi lại thôi, hình như chỉ bộ quần áo trên người chú cũng đủ chặn lại những gì tôi muốn nói. Bữa cơm trưa chỉ có hai chú cháu, cô Di ( người đã mở cổng cho tôi ) ăn sau ở dưới bếp, điều này làm tôi thật sự áy náy, nhưng chẳng thể làm gì, có lẽ đó cũng là nếp sống của người thị thành chăng? Sau bữa cơm. cô Di chỉ tôi lên một căn phòng nhỏ trên tầng hai, hành lý của tôi cũng đã được chuyển lên đấy, đã thấm mệt tôi ngã lưng khoan khoái trên chiếc giường nệm êm, mát mẻ với cái quạt trần, tôi nhớ đến bộ ván ngựa cứng còng, chất cả mấy chị em mỗi trưa hè thi nhau múa quạt nan, lan man tâm tưởng, tôi thiếp đi lúc nào không biết

Cũng như chú, thím tôi trông to béo, đẫy đà, trong những sắc màu của các loại mỹ phẩm, thím tôi không còn vương vất chút gì của một cô gái miệt vườn ngày xưa. Tôi thường nghe ba má tôi kể lại, ngày ấy thím tôi là một cô gái thương hồ, thường qua lại buôn bán trên sông, chú tôi là một tài công, ngược xuôi trên con đò dọc. Quê tôi phần lớn diện tich dành cho sông nước, nên phương tiện di chuyển chủ yếu là ghe thuyền, lênh đênh sông nước, hồn ngươi dễ man mác thích ngâm nga, vì thế mà sinh ra rất nhiều điệu hò. Những đêm trăng thơ mộng luôn là hậu cảnh thú vị cho những tâm hồn lãng mạn, những câu hò đối đáp của hai bên trai gái là một đề tài rất thu hút, hấp dẫn. Thím tôi lại là người có giọng hò mượt nhất, trong ấm và vang xa, ngọt như mùi hương sữa đòng đòng. Họ gặp nhau qua những câu hò đưa duyên ấy. Những tưởng cưới nhau rồi, họ sẽ dựng tổ ấm của mình trên đỏ lự phù sa, bên mơn mởn lúa dậy thì, trong vàng ươm mùa gặt. Nhưng không, họ có cùng ước mơ, ánh sáng đô thành là nơi vẫy gọi, hứa hẹn một cuộc sống huy hoàng, sáng lạn. Và không biết họ đã làm những gì để biến ước mơ của mình thành hiện thực, chỉ biết bằng vào hiện thực đó mà má tôi khao khát muốn làm cuộc đổi đời, và tôi trở thành niềm hy vọng của má. Nói một cách công bằng và chính xác, thì một cuộc sống giàu sang sung sướng, no đủ, thanh nhàn luôn là cái đích của mỗi người, bởi chẳng ai vui lòng chọn lựa sự khổ cực, thiếu thốn cả, vấn đề là người ta có được nó bằng cách nào thôi.

Tôi thực sự lúng túng trước con mắt sắc sảo của thím, ánh mắt biểu thị sự lọc lõi, khôn ngoan. Thím nói chuyện bằng một thứ thanh âm đều đều, lành lạnh, có cảm giác đó lá thứ âm sắc của một người luôn thủ thế và hờm sẵn một ý đồ. Có lẽ giọng hò êm mượt ngày xưa đã trở thành huyền thọai. Loanh quanh những câu chuyện thăm hỏi xóm làng, thím xoay qua chuyện tôi với mục đích chính, thím nói nửa như cảnh báo, nửa như phủ đầu :

_ Muốn lên đây học làm ăn buôn bán thì phải khôn ngoan, lanh lẹ. Giờ cháu lên đây còn có thím, chứ khi xưa thím có ai đâu, cũng chằn ăn trăn quấn lắm mới trụ nơi ở cái đất này chứ dễ a. Có biết mất thì mới biết giữ, có bị người ta lừa mới biết đi lừa người ta. Phải đổ hàng thúng dại mới nhặt được một sảo khôn. Lơ mơ chỉ có nước chết.

Tôi im lặng thụ giáo bài học đầu tiên, tự biết mình sẽ con gặp nhiều thử thách nữa.

_ Chợ Nổi chắc vẫn họp chỗ mé cầu đó phải không Thơ ?

Chú tôi hỏi như muốn giảm bớt sự căng thẳng cho tôi.

_ Dạ, thì hồi giờ vẫn ở đó thôi chú, thỉnh thoảng nhà có thứ gì, má cháu vẫn đem ra đó bán.
_ Phước nhà mình sớm kiếm đường kiếm nẻo, ở đó tới giờ cũng hổng khác gì ảnh chị, anh hén.
_ Ờ thì…mà cũng có gì khác hơn là sông nước kênh rạch, ruộng vườn đâu. Có muốn làm gì hơn cũng không được. Hôm bữa được thư ba mày, chú thím cũng đã tinh rồi, giờ cháu cứ ở chơi ít bữa cho thong thả đi đã, rồi ra chợ phụ thím bán hàng cho quen. Ráng để ý công chuyện mà làm, thời gian coi khả năng sao rồi tính sau. Ngó bộ con nhỏ này cũng lanh đó, chứ đờ đờ dại dại thì chú cũng thua sớm thôi.
_ Anh lo chi, chứ hồi đó em hổng khờ a, cứ sống với thực tế, với va chạm khắc biết khôn, con người do môi trường nhào nặn mà.

Không biết môi trường rồi sẽ nhào nặn tôi như thế nào, xong những gì xung quanh tôi thì không dễ làm quen một cách nhanh chóng được. Từ sớm tinh mơ cho đến tối, lúc nào cũng ì ầm tiếng động cơ lớn nhỏ, rồi khói bụi, mùi xăng, mùi khí đốt từ mấy cơ sở sản xuất nhỏ, khí hậu oi bức ngột ngạt, tuy thời tiết không khác quê tôi là mấy, nhưng có lẽ do sự chật chội của sinh hoạt hàng ngày nên có vẻ khắc nghiệt hơn. Nhan nhản sự lừa gạt, ngay cả đứa trẻ đi bán vé số cũng biết lừa phỉnh, khiến kẻ ngờ nghệch như tôi cứ nơm nớp lo sợ, nhìn ai cũng đầy cảnh giác. Khu chợ nơi thím tôi buôn bán thường xuyên xảy ra sự cãi vã, đánh chửi nhau, đôi khi lý do không có gì là quan trọng cả. Kể cả thím tôi, cũng đã vài lần tôi chứng kiến thím quai mồm nhảy đỏng, sấn sổ với mấy chủ hàng bên cạnh chỉ vì tranh khách mà tôi thật ngán ngẩm. Tôi cảm thấy sợ cái gọi là “môi trường nhào nặn”, để tồn tại, để có những món lợi dù lớn nhỏ, người ta không ngại ngần dở mọi thủ đoạn mánh khóe để chen cạnh, và sẵn sàng ăn thua đủ. Về nhà, khuất sau cánh cổng là thôi, ngay nhà hàng xóm sát bên có bao nhiêu người, làm những công việc gì cũng không hay biết, chỉ khi nào có chuyện gì to tát thì mới qua lại một chút gọi là. Một lần do quá tay, tôi làm đổ thau nước tưới cây cạnh từ lầu ba xuống sân nhà bên cạnh, trúng vào một người đàn ông vừa lùn vừa béo, thế là ông ta hầm hầm qua nhà tôi, lời qua tiếng lại, hai bên đến suýt cả đánh nhau, tôi sợ quá, đến hôm sau cũng không dám ló mặt ra đường, tưởng tượng gã đàn ông đó chỉ chực tôi ra là tóm cổ nện cho một trận. Hình như ở đây không có cái dành cho tình làng nghĩa xóm. Tính quyền lợi được đặt lên ngôi cao nhất, có lẽ vì thế ma người ta dễ dàng giàu có. Khi đồng tiền kiếm được bằng nhiều cách, thì người ta cũng có nhiều cách để sát phạt nhau.

Đó là chuyện ở ngoài, còn đây là chuyện trong nhà. Chú tôi thì khỏi noó rồi, vì chú cũng như cha, cả tình cảm lẫn trách nhiệm không có gì đáng phàn nàn, thím tôi thì đôi khi cau mặt gắt mày, nhưng phận là con cháu, tôi coi đó cũng là mot cách dạy bảo, rèn giũa, thực tế thì nhiều khi sự nghiêm khắc và khuôn khổ lại làm cho con người ta sơm trưởng thành hơn. Điều mà tôi khá bức xúc là ở hai cô em họ. Suýt soát tuổi nhau Thuỳ Trang và Thuỳ Như đều xưng hô với tôi bằng cách nói trống, không sao, vì danh xưng chỉ là một cách đối đáp thôi mà, nhưng đáng nói là ở chỗ, gần như hai chị em coi thường tôi ra mặt, một phần là cái nhìn phân cấp, phần nữa là tôi đang ăn nhờ ở đậu cha mẹ chúng, không những ăn nói chỏng lỏn, có khi còn sai đổng tôi khi cô Di không có mặt, tôi nhủ mình nhẫn nhịn, mỗi người mỗi suy nghĩ, người ta đã không sẵn lòng vui vẻ với mình thì thôi, mình tự lo liệu phận mình cho êm. Thấy tôi nhẫn nhịn cả hai được thể làm tới, nào là chửi chó mắng mèo, nào là nói cạnh nói khóe, chủ ý không muốn tôi có mặt trong ngôi nhà này. Mà thời gian gặp mặt nhau có nhiều nhặn gì đâu chứ. Sáng ra thì ai đi đường nấy, tối về mới phải đụng mặt nhau, cũng đôi lần, chú thím tôi nạt nộ hai cô, nhưng điều đó lại làm tăng sự khó chịu cho chúng nhiều hơn, nhiều lúc tủi phận, tôi chỉ muốn bỏ về ngay lập tức, nhưng rồi nghĩ cảnh nhà chật vật, lại thêm tôi cũng dần quen công việc buôn bán, thím tôi có vẻ hài lòng vì tôi đỡ đần thím được khá việc, tôi cũng hy vọng sẽ có một ngày mai khác hơn. Chẳng ngờ khi người ta đã có tâm địa, thì sớm muộn gì cũng trở thành hành động. Một buổi tôi, tôi phải chờ mãi cái phòng tam mới đến lượt mình, khi trở ra tôi không để ý đến cái nháy mắt của hai chị em Trang, Như, và một tiếng la hoảng vang lên:

_ Má ơi ! Cái đồng hồ của con mất đâu rồi á.
_ Coi để đâu đó chứ mất gì, trong nhà chứ có phải ngoài đường đâu.
_ Ở trong nhà mà mất mới hay chớ, con tìm hết rồi, đúng là kẻ cắp, lanh thiệt.

Tôi đã biết Thuỳ Trang muốn ám chỉ ai, nhưng tôi vẫn im lặng, vì nghĩ mình không có thì chẳng việc gì phải lo. Thuỳ Như nói :

_ Phải tìm cho ra má à, coi chừng nuôi ong tay áo đó.

Tôi uất cứng cổ, vẫn cố gìm mình xem sự thể ra sao, thím tôi gọi cô Di lên chất vấn. Thuỳ Trang dài giọng :

_ Má ơi, cô Di ở nhà mình hồi nào tới giờ có chuyện đó đâu, má có hỏi thì hỏi người khác kìa.

Thím tôi chưa kịp lên tiếng thì Thuỳ Như tiếp luôn :

_ Hồi giờ hổng có mà, nên thấy của người ta là tối mắt lại.

Đến nước này thì tôi không thể im lặng được nữa, cố nén cục uất, tôi đanh giọng :

_ Muốn nói gì thì mấy em cứ nói thẳng ra đi, tôi nghèo thiệt, nhưng không thèm lam cái trò đốn mạt đó đâu.

Thím tôi vội dàn hòa :

_ Thôi thôi, tụi bây ồn ào quá, bỏ đi, mai má cho tiền mua cái khác. Có bao nhiêu đâu mà.

Cả Như, Trang đều máy môi, nhưng tôi đã nhanh hơn :

_ Không được đâu thím, dù cái đồng hồ giá trị không lớn, nhưng danh dự con người không thể dễ dàng xúc phạm như vậy được. Cháu xin thím cứ làm cho ra lẽ.
_ Nói nghe ngon lắm, chứng minh đi.

Trang hất mặt nói, tôi không suy nghĩ gì thêm nữa, phăm phăm đi về phòng đem tất cả đồ đạc của mình ra, bỏ giữa nhà nói :

_ Đó, muốn xét thì cứ xét đi.

Không cần thêm một lời thúc giục nào, cả hai chị em Như,Trang đeu xà xuống giũ lật từng cái áo quần của tôi, thím tôi cũng để yên cho con mình thực hiện hành vi ấy, có vẻ chính thím tôi cũng muốn xem sự thật là gì. Tôi đang chực chờ cho đến cái áo cuối cùng được giũ lên, để có cơ hội minh oan cho mình, và cũng để hạn chế những khó chịu về sau. Bất chợt một tiếng reo chiến thắng:

_ Đây rồi.

Cái đồng hồ như có phép tàng hình đã lặn vào một túi quần tôi tự lúc nào, nhưng tôi vụt hiểu ngay sự thể, tâm trạng đầy phẫn nộ, uất ức, tôi run hết cả người trước những con mắt hả hê của hai cô em họ, thím tôi cũng có vẻ bất ngờ trước tình huống. Tôi không còn suy nghĩ nào khác hơn, nước mặt giàn giụa trên mặt, rơi lã chã xuống đống đồ đạc mà tôi ấn nhét một cách vội vã vào cái túi xách. Xong tôi đến trước mặt thím tôi nói rành rọt :

_ Thưa thím, cháu xin cảm ơn thím đã giúp đỡ cháu suốt thời gian qua, cháu lên đây để học làm ăn chứ không phải để học ăn cắp. Cháu không có gì để nói với sự việc vừa rôì, tuỳ thím nhận xét, thím cho cháu gưa lời chào chú, cháu xin phép thím cháu về.

Nói xong, tôi quay người chạy vụt ra cửa, mặc tiếng thím tôi rối rít gọi, vẫy một chiếc xe ôm, tôi bảo ra bến xe Miền Tây. Bao nhiêu nỗi niềm cứ trào theo dòng nước mắt, tôi không thể ngờ lại xảy ra một điều tồi tệ đến thế. Chỉ vì không ưa thích một người họ hàng, mà những cô gái chỉ mới 16, 18 tuổi lại có thể bày ra một trò bỉ ổi đến thế. Ra đến bến xe, tôi ngơ ngác nhìn quanh, buổi tối làm gì con chuyến xe nào về Cần Thơ, cảm giác bơ vơ và lo lắng khiến tôi ngồi xụp xuống sau một chiếc xe khóc nức nở. Hình như tôi khóc lâu lam, và bỗng giật bắn mình vì một bàn tay vỗ vai gọi tên tôi. Tôi vừa né người vừa ngẩng mặt lên thì gặp ngay tiếng kêu mừng rỡ của chú tôi:

_ Trời ơi, đúng rồi, may quá cháu chưa bị xảy ra chuyện gì.
_ Thím lo quá, may mà tìm đươc cháu, thôi về nhà.

Tôi xúc động vì sự lo lắng của chú thím, nhưng tôi không thể trở về nơi ấy nữa, tôi lau nước mắt và nói :

_ Cháu xin lỗi vì đã làm chú thím phải lo lắng, nhưng cháu xin chú thím cho cháu về nhà, cháu không thể quay lại đó đâu.
_ Bây giờ cứ về nhà đã rồi mai tính, cháu bỏ đi ngang chừng vầy, chú thím biết ăn nói sao với ba má cháu.
_ Chuyện đâu còn có đó, chỉ là sự hiểu lầm thôi mà.

Nghe thím nói vậy, tôi liền đáp :

_ Thưa thím, cháu không thể nào chấp nhận một kiểu hiểu lầm như vậy, nếu cháu quay lại đó, thì sẽ còn bao nhiêu sự hiểu lầm như thế nữa. Chú thím thương cháu thì để cho cháu về với ba má cháu, cháu sẽ không nói gì về chuyện này đâu, cháu chỉ nói là cháu không thích hợp với công việc là được mà.

Thấy tôi nói kiên quyết, chú tôi thở dài :

_ Con với cái, thiệt rầu hết sức, thôi muốn về thì mai chú cho về, còn bây giờ dù gì cũng phải về nhà đã, đêm hôm này mà đi đâu.

Biết không làm khác được, và để chú thím kho xử thì không hay chút nào, tôi đành nghe lời sau khi nhắc lại :

_ Mai chú cho cháu về, chú nha.
_ Ừ, đã muồn về thì chú có cố giữ cũng không được. Lên xe đi, đưa cái túi đây.

Tôi đưa túi xách cho chú và ngoan goãn trèo lên ngồi giữa, về đến nhà, cô Di ra mở cổng, tôi bước chân qua cổng một cách miễn cưỡng. Vào đến trong nhà, chú tôi lớn tiếng :

_ Con Trang, con Như đâu ? Xuống đây.

Tôi không kịp cản chú, chú tôi gằn giọng lần thứ hai thì hai cô em mới lò dò đi xuống, thím tôi im lặng ngồi xuống ghế. Chú tôi hất hàm hỏi:

_ Hai đứa nói lại cho tao nghe, chuyện xảy ra thế nào ? Nói mau
_ Thôi chú, cháu không sao đâu.
_ Cháu cứ yên đó, phải trái rõ ràng, không tầm bậy được.

Trang và Như cúi gằm mặt, tôi cảm thấy đã trút được nỗi ấm ức trong lòng. Chú tôi hỏi :

_ Tụi mày nghĩ xem việc tụi mày làm có được không ? Nói.
_ Dạ…không ạ.
_ Biết là không rồi thì giờ phải thế nào ?

Thím tôi xen vào mớm lời cho con :

_ Hai đứa xin lỗi chị đi, lần sau đưng có đùa bậy như vậy nữa.

Nghe mẹ gợi ý, cả hai cô lí nhí :

_ Xin lỗi chị.

Tôi cảm thấy rất buồn, khẽ thở ra rồi nói :

_ Tôi không trách hai cô đâu, dù sao thì ngày mai tôi cũng sẽ rời khỏi nơi đây, tôi biết tôi không thích hợp và đã gây phiền phức cho gia đình nhiều quá, tôi chỉ muốn nói thêm rằng: Những gì mình làm sẽ đem lại ảnh hưởng và hậu quả cho chính mình vậy.

Nói xong tôi xin phép chú thím về phòng ngủ. Sáng hôm sau, tôi vẫn sắp xếp hành lý, chú tôi biết không lay chuyển được tôi, chú tôi đành đưa tôi ra bến xe, thím tôi thì đưa cho tôi một số tiền. Tôi cảm ơn chú thím và chào cô Di, hai cô em họ tránh mặt tôi. Một lúc sau, tôi thích thú với cảm giác nhẹ nhõm, thoải mái khi chiếc xe chạy qua những cánh đồng lúa xanh mơn mởn, và những con sông với những dề lục bình quen thuộc, cả tiếng máy khùng khục của những con đò đa đưa tôi trở lại chính mình. Quả đúng là mỗi người khi sinh ra chỉ có thể thuộc về một nơi, nếu chọn sai chỗ, chẳng khác nào đi nhầm giày, chỉ tổ trẹo lên trẹo xuống và vấp ngã mà thôi. Chốn đồng quê tuy không đem lại cho con người nhiều giá trị vật chất, nhưng nó giúp cho con người có được một cuộc sống tốt đẹp và đúng nghĩa làm người hơn. Ba má ơi ! Con đang trở về đây, có thể ba má sẽ thất vọng một chút, nhưng con tin rồi con sẽ làm được nhưng việc hữu ích ở quê mình, và quan trọng là : Chúng ta sinh ra không phải để làm người hàng phố, má à.

Lối nhỏ

Nhìn lũ bạn ngả nghiêng trên những chiếc giường tầng, tôi tự hỏi : Trong số này, ai là người may mắn nắm được mảnh bằng tốt nghiệp, ai rồi sẽ phải âu sầu tiếc nuối, và phải cắm cúi thêm một năm dùi mai, còn những ai phải vĩnh viễn từ bỏ những ước mơ của mình ? Một câu hỏi dài, chốt lại sau mười bảy năm tiêu tán một khối lượng khổng lồ cơm cha áo mẹ, nếu tính toán cho thật chi li, cả bao hao tổn tâm lực của các thầy cô giáo, chỉ tính nhẩm một con số chưa chính xác thì tất cả các đốt trên mười ngón tay cũng chưa đủ hết tên các thầy cô từ lúc bắt đầu ngap nghé nhà trẻ cho đến nay. Và những gì có được trong bộ óc nhỏ như cái nắm tay này liệu có đủ để làm bàn đạp cho những tháng ngày sắp tới ? Sinh viên năm cuối, đủ chững chạc để hiểu những gì đang chờ đợi mình phía trước. Sẽ không là những hồn nhiên trong trẻo như khi nói cười trên trang sách, sẽ không là những vẽ vời mơ mộng những ảnh ảo trong thứ ánh sáng pha le. Rồi mọi thứ sẽ dần phô ra những khắc nghiệt, những thách thức, những đòi hỏi, mà những cái những ấy lại chưa từng có trong giáo trình mà mình đã qua. Tôi biết, tôi biết lắm, nhất là khi mình không có chiếc gậy thần nào trong tay để gõ những cánh cửa vào đời như một số người may mắn khác. Phải biết chứ, cần phải biết để còn chuẩn bị cho mình một tư thế chờ đón và dấn thân. Ai cũng phải đi qua tưng chiếc cầu đời nhất định, khác nhau chăng là cầu bê tông hay càu khỉ mà thôi.

Một giọng nữ dịu dàng, nhỏ nhẻ, thỏ thẻ nhưng lại mang cảm giác một mũi kim khiến cả năm thằng đang dã dượi một cách lười biếng bật dậy cùng lúc như những cái lò xo :

_ Các anh ơi ! Nướng kỹ thế không sợ chúng em bảo “ dài lưng tốn vải” à?

Phưong Liên ghé mỗi cái mặt qua cửa phòng, nhấp nháy đôi mắt tinh nghịch. Huy nhảy phóc xuống đất, vừa xốc lại cái áo vừa nói :

_ Thằng Duy nó đang chờ nhà đòn đến đấy em ạ, mà hình như đến ma cũng chê nó thì phải.

Duy vắt cái khăn mặt lên vai, cười với Liên, nói :

_ Chấp gì cái loại trống tơ gáy trộm, phải không em?
_ A , cái thằng …

Huy định lao ra đuổi thì Duy đã ra đến cửa, còn quay lại dặn với :

_ Đợi anh tí nhé.

Phương Liên cười gật đầu, Huy hậm hực :

_ Chốc về biết tay ông.

Liên liếc nhìn quanh phòng rồi hỏi :

_ Các anh định sống bằng lý tưởng, không cần ăn à?

Tôi chợt giật thót mình nhớ ra, nhìn đồng hồ, thôi chết, hơn mười một giờ rồi, hôm nay lại đến phiên tôi thổi lửa mới khốn chứ. Thấy tôi cuống cuồng, Liên cười bảo :

_ Thôi, anh Long không phải rối lên thế, ban nãy khi đi chợ, em có ghé ngang, định hỏi các anh có cần mua gì không, mà thấy : phòng ai lẳng lặng như tờ, nên thôi. Giờ thì em thay mặt chúng nó, mời các anh sang giai quyếp giúp nồi bún riêu.
_ Trên cả tuyệt vời.

Ngữ la to, Lâm được thể nịnh đầm :

_ Người ta bảo “ Phụ nữ luôn có lý” ´đúng thật.

Huy bỉu môi :

_ Khéo nhỉ ?

Tôi thì khỏi nói, không còn niềm vui nào hơn, thở ra một hơi dài nhẹ nhõm, vô vàn cảm ơn Thượng đế đã sinh ra các nàng. Nhanh hơn tên lửa, loáng chốc năm thằng đã lăng xăng bên nồi riêu thơm phức, rổ bún trắng tươi, và đầy một ảng rau xanh trông vô cùng hấp dẫn, chưa ăn mà đã thấy ruột gan mát rượi đi rồi. Câu chuyện nở quanh những tiếng húp xoàn xoạt cũng thú vị không kém. Cũng không ngoài những nghĩ suy của tôi lúc nay. Thì ra, không ai bảo ai, những suy tư và nhận thức của một lứa tuổi, một bối cảnh không khác nhau là mấy. Phải thôi, những thiết thực của cuộc sống luôn tác động hàng ngày, cho dù chưa từng bắt tay một cách trực tiếp thì cũng đã từng chứng kiến, nên chẳng ai có thể thờ ơ được cả, huống chi đó là những gì đang chờ đón chúng tôi. Tính chất câu chuyện đã đôi lúc làm không khí cuộc vui có lắng lại. Ai Hoa chợt nói :

_ Thôi đừng nói những chuyện đau đầu ấy nữa, con khối thời gian cho nó mà. Bây giờ đổi đề tài đi, chẳng hạn như một chuyến du ngoạn trước khi chia tay ?
_ Phải rồi, phải đó …thế mà mình không nghĩ tới.
_ Quá đúng rồi, hoan hô sáng kiến.
_ Ngó lì lì rứa mà thông minh ghê nơi.
_ Xí, đừng co mà coi thường phụ nữ nhé.

Không ngờ ý kiến của Ai Hoa làm thay đổi hẳn không khí, cả bọn lại lấy lại vẻ vô tư, nghịch ngợm vốn dĩ. Mỗi người một câu, huyên nao cà gian phòng, vài ánh mắt từ những phòng “ hàng xóm” ánh sang một cách ghen tị vui vẻ. Duy nói :

_ Vậy bây giờ tính xem nên đi đâu đây ? Đi đâu để về sau còn nhớ mãi ấy.

Một vài địa điểm thắng cảnh được nêu ra, nhưng không khả thi, lý do chủ yếu là kinh phí. Đang trầm ngâm, Ngữ vụt lóa lên :

_ Tụi mày có nhớ thằng Hòa không ?
_ Nhớ nhớ…

Mấy cái miệng cùng há một lượt .

_ Không biết bây giờ nó ra sao rồi nhỉ ?
_ Phải đó, một địa chỉ rất hợp tình hợp lý.
_ Hợp túi nữa chứ. Thông minh.
_ Không thông minh sao làm người của thế kỷ hai mốt được.

Những tiếng cười tán thưởng lại cất lên rôm rả, và tiếp sau đó một kế hoạch được tính toán chu đáo.

Tôi mường tượng đến một người bạn cũ, người bạn hơi thiếu một chút may mắn của chúng tôi, vì hoàn cảnh gia đình mà bạn đã phải dừng con đường học vấn của mình với mảnh bằng trung học, mặc dù điểm số của bạn luôn khiến chúng tôi phải nể. Tôi còn nhớ rất rõ, cũng trong một cuộc chia tay như thế này, Hoà đã buồn buồn nói cùng chúng tôi: “Chúc các bạn may mắn, hãy học giùm mình nữa nhé”. Bây giờ chắc Hòa đã thành một nhà nông thực sự rồi, năm năm trên vùng cao nguyên đất đỏ, mi đã làm được những gì hở Hòa ơi?

_ Với lại cũng để xem cây cà phê như thế nào nữa chứ. Uống đến lõi mồm ra rồi mà không biết làm sao để có được hạt cà phê thì dở quá.

Huy nói thêm khi tất cả đã thống nhất điểm đến là DakLak.

oOo

_ Bác tài ơi ! Cho chúng cháu xuống đây thôi.

Ngữ kêu lên cho xe ngừng lại, tôi cẩn thận nhắc :

_ Mày có chắc là ở đây không ?
_ Chắc mà, hồi đó tao co lên thăm nó một lần rồi.
_ Mấy năm rồi, cảnh cũng khác đi nhiều chứ.
_ Có khác là cây cao hơn, tán rộng hơn, chú con đường thì không khác. Đi hết đoạn đường này thì đến một ngã rẽ đường đất, hết đoạn đường đất lại mot ngã rẽ phải nữa thì đến.
_ Ôi trời, thế thì rã chân ra còn gì.
_ Quá tệ, nghe mà mắc cở quá.

Lâm vừa rên thì gặp ngay câu độp của Huy, bèn đưa
nắm đấm lên dứ. Các chàng trai chia nhau những túi hành lý, để ba cô gái được thong dong ve vẩy hai cánh tay nhẹ nhõm. Hải Vi thích chi nói:

_ Làm con gái thích thật.
_ Coi chừng nhầm to đấy, người ta bảo tu bảy kiếp mới được làm con trai đấy nhé.
_ Có ông nhầm thì có, đừng tưởng chỉ có con trai mới là chúa nhé. Con gái thời nay khối anh theo không kịp đấy.
_ Lại tranh chè vị thế gái trai, có con nào đi nữa mà không ra người thì cũng vứt tuốt.
_ Gớm, cụ chưa kìa.

Đi bộ trên một quãng đường không ngắn, lại dưới trời nắng, thì cách tốt nhất là nên tìm chuyện để cãi nhau, khi cái đầu có chỗ để bận rộn thì nó chẳng còn thời gian đâu mà nghĩ đến cái chân nữa. Đến một đoạn đường có những tán cây to xòa ra làm dịu mát hẳn, Phương Liên nhìn quanh rồi hồ hởi :

_ Ở đây thích thật nhỉ. Cây cối xanh tươi, hoa thơm trái ngọt, thấy bình yên quá.

Câu nói đầy lãng mạn, mơ mộng của Liên chưa kịp loãng thì Ngữ đâm ngang :

_ Lâu lâu về đây chơi thì thích thế, chứ thử nhận công tác về đây xem có méo mặt đi không ?
_ Mày…

Duy sợ Liên phật ý nên nạt bạn, nhưng Lâm đã lên tiếng :

_ Thực tế rõ ràng là vậy, chối gạt làm chi.
_ Nói thế nghe có vẻ lớp trẻ bọn mình hèn quá nhỉ ? Không dám chấp nhận những khó khăn.
_ Đầu tư suốt mười mấy năm trời, thì cũng phải tìm nơi để khai thác cò hiệu quả chứ. Chả nhẽ ăn bám bố mẹ mãi sao.
_ Nói lý tưởng cho ra vẻ văn chương thôi, chứ ai mà chẳng muốn có một đời sống nhẹ nhàng sung túc. Nhưng thế nào trong số tụi mình cũng có đứa phải chịu đi xa mới có việc làm, nên tốt nhất là chuẩn bị tinh thần trước đi là vừa.

Một dự cảm mơ hồ cho không gian chùng xuống, cả bọn toá lên mừng khi Ngữ đưa tay chỉ :

\ _ Đó, cái ngõ nhỏ kia kìa, gần tới rồi.

Những bước chân như nhanh hơn, phấn chấn hơn.

_ Nó gặp tụi mình giờ chắc mừng lắm ha.
_ Còn phải nói, ờ mà không chừng dắt cả “chị nhà” ra chào cũng nên.
_ Đâu mà sớm thế ?
_ Nông thôn mà, phần nhiều lấy sớm cho có người làm việc nhà.
_ Hòa nó không vậy đâu. Tính nó đâu có chuyện vội vàng hời hợt thế.
_ Đùa vậy thôi, mà lỡ có vậy không biết có em mô khóc không hè?

Chưa có cô gái nào kịp phản ứng thì Ngữ la lên :

_ Kia kìa, nhà nó kia kìa.
_ Đâu đâu ?
_ Chỗ cái sân có giàn mướp đó.
_ Giàn hoa vàng chứ.

Ai Hoa cãi, giàn gì thì chúng tôi cũng đã đến cổng, một con chó đốm xù ra sủa. Tiếng la chó theo cùng một dang người đàn ông lớn tuổi, nhìn rõ là một lão nông thuần phác. Tôi đã đoán không lầm, đó là cha của Hòa. Ong săm soi nhìn một lũ gái trai lôi thôi, lếch thếch cung những túi xách lỉnh kỉnh, và rồi khi sự ngạc nhiên của ông được giải đáp thì ông đổi ngay ra nét hớn hở vui mừng :

_ Trời ơi ! Các cháu làm bác bất ngờ quá, đi, đi vô nhà tắm rửa cho mát đã, nắng nôi thế này mà lặn lội đến tận đây thăm bạn, nó gặp các cháu nó mừng lắm thôi. Bà ơi…

Tiếng gọi của ông làm hiện ra nơi khung cửa một vóc ngươi nhỏ nhắn nhưng nhanh nhẹn, có lẽ đã kịp nghe dăm câu, nên mẹ Hoà đã cười vui vẻ, đon đả đón chúng tôi vào nhà. Sự đón tiếp nồng nhiệt của hai người lớn tuổi đã tạo cho chúng tôi cảm giác thoải mái. Không nói ra sợ các bạn mất hứng, chứ dọc đường tôi cứ lo lo, bỗng nhiên tha lôi từng này mạng đến nhà người ta không một lời báo trước, rủi gặp sự cố thì biết làm sao, cùng lắm thì ra xe quay về luôn thôi. Rất may là những lo lắng của tôi đã là vô ích. Ba Hòa lớn tiếng gọi :

_ Bình, Hưng có đứa nào rảnh lấy xe đạp chạy ra rẫy kêu anh hai bây về, nhanh đi.

Một tiếng dạ và âm thanh chuyển dịch của chiếc xe đạp lao vút qua cánh cổng. Mẹ Hòa dẫn chúng tôi ra giềng, bà nắm cái tay quay định thả gàu quay nước, tôi vội nói :

_ Dạ, bác cứ để tụi cháu làm được ạ.

Miệng nói, tay cầm luôn cái tay quay, tôi thả gàu quay nước một cách thành thạo, mẹ Hòa cười :

_ Con trai thành phố mà cũng giỏi đấy nhỉ ?
_ Bác ơi, việc này mà không làm được còn làm được gì nữa hở bác ?
_ Ở thành phố quen sài nước máy, với tay mở là có, đâu khổ như ở quê vầy chớ, phải không các cháu ?
_ Ở đâu cũng có sướng có khổ, bác ạ. ở đây tuy có hơi mất công một chút, nhưng nước sạch tự nhiên, không cần phải xử lý bằng hóa chất, lại sài thoải mái không lo cúp, chúng cháu ở ký túc xá khổ nhất là nước đấy bác ạ.
_ Thế à ? Bác lại cứ tưởng….thôi các chàu cứ thoải mái đi nhé. Tí nữa nó về chắc nó mừng lắm đó, khổ, chẳng mấy khi chơi bời bạn bè gì cả, cứ đi làm miết thôi.

Nói rồi bà quay quả đi vào trong bếp, một lúc sau có tiếng gà kêu quác lên. Liên vội kêu lên :

_ Bác ơi ! Chúng cháu không ăn đâu , bác đừng giết nó tội nghiệp.
_ Mấy khi có dịp, các cháu không phải ngại, nhà bác nuôi đầy ra đây này.

Tiếng mẹ Hòa vọng ra từ trong bếp, ba cô gái bảo nhau nhanh nhanh còn vào phụ bếp. Lâm đưa mắt nhìn quanh những cây cối, cảnh trí. Thiên nhiên luôn đem đến cho con người cam giác nhẹ nhàng, dễ chịu, thư thái và bình yên. Có lẽ đó là lý do mà khi về già người ta thường muốn hướng về vườn tược cây quả. Khi chúng tôi vào trong nhà đã thấy một buồng dừa xiêm đợi sẵn. Cha Hòa chỉ mấy cái ghế nói

_ Ngồi đi các cháu, uống nước dừa cho mát nhá. Nhà quê đãi khách không được đầy đu lắm, các cháu thông cảm.
_ Bác nói thế làm tụi cháu ngại quá, nhà chúng cháu cũng phần lớn ở quê cả đấy bác ạ.
_ Thế hả ? Ừ thế càng hay, bác là nông dân, có sao nói vậy, hổng có màu mè gì hết. Các cháu uống dừa đi.

Huy cầm con dao chặt dừa, những nhát chặt không chuyên làm cai vỏ dừa bị băm nhiều chỗ, nhưng điều quan trọng là chúng tôi được thưởng thức một thứ nước giai khát vô cùng chất lượng. Vừa uống, chúng tôi vừa thay nhau trả lời cha Hòa những câu hỏi về cuộc sống, gia đình và sự học tập, và rồi ông chép miệng :

_ Giá bác đủ điều kiện để thằng Hòa được học tiếp thì bây giờ nó cũng được như các cháu vậy.

Gương mặt ông buồn buồn, Duy nói như an ủi :

_ Cuộc sống có nhiều cách phấn đấu khác nhau, có thể Hòa không có duyên với chữ nghĩa, bằng cấp, nhưng bạn ấy sẽ có những kinh nghiệm tốt về cuộc sống hơn các chúng cháu nhiều, cháu nghĩ đó mới là điều quan trọng bác ạ.

Cha Hòa mỉm một nụ cười thật hiền, tôi thoáng nghĩ, mấy mươi năm nưa, chắc Hòa cũng như thế. Chợt ông ngóng cổ ra cổng la lên :

_ Nó về kìa.

Tất cả chúng tôi đều bật dậy, nếu không có cha Hòa báo trước, chắc tôi khó nhận ngay ra Hòa. Hòa khác trước nhiều quá, da đen sạm, nhưng rất đô con và rắn chắc, trong Hòa chững chạc hẳn lên. Hòa buông cái xe đạp cho nó đổ kềnh ra để nhào đến với chúng tôi . Niềm vui hội ngộ không gì tả nổi, năm đứa tôi bâu kín Hòa, anh chàng thì cuống quýt ôm đứa nọ kéo đứa kia. Đến chừng Hòa quay ra nhìn thấy ba cô gái đang đứng ở cửa bếp nhìn chúng tôi với gương mặt đầy xúc động thì lắp bằp :

_ Ủa…cả các bạn nữa hả ? Mình…mình vui quá.
_ Hòa khác trước nhiều quá.

Hòa cười hiền lành :

_ Năm năm rồi còn gì.
_ Chỉ có đôi mắt là không khác chút nào. Vẫn trong và sáng như đèn pha.

Tôi nói sau khi nhìn rõ gương mặt Hòa. Đôi mắt là điểm nổi nhất trên gương mặt. Người ta bảo “ Người có đôi mắt sáng là một người thông minh và chính trực, quả cảm và đoan quyết”. Có lẽ câu nói này không xa với bản chất Hòa. Tôi dám chắc, nếu không ngại phái tính, chắc Hòa cũng không dằn nổi cảm xúc của mình. Cuộc vui càng rổn rảng, náo nhiệt hơn khi mâm cơm đã sẵn sàng. Gần như mâm cơm chỉ dành riêng cho chúng tôi, vì gia đình đã xong bưa trước lúc chúng tôi đến, nên cả nhà chỉ ngồi để tiếp thức ăn cho chúng tôi và góp chuyện. Tám đưa chẳng còn chút khách khí, ngại e gì nữa, một phần là quá đói, phần nữa là không khí gia đình tự nhiên, thân mật và trầm ấm, nên cảm giác như đang ở nhà mình vậy. Cơm xong cũng đã xế chiều, Hòa nói :

_ Bây giờ các bạn nghỉ ngơi cho khoẻ đã, mai mình dẫn ra rẫy chơi.
_ Có trái gì ăn được không ?

Vi nhanh nhảu hỏi, Huy trêu :

_ Đúng là con gái, đi đâu là cái miệng đến trước.
_ Bây giờ thì dài mồm ra chê con gái rồi phải không?
_ Ai chê đâu, ý mình nói là các mợ đi trước cho tụi mình ké với.
_ Đồ con trai lẻo lự, miệng mồm như tép nhảy.

Hòa dàn hòa :

_ Thực ra thì ai cũng như ai thôi, thấy trái chín trên cành hong mê sao được, yên chí đi, mùa này có nhiều thứ lắm, chỉ sợ không có bụng mà chứa thôi.

Cha mẹ Hòa nhìn chúng tôi ỏm tỏi mà cười luôn miệng, tôi chắc đã lâu, nhà Hòa không có sự ồn ào nhộn nhịp như hôm nay. Tối đến, trời vằng vặc một màu trăng dãi dễ. Một khung cảnh êm đềm đẹp đẽ mà ở nơi thành thị không bói đâu ra được. Đúng là mỗi nơi đều có cái được và cái mất, thành phố thì đầy đủ các thứ tiện nghi phục vụ đời sống vật chất cho con người, nhưng lại thiếu đến trầm trọng nhu cầu tinh thần, nhất là không gian thanh tịnh, yên ả như thế này. Có cơ hội rời xa thành phố, mới thấy cuộc sống của người thành phố hối hả, tất bật, bon chen và mệt mỏi đến thế nào. Con người luôn đòi hỏi, không bao giờ hài lòng với những gì đang có quanh mình, người nông thôn thì mơ ước một đời sống dư dả, sang cả nơi thành thị, người thành phố thì ao ước sự êm đềm nhẹ nhõm nơi thôn dã. Vấn đề là con người phải nhận thức được mình thích hợp với môi trường nào, và phải biết cách chấp nhận cả được lẫn mất vậy.

Vuông sân nhà Hoà lóc nhóc một bầy lớn nhỏ, những người bạn trong xóm Hòa nghe Hòa có bạn thành phố về cũng kéo sang chơi, lúc đầu họ còn khá rụt rè vì sự lạ lẫm chen một chút mặc cảm phân cách, nhưng chỉ một lúc sau, nhờ cây giutar mà mọi sự trở nên vui vẻ một cách tự nhiên, đúng là âm nhạc và tuoi trẻ không có đường biên. Cuộc vui kéo đến tận khuya, nếu không có sự nhắc nhở của cha mẹ Hòa chắc chúng tôi còn chưa nhớ đến cơn buồn ngủ.

Trời còn mờ mờ, mọi người đã lục tục trở dậy, tôi ra sân, vươn vai trong khí trời se se, tiếng gà gáy, tiếng chim líu ríu trên những tán cây to, tinh thần thật sảng khoái dễ chịu, khác với các bạn, tôi không có mot chốn quê bình dị thế này, vì nhà tôi thuộc một quận của thành phố, tuy thuộc vùng ven, nhưng nhịp điệu sống thì không khác trung tâm là mấy, nên một khoảng không gian, thời gian trong lành dễ chịu là một món quà tuyet vời cho tôi vậy. Sau môt chầu cơm nếp đậu xanh, chúng tôi rộn rịp lên đường, rẫy nhà Hòa chỉ cách độ hơn ba cây số, nên cả nhóm lục tục leo lên chiếc công nông, hay còn gọi là xe cày càng, một loại xe chuyên dụng cho những vùng nông trang, nhìn Hòa xăn tay áo, cầm cái tay quay quay cho máy nổ, các cơ bắp gồng lên cuồn cuộn, thật rắn rỏi và mạnh mẽ, tôi nghĩ thầm, liệu có ai trong số chúng tôi đây đủ sức lực mà khởi động bộ máy bằng cách này nhỉ ? Tiếng máy nổ giòn, Lâm hát tếu “ Năm anh em trên một chiếc công nông …” “ Còn ba cô mày bỏ đâu hả ?” “ Đâu dám bỏ, ngu gì bỏ”. Cả bọn cười ầm lên. Nắng sớm âm ấm, gió hây hây, quá lý tưởng cho một cuộc ngao du trong một miền xanh ngút ngát. Hòa lanh lẹ điều khiển chiếc đầu máy dềnh dàng một cách thành thục.Vừa đi Hòa vừa giải đáp những thấc mắc của chúng tôi về những công việc nhà nông, nhất là về cây cà phê, một loại cây chủ lực của địa phương, mặc dù nó luôn làm cho bao người phải chìm nổi vì nó. Nghe Hòa nói, chúng tôi mới thấy, làm ra được hạt cà phê chẳng dễ dàng gì, vậy mà đến lúc thu hoạch còn phụ thuộc vào giá cả thị trường, ngược đời ở chỗ, người trực tiếp làm ra nó, lại không có quyền quyết định vận mệnh của nó, mà lại phải chờ vận may giá cả từ tận chân trời góc bể nào đó. Hòa nói thêm :

_ Năm trước do bị hạn hán nặng, cây mất sức nên đến giờ chưa mẩy hạt lắm, may mà nhà mình còn đu nước tưới cầm cự đến mưa, chứ nhiều nơi cháy khô cả. Chăm sóc được một cây cà phê từ khi xuống giống cho đến lúc được thu, biết bao nhiêu công sức, vậy mà có những ngưới bị chết tiêu cả mấy hec ta, không còn khả năng phục hồi, tiếp đến là giai đoạn khủng hoảng thị trường cà phê trầm trọng, nợ nần lớp này đè lớp khác, nên có mot số người quẫn trí tự tử.
_ Trời ơi, tội quá. Phương Liên kêu lên.

Chúng tôi cũng ngao ngát, thẫn thơ với những gì Hòa vừa nói. Thật không phải khi cho là mình may mắn trước những bất hạnh của người khác, nhưng quả thật tôi muốn cảm ơn định mệnh khi không phải lâm vào những hoàn cảnh khó khăn như thế. Không muốn chúng tôi mất vui, Quang Hòa đổi đề tài, và lại là đề tài hấp dẫn, vì thế mà khi đến nơi, không ai bảo ai, tóa hết ra vườn để tìm trái chín. Đúng như Hoà nói, trước nhưng chùm chôm chôm vàng đỏ, nhưng trái ổi to mọng giòn tan, và cả những trái mít thơm lừng lựng, đố ai dửng dưng cho được. Hái và ăn ngay tại gốc, sao thấy ngon gấp mấp lần mua ở chợ, một lý do nữa là…không mất tiền. Bụng đã no căng rồi mà miệng vẫn chưa thấy chán, trước khi quay về cái choi rẫy nho nhỏ ở giữa vườn, chúng tôi còn om theo một mớ trái đủ thứ. Vào đến chòi , ba cô gái kêu ầm lên là mỏi chân, nhưng những cái cười phô những hạt răng thì không mỏi một chút nào. Trong khi Hòa đi đâu đó để làm nhiệm vụ của một chủ nhà hiếu khách, thì chúng tôi thi nhau đào bới căn chòi để xem thế giới riêng của ông chủ vườn có những gì. Lâm lôi từ gầm giường ra một đống cuốc xẻng, ống phun thuốc, và cả một thùng đựng những thứ đồ nghề sửa chữa máy móc. Duy lấy cái áo lính trên vách khoác vào và nhảy luôn một điệu tango trong tiếng đàn miệng của Ngữ , căn chòi muôn nứt ra vì những tràng cười. Tôi tò mò mở chiếc ngăn kéo bàn duy nhất, tôi suýt kêu to lên “Sách”. Hầu như có đủ cả bộ giáo trình mà chúng tôi vừa học qua. Một bộ luyện thi đại học, sách Anh văn trình độ C, và cả những sách kỹ thuật nông nghiệp. Thấy tôi ngẩn người, Ai Hoa ghé nhìn và bật kêu lên, ca bọn quay lại, một khoảng lặng trùm lên tất cả, một tâm trạng sững sờ và cảm phục. Hòa bước vào đúng lúc đó, ngạc nhiên vì sự im lặng bất thường, nhưng Hòa chợt lúng túng khi nhận ra chúng tôi đang đứng quanh chiếc bàn .:

_ Mình…mình tự học thôi mà.

Không dừng được nữa, chúng tôi nói lên những lời thán phục, ngưỡng mộ, Hòa cười nhẹ :

_ Có gì đâu, mình không đi được đường lớn như các ban, thì mình đi lối nhỏ vậy.

Thật thế sao? Tất nhiên là có rất nhiều con đường dẫn đến thành quả, đi đến một tương lai tốt đẹp, nhưng đi bằng “Lối nhỏ” thì quả thật bây giờ tôi mới nghe.

Hôm sau chúng tôi chào tạm biệt gia đình Hòa trong sự lưu luyến, tha thiết cả từ hai phía, nhìn chúng tôi bằng một ánh mắt thân thương chứa đầy tia sáng , và tôi hiểu, người ta đã nói đúng. Quang Hòa ơi ! Tôi biết bạn sẽ có được những thành công nhất định, con đường lớn của chúng tôi đi chưa chắc đã bằng “Lối nhỏ” của bạn đâu.

Đàm Lan

Phiên tòa không có luật sư

Trước cửa phòng xử án hôm nay đông nghịt người. Chưa đến giờ mở cửa họ đã túm tụm xôn xao bàn tán về vụ xử săp diễn ra. Một bà tuổi độ trung niên, giọng không mấy thiện cảm :

_ Nói gì thì nói, chứ chị mà giết em là chuyện khó mà tha thứ.

Một ông trán hói ngắt ngang :

_ Tôi không nghĩ vậy, bởi việc gì xảy ra cũng có nguyên do của nó Hơn nữa đây lại là một hành vi tự vệ.

Một thanh niên trẻ tuổi thêm vào :

_ Cái sảy nó nảy cái ung. Chắc rằng cô ấy cũng không tự nhiên mà hành động như vậy, vả lại thằng Long này cũng có phải là đứa hiền lành gì đâu.

Một người khác gật đầu đồng tình :

_ Đúng đó, cái thằng đó chết thì cũng đáng lắm, chẳng ai thương xót gì cái lọai ấy cả. Thứ ấy sống chỉ gây họa cho gia đình và xã hội thôi. Chỉ tội nghiệp…

Một bà già khác thở dài :

_ Khổ thân con bé, thường ngày nó hiền lành, chịu thương chịu khó lám cơ, giờ xảy ra chuyện thế này mẹ nó chết lên chết xuống cũng phải.

Một người dàn ông nóng nảy nói :

_ Nhà nước mình phải ban hành một đạo luật nghiêm khắc để trừng trị cái lọai thanh niên hư hỏng này mới được. Càng ngày chúng càng lộng hành quá trớn, lọan xã hội lên cũng vì chúng nó.

_ Tôi cũng nghĩ thế. Khổ nỗi, cứ con hư là đổ tại gia đình,vì gia đình nuông chiều, vì gia đình bỏ bê, vì gia đình giáo dục không đúng cách, vì thế nọ vì thế kia. Nhưng mà các ông cứ bà cứ nghĩ xem, con cái chỉ thực sự trong tay chúng ta từ khi sinh ra cho đến khi 10 tuổi. Sau đó thì sao ? Bố mẹ thì còn phải lo bươn trải cho đủ thứ chi tiêu của chúng. Mà nào có phải một đứa, nhà nào cũng vài ba đứa cả. May mà lâu nay thực hiện việc sinh đẻ có kế họach, nếu không thì còn ối cảnh nhôi nhai đầu đường xó chợ. Lại vào cái thời đại Tây hóa này, bao nhiêu diễn biến, lôi kéo của xã hội, nó đâu nằm trong sự kiểm sóat của chúng ta được. Đấy, nhan nhản không biết bao nhiêu là tệ nạn xã hội, lũ trẻ thì chỉ biết cắm đầu đùa theo những cái gọi là “nhịp sống mới”, có biết phân biệt hay dở là thế nào đâu. Mà học cái hay thì khó thì lâu, chứ học cái dở thì mau lắm, hư hỏng rồi thì cứ cha mẹ mà hành. Những luân lý giáo dục căn bản cho đạo đức thì chúng chê là cổ hủ, là lạc hậu …

_ Chính là ở chỗ đó. Nước ta đang đà phát triển, tất yếu là phải mở rộng cửa, cái được là có những bước phát triển khả quan, đem lại nhiều cơ hôi cho dân mình, nhưng cái mất là lớp trẻ ngày nay sống buông tuồng, vô bổ . Chúng cứ cho rằng thế mới là văn mình, hiện đại, sành điệu, rặt là những ngón nghề ăn chơi trác táng, lọc lừa, dối trá, xảo quyệt. Bố mẹ thì cho rằng con cái cứ đến trường là đã dủ, cắm đầu cắm cổ để đáp ứng bao nhiêu nhu cầu của nó, mà chẳng mấy khi hiểu hết được con mình đang trở thành lọai người như thế nào. Ăn chơi quá đà rồi trở thành kẻ cướp lúc nào không hay. Đấy, như cái thằng Long này đấy. Lúc còn bé ai cũng khen là thông minh, lễ phép, vậy mà dổ đốn tự bao giờ.

_ Cũng một phần do mẹ nó nuông chiều từ bé, con trai thứ mà như con trai một, muốn gì được đó, ai mách cho thói hư gì của nó lại bênh. Nếu cha nó không mất sớm và thằng Luân anh nó không bị bại liệt nặng thế chắc nó không đến nỗi. Đúng là thương con mù quáng thì bằng mười hại con.

_ Có lần chính quyền địa phương góp ý, bảo làm đơn cho nó đi giáo dục tập trung một thời gian, may ra …nhưng mẹ nó lại sợ nó hận gia đình lại còn tệ hơn.

_ Nghe nói nó hăm về đốt nhà mà.

_ Đa số những gia đình có con hư đều lâm vào tình trạng bất lực, họ không còn khả năng khống chế nó, nhưng lại không dám nhờ pháp luật can thiệp, thế nên mói càng ngày càng quá.

_ Thì mấy thằng tội phạm đao búa mà báo đài hay đưa tin đó, cải tạo hết hạn nó về còn quậy phá hơn trước, bảo là quậy bù. Tôi mà có quyền cứ đem bắn hết chúng đi. Tòan là thứ rác rưởi, chỉ tốn cơm còn mang họa.

_ Nhưng vấn đề là ở chỗ, luật pháp của ta lấy nhân đạo làm nền, không muốn coi thường sinh mạng, cho dù tội nặng dến thế nào thì cũng tìm cách cải hóa nhân đạo nhất, quá mạng mới phải tử hình.

_ Thế nên một số bất hảo phi nhân tính càng được thể. Như luật bóng đá, hai thẻ vàng thành một thẻ đỏ là xong. Nhân đạo cũng tùy từng trường hợp từng đối tượng, không thể nhân đạo với quỷ, nhân đạo với nó để nó đi hại biết bao người khác, thế có công bằng không ?

_ Công bằng….

Cuộc tranh luận tạm gián đọan khi cánh của phòng vụt mở. Chỉ giây lát những dãy ghế đã kín người, những ai chậm chân đành đứng ngòai cửa.
Tiếng chuông hiệu rung lên, cả phòng im phắc. Khi hội đồng xử án đã ngồi vào chỗ, bị cáo được dẫn ra trước vành móng ngựa. Đó là một cô gái khỏang gần 30 tuổi, dáng mảnh khảnh, làn da mét xanh, phờ phạc, dấu vết của những trải nghiệm bất thường. Nhìn cô gái, không ai có thể tin dượcdó là người đã cầm dao giết chính em trai mình. Phiên tòa bắt đầu.

_ Vào ngày…tại ..đã xảy ra một vụ án mạng. Bị cáo là Vũ thị Tú Linh, đã gây án với em trai ruột là Vũ Thành Long. Nguyên nhân do quá trình xô xát giữa những người trong gia đình. Được biết đây không phải là lần đầu tiên Vũ Thành Long có hành vi gây mất trật tự. Nạn nhân từ lâu thuộc thành phần bất hảo của địa phương, không nghề nghiệp, không nơi cư trú ổn định. Chỉ trở về nhà mỗi khi có vấn đề đòi hỏi tiền bạc. Điều này đã được xác nhận từ chính quyền địa phương đến cư dân cùng địa bàn. Vào ngày…giờ …Vũ Thành Long có về gây sức ép cới gia đình để đòi hỏi một số tiền lớn. Bà…là mẹ của nạn nhân đã không thể đáp ứng được sự đòi hỏi đó, Vũ Thành Long đã dùng búa đập phá tủ để tự lấy tiền, bất chấp sự phản đối của gia đình. Anh Đinh Quang Minh là người hàng xóm cạnh nhà đã chứng kiến sự việc qua cửa sổ đối diện cho biết. Thành Long đã xô ngã mẹ mình, khi bà lao vào ngăn cản, tiếp đó là anh Vũ Thành Luân, anh trai của nạn nhân đã bị bại liệt cả hai chân từ nhỏ, đã lết vào ôm chân Long kéo ra. Vũ Thành Long vố bản chất hung hãn lại thêm bị ngăn cản hành vi, nên đã co chân đạp Vũ Thành Luân ngã vật ra sau, và gầm lên : Mày dám cản tao hả ? Tao cho mày chết…Y nói xong thì xông đến chộp vào cổ Thành Luân nghiến răng bóp chặt. Vừa lúc đó bị cáo Vũ thị Tú Linh chạy từ dưới nhà bếp lên, tay đang cầm theo một con dao, cô hét : Long, mày bỏ tay ra ngay mày định giết anh Luân hả ? Tên Long vẫn bóp chặt cổ anh trai, mặt Thành Luân đã tím lại, Tú Linh lại thét lên : Mày không bỏ anh Luân ra tao chém mày đó …Nghe vậy, tên Long quay lại thách thức : Mày có giỏi cứ chém tao coi. Và y buông cổ anh trai ra vồ lấy chị mình. Trong lúc hỏang hốt và giận dữ bị cáo Vũ thị Tú Linh đã vung con dao lên, vừa đúng lúc Thành Long ập tới, lưỡi xuyên qua cổ họng nạn nhân, y ngã xuống và tử vong. Biên bản được lập tại hiện trường vào lúc….

Tiếng ồn ào từ những hàng ghế, lại một hồi chuông nhắc nhở. Vị chánh án quay sang hỏi bị cáo :

_ Bị cáo Vũ thị Tú Linh, hãy trả lời thành thật trước tòa. Sự thật xảy ra có đúng như bản án đã nêu không ?

Cô gái nói với vẻ bình tĩnh :

_ Dạ thưa quý tòa, đúng ạ.
_ Bị cáo có biết khi sử dụng một hung khí có đầu nhọn và lưỡi sắc ấy, thì có thể gây thương tích hoặc dẫn đến tử vong cho người khác không ?
_ Dạ thưa quý tòa, có biết ạ.
_ Vậy khi thực hiện hành động đâm mũi dao vào cổ đối phương, cụ thể là em trai mình, bị cáo đã phản ứng theo sự tự vệ hay cố sát ?

Tú Linh im lặng một lúc, khi cô chưa trả lời thì vị chánh án nói tiếp :

_ Bị cáo có cần đến luật sư không ? Tòa sẽ chỉ định.

Tú Linh lắc đầu :

_ Thưa quý tòa, tôi không nhờ luật sư. Tôi xin tự trả lời.

Vị chánh án gật đầu, Tú Linh tiếp :

_ Tôi không muốn nhờ luật sư, vì luật sư sẽ biện hộ cho ai và bào chữa cho ai, vì khi tôi hành động, nửa là tự vệ, nửa là cố sát.

Tiếng “Ồ” vang lên hàng lọat, câu trả lời đã gây sự kinh ngạc cho tất cả mọi người. Vị chánh án khẽ nhíu mày, dường như ông đang chờ đợi một câu trả lời khác, nhưng chẳng có gì ngăn lại được lời đã thốt ra, ông lai hỏi

_ Cố sát ? Vậy là bị cáo đã nhận tội ?
_ Vâng. Tôi nhận tội.
_ Vì sao bị cáo lại làm một việc trái đạo lý con người như vậy ?

Tú Linh nhếch mép cười buồn :

_ Thưa quý tòa, nếu nói về đạo lý, thì có đạo lý nào cho phép con cái về hành hung cho mẹ để thỏa mãn nhu cầu riêng của mình ? Đạo lý nào cho phép một người có hành vi bạo động với một người không có khả năng tự vệ, lại là người có cùng huyết thống, khi hành vi đó có thể dẫn đến tử vong ? Thưa quý tòa, tôi thừa nhận việc ra tay sát hại em trai mình là tội lỗi nhưng tôi không thể làm khác được khi gia đình tôi đã phải chịu đựng sự khổ sở ấy đã bao năm rồi. Thú thật, đối với gia đình tôi đã coi Vũ Thành Long như không có từ lâu rồi, nhưng thật khó khăn mỗi lúc nó về sinh sự khi cần tiền. Vì vậy, nếu cho rằng đây là sự đánh đổi, thì tôi xin chấp nhận sự đánh đổi này để đem lại sự bình yên cho gia đình tôi.

Tú Linh dứt câu, cả gian phòng lặng đi. Bỗng từ hàng ghế phía trên òa lên một tiếng khóc, đó là tiếng khóc của bà mẹ khốn khổ. Đứa con gái bên cạnh cũng bật khóc theo ôm lấy mẹ. Mốt số người tham dự cũng rân rấn nước mắt. Vị chánh án qua một lúc im lặng, hỏi :

_ Bị cáo còn có gì muốn nói nữa không ?

Tú Linh đưa mắt nhìn xuống mẹ và em gái, rồi thở dài :

_ Thưa quý tòa, tôi không dám cầu xin sự khoan hồng, mức độ định án thế nào thì tùy pháp luật, tôi rất bình tâm mà thi hành án. Còn lời cuối cùng mà tôi muốn nói là…là…Vâng, đối với tôi thì thật đã quá muộn để thay đổi sự đáng tiếc này, bởi nếu nhà nước ta có một khung hình nào cụ thể dể giáo dục những thanh niên hư hỏng như Thành Long, một khi gia đình đã không đủ khả năng giáo dục nó nữa, thì chắc…-Tú Linh nghèn nghẹn – Tôi không biết phải nói thế nào vì cha mẹ sinh con trời sinh tính. Có ai muốn mình lại có một người thân không nên người như thế đâu, nhưng với xã hội ngày nay thì gia đình không thể đủ sức níu lại sự căn bản đạo đức cho những thanh thiếu niên. Vì vậy mà,,,mà thôi, tôi chỉ hy vọng sẽ không còn những sự đánh đổi thảm thương như thế này nữa …

Những giọt nước mắt giàn ra trên đôi gò má xanh tái. Vị chánh án :

_ Phiên tòa tạm dừng mười lăm phút để nghị án.

Tú Linh dược hai nữ cảnh sát đưa vào, cô còn ngóai lại nhìn mẹ và em gái mình. Đám đông nhao nhao tranh luận :

_ Chắc chắn là phải giảm án thôi …tôi là tôi cho trắng án luôn…đâu có được, chỉ là án nặng hay nhẹ thôi …

_ Khi luận tội, người ta phải xem xét nguyên nhân và hòan cảnh phạm tội chứ. Mà như vậy rõ ràng phạm tội khi bất khả kháng, nguyên nhân thì quá khắc nghiệt, theo tôi mức án sẽ không thể theo luật định thông thường mà phải có đặc cách miễn giảm . …Để rồi xem…

_ Đấy, các ông các bà nào có giặc trong nhà thì hãy coi chừng…

_ Cô ta nói phải đấy, phải có biện pháp mạnh với lọai tội phạm này mới được. Cũng bởi nó chỉ đủ gan phá quấy trong nhà, vừa phần tình cảm vừa phần sĩ diện, không ai dám kiện cáo gì, nên chúng nó mới lộng hành như thế. Chứ phá quấy bên ngòai người ta để cho yên à …

_ Cái thứ khôn nhà dại chợ trước sau gì rồi cũng chết đường chết chợ thôi, gia đình có của đâu mà cho nó phá mãi, ăn quen nhịn không quen đi ăn cướp thì không đủ gan, đi ăn cắp thì no đòn, chỉ có rúc vào xó nào mà chết thôi chứ còn gì nữa…Chuông báo rồi kìa, ta vào đi các vị .

Vị chánh án đứng dậy tuyên đọc :

_ Bản tòa xét thấy bị cáo Vũ thị Tú Linh vì hòan cảnh đặc biệt mà phạm tội, nạn nhân Vũ Thành Long lại là một đối tượng khá nguy hiểm, một kẻ đã coi thường nhân cách giá trị đạo dức, lại có những hành vi hung đồ luôn đe dọa sự an nguy cho gia đình, rất cần phải trừng trị để đem lại an ninh trật tự cho xã hội. Vì vậy, mức đinh án cho bị cáo Vũ thị Tú Linh không thực thi theo khung hình luật thông thường. Nay tòa tuyên án : Bị cáo Vũ thị Tú Linh …ba năm tù giam …

Tiếng re hò òa lên như chợ vỡ. Bà mẹ từ hàng ghế chạy vội lên, Tú Linh vừa mừng vừa tủi ôm chầm lấy mẹ, cô nức nở :

_ Mẹ ơi ! Xin mẹ tha tội cho con…

Bà mẹ ôm chặt con gái, nghẹn ngào :

_ Không, con không có tội Linh à…

Cô em gái cũng đã dứng bên cạnh, bệu bạo nói với chị :

_ Chị cố gắng lên nha, em sẽ đi thăm nuôi chị thường xuyên.
_ Anh Luân sao rồi em ?
_ Ảnh đỡ nhiều rồi chị, nay ảnh bắt đầu ăn cơm được rồi.
_ Em ráng chăm sóc mẹ và anh Luân nhé, hết ba năm chị về…

Tú Linh chợt ngước lên cao thầm nói “ Long ơi ! Xin em đừng óan hận chị , chị mong em sớm đầu thai thành một người khác để được sống một cuộc đời hạnh phúc tốt đẹp hơn. Nếu có kiếp sau, chị em mình sẽ là chị em tốt , em nhé …”

Đàm Lan

Mênh mông chiều vàng


Nằm về phía gần cuối con đường Nguyễn Công Trứ, quán cà phê có cái tên nghe thật êm đềm, hiền dịu “Yên Nhung”. Chủ quán quả là người có óc mỹ thuật. Dựa vào cấu thể địa hình, quán được bài trí thật đặc biệt. Khuôn viên chính của quán như rơi vào giữa thung lũng xanh. Ngăn giữa đôi bờ là một con suối nhỏ, dòng chảy thoai thỏai, đôi khúc uốn khéo, đủ để tại nên một âm thanh róc rách, rủ rỉ như một bản nhạc không lời. Con suối chia đôi hai sườn đồi. Tạm gọi Nam đồi và Bắc đồi. Phía Nam đồi, thẳng xếp từng hàng cây cà phê ngắt xanh, từ trên cao nhìn xuống, người ta sẽ dễ dàng liên tưởng đến một đòan quân đang rùng rùng ra trận. Vào mùa hoa trổ, thì dù ai khó tính đến đâu, cũng phải nghiêng mình đánh rơi mảnh hồn giữa rừng hoa phô săc khoe hương, chao đùa với gió. Nhất là vào lúc những tia nắng đầu tiên trong ngày xuất hiện. Cả vườn hoa không khác gì những nàng tiên nữ đang nhởn nhơ xiêm áo vẫy lượn. Mùa quả chín thì khác, thư khách có thể an nhàn ngồi nhâm nhi từng giọt cà phê đậm đà đặc quánh nơi Bắc đồi, mà thỏa thuê tầm mắt chiêm ngưỡng bức tranh tuyệt bích của thiên nhiên. Bức tranh sống động ấy được phối màu một cách rất tài tình. Nhữg chùm quả đỏ rực ôm tròn những cành nhánh, chập chờn giữa màu xanh của lá. Lấm chấm trong mảng đỏ xanh ấy là sắc trắng điểm của một vài nụ hoa dậy thì. Cả ba gam màu đều có sức mạnh tuyệt đối, nhưng khi được đan phối vào nhau thì chúng trở nên thật hài hòa, viên mỹ. Thiên nhiên quả là một họa sĩ đặc biệt tài hoa, tài hoa đến độ bất kỳ một bậc danh họa nào cũng phải buông lời cảm thán.

Phía Bắc đồi, đây mới là công trình đáng kể của người kiến tạo. Những dãy bàn được kê xếp theo lối bậc thang. Những mô hình “tổ ấm chim câu” được nhã ý ưu tiên vào những góc khuất lặng, đủ bảo đảm một thế gới riêng cho hai người. Xa xa hơn chút nữa là những chiếc bàn đôi, thanh thản dưới bóng dù hoặc mái lá che tầm tầm vừa không khuất người. Những chiếc bàn này chủ yếu đươc đặt ở những tầng dưới cùng, nơi đối diện với tòan cảnh đồi Nam. Khu vực này hầu như dành riêng cho những vị khách ưa xuất hồn đi mây về gió. Đa phần họ chỉ ngồi đấy ưu tư một mình, nếu có hai người thì cũng phải có chung một cảm sắc, âm thanh chất giọng gần như ít có cơ hội được góp mặt nơi đây. Nếu đi với một nhóm bạn đông hơn, thì sẽ có một số vị trí có mặt bàn hơi tròn, rộng, bằng đá nhẵn hay một gốc cây to cắt ngang, chung quanh là những chiếc ghê mây thon nhẹ. Lọai bàn chung này được kê đặt ở hai tầng trên cùng, vừa có thể thả tầm mắt quá cảnh tòan phần, vừa tự nhiên trò chuyện mà không phải giật mình, e dè vì những tiếng nói cười vô tư của mình làm khuấy động không gian riêng của ai đó. Xen giữa các lối đi là đư các lọai hoa, cây cảnh, rất phong phú về cả màu sắc, kiểu dáng lẫn tầm độ.

Tôi thường đến quán vào lúc nắng chiều đã nhàn nhạt. Chỉ cần dựng xe xong , giơ tay chào cô chủ quán rồi đi về phía chỗ ngồi quen thuộc, là khỏang hai phút sau sẽ có một phin cà phê đang chậm rãi nhỏ từng giọt đen sậm, thơm nồng. Gu cà phê của tôi thường được cô chủ quán chú ý hơn những người khác. Đó là lượng cà phê bọt phải nhiều hơn mức bình thường, sau khi chảy hết xuống ly, thì ly cà phê ấy lại ngâm vào nước sôi, vì thế, kèm theo phần cà phê của tôi là một chiếc bình thủy nhỏ. Không biết tôi có thuộc lọai quá cầu kỳ hay không ? Nhưng quả thật là vô cùng vô vị khi hớp phải một ngụm cà phê vừa lõang vừa nguội. Nếu cầm ly cà phê của tôi mà lắc khẽ, thì phải ít giây sau, lớp cà phê bám trên thành ly mới xuôi dần xuống hết được. Mỗi lần được nhấp một ngụm cà phê sóng sánh, đầm đậm vừa độ nóng, tôi thấy trong người thật khoan khóai dễ chịu. Vô cùng cảm ơn thổ nhưỡng của quê hương, đã đưa hạt cà phê thành cây công nghiệp mũi nhọn của tỉnh nhà, và hương vị thì bay xa tận ngòai biên giới.

Nơi tôi thường ngồi là dãy bàn đối diện với đồi Nam. Rất hài lòng với vị trí mình đã chọn, ngồi đây tôi tha hồ được tận hưởng những ưu đãi mà thiên nhiên ban tặng, tha hồ mặc mảnh hồn phiêu diêu đến tận cõi xa xanh nào. Nhất là vào cái khỏang không gian bảng lảng, tạn mạn của trời chiều, trong sự tĩnh lặng gần như tuyệt đối ở chung quanh. Bởi vào cái giờ nhỡ nhàng này, chẳng mấy ai lại đi ném quỹ thời gian của mình vào chốn ưu trầm, tư tịnh như nơi đây. Họa chăng chỉ những kẻ trót mang một nghiệp chướng như tôi thì mới cảm thấy nơi đây, vào lúc trời chiều này là cả một thiên đường, Không gia như say, cảnh vật như say, ông mặt trời cũng như say, thì lẽ nào một kẻ luôn yêu thích, luôn chắt chiu những nét đẹp của đời sống cho lâng lâng một cõi tâm hồn lại không say. Thường thì tôi ra đây dể tìm cho mình một cõi riêng, dù tạm bợ, nhưng cũng đủ cho tôi hóa giải những ưu tư, băn khoăn hoặc rối rắm trong lòng. Thật quá rẻ khi chỉ bằng giá một ly cà phê mà lai mua được nhiều đến thế.

Mọi lần tôi vẫn thao túng sự tự do của mình cho đến khi chiều sẫm, khi bóng hòang hôn đã dang rộng vòng tay ôm chòang vạn vật. Nhưng hôm nay, khoang trời tự do của tôi bị phá vỡ, hay nói đúng hơn là cõi riêng của tôi có sự đột nhập của một kẻ lạ mặt. Óai oăm ở chỗ tôi không thể trưng ra cái quyền sở hữu đặc biệt này, lạ nữa là hình như tôi cũng không có tí ti ý định trục xuất hắn thì phải. Hắn ngồi hơi chênh chếch hướng tôi, nên tôi chỉ có thể nhìn hắn theo chiều nghiêng nghiêng. Tôi tò mò quan sát hắn, chỉ riêng một chi tiết ngồi nắm cảnh với một cặp mảnh chai màu rêu đậm sù sù rên mắt đã đặt cho tôi một dấu hỏi to tướng rồi. Ai lại phí hòai một cảnh quan thiên nhiên tuyệt mỹ thế mà lại nhìn qua một lăng kính tối sầm sầm. Vì sao thì chắc tôi có thể tìm được lời giải đáp sau.

Hắn có một mái tóc dài, tuy khỏang cách hơi xa, nhưng tôi vẫn
có cảm giác là êm và mượt lắm, hẳn là hắn rất siêng xem chương trình truyền hình quảng cáo dầu gội đầu lắm. Khuôn mặt hắn, dù chưa có điều kiện ngắm chính diện, tôi vẫn có thể cam đoan rằng khá xinh. Nếu nhễm bệnh nghề nghiệp một tí, chắc tôi sẽ tả mũi hắn cao, mắt hắn trong, và đôi môi thì chắc chắn phải hồng, vì thay vào cái màu hơi thâm thâm khói thuốc như tôi, sẽ là môt chút son phơn phớt, nếu là lọai son gió nữa thì khỏi nói, chỉ cần thoa nhẹ, khi gặp gió sẽ dậy lên một màu hồng tươi diệu đàng. Người hắn hơi mảnh, vì chiếc ghế hắn ngồi vẫn còn thừa một khỏang ( chắc đủ chỗ cho tôi dấy nhỉ). Mảnh hồn hoang của tôi hôm nay lại ngoan ngoãn chịu ở nhà, và nó đang bận rộn giải trình hiện tuợng. Lý do gì mà hắn có mặt ở đây vào giờ này nhỉ ? Bởi là giờ cao điểm của “thiên chức” mà. Hay hắn có mẹ để nhõng nhẽo, có chị để cậy nhờ ? Không lẽ hắn có cùng một lý do như tôi ? Ờ mà sao tôi bỗng nhiên vô lý thế ? Có thế nào thì cũng là việc của hắn, liên quan gì đến tôi. Chẳng qua cái tính tò mò và hay lan man tâm tưởng làm vấn víu cái thằng tôi ấy mà. Nghĩ thế, nhưng tôi lại chẳng thể bứt khỏi sự suy tư về nhận vật lạ ấy. Bẻ gãy bao giả thiết, tôi vẫn không thể nào chọn được một sự lý giải mà có thể cho rằng hợp lý nhất, về thủ phạm phá vỡ cõi riêng và gieo cho tôi những vẩn vơ khó hiểu. Chỉ có mỗi một cách là nhấp nhấp đôi chân, băng qua những dãy ghế, đến gần với một lời hỏi han thật lịch sự. Nhưng cái ý định đó cứ chùng chình trong tôi, đường đột mà đi hỏi han một người chưa quen biết với những câu không đầu không cuối thì quá là vô duyên, vô lý. Vả lại người ấy dường như cũng đang có gĩ ngẫm ngợi lắm thì phải. Suốt bao lâu mà tôi chả thấy lắc lư tẹo nào, cũng chả thèm nhích cái tia nhìn sau cặp “Rạng đông” kia sang hàng xóm tí cho tôi có cớ gật đầu chào làm quen. Mà thôi, đừng nghĩ ngợi vớ vẩn nữa, nếu người ta đã muốn tĩnh lặng một mình, thì sự quấy rầy, cho dù là rất lịch sự đi nữa, vẫn là điều không nên một chút nào. Với mình cũng vậy thôi. Nên những gì mình đã không muốn thì đừng nên đem đến cho người khác, đó là nét văn hóa ứng xử tối thiểu nhất đấy. Tự nhắc nhở mình thế rồi tôi bỗng bật cười, người kia mà biết những gì lủng củng trong tôi nãy giờ chắc buồn cười lắm đấy.

Nắng chỉ còn sót lại vài tia lấp lóe, ông mặt trời đã ngà ngà, những cụm mây đã buông màn rủ trướng cho ông. Mọi lần thì giờ cũng là lúc tôi gửi lại bóng chiều cái chỗ ngồi của mình, nhưng hôm nay thì nán nán một tí nữa, ma ra chút cùng đường ra quầy thanh tóan sẽ tiện làm quen. Bỗng có một cô gái hiện ra trên lối đi, từng bậc bước xuống đến cạnh người ấy ghé tai nói nhỏ điều gì. Tôi như cảm thấy rất rõ sự miễn cưỡng của người ấy khi đứng dậy và đưa tay cho cô gái mới đến nắm. Tôi kinh ngạc đến sững sờ. Chúa ơi ! Hắn – người kia – cô gái ấy là một người khiếm thị. Hai cô gái chầm chậm bước lên từng bậc, từng bậc, bước chân tôi cũng tự nhiên mà đưa theo. Cơn chóang qua nhanh, không hiểu tại sao, ma xui hay quỷ khiến mà chiếc xe tôi cũng bon bon sau xe hai cô gái một đọan, rồi tần ngần trước cánh cổng có một màu tím lênh loang của một giàn hoa.

Đêm đến, tôi không thể nào dỗ mình vào giấc ngủ. Hình ảnh cô gái khỉếm thị ban chiều cứ ám ảnh, bao câu hỏi cứ chập chờn truy vấn tôi. Có vẻ sự khiếm thị của cô ấy không phải là từ bé, có vẻ như cô ấy đã từng biết khuôn vên cảnh vật của quán cà phê ấy, có vẻ cô ấy có một cảm niệm hay ấn tượng gì khá gắn bó với cảnh trí ấy. Bởi nếu chưa từng, thì không thể nào cô ấy lại đến đấy với một dáng vẻ đầy tâm trạng như vậy. Không chỉ do điều mà thường gọi là “bệnh nghề nghiệp”, mà từ bé, tôi luôn bồi hồi cảm trạng trước những hình ảnh không may của cuộc đời. Tôi trắc ẩn thương tâm cả trước cái chết của những con vật, mẹ tôi thường thở dài bảo “Mày rồi đa đoan lắm thôi con ạ, đàn ông con trai mà yếu đuối tình cảm quá”. Tính tình cũng như những điều bắt đầu cho một đời sống con người đều không phải là sự tự lựa chọn, phải sao thì hay vậy. Cho dẫu khi lớn lên, tôi cũng không đến nỗi ủy mị gì, nhưng so với các bạn trai, tôi sống thiên về sự trầm lắng nội tâm hơn. Để rồi thầm lặng đi vào một lọai hình công việc mà với những người giỏi tính tóan luôn cho rằng viển vông, hoang tưởng, bềnh bồng mây gió. Một thứ công việc không làm cho cái túi của tôi đầy đặn lên, nhưng luôn đem đến cho đời sống tinh thần của tôi những cảm xúc rất đẹp, những điều mà tôi biết, nếu có tiền cũng chưa chắc gì mua được, và tôi rất trân trọng nó. Còn suy nghĩ của mọi người tôi không quan tâm, vì họ không phải là tôi, làm sao họ hiểu được tâm tư, cảm thức của tôi là gì. Khi đã là môt sự lựa chọn, lại là sự lựa chọn có phần mặc nhận của số phận, thì mặc nhận cả những buồn vui, hay dở, được mất của nó.

Tôi vốn không tin vào những khả năng ngòai thực tế, nhưng tôi có một linh giác rất nhạy, trực cảm thường báo trước cho tôi những can hệ, không phải lúc nào cũng đúng, nhưng có thể nói là đa phần dự cảm báo đúng. Nên trong trường hợp này, tôi mơ hồ thấy có một cái gì đó không thể bỏ qua. Hay do sự mẫn cảm thái quá mà tôi cảm thấy vậy chăng ? Không, không hẳn thế. Chỉ với một góc nhìn dơn giản, một suy luận thông thường, cũng có thể hiểu được phần nào những trúc trắc của một số phận, và vấn đề không chỉ từ những gì đã diễn ra, mà còn cả những gì đang tiếp diễn . Bởi bàn chân con người luôn quay những ngón về phía trước, và đôi mắt thì chẳng bao giờ mọc ở sau lưng.

Những ngày sau, tôi vẫn lại qua trước cửa ngôi nhà ấy mà không tìm được cách gõ cửa. Lấy lý do gì chứ ? Và hỏi ai ? Ngay cả một cái tên cũng đang còn mờ mịt. Hỏi vu vơ ngớ ngẩn khéo người ta tưởng mới ở bệnh viện tâm thần mới sổng ra thì khốn. Mà cũng không thấy nhân vật ấy bước ra khỏi nhà để có cớ vờ làm người tốt bụng. Không lẽ chịu bó tay. Cũng đã có lúc tôi đánh rơi ý định, bởi cảm giác mình đang đi vào một chốn lênh đênh lãg đãng, không có ý nghĩa rõ rệt, không có mục đích rõ rệt, còn nữa, liệu khi có thể tiếp cận rồi, thì thái độ đối diện với vấn đề của nhân vật ấy sẽ thế nào ? Trong một phạm vi đơn thuần nhất, người ta vốn muốn tự điều chuyển lấy những vấn đề của cá nhân, không muốn có sự can thiệp, chi phối và tác động một cách trực tiếp và cụ thể từ những người chung quanh. Một tâm lý cá nhân nhất trong bản thể con người, chỉ ngọai trừ những khả năng ngòai tầm chủ động, thì người ta mới buộc phải chấp nhận một giải pháp ngọai vi. Lại càng khó khăn hơn khi với một người hòan tòan xa lạ, lại càng phải dè chừng với bao ý đồ bất hảo, nhất là với một tình trạng thiếu khả năng tự vệ. Nhưng vẫn cứ canh cánh trong tôi một hình ảnh mà tôi biết, tôi sẽ không thể tự giải thóat khỏi nó nếu không bắt tay vào một cái gì. Và rồi, trong cái khó tất ló cái khôn. Tôi vui mừng tự thưởng cho mình một ấm trà ngâu thơm phức. Từ đó, mỗi chiều chiều đến quán Yên Nhung cũng có một vật biết lên tiếng theo tôi. Cô chủ quán ngạc nhiên :

_ Anh định làm chàng nhạc sĩ lang thang đấy à ?
_ Thế cô có nhu cầu tận dụng không ?

Nụ cười thay cho câu trả lời. Vẫn chỗ ngồi quen thuộc với những chiều trông đợi, tôi có một niềm tin gần như chắc chắn sẽ gặp lại cô gái ấy. Sự kiên nhẫn luôn là một yếu tố cần thiết trong nhìều cảnh trạng, nhất là với sự chờ đợi. Thế rồi niềm tin và lòng kiên nhẫn đã giúp tôi đạt được kết quả. Một chiều, tôi khẽ reo thầm khi nhìn thấy hai cố gái trên những bậc thang dìu nhau xuống, có vẻ họ là hai chị em. Khi đưa cô gái khiếm thị vào chỗ ngồi rồi, cô em ghé tai nói nhỏ câu gì với chị với chị rồi trở lên. Sau khi phục vụ đem thức uống đến, cô gái lại buông mình vào sự trầm mặc. Bấy giờ tôi mới từ từ nhả tơ. Tôi cố tình chọn những bản nhạc buồn, cổ điển, có giai điệu nhẹ và sâu lắng, những bản nhạc có âm giai rất hợp với giutar. Tiếng đàn tôi vẫn thường được bạn bè khen là rất có hồn, thì giờ là lúc tôi thử nghiệm chính cái hồn của nó. Ban đầu hầu như cô gái không buồn chú ý đến, tuy có hơi một chút động tĩnh. Có lẽ cô cho răng một gã lãng tử dở hơi nào đem chút tài lẻ của mình ra khoe chăng ? Nhưng cổ nhân đã đúc kết rồi “nước rên siên siết thì đá tảng cũng phải mòn” huống nữa là màng nhĩ mỏng manh của một con người. Mà cũng đố ai thờ ơ được, khi trong chiều thanh tịnh, gió hiu hiu man mát, hương thơm dìu dịu từ các lòai hoa tỏa nhẹ, tiếng róc rách khe khẽ từ con suối xa vọng lại, hòa âm cùng trầm bổng điệu đàng , thì tâm hồn không lao xao hòai mặc hoặc có là gỗ đá vô tri mà thôi. Phán đóan sự chuyển bíến qua một vài biểu hiện cho dù khá kín đáo của đối phương, tôi biết tôi dang đi đúng hướng.

Thế rồi, ngày một ngày hai, không một lời hò hẹn, không một câu nhắc nhủ, nhưng gần như cô gái không vắng mặt chiều nào, điều này rõ ràng đã gây sự thắc mắc cho cô gái dẫn đường, và cô này ném cái nhìn hòai nghi, có phần nào như cảnh báo về phía tôi, khi nhận thấy khỏang cách của hai chỗ ngồi ngày càng cố tình ngắn hơn. Tiếng đàn của tôi ngày càng phát huy tốt tác dụng, nó đang nghiễm nhiên được một sự chấp nhận thầm lặng, và hẳn nó cũng đang đặt ra một số câu hỏi trong sự châp nhận ấy. Và rồi, cái gì đã trở thành một thói quen, thì khi vắng đi, người ta sẽ cảm thấy trống vắng và mong đợi.

Để chiều nay, cây đàn vẫn đó nhưng thanh âm của nó thì nhường chỗ cho sự sắp đặt có chủ ý của tôi. Khỏang cách giữa tôi và cô gái bây giờ chỉ là một cái bàn, nhưng dẫu sao nó cũng còn là một phân ranh đáng kể khi chưa được quyền vượt ngưỡng. Sau một lúc như chờ đợi, sự thông minh và nhạy cảm giúp cho cô gái đóan hiểu tình thế. Tôi chắc chắn điều đó qua khóe miệng khẽ cử dộng. Tôi vẫn cố tình nhường quyền chủ động cho đối phương. Khách đã gõ cửa, nhưng có mở hay không là tùy chủ nhân chứ. Và rồi…

_ Nếu đã cố tình, sao còn ngần ngại ?

Chủ nhà đã mở cửa rồi, còn đợi chờ gì nữa ?

_ Rất cảm ơn vì đã nhã ý tạo cơ hội cho tôi được làm quen. Nếu không có gì bất tiện, có thể cho tôi ngồi cùng bàn dược chứ ?

Một cái gật nhẹ. Cây giutar bây giờ chễm chệ một mình một bàn. Câu chuyên rất mau chóng lướt qua cái cầu xã giao, mau chóng trở nên thật tự nhiên và cởi mở, có lẽ vì chúng tôi đã “nói” với nhau nhiều rồi. Thì ra, cũng như tôi, cô gái cũng cảm giác một điều gì đó như thân quen, nhưng không phải từ cái nhìn đầu tiên, mà là từ tiếng đàn đầu tiên. Con đường ngắn nhất để con người có thể đến với nhau là chạm được vào một sở thích của miền tâm cảm. May mắn cho tôi đã tìm được đúng đường. Nỗi niềm chất chứa dã bao ngày, nay mới có dịp được thổ lộ trong một tâm trạng đầy xúc cảm.

Cô tên là Diệu Anh, lẽ ra đã có thể là một họa sĩ tài năng trong tương lai nếu con đường từ nhà đến cổng trường Văn hóa Nghệ thuật không bị cắt ngang bởi một tai nạn giao thông. Mọi thứ đổ sụp trong cô khi biết mình đã qua cơn nguy hiểm tính mạng nhưng lại mất hòan tòan khả năng thị giác. Thế giới đầy màu sắc tươi tắn quanh cô đã vĩnh viễn khép kín. Dù gia đình cô đã cố gắng hết sức những sự phát triển của y học vẫn không giúp gì được trong trường hợp này. Đã nhiều lúc trong cơn tuyệt vọng, Diệu Anh nghĩ mình thà chết đi còn hơn, nhưng những gnười thân quanh cô đâu dễ dàng để cho cô thực hiện ý định. Tâm trạng cô bức bối, hỏang lọan tưởng chừng như đến phát điên lên, khi bản thân bất lực đến không thể tự quyết cho mình môt việc gì dù nhỏ nhất. Không ít lần cô mất kiềm chế và đập phá tất cả những gì mà cô vớ được. Mọi sự an ủi, động viên đều không tác dụng. Cho đến một lần, mẹ cô đâu đớn gào lên “Con ơi ! Giá mà mẹ mù thay con được thù mẹ cũng sẵn lòng. Trời ơi ! Mẹ biết phải làm gì cho con đây ? Nhìn con thế này, mẹ đứt từng khúc ruột, con ơi !”. Câu gào khóc của mẹ đã dánh thức cô. Cô đau xót nhận ra cô đang làm khổ tất cả mọi người, trong khi bản thân lại không giúp gì được cho ai. Một thực tế phũ phàng và khắc nghiệt, nhưng không còn cách nào khác là cô buộc phải chấp nhận nó. Khi nhận thức được điều này, cô thu mình vào lặng lẽ. Để tự hóa lấy mình, để người thân bới phần lo lắng, và cũng để tìm ra cho mình một hướng tới, cô nhờ em gái thi thỏang dẫn mình đến quán cà phê này. Đây là nơi khi xưa cô rất yêu thích, và cũng là nơi cô dự định làm tác phẩm tốt nghiệp của mình.

Sau một chuỗi dài tự sự, Diệu Anh dừng lời, nơi khóe mắt run run hai giọt nước, tôi cũng lặng đi. Giây lát, Diệu Anh buồn bã nói thêm :

_ Chắc anh cũng thấy nơi đây thật tuyệt phải không ? Ngày trước, ước mong lớn nhất của tôi là đưa được cảnh sắc nơi đây vào tranh của mình. Thế mà…

Tôi vẫn không thể nói gì. Trong cuộc đời nhiều long đong trúc trắc này, con người ta không thể nào biết trước đuợc những biến cố ập đến cho mình vào lúc nào, và hòan tòan mất khả năng kháng cự khi nó ập đến. Để tiếp nhận và vượt qua được nó thật không dễ dàng một chút nào. Đôi mắt lại gần như đóng vai trò chủ động trong đời sống. “Thứ nhất đau mắt, thừ nhì nhức răng”. Chỉ mới là đau thôi, mà người ta đã liệt nó vào hàng thứ nhất của sự khó chịu, huống là mất hẳn, có khác nào một tấm màn đen phủ kín cả cuộc đời. Đôi mắt của Diệu Anh lại là một đôi mắt của người họa sĩ. Một đôi mắt biết cảm thụ vẻ đệp của những màu sắc, biết ghi nhận những lung linh huyền ảo của cuộc sống, hẳn đôi mắt ấy xưa kia cũng đã rất sáng trong, nồng nàn khi gửi trao những yêu thương cuộc đời. Vậy mà…Với một cô gái coa vóc người mảnh khảnh, có cuộc sống nội tâm phong phú, có một trái tim luôn thiết tha những cúc cảm, thì làm sao tránh khỏi sự đột quỵ trước một cú sốc quá lớn như thế. Nói gì với cô đây ? Những lời mang tính lên dây cót chỉ đem lại những phản cảm. Lại còn như khóet sâu vào vết thương khi người nghe có cảm giác là đang bị thương hại. Trong cô lúc này không còn sự tự tin, hy vọng, niềm tin yêu vào cuộc sống, mà chỉ có một áp lực tư tưởng rất lớn “Mình đang là gánh nặng cho mọi người”. Để cấy lại cho cô niềm vui sống, yêu đời, là một điều hết sứa khó khăn. Lấy gì làm chiếc gậy cho cô chống qua cơn bão lớn của cuộc đời ? Liệu tôi có làm được gì ? Hay rồi chỉ biết buông vài ba câu trắc ẩn ?

“Gặp gỡ là duyên, vương mang là nợ” Vốn dĩ con người ta gặp nhau trên cõi đời này thì phải có đủ cả nợ lẫn duyên. Một thời khác của định mệnh đã dẫn dắt phần số của những con người lồng vào nhau, để có thể đem đến cho nhau những buồn vui, khóc cười, những điều đã làm nên bản chất của cuộc đời này. Để tuơng hòa được với nhau trong bao lâu thì tùy thuộc vào độ dài ngắn của những nợ duyên ấy.

Nếu tự coi mình là một cái phao thì thật là một điều càn rỡ. Nhưng tự đáy lòng mình, chẳng biết có gì thôi thúc, mà tôi tự hứa sẽ cố làm được cho “Em” một điều gì đó. Bởi nếu tôi quay gót, vội vàng thối lui trước một chiếc thuyền con đang chòng chành con nước số phận, thì khác nào một con sóng có thể nhấn chìm, có thể dập tắt một chút lửa còn le lói trong một cõi lòng, ít ra tôi cũng xin được làm một thanh củi mục. Cho dù ngay lúc này tôi chưa thể nghĩ ra được phương cách nào khả dĩ, nhưng có lẽ rồi sẽ phải có, tôi tin chắc chắn là thế. Bởi đa số những phúc phận đời người không phải là vô nguyên bất lý. Nó đã từng có mấu chốt để khởi thủy, thì rồi nó sẽ phải có một đường diễn tiến, để tất yếu đi đến một kết cuộc nào đó, hay dở, nên hư , phần nhiều tùy thuộc vào khả năng nhận định và điều vận của mỗi người. Rốt cục, cây guitar một lần nữa trở thành điểm bấu của tôi, biến tôi thành một nhạc sư bất đắc dĩ cho em. Thường thì những ai có chút hồn nghệ sĩ đều khó bỏ ngòai tai cái âm giai trầm bổng, thanh thóat, trữ tình của tiếng đàn giuar. Em cũng không ngọai lệ, mà với người khiếm thị thì sự tinh nhạy gần như dồn hết cả vào đôi tai và đôi tay. Cũng may là trước khi bị tai nạn, Diệu Anh đã từng thử qua nhạc cụ này, nên một phần cơ bản em đã nắm được. Trí nhớ rất tốt của em đã có dịp phát huy tối đa. Chỉ khác lọai hình thuật nhưng nìềm đam mê thì như nhau. Diệu Anh dần bị cuốn hút vào thế giới âm thanh cũng say mê không khác gì thế giới màu sắc của em trước kia. Nỗi vui mừng của tôi trào lên khi một hôm em cất tiếng hát hòa cùng cung đàn. Giờ thì không những tôi, mà cả em cũng quyết tâm tìm lại mình trong lĩnh vực mới. Khi vốn liếng âm nhạc hạn hẹp của tôi hết nhẵn, tôi đưa em đến một vị nhạc sư nổi tiếng về môn giutar. Vị nhạc sư này cũng hết sức chăm sóc trường hợp đặc biệt của em. Thời gian là con dấu đỏ đóng lên sự quyết định của mọi vấn đê. Lĩnh hội được tất cả những kỹ năng cần thiết của nhạc thuật, cộng thêm nét sáng tạo và sự nhạy cảm của riêng mình, tiếng đàn của em ngày càng điêu luyện. Khỏi nói, những người thân của em vui thế nào khi thấy em dần trở lại là một Diệu Anh tươi tắn, yêu đời trước kia.

Cả hội trường đông nghẹt, lặng phắc theo tiếng dàn đầy ma thuật của Diệu Anh. Từng cung bậc biến tấu lúc cao trào, lúc trầm, lúc lặng theo những ngón tay nhịp nhàng thoăn thoắt của Diệu Anh lướt trên cần đàn. Đến lúc này tâm trạng tôi mới tạm bình ổn. Trước buổi biểu diễn, Diệu Anh hồi hộp một thì tôi lo lắng mười. Bao nhiêu kỳ công có nên cơm cháo gì không là trông cả vào lúc này. Bởi chốt d
điểm cuối cùng để đưa em trở lại với tin yêu, hòa nhập cùng cuộc sống, vững tin vào tương lai của mình, gần như tùy thuộc hòan tòan vào những tràng vỗ tay của quý vị khán giả này đây. Chỉ cần một sơ suất khiến em lỗi mất một nhịp nào đó, em mất bình tĩnh và tự tin thì tình thế không còn gì cứu vãn được nữa. Nhưng kìa, tràng vỗ tay đã nổi lên rồi, thật to và thật lâu. Và hoa, hoa nhiều đến nỗi em ôm không xuể. Phải đợi một lúc cho vòng người giãn bớt tôi mới đến được bên em. Vừa nghe tíếng tôi “Chúc mừng em”. Diệu Anh vụt òa khóc, úp mặt vào ngực tôi thổn thức “Anh ơi ! Em sống rồi” Tôi ôm chặt lấy em, chẳng rõ nước mắt em hay nước mắt tôi mà nhòe nhọet hết cả. Mẹ em đứng lặng sau cánh gà, nước mắt bà cũng ướt đầm hai má. Người mẹ nghẹn ngào chứng kiến phút hồi sinh của con gái mình. Tôi dìu em dến thả vào lòng người, một khỏanh khắc thinh lặng, thiêng liêng và rất đỗi ngọt ngào …

Đàm Lan

Nợ Nần

Ôi cha là mỏi cái lưng, tôi dừng cuốc nhìn ánh chiều đang nhạt, chắc cũng hơn năm giờ rồi, thôi nghỉ, còn đi cho gà cho cá ăn nữa là vừa. Vừa lau mồ hôi, tôi vừa rẽ cỏ đi về phía căn nhà gỗ nho nhỏ bên rìa vườn. Khu vườn của tôi không lớn là mấy, chỉ hơn sáu nghìn mét vuông với vài trăm cây ăn trái. Sự chăm sóc sẽ không là nặng nhọc nếu có thêm một người phụ nữa. Có điều, không đơn giản khi tính đến chuyện ấy. Một người giúp việc đàng hòang, thật thà và nhiệt tình thì quả là một sự đánh đố khắc nghiệt trong thời buổi nhập nhòa đen trắng này. Tôi thường không quá xét nét người, nhất là những người vì sự khó khăn mà phải đem thân chịu sự sai bảo, phải gánh những phần việc nặng nhọc, nguy hiểm, đôi khi còn phải bưng tai bịt mắt mà chịu đựng những lời khó nghe từ những người đang nắm giữ phần sống của mình. Tôi lại dễ động lòng trắc ẩn, dễ cả tin vào những lời than thở, nỉ non, dễ nhắm mắt cho qua những thiếu sót nhỏ nhặt, dễ chấp nhận những yêu cầu, chỉ cần là không quá đáng của cái vế thường được gọi là “kẻ dưới”. Nói một cách chân thật nhất, tôi là một kẻ biết thương người, một kẻ luôn lấy hai chữ nhân tâm làm đầu, một kẻ thường không cho phép đem những ưu thế của mình đòi hỏi sự phục dịch đầy nhẫn nhục của người khác, và thật tình tôi không muốn làm phiền hay làm khổ bất kỳ ai trong mọi tình thế.

Nếu có thể cho đó là những ưu diểm thì không phải là không đáng. Có điều những ưu điểm đó lại biến thành những yếu điểm cho những người biết cách lợi dụng. Biết rõ nhược điểm của mình, nhưng tôi chẳng làm sao thay đổi được, đành vậy, trời sinh mỗi người mỗi tâm mỗi tính, hay nhờ dở chịu thôi. Cũng chính vì thế mà tuy công việc có phần vất vả, nhưng tôi chẳng dám mượn người giúp. E chuyện khó lòng về sau, tâm lý của người đi làm công thường chẳng mấy ai hết lòng với chủ. Họ cho rằng làm nhiều làm ít cũng bấy nhiêu lương, hết công hết sức làm chi cho uổng. Đã vậy họ luôn thừa cơ để tận dụng những cái lợi cho mình, chưa kể đến một lúc nào đó máu tham bốc mờ nhân trí, họ sẽ trực tiếp gây hại cho chủ. Thực tế đã quá nhiều những bài học thảm thương, nghĩ mà buồn cho thế thái, nhân cách, lương tri đôi khi chẳng đáng mấy đồng lẻ. Thôi thì đành chịu khó thêm chút nữa vậy, việc hôm nay làm không xong thì mai làm tiếp, sức mình đến đâu thì cày sâu đến đó vậy. Đa mang cho lắm chỉ tổ vác họa vào thân. Ấy thế mà rồi cũng xong khối việc, lâu lâu nhìn những gì đã qua đôi tay của mình, lại mỉm cười tự thưởng cho mình một câu “Được đấy”. Thì có mỗi một mình, không tự khen thì đợi ai khen nữa.
_ Chị ơi…
Tiếng gọi rụt rè khiến tôi ngỏanh ra cổng, một hình dáng lạ, ai thế nhỉ ? ai mà còn đến vào giờ này ?
_ Có việc gì đó em ?
Trong thời gian của câu hỏi, tôi đã lướt nhanh qua người đứng ngòai cổng. Một cô gái độ ngòai ba mươi, tay xách một túi hành lý như có vẻ ở xa tới, bộ quần áo cũ kỹ, hơi nhàu, gương mặt hốc hác, tái ngắt, lộ rõ vẻ mỏi mệt.
_ Chị…chị có cần người làm không ạ ?
_ Không em.
Nét thất vọng kèm theo chút gì như hỏang hốt.
_ Chị không cần thật ạ ?
Tôi gật đầu, cố như vớt vát, cô gái nói thêm :
_ Em hỏi mấy nhà gần đây, họ bảo chị ở một mình, lại vườn rộng , chắc sẽ cần người.
_ Thì cũng đúng thế đấy, nhưng chị tự lo liệu được, nên…
Tôi bỏ dở câu nói, nhìn nét mặt thẫn thờ của cô gái lạ, tôi chạnh lòng. Ánh mắt cô gái nhìn mông lung trong không gian tai tái giấc cuối ngày, ánh mắt bơ vơ, cô độc, ngơ ngác, lo âu và tuyệt vọng. Cô gái chợt khẽ nhăn mặt, đưa tay ôm bụng, tôi thóang thấy tấm áo gồ lên khỏang giữa, nhưng cô quay lại khẽ gật đầu chào tôi :
_ Cảm ơn chị, em đi.
Bước chân rã rời, không khó khăn gì mà không nhận thấy đó đang là một tình cảnh đáng lưu tâm. Tôi buộc miệng :
_ Em này…
Cô gái quay ngoắt lại, trong mắt như sáng lên :
_ Chị…
Tôi mở khóa cổng, bước hẳn ra ngòai, quét tia nhìn qua bụng cô gái, đúng là cô gái đang có mang, tôi nhẹ giọng :
_ Em ở xa đến đây à ?
_ Dạ , vâng.
_ Thế bây giờ em đi đâu ?
Cô gái cúi đầu, giọng hơi ướt :
_ Dạ…em không biết đi đầu nữa.
Tôi im lặng vài giây cân nhắc, rồi thở ra bảo :
_ Thôi, em vào đây đã.
Có vẻ bất ngờ, nhưng cô gái im lặng theo tôi.Vào đến nhà, tôi đưa một cái ghế tựa cho cô :
_ Em ngồi đây nghỉ tí cho dỡ mệt đi đã, chị làm xong mấy việc vặt rồi chị vào.
_ Chị có việc gì, em làm phụ với.
_ Thôi, em cứ nghỉ đi, chị làm xong ngay ấy mà.
Cô gái nghe lời, ngồi xuống ghế, tôi nhanh tay với những công việc cần thiết. Trong đầu ngồn ngộn những câu hỏi “Làm sao mà phải đi tìm việc làm trong lúc bụng dạ như thế ? Có uẩn khúc gì chăng ? Có chồng hay không có ? Chắc là không, chứ nếu có thì sao lại ra nông nỗi thế ? Mình cho người ta vào nhà như vậy có mạo hiểm quá không ? Mình có biết gì về người ta đâu ? Lỡ bị gài bẫy thì làm thế nào ? Nhưng chắc không phải thế đâu, nhìn mặt thấy có vẻ hiền lành lắm mà. Nếu không cho người như vậy vào nhà, chí ít là cũng nghỉ tạm qua một đêm thì mình lại không đang tâm. Chắc không sao đâu, hẳn là người ta gặp chuyện gì quá đáng nên mới như vậy. Thôi thì cứ giúp người ta qua lúc này đã, cũng chẳng dễ gì mà hại được mình. Đừng tự nhát mình thế chứ. “Nghĩ thế, tôi thấy yên tâm hơn. Xong hết việc, tôi bảo cô gái đi tắm rửa rồi ăn cơm. Sau bữa cơm, trông cô gái có vẻ khá hơn. Cô mở túi xách, lấy ra cái chứng minh thư đưa cho tôi :
_ Chị cầm đi ạ, chứng minh của em đấy.
Tôi cầm coi qua rồi trả lại, nói :
_ Thế này Sương ạ. Thực tình thì chị không có khả năng nhờ người giúp việc đâu. Lúc nãy thấy tròi sắp tối rồi, em lại bụng dạ thế này, nên chị bảo em vào nghỉ tạm qua đêm nay đã rồi mai tính.
_ Em cảm ơn chị. Bây giờ em mới dám nói, nếu chị không cho em vào thì chắc em cũng không biết mình có đi nổi mấy bước nữa không.
_ Thế nhà em ở đâu ?
Sương cúi mặt một lúc, rồi đưa tay lên chùi mắt, tôi im lặng, đóan biết cô sẽ nói gì đó cho tôi nghe. Đúng vậy, giây lát cô ngẩng lên nhìn tôi, mắt đỏ hoe :
_ Em xin lỗi chị, chuyện của em buồn lắm, nếu…
Hiểu cô nghĩ gì, tôi nói ngay :
_ Tuy không rõ cụ thể là em gặp chuyện gì, nhưng nhìn qua chị cũng đóan hiểu phần nào. Chị em mình gặp nhau hôm nay, cũng là có một chút duyên, nếu em có gì không vui, nói chị nghe xem chị có giúp được gì cho em không ?
_ Chị tốt quá, đúng là trời còn thương em, cho em được gặp chị thế này.
Ngưng một chút, Sương bắt đầu kể :
_ Nhà bố mẹ em ở ngòai Bắc cơ chị ạ. Em lấy chồng rồi theo chồng vào đây, cũng được hơn sáu năm rồi. Em có thai đứa này là đứa thứ hai, đứa đầu là con trai, đã gần bốn tuổi, nhưng phải gửi ông bà nội cũng ở ngòai Bắc, vì vợ chồng em vào đây còn khổ lắm, lo không nổi cho cháu. Em cũng đâu có định sinh nữa, nhưng bị lỡ nên phải đành để. Có điều, khổ vì làm ăn vất vả mấy em cũng cố chịu đựng được, nhưng cái khổ của em …(Sương ngừng lại và nấc lên, tôi khẽ thở dài, trông cô đau khổ quá)..Em khổ vì chồng em là nhiều nhất. Hầu như không ngày nào là anh ta không đánh em chị ạ …
_ Đánh ?
Sương khe khẽ gật đầu, lại đưa tay chùi mắt.
_ Em bầm mặt tím mày như cơm bữa, lúc đầu còn khóc lóc van xin, nhưng chẳng ăn thua gì, anh ta đánh chán tay thì thôi, không ai can được. Chính quyền thôn xã, bà con láng giềng can thiệp, anh ta bảo vọ tao thì tao dạy, đứa nào chõ mõm vào tao đánh luôn đứa đó. Anh ta còn đặt điều, vu cho em bao nhiêu là thói xấu để có cớ đánh đập, mà khổ nỗi, em thì đầu tát mặt tối suốt từ sáng sớm đến nửa khuya, có thò đi đâu được mà bảo là chơi bời, lê lết. Việc nhà lớn nhỏ chớ hề anh ta đụng tay, đi làm công cho người ta được đồng nào giữ riêng đi uống rượu hết, say rồi về nhè em đánh, tức bực ai ngòai đường cũng về nhè em đánh, không có tiền ăn nhậu về hành em.Vốn liếng được mấy sào đất trồng tỉa vặt vãnh chỉ gọi là đủ đắp đổi, em phải đi làm thuê cho người ta mới gọi là có tí tiền dành lo cho con.
Nhìn xuống bụng mình, Sương thở hắt :
_ Độ ba tháng nữa là em sinh, trong tay không có một đồng tiền nào, có cái nhà ọp ẹp anh ta cũng đốt mất rồi ..
_ Cái gì ? Đốt cả nhà á ?
_ Vâng. Hôm rồi say sỉn nổi khùng lên vác dao rượt em chạy khắp xóm, may mà cái thai không làm sao, đòi giết em không được thế là về đốt nhà. Chị bảo em còn khổ đến thế nào nữa. Còn được mấy cái quần áo phơi ngòai dây, khuya em lẻn về lấy rồi trốn đi đây. Nói thật với chị, hai ngày qua em chỉ có mỗi gói mì vào bụng. Không gặp được chị thì không biết…
_ Trời ơi trời !
Nếu nói là bịa thì người phụ nữ này không đủ tài để bịa được một câu chuyện như thế, mà thật thì…trời ơi, kinh khủng quá. Hốt nhiên tôi nghĩ về mình, may quá, tôi không bị gặp phải lọai đàn ông ấy. Cứ bảo đẹp xấu gì cũng lấy cho có tấm chồng mà nương tựa, nhưng chồng kiểu này thì chắp cả guốc lên mà vái.
_ Vậy anh em gia đình hai bên có biết không ?
_ Dạ biết cả đấy, nhưng cả hai gia đình đều ở xa, có vào cũng chỉ được dăm ngày là về, đâu lại đóng đó.
_ Chẳng lẽ em không làm cách nào để thóat khỏi cảnh ấy sao ?
_ Em biết làm cách nào bây giờ hả chị ? Con thì sắp hai đứa rồi, dù thế nào cũng phải có cha, mà em có đi đâu cũng chẳng thóat khỏi anh ta được, bỏ thì không cho bỏ, nhiều lúc em cũng mong anh ta bỏ em đi cho em đỡ khổ, một mình em làm nuôi con còn tốt gấp mấy lần. Nhưng mà rồi …
_ Vậy lúc trước thương nhau mà lấy hay bị ép gả ?
_ Dạ, do thương mà lấy, chứ mà bị ép nữa chắc em tự tử lâu rồi. Mà ngày chưa lấy nhau anh ta hiền lành tử tế lắm cơ, em nào ngờ.
Tôi thừ người, cái khổ của người đàn bà biết nói sao cho hết nhỉ ? Không chồng không con thì bảo là cô quả cô độc, lấy chồng rồi thì phải sống chết cả đời vì chồng vì con, gặp được người chồng tốt thì còn coi như có phước, gặp cái thứ trời đánh thánh đâm như vầy cũng phải cắn răng mà chịu. Cho dù cũng đã có không ít những người phụ nữ tìm cách bức thóat, có thóat được cũng đã mang đầy thương tích, cũng chẳng dễ dàng gì tìm lại được một hạnh phúc êm dềm.
Sương đã ngủ say, có lẽ cô đã quá mệt rồi, tôi còn trăn trở mãi không ngủ được. Câu chuyện của một người xa lạ giờ ở ngay bên tôi làm tôi bứt rứt. Tôi phải làm thế nào trong tình cảnh này đây ? Vốn tâm tính tôi ưa lo chuyện bao đồng, lại gặp một vấn đề nan giải này bảo sao tôi coi như không nghe được. Chuyện giữa đường cứ như đặt để vào tay, có lẽ giữa tôi và cô gái này có một chút duyên phận, bởi sự dẫn dắt ngẫu nhiên nhưng lại rõ ràng là có cơ sở. Nếu như cô ây gặp tôi vào một thời khắc khác, không phải là khi sâm sẩm tối, không phải trong bộ dạng quá thiểu não đến tội nghiệp như thế, và nếu tôi là một người lạnh lùng, vô cảm, thì chưa chắc đã có lúc này. Một mảnh đời vất vưởng đang trông vào chút lòng nhân đức của tôi, dù muốn dù không tôi cũng không thể nào đẩy con người khốn khổ này ra đường. Thôi thì…
Tờ mờ sáng Sương đã nhỏm dậy, tôi cũng đã thức giấc trước một lúc, thấy cô rón rén bước xuống giường, tôi lên tiếng :
_ Em dậy sớm thế ?
_ Dạ , em quen dậy vào giờ này, chị cũng dậy sớm thế ạ ?
_ Ừ , chị cũng quen rồi, việc nhà nông mà, có ai trễ muộn được đâu.
Cả hai loay hoay một lúc thì xong phần việc buổi sớm. Tôi đun nước nấu hai gói mì và ấm trà. ăn xong, tôi bảo Sương :
_ Sương này, chị nói thế này nhá.
Sương như nín thở nhìn tôi.
_ Nghe qua chuyện của em, chị thấy rất bức xúc, nhưng chưa biết rồi có giúp gì được cho em không. Trước mắt, em cứ ở lại đây, chị em rau mắm cũng xong thôi, rồi từ từ xem tình hình ra sao mới tính được.
Cô gái xúc động ứa nước mắt :
_ Em mang ơn chị quá, em không biết nói sao bây giờ nữa.
_ Không cần phải nói gì đâu, ai thì cũng làm như chị thôi. Còn công xá thì…
_ Không, không, chị dừng nói đến công xá, em được chị giúp cho thế này là quý lắm rồi, em không dám đòi hỏi gì hơn đâu, chị đừng nghĩ ngợi gì cả.
Tôi im lặng ngẫm nghĩ một chút rồi gật đầu :
_ Ừ thôi, để cho em thỏai mái tự nhiên, chị không nói chuyện ấy nữa, nhưng lúc nào mệt mỏi, em cứ việc nghỉ ngơi, không phải cố đâu nhé. Công việc chị thì cũng không nhiều, chị vẫn quen làm một mình cả đấy, nên em đừng có nghĩ ngợi lung tung mà cố quá, lỡ ảnh hưởng cháu thì chị không đền được đâu.
_ Dạ, chị cứ yên tâm, em tự biết sức mình mà.
Nói vậy thì nói chứ tâm trạng của người chịu ơn nó nặng lắm, tôi rất hiểu điều đó, nên mỗi lúc thấy Sương vã mồ hôi vì cố sức trong công việc thì tôi thấy mình rất khó chịu, tuy vẫn luôn nhắc chừng cô, nhưng đôi khi cũng vờ làm ngơ cho cô có được cảm giác đền đáp để có thể thỏai mái hơn trong sinh họat. Thấm thóat Sương đã ở cùng tôi hai tháng, nhìn bụng Sương mỗi ngày một to ra mà tôi thầm lo. Không biết sắp tới sẽ tính sao đây ? Chẳng lẽ để cô sinh nở ở nhà tôi luôn sao ? Thứ nhất là sự nguy hiểm khi sinh, vì khá xa cơ sở y tế, nhỡ đêm hôm chuyển bụng thì biết làm thế nào. Lại tôi cũng chẳng dư dả gì mà cưu mang cô mãi được, dù lòng có tốt đến đâu thì cũng phải có điều kiện hỗ trợ mới có thể tốt được. Tôi chưa từng vào cuộc, nhưng cũng thừa hiểu những gì cần phải có cho người phụ nữ vào lúc ấy. Biết làm sao đây ? Đi vay mượn để lo chuyện bao đồng chăng ? Chắc thiên hạ sẽ cười cho dữ lắm, nhưng nếu cùng quá cũng phải vậy thôi, ai cười thì cười, không lẽ kéo người ta lên nửa chừng rồi thả cho người ta rớt cái ịch xuống. Hóa ra không chỉ mình tôi nghĩ ngợi, mà nhân vật chính còn nghĩ ngợi hơn tôi nhiều.
_ Chị ơi, chị có đi phố chị gửi giùm em bức thư này nhé.
_ Gửi cho mẹ em à ?
_ Dạ vâng. Bữa giờ em không dám liên lạc, sợ chồng em biết chỗ đến tìm, gây phiền hà cho chị. Nhưng giờ thì phải vậy thôi, còn gần tháng nữa em sinh rồi, làm sao ở đây mà vạ chị mãi được. Em liên hệ với mẹ em, đê mẹ em vào đón em.
_ Thế thì chồng em cũng sẽ biết.
Sương thở dài :
_ Đành vậy thôi, em chỉ cố tránh để con em bình yên ra đời lúc này thôi, chứ làm sao tránh được anh ta cả đời này hở chị ?
Tôi im lặng, biết nói gì bây giờ. Một lúc Sương lại tiếp :
_ Cái số kiếp em nó thế thì phải chịu thế, chẳng làm sao khác được.
Số với kiếp. Cũng chẳng có cách lý giải nào khác hơn, không phải là số thì sao lại gặp người như thế. Người đàn bà lấy chồng là buộc mảnh đời mình vào một sợi chỉ, mặc giông gió đẩy đưa theo từng cơn nóng lạnh. Vui buồn, sướng khổ tùy thuộc vào tâm thái của người đàn ông. Có ra sao thì cha mẹ, anh em cũng không có quyền tham dự.Bảo rằng tạo hóa thì phải thế, trời sinh rà đàn ông đàn bà là để kết hợp lại với nhau, nhưng sao lại có những cuộc kết hợp đọa đày đến thế.
Thân cá nước đục, thân cò ăn đêm. Nhìn ánh mắt thất thần và gương mặt mét xanh của Sương khi nhìn thấy người đàn ông đi cùng mẹ cô cũng đủ hiểu đấy là ai. Anh ta ném một cái nhìn sáng quắc về phía vợ trước khi mở lời với tôi. Cái nhìn mà tôi là người ngòai cũng lạnh cả sống lưng. Một nỗi căm giận bùng lên trong tôi, nhưng tôi phải cố nén, nếu không, hẳn cô gái tội nghiệp kia sẽ phải gánh một hậu quả khủng khiếp .
_ Thì ra vợ tôi lâu nay ở nhà chị, thế chị và cô ấy quen biết thế nào?
Rõ là một câu nói gây hấn.
_ Chẳng thế nào cả, tôi cần người giúp việc, cô ta đến xin việc thì tôi cho vào làm, thế thôi.
Không cố tình chăng nữa, thì tôi cũng không đủ bình tĩnh để làm một chủ nhà lịch sự. Gã đàn ông nhìn tôi soi mói, sỗ sàng :
_ Sao lại đi thuê một người bầu bì nặng nhọc thế kia vào làm việc?
Tôi quắc mắc nhìn thẳng vào anh ta :
_ Thế thì tại sao vợ anh trong lúc bụng mang dạ chửa thế kia mà phải đi xin việc làm để kiếm miếng sống ?
Nếu tôi không phải là chủ nhà mà anh ta đang đứng, có lẽ tôi không tránh khỏi một động tác nào đấy từ gương mặt đỏ bự hầm hầm kia. Mẹ Sương len vào giữa tôi và anh con rể, ôn tồn :
_ Thôi chị thông cảm, vì vợ chồng chúng nó có chút chuyện không vui nên nó mới nóng thế. Chị cho tôi xin lỗi, cảm ơn chị đã giúp đỡ em nó lâu nay. Xin phép chị hôm nay cho chúng tôi đón em nó về.
_ Bác ạ, cháu không biết gì về chuyện riêng của hai người, nhưng quả thực là cháu rất lo cho Sương, tuy không quan hệ thân thiết gì, chị em cũng mới biết nhau đây thôi, nhưng cháu thấy gia đình nên quan tâm đến em nó nhiều hơn. Cháu là người ngòai mà còn không nỡ…
Người mẹ thở dài, trong đôi mắt bà một nỗi buồn dâng kín.
_ Vâng, cảm ơn chị. Chúng tôi ở xa quá nên đôi khi cũng không giúp em nó được nhiều. Thuyền theo lái, biết làm sao được.
Câu nói buông xuôi, phó mặc. Tôi nhìn về phía Sương, em hướng về tôi tia mắt khẩn cầu và khẽ lắc đầu. Tôi thở dài. Chỉ là một người dưng, tôi có quyền gì để thay đổi được số phận em. Đi đến trước mặt Sương, tôi kìm lắm để không ôm lấy em bởi hành động ấy lại không tốt cho em một chút nào, tôi móc túi lấy món tiền đã chuẩn bị sẵn, nhét vào tay Sương :
_ Em hãy cầm một chút này về lo cho cháu nhé.
_ Thôi , thôi chị …
_ Cầm đi cho chị vui, coi như chị cho cháu vậy. Mong sao em mẹ tròn con vuông. Nếu có nhớ đến chị hãy đặt tên con là Yên Yên nhé. Chị rất muốn mẹ con em sẽ được bình yên.
_ Chị…
Nước mắt Sương chảy tràn trên má, tôi nắm chặt tay em. Người mẹ đã đến bên cạnh, bà nhìn tôi, đôi mắt cũng rưng rưng.
_ Cảm ơn chị, cảm ơn chị nhiều lắm.
_ Thôi. mọi người đi đi không trễ xe.
Gã đàn ông khốn kiếp kia đã ra cổng từ lúc nào. Hai mẹ con Sương dìu nhau đi ra. Tôi tiễn đến cổng thì dừng lại. Họ còn phải đi bộ một quãng nữa mới đến trạm xe búyt. Gã kia cắm mặt đi trước, không cả một lời chào xã giao, hẳn gã còn căm tôi lắm vì câu hỏi móc ban nãy. Tôi nhìn theo dáng đi ì ạch của Sương mà thương quá. Chỉ cái tên cũng đã nói lên sự mỏng manh của một kiếp phận rồi. Có chút duyên nào đâu, chẳng qua chỉ là một thứ nợ nần mà thôi.

Đàm Lan

Chỉ vì…

Thuyên Lam ngồi thừ trước thau quần áo đầy ngộn. Không khí ngột ngạt, oi bức khiến cô cảm thấy khó thở và mệt mỏi. Lam ngước lên hít vài hơi thở sâu rồi lại cúi xuống với công việc của mình. Tiếng con Bi Sắc sủa vang làm cô giật mình. Chống tay vào đầu gối lấy đà, Lam đứng dậy đi ra mở cửa. Cánh cửa vừa bật ra, Vi Hạ như một cơn gió ùa ào nhà, cùng lúc cái loa thường nhật của cô họat động tích cực :

_ Thuyên Lam, đóan thử xem, tao mua cho mày cái gì đây ? Có cả quà cho tụi nhỏ nữa nè, à mà tụi nó đâu hết rồi ?

Lam vừa cười vừa lắc đầu :

_ Mày thiệt. cái tánh chắc đến chết vẫn còn nguyên, mở miệng là ào ào, không kịp trả lời mày cho dủ nữa đó.

Vi Hạ cười :

_ Thì cái bản tính của tao là vậy rồi, khó bỏ lắm mày ơi ! Mày không nghe người ta nói “ Người chết cái nết vẫn còn “ à ? Mày đang làm gì đó ? Làm gì thì cũng bỏ đó đã, ngồi chơi với tao, có đến hai năm rồi tụi mình mới gặp lại nhau, phải không Lam ?

Lam kéo ghế ngồi xuống đối diện với Vi Hạ.Với tay lấy bình nước trà cô rót mời bạn. Vẫn Vi Hạ với một trường âm sắc của mình :

_ Sao ? Tụi nhóc vẫn khỏe hả ? Tố Nga có thi đậu đại hoc không ?

Thuyên Lam thóang buồn khẽ nói :

_ Cháu nó nghỉ học rồi.
_ Cái gì ? Cháu nó học giỏi lắm mà, sao dể nó nghỉ học, uổng vậy ?

Lam nhìn bạn không giấu vẻ u uẩn :

_ Tao không đủ khả năng cho nó học tiếp, mày thấy đó, nó còn bốn đứa em vẫn còn di học cả, tao chạy ăn cho chúng còn vất vả, làm sao lo đủ chi phí các khỏan. Con bé có hiếu lắm, nó thấy tao cực quá nên đòi nghỉ học ở nhà phụ má.

Vi Hạ thở dài đánh sượt :

_ Hồi đó tao nói mà không nghe, đẻ cho cố vào.

Thuyên Lam khổ sở :

_ Mày đừng trách tao chứ Hạ. Tao có muốn đâu, tại ổng cứ muốn tao sanh cho được một thằng con trai, thế mà tòan thị mẹt.
_ Lão muốn thì bảo lão đẻ. Sao ông trời không đày các lão làm đàn bà thử xem, có còn lên giọng được không ? Chỉ biết cho thỏa cái lòng mình, vợ khổ mặc vợ, đàn ông thật là quá ích kỷ.
_ Mày chưa phải làm vợ, mày nói cứng được, chứ vào lồng rồi không nói cứng được thế đâu, không thuận tình thí sớm tan cửa nát nhà thôi

Vi Hạ bỗng nhìn Lam chăm chú rồi gặng hỏi :

_ Nói vậy có nghĩa là mày đang hạnh phúc ?

Thuyên Lam chợt bối rối, cô vội quay đi, giọng lấp liếm :

_ Ừ thì tao vẫn hạnh phúc đấy thôi.
_ Đừng giấu tao Lam à, mày nên nhớ cái nghề của tao là giỏi bắt mạch tâm lý lắm đó nha.
_ Ưm…ừ thì cuộc sống mà, có ai được cái gì là tòan vẹn đâu, cũng phải có lúc này lúc khác chứ. Mà thôi, mày đừng có tra gạn tao nữa, ở lại ăn cơm luôn nhé ?
_ Thôi thôi, tao ăn rồi. Suy cho cùng chỉ sống độc thân như tao là khỏe, chẳng phải chiều lụy ai, chẳng phải lo nghĩ gì, muốn đi đâu thì đi, muốn làm gì thì làm, không ai điều hành được mình hết.
_ Bây giờ còn trẻ thì thế, chứ mai mốt về già, không có con cái nó chăm sóc lúc đau lúc ốm, khi đó mới biết khổ đó nương à.

Vi Hạ xua tay , bật mấy câu thơ ứng khẩu :

    Chồng là nợ con là nần
    Rước vạ về làm khổ cái thân
    Quẩn quanh cứ hết cơm lại áo
    Xó bếp vùi lâu cũng thành đần

Đọc xong Vi Hạ nói :

_ Mỗi người có môt quan niệm riêng về cuộc sống, Chưa chắc mày đúng, không hẳn tao sai, quan trọng là có tìm được cho mình sự dễ chịu ha không. Con cái ư ? có thì cũng tốt, nhưng thử hỏi, khổ sở mấy chục năm ròng, mong nhờ chúng vài năm về già chắc đã được. Mà cũng chẳng có ai trên đời này sinh con để mong chuyện nhờ con cả. Nuôi chúng lớn khôn, chúng tự lo đựoc cho bản thân chúng đã là phước đức lắm rồi. Chuyện tạo hoá thì cứ đời nọ tiếp đời kia vậy thôi. Còn tao, tao tính rồi, thời đại bây giờ ngày càng dịch vụ hoá, cứ vào khoảng sáu mươi tuổi, đóng một cục vào một Trại dưỡng lão hay một dịch vụ y tế nào đó, khoẻ thì đi chơi, ốm về đấy nằm họ có nhiệm vụ phải chăm sóc, lại là chăm sóc tốt nữa, rồi làm luôn một cái giấy hiến xác, khi đến lúc có người đến dọn. Thế là khoẻ, chẳng phải cậy nhờ, phiền hà ai.
– Nếu thế được thì quá tốt, chắc tao cũng làm vậy cho khoẻ thân.
– Giờ mày gông trên xiềng dưới vầy rồi, làm sao được mà làm.

Thôi, mỗi người mỗi cảnh mỗi suy nghĩ. Có điều, làm gì thì làm, mày cũng phải chú ý đến sức khỏe một chút. Dạo này mày ốm đi nhiều đấy, lão Nhất Tiêu không bồi bổ gì cho vợ sao ?

Thuyên Lam né tránh đôi mắt bạn :

_ Tao vẫn khỏe re việc gì phải bồi bổ.
_ Ủa mà lão đâu ? Buổi trưa không về nhà ăn cơm à ?
_ Chắc hôm nay có cuộc nào đó vói anh em, chứ mọi ngày vẫn về nhà ăn cơm mà.
_ Mày mà không chỉnh đốn lại tòan diện coi chừng mất chồng đó nha. Đàn ông vốn mắt to hơn lòng mà, Nhất Tiêu lại đang rất phong độ nữa Thôi, ghé thăm mày một chút, giờ tao di đây, hôm nào rảnh rỗi rủ mày đi sắm ít đồ nhé.

Vi Hạ nói xong thì vội vã đứng dậy, cô không để ý thấy mặt bạn vừa tái đi. Lam tiễn bạn ra cửa, nhìn theo dáng đi nhanh nhẹn của bạn mà thở dài “ Ngày xưa mình vẫn tự hào là hơn nó, bây giờ thì…”

Gửi xe xong, khóac cái túi thổ cẩm lên vai, Vi Hạ thong dong bước vào khu chợ. Dãy hàng quần áo ngày chủ nhật đông tấp nập, sắp đến Giáng sinh rồi mà. Vi Hạ muốn mua cho mẹ con Thuyên Lam ít bộ đồ mới, tội nghiệp những dứa trẻ, quần áo cứ chuyền từ đứa này đến đứa khác. Tiêu chuẩn hàng năm mỗi đứa chỉ có hai bộ đồ mới mà Lam còn không dám mua lọai vải tốt, ngay cả bản thân Lam cũng chỉ quanh quẩn vài cái somi đã bạc, Hạ thấy thương cho bạn quá. Ngày xưa Lam là một khối nam châm của các chàng, một trong những hoa khôi của trường Tổng hợp, Hạ cũng đã ngầm ghen tị, thế mà giờ…Đã vốn ngại chuyện hôn nhân, thấy cuộc sống của Lam, Hạ càng sợ. Len trong dòng người một lúc, Vi Hạ chọn được một số vừa ý, đang đứng chờ người bán hàng gói lại, chợt Hạ nghe mọt giọng nói quen quen :

_ Em thích cái áo này không ? Anh thấy có vẻ hợp với em đó.
_ Nhưng màu này trông già quá anh ạ .

Nhìn về phía phát ra tiếng nói ấy, Vi Hạ sửng sốt :

_ Anh Nhất Tiêu …

Cặp mắt cô mở to hơn khi thấy người phụ nữ đi cùng Nhất Tiêu không phải là Thuyên Lam. Nhất Tiêu giật nảy người khi nhìn thấy Vi Hạ, mặt anh ta tái đi, lắp bắp :

_ Ủa…Vi Hạ đi chợ hả ?

Hạ không trả lời mà nhìn chằm chằm vào mặt Nhất Tiêu, làm anh ta càng lộ rõ vẻ luống cuống bất an. Nhìn thấy gói hàng mà người bán đang trao vào tay Vi Hạ, Nhất Tiêu hỏi cho có chuyện :

_ Hạ mua đồ cho ai mà nhiều thế ?

Đã hiểu ra vấn đề nên Hạ xẵng giọng :

_ Tôi mua để tặng vợ con anh đấy, tội nghiệp những đứa bé, chúng không có diễm phúc được chăm sóc.

Biết tính Vi Hạ, Nhất Tiêu cố nén :

_ Cảm ơn cô, thôi tôi đi trước nhé .
_ Khoan, anh chưa được đi, khi chưa giới thiệu cho tôi biết người bạn mới của anh là ai, để tôi được hân hạnh làm quen chứ ?

Cô gái đi cùng Nhất Tiêu có ý ngượng, vội kéo tay anh ta :

_ Thôi, mình về đi anh, em mệt lắm rồi.

Sẵn bản tánh cương trực, thẳng thắn, lại tức thay cho Thuyên Lam, Vi Hạ đâu dễ dàng dể hai người đi một cách êm thấm như vậy được, cô đứng sấn đến trước mặt cả hai, giọng giận dữ :

_ Nhất Tiêu. Anh là một thằng đàn ông khốn nạn. Ngày xưa anh khó khăn lắm mới lấy được Thuyên Lam, bây giờ hoa héo nhụy tàn, anh đi tìm cái mới. Anh còn có lương tâm trách nhiệm của một thằng đàn ông không ? Còn cô nữa, hẳn cô cũng biết rõ anh ta đã có vợ, vậy sao cô còn ngang nhiên xông vào phá hạnh phúc gia đình người khác, không lẽ cô không tìm nổi một người đàn ông cho riêng mình sao ?

Nhất Tiêu thẹn quá hóa giận, anh ta to tiếng :

_ Cô im đi, cô không có quyền chen vào chuyện của tôi. Nể cô là bạn vợ tôi, tôi bỏ qua đó, nếu cô còn nhiều chuyện thì đừng trách..
_ Thì anh làm gì tôi chứ ? Cũng chính vì tôi là bạn vợ anh nên tôi mới phải tốn hơi nhọc sức, nếu không, có các vàng tôi cũng không thèm xía vào chuyện tồi tệ thế này đâu. Anh đừng tưởng anh ngon lành mà hăm dọa tôi. Cái lọai đàn ông như anh khác gì lòai ong, khi còn mật thì rúc đầu vào hút, khi hết mật rồi thì quay ra đốt, anh…

Biết không lại nổi cái miệng Vi Hạ, lại thêm xung quanh những người hiếu kỳ đang đông dần. Nhất Tiêu kéo vội cô gái đi, không nói lời nào nữa. Vi Hạ cũng quày qủa đi ra chỗ gửi xe.

Thuyên Lam nước mắt giàn giụa, đôi vai rung lên từng hồi. Vi Hạ vẫn chưa nguôi cơn giận :

_ Không việc gì mà Lam phải khóc vì hắn, cho hắn một trận để hắn biết thế nào là lễ độ, đừng có hiền quá mà để người ta ăn hiếp.

Lam nghẹn ngào qua dòng lệ :

_ Vô ích thôi Hạ à, để làm gì cơ chứ, mình không đáp ứng được điều anh ta mong muốn thì đành chịu thôi…
_ Anh ta mong muốn điều gì ?
_ Một đứa con trai…Thuyên Lam lại khóc nấc lên.

Vi Hạ la lên :

_ Hắn đang ở thời đại nào đây chứ ? Đến giờ phút này mà vẫn còn ra giọng trọng nam khinh nữ à ? Như vậy, hắn không hề xem vợ là một người bạn đời, một người đồng cam cộng khổ vói hắn, mà chỉ là một cái máy đẻ, một thứ dụng cụ để thực thi ý muốn của hắn, một khi không đạt dược ý muốn thì có quyền thẳng tay vứt bỏ sao ? Không được, phải yêu cầu pháp luật can thiệp, không thể để cho những lọai dàn ông đó lộng hành, muốn chà đạp, dày xéo ai cũng được.

Thuyên Lam vội níu ta Hạ nài nỉ :

_ Vi Hạ à ! Tao biết mày vì tao mà tức giận, nhưng tao xin mày đừng làm gì hết, đừng Hạ à…

Hạ trố mắt nhìn Lam :

_ Mày chấp nhận chuyện đó dễ dàng vậy sao ?
_ Tao tin có một ngày anh ấy sẽ trở về. Mày hiểu cho tao, những đứa con tao cần có cha , cho dù chúng nó là con gái nhưng cũng là con của anh ấy , anh ấy sẽ quay về mà …

Nhìn vẻ mặt đau khổ tội nghiệp của bạn, Vi Hạ thừ người ra, ngồi phịch xuống cái ghế gần đó. Cô chợt hiểu chuyện gia đình thật quan trọng với một người phụ nữ, và vì sao người đàn bà lại có thể dễ dàng tha thứ cho chồng, dù họ có phải chịu đựng nhièu thiệt thòi và đau khổ đến đâu. Và Hạ biết, không thể đem tâm trạng và hòan cảnh của mình ra ứng dụng vào người khác được. Cơn giân đã trôi đi, còn lại trong Vi Hạ lúc này là tâm trạng thương cảm và nể phục người bạn gái yếu đuối của mình. Ôm lấy bờ vai gầy guộc của bạn, Hạ buồn buồn nói :

_ Lam đã nói vậy thì thôi, Hạ không ý kiến gì nữa, Lam hãy cố gắng chờ đợi điều Lam muốn, chỉ hy vọng anh ta còn sót lại một chút lương tâm.

Thuyên Lam gạt nước mắt gật đầu :

_ Lam sẽ cố gắng, tin rắng sẽ có ngày anh ấy hiểu ra. Chỉ vì anh ấy là con trai một…

Nhìn Thuyên Lam, Vi Hạ thấy cám cảnh cho cái thân phận đàn bà, không biết đến bao giờ xã hội mới thay đổi được cái định kiến ấy.

Thiên Kiều vừa bước vào nhà liền quẳng cái ví rồi lăn ra giường khóc ngất, Nhất Tiêu cuống quýt dỗ dành :

_ Thiên Kiều, anh xin lỗi, anh xin lỗi mà, tại anh…

Thiên Kiều vùng tay Nhất Tiêu ra hét lên :

_ Anh đi đi, đi ngay đi …tôi nhục nhã quá rồi…
_ Đừng vậy mà em, anh yêu em thật lòng mà, anh chỉ có em thôi, em đừng xua đuổi anh tội nghiệp, nín đi em, nín đi mà…

Thấy dỗ bằng miệng không ăn thua, Nhất Tiêu ôm chòang qua người Thiên Kiều, và mặc cho Kiều vùng vẫy cào cấu đến xước mặt. Nhất Tiêu vẫn cố gắng chiu đựng, lát sau đuối sức, Kiều dừng lại thở hổn hển, Nhất Tiêu hôn nhẹ vào môi cô thì thầm :

_ Thiên Kiều, anh yêu em, anh yêu em sốt đời…

Lòng tự ái của đàn bà được ve vuốt, Thiên Kiêu nằm im, hơn nữa cô vừa nghe cái bào thai trong bụng mình quẫy nhẹ. Thấy Kiều đã chịu yên, Nhất Tiêu mừng rơn, quên cả cái đau bị cào, anh ta âu yếm hỏi :

_ Cưng của anh, hết giận anh rồi phải không ?

Kiều còn giả nư quay mặt đi không nói. Nhất Tiêu tìm môi cô và lần tay vào trong áo cô, buộc cô phải mở mắt ra. Nhìn thấy những vết xước trên mắt Nhất Tiêu, Kiều hốt hỏang:

_ Trời … Anh có đau không ?
_ Không, không đau, chỉ cần em không giận, không đuổi anh là được rồi.

Thiên Kiều lườm dài một cái :

_ Ông thì khéo miệng lắm. Nhưng mà em không chịu nhục như vậy một lần nữa đâu nha, anh làm sao thì làm đó.
_ Yên tâm đi, sẽ không có chuyện đó lần thứ hai đâu.

Kiều chợt lo lắng :

_ Nhưng mà vợ anh…
_ Cô ta không dám động đên một cái lông chân em đâu, anh không ly dị là may lắm rồi, biết điều còn tốt, chứ làm ẩu thì…
_ Sao nghe nói ngày xưa khó khăn lắm anh mới lấy được chị ấy.
_ Chuyện ngày xưa thì nghĩa lý gì chứ. Có thế nào đi nữa mà không sinh cho anh được thằng con trai thì cũng vứt đi.
_ À, vậy ra chỉ vì thằng con trai mà anh mới đến với em, nếu em cũng sinh con gái thì sao ?
_ Bậy nào, em khác chứ. Em trẻ trung đáng yêu, lại có trình độ, học thức, chứ đâu có nhếch nhác như cô ta. Nưng anh chắc chắn em sẽ sinh con trai mà. Đừng lo.
_ Người ta đã phải sinh nở và lo toan cho năm đứa con, thì làm sao bì với em được. Em mà thế thì cũng có khác gì đâu.
_ Thôi không nói chuyện đó nữa, mệt óc. Giờ tới chuyện mình nè ..
_ Á …anh từ từ thôi…

Nhất Tiêu tái mặt khi nghe trưởng phòng hành chính kêu lên kiểm tra ngân quỹ. Một lỗ hổng khá lớn đủ để Nhất Tiêu đếm lịch vài năm. Lổ hổng đó lâu nay biến dần thành những thứ vật dụng đắt tiền trong nhà Thiên Kiều Mồ hôi nhỏ giọt Khi Nhất Tiêu đến gần cánh cửa trưởng phòng, đôi chân như muốn trì lại. Trong ba mươi sáu chước chỉ có một chước hay. Anh ta bỗng quay người bỏ chạy thật nhanh. Tông cửa đánh rầm, Nhất Tiêu lao vào nhà gọi váng :

_ Thiên Kiều…Thiên Kiều…nguy rồi…

Chợt Nhất Tiêu đứng sững nơi phòng ngủ, Thiên Kiều đang nhìn anh ta bằng đôi mắt đờ đẫn, trong tay cô là một tờ giấy. Không có thời gian đẻ hỏi, Nhất Tiêu giật mảnh giấy đưa lên mắt. Đó là tờ giấy siêu âm, hai chữ “Con gái” đập vào đầu anh ta như một nhát búa tạ. Nhất Tiêu từ từ khụy xuống, hai tay ôm đầu bất động …

Thiên Kiều chưa kịp định thần thì ngòai cửa có tiếng bước chân nhiều người, tòan thân cô như tê liệt khi những người mặc cảnh phục đọc lệnh bắt và xốc Nhất Tiêu lên lôi đi.

_ Nguyễn Vũ Thuyên Lam.

Nghe đến tên, Thuyên Lam vội bảo các con :

_ Đến phiên mẹ con mình vào thăm ba rồi kìa.

Nhất Tiêu bàng hòang khi nhìn thấy vợ và năm đứa con gái tay xách nách mang vào thăm nuôi. Cổ họng anh ta nghẹn cứng lại, cố gắng lắm anh ta mới có thể giữ được bình tĩnh, nhưng vẫn không thể mở miệng nói được lời nào. Thuyên Lam nhỏ nhẹ :

_ Anh đừng lo lắng nhiều, yên tâm cải tạo tốt , thời gian sẽ qua mau thôi.

Nhất Tiêu cúi đầu, những giọt nước mắt đàn ông rơi xuống. Lam lại nói :

_ Em và các con luôn chờ anh trở về.

Tố Nga , cô con gái lớn gọi anh :

_ Ba ơi ! Tui con nhớ ba lắm, ba mau về với tụi con nha ba.

Ngước mắt nhìn những đứa con vô tội, Nhất Tiêu nghẹn ngào :

_ Ba xin lỗi các con…chỉ vì…

Đàm Lan

Hai Đứa Trẻ

Thằng bé đội một cái mũ ngược vành ra đằng sau, vai đeo một cái bao, tay cầm một cái móc dài đang lui cui bới trong thùng rác cạnh hông nhà con bé. Con bé đang ngồi hý hóay hộp con số đồ chơi, bất chợt quay nhìn thấy, nó vội chạy ra hét tóang :

_ Mày làm cái gì đấy ?

Thằng bé giật mình, nhưng khi nhìn thấy người vừa quát chỉ trạc tuổi thì nó không sợ hẵi mà khinh khỉnh :

_ Tao lượm đồ.

Con bé ngạc nhiên :

_ Tòan là rác vứt đi, có gì mà mày lượm ?
_ Có chứ , như cái này này…

Vừa nói nó vừa giơ lên lon sữa không mà mẹ con bé vừa vứt vào khi sáng. Con bé nhíu mày :

_ Thế mày nhặt cái ấy để làm gì ?
_ Để bán lấy tiền, cả cái này nữa này. Nó lại giơ lên một cái vỏ lon bia.
_ Những cái ấy có bán được nhiều tiền không ?
_ Cũng được mấy trăm.
_ Hay nhỉ ! Tòan là đồ vứt đi thế mà cũng bán dược tiền. Thế còn những cái gì bán được nữa ?
_ Vỏ chai bia, những cái túi lylon cả những thứ bằng nhựa nữa, nhiều lắm thấy mới nói được.

Con bé như chợt nhớ ra thứ gì, nó chạy vù vào nhà, một lúc chạy ra, tay cầm cái bô
nhựa đã cũ, chìa vào mặt thằng bé :

_ Mày có lấy cái này không ?

Thàng bé tóet miệng cười :

_ Lấy chứ, của mày ngồi ị hả ?
_ Ừ , nhưng mà tao lớn rồi, tao không ngồi nữa. Con bé cũng cười
_ Thôi tao đi nha.
_ Mai mày lại đến nhé, tao xem có cái gì, tao cho mày.
_ Ừ

Con bé tần ngần nhìn theo thằng bé vừa đi vừa bỏ cái bô vào cái bao cũng bẩn thỉu như bộ quần áo nó đang mặc trên người.

Thằng bé vừa lấp ló bên trụ cổng, con bé đã hớn hở chạy ra, nó đưa cho thằng bé cá một túi lylon lớn đựng đầy những thứ đồ chơi bằng nhựa, cùng những chiếc vỏ chai mà mẹ nó vứt trong góc bếp từ lâu. Thằng bé vui mừng hỏi :

_ Sao mày có nhiều thế ?
_ Tao tìm được hôm từ qua cơ. Mày vào đây chơi với tao đi.
_ Cổng khóa thế này làm sao tao vào được ?

Con bé nhìn quanh rồi reo lên :

_ A, có một chỗ này, mày chui vào dược không ?

Thằng bé gật đầu, nhưng vừa vạch chỗ chân rào ra, nó chợt dừng lại :

_ Thôi tao không vào đâu.
_ Sao thế ?
_ Sợ bố mẹ mày lắm.
_ Bố mẹ tao đi làm hết rồi, đến trưa mới về cơ.

Thăng bé nghe vậy thì chui tót ngay vào. Nó bỏ cái bao xuống, ngơ ngác nhìn quanh vẻ thèm muốn, nó chép miệng :

_ Nhà mày đẹp quá !
_ Thế nhà mày không đẹp à ?
_ Tao đâu có nhà.
_Thế mày ở đâu ?
_ Ở cửa rạp chiếu phim ấy. Nhưng mà tới chừng người ta hết chiếu phim mới có chỗ ngủ – Giọng thằng bé bỗng vui hơn – Nhưng mà tối nào tao cũng được xem phim không mất tiền.
_ Không mua vé làm sao vào được ?
_ Chú bảo vệ dắt tao vào.
_ Sao bố mà không mua nhà cho mày ?
_ Tao không có bố, tao chỉ có mẹ thôi.
_ Thế mẹ mày có đi làm không ?
_ Không, mẹ tao đi bán vé số đến tối mới về. Thôi tao đi đây.
_ Mai mày lại đến chơi với tao nhá.
_ Ừ, mai tao lại đến.

Con bé bẻ đôi chiếc bánh mì đưa cho thằng bé một nửa, nói :

_ Mày ăn đi, mẹ tao cho tao, tao để dành chờ mày đó.

Thằng bé cầm ngay nửa bánh cắn một miếng to, nhai nhồm nhòam rồi tấm tắc :

_ Bánh ngon quá, sao mày không ăn đi ?
_ Tao uống sữa rồi nên không đói, mày ăn nữa không ?

Thằng bé đã nhanh chóng ngốn hết phần bánh của mình, nghe bạn hỏi, nó gãi đầu ậm ự …

_ Tao…tao…
_ Mày còn đói chừ gì, mày ăn hết đi này.
_ Nhưng tao ăn hết, mày đói thì sao ?
_ Tao còn cả hộp bánh quy trong nhà kia.

Thằng bé chặc lưỡi :

_ Mày sướng quá.

Bỗng có tiếng xe máy rù đến, con bé hốt hoảng :

_ Chết ! Bố tao về…

Thằng bé tái mặt chạy vội ra chỗ chân rào, nhưng không kịp, tiếng xe đã dừng trước cổng cùng tiếng quát :

_ Đứa nào đấy ?

Hai đứa trẻ run lên vì sợ. Người đàn ông xô cổng đánh rầm đi vào, túm lấy cổ áo thằng bé gằn giọng :

_ Mày vào đây làm gì ? Muốn ăn cắp hả ?

Thằng bé líu cả lưỡi :

_ Cháu…cháu không…
_ Đi ngay, không được bén mảng vào đây nữa nghe chưa ?

Ông ta buông tay, thằng bé chúi nhủi, vội gượng dậy chạy ù ra cổng. Ông bố quay sang nhìn con gái đang nước mắt lưng tròng, hét :

_ Ai cho mày đem những đứa đấy vào nhà hả ? Nó ăn cắp hết thì sao ? Không được chơi với tụi “ khố rách áo ôm “ đó nghe chưa ?

Con bé bị bố nó kéo vào nhà mà nó cứ ngóai mặt về hướng thằng bé vừa chạy. Nó chợt òa khóc không phải vì bị bố mắng.

Con bé ngồi bên cửa sổ, mắt cứ đăm đăm dõi ra đường. Đã nhiều ngày rồi không thấy thằng bé đến, con bé buồn hẳn đi. Nó không hiểu sao bố nó lại gọi thằng bé là khô rách áo ôm? Nó mong thằng bé đến để hỏi. Nhưng chờ mãi, chắc thằng bé sợ bố nó lắm rồi nên không dám đến nữa. Bỗng con bé nhổm dậy, ai như thằng bé thì phải. Đúng rồi, cái dáng loắt choắt với cái bao kia thì nó không lầm được. Con bé giơ tay vẫy rồi rít :

_ Mày ơi …lượm đồ ơi !

Thằng bé đã nghe thấy tiếng gọi, nhưng nó đứng xa xa khẽ lắc đầu. Con bé cuống quýt :

_ Mày đừng sợ, bố tao đi rồi. Mày vào đây với tao đi.
_ Thôi tao không vào nữa đâu, nhỡ bố mày về bố mày đánh chết tao.
_ Thế tao chui ra với mày nhá ?
_ Mày chui ra bẩn quần áo đấy.
_ Bẩn, chốc thay bộ khác.

Dứt câu thì con bé đã chui ra đến ngòai. Nó kéo bạn đến dưới gốc cây phượng, ngồi xuống trong bóng mát rồi hỏi :

_ Mày tên là “ khố rách áo ôm “ à ?
_ Không. Tao tên Lượm mà. Sao mày lại hỏi thế ?
_ Tao nghe bố tao nói thế thì tao hỏi mày vậy thôi.
_ Chắc bố mày thấy áo tao rách thì gọi là “ áo rách “ chứ gì. Còn mày tên gì ?
_ Tao tên là Thúy Hoa . Thôi, tụi mình chơi cái gì đi.
_ Mày biết chơi bắn bi không ?
_ Không. À , chơi dạy học đi. Tao làm cô giáo, mày làm học trò, chịu không ?

Thằng bé cười thật tươi, gật đầu lia lịa :

_ Ừ tao thích học lắm đó. Nhưng mà có giấy có bút đâu ?
_ Viết ra đất cũng được.
_ Ừ, để tao di kiếm cái que đã nha.

Giây lát, hai đứa trẻ như nằm bò ra đất. Con bé lanh chanh :

_ Chữ a mày viết sai rồi, viết thế này cơ …thế …thế…
_ Tao viết được rồi, mày dạy chữ khác đi.
_ Đây là chữ b nhé, viết thế này này…đó…đó , thấy chưa ?
_ Vầy…vầy…đúng không ?
_ Đúng rồi đó, học thêm chữ nữa nhá ?…Ừ , nữa…

Thằng bé đến với vài vết xước trên mặt, con bé lo lắng :

_ Mày bị làm sao vậy ?
_ Hôm qua tao đánh nhau với thằng Còm, bị nó cào đó.
_ Mày đừng đi đánh nhau nữa, nhỡ nó đánh chết mày thì sao ?
_ Phải bon chen mới lượm dược đồ chứ.
_ “ Bon chen “ là sao ?
_ Tao không biết, chỉ nghe mẹ tao nói muốn sống thì phải bon chen. Mà không có tiền thì làm sao sống, nên tao phải đánh nhau thôi.
_ Thế đánh nhau là bon chen à ?

Thằng bé không biết trả lời sao bèn ừ đại. Con bé không nói gì, nghĩ ngợi một chút rồi chui qua chân rào vào nhà. Một lúc sau chui ra với một bình hoa bằng đồng rất đẹp, nhưng bám đầy bụi. Nó đưa cho bạn, nói :

_ Thôi hôm nay mày đừng đi bon chen nữa, đem bán cái này là có tiền rồi.

Thằng bé nhìn cái bình rồi lắc đầu :

_ Thôi, bố mẹ mày biết thì đánh tao chết.
_ Không biết đâu mà, tao thấy cái bình này bỏ trên nóc tủ lâu rồi, đâu có làm gì đến đâu. Mày cứ lấy đi mà.

Rồi không đợi thằng bé ưng thuận, con bé kéo cái bao ra bỏ chiếc bình vào.

Con bé run bần bật khi bố nó la ầm ĩ :

_ Mày đem đi đâu…cho ai…nói mau…Trời ơi trời ! Cái bình cổ của tôi, bao nhiêu là tiền. Có phải mày lại cho thằng ăn cắp ấy vào nhà không hả ? Hừ …tao phải đi tìm nó ngay…
_ Không…không mà bố….

Con bé thét lạc cả giọng, mẹ nó dỗ dành :

_ Con nói đi, có phải con cho nó không ? Hay nó vào nhà ăn cắp ?
_ Không, bạn ấy không ăn cắp mà…

Bố nó lại hét tóang lên :

_ Không ăn cắp à ? Bạn bè à ? Con tao không có bạn bè cái thứ ấy. Được rồi, mày không nói, tao cũng di tìm cho bằng được nó, nếu không tao sẽ cho mày một trận nên thân…

Thằng bé chợt hiện ra giữa cửa, giọng nó đầy nước mắt nhưng rắn rỏi

_ Bác không phải đi tìm cháu, cháu đem trả bác đây, nhưng mà cháu không có ăn cắp…

Nói xong, nó đặt cái bình xuống đất bỏ chạy một mạch. Bố con bé vồ lấy cái bình, quay ra tát con :

_ Mày thấy chưa ? Còn chối nữa thôi.

Mẹ con bé khẽ gắt :

_ Anh này, sao còn đánh con chứ ?

Con bé ngây người nhìn theo thằng bé quên cả khóc.

_ Sao mày lại đem trả lại cái bình ấy ?
_ Mẹ tao nói không được lợi dụng bạn bè, tao mà không đem trả thì mày ăn no đòn rồi.

Con bé im lặng một chốc, rồi như chợt nhớ ra chuyện gì đó, nó kêu lên

_ A, chủ nhật này lớp tao có liên hoan, mày đến trường với tao đi. Hôm đó có nhiều bánh kẹo lắm, tao lấy cho mày ăn, chịu không ?

Thằng bé lắc đầu quầy quậy :

_ Thôi thôi, tao không đến đâu.
_ Sao vậy ? Hôm đó tao cũng có múa nữa, mày đến xem tao múa.
_ Nhưng mà tao không có đồ đẹp để mặc, cô giáo không cho tao vào đâu.
_ Không sao đâu. Cô giáo tao hiền lắm. tao sẽ xin phép cô cho mày vào.
_ Lỡ xin không được thì sao ?

Con bé nghĩ ngợi một chút rồi quả quyết :

_ Được mà, nếu không được thì mày đứng ngòai cửa sổ, tao đưa bánh kẹo ra cho mày ăn, mày đi nhé.

Con bé xúng xính trong chiếc váy đầm màu hồng, hai cái nơ đỏ trên đầu làm nó xinh hẳn lên. Nó hết nhìn cái bàn dầy bánh kẹo lại ngóng ra ngoài cửa lớp. Cô giáo nó gõ cái thước lên bảng :

_ Các con trật tự đẻ cô còn bắt đầu chương trình văn nghệ chứ.

Con bé bỗng tươi nét mặt, nó chạy ra cửa ríu rít :

_ Tao chờ mày nãy giờ, cứ sợ mày không đến. Mày vào đây đi.

Thằng bé đứng nép vào bên cửa lớp lắc đầu :

_ Thôi, tao đứng đâ được rồi, tao không vào đâu.
_ Vào đi mà, tao sắp múa rồi…
_ Thì tao đứng đây xem cũng được mà…
_ Có chuyện gì đó hả Thúy Hoa ?

Nghe cô giáo hỏi, con bé vội khoanh tay :

_ Thưa cô, con xin phép cô cho bạn con vào lớp ạ.
_ Bạn con ?
_ Dạ , bạn con hay đi lượm đồ đó cô.

Cô giáo bỗng hiểu ra, cô khẽ gật dầu. Con bé mừng quýnh nắm tay thằng bé lôi vào. Thằng bé ngượng ngịu di theo. Những đứa trẻ khác òa lên cười . Con bé đanh đá :

_ Chúng mày không được chọc nó, nó là bạn tao.

Cô giáo mỉm cười nói với cả lớp :

_ Các con im lặng, hôm nay lớp ta có thêm một bạn mới, các con vỗ tay chúc mừng nào.

Tiếng vỗ tay rào rào vang lên, con bé sung sướng kéo thằng bé vào ngồi cùng bàn với mình.

Đàm Lan

Chiếc bánh chưng

Mùng bốn tết, cả nhà đang ngồi quanh chiếc bàn ăn. Bà mẹ gắp ào chén con gái một miếng bánh chưng, cô bé vùng vằng :

_ Con đã ớn quá rồi mà mẹ cứ bắt con ăn mãi.
_ Này, lớn thêm một tuổi nữa rồi đấy nhá, nhõng nhẽo không sợ người ta cười cho à ?

Nhìn miếng bánh với vẻ chán chường, cô bé còn đang lưỡng lự thì ngòai cửa chợt xuất hiện một bà già ăn xin, tay dắt theo một đứa bé khỏang 4, 5 tuổi lò dò bước vào, cất giọng van xin :

_ Xin các ông các bà làm phúc cho bà cháu tôi đồng lẻ sống qua ngày …xin các ông các bà…
_ Thôi đi đi, gớm, mới đầu năm đã vào quấy rồi.

Ông chủ nhà xua tay nói. Đứa con trai ngồi gần đấy, thấy đứa trẻ tội nghiệp thì móc túi lấy ra tờ tiền lẻ bỏ vào cái nón rách của bà già. Bà già cúi đầu cảm ơn, nhưng đáng lẽ bà đi ra ngay thì bà lại đứng lại nhìn sựng lên bàn ăn. Miếng bánh chưng đập vào mắt bà. Đôi mắt hấp hem lộ rõ vẻ thèm muốn. Bà già ngập ngừng, do dự, nhìn lại đứa cháu đang bấu vào gấu áo, bà thu hết can đảm nói :

_ Cho tôi …xin một miếng bánh chưng, có được không ạ ?

Bà mẹ gắt tóang lên :

_ Cái bà này hay quá nhỉ, đã cho tiền rồi còn lải nhải gì nữa.

Bà già cúi mặt, lủi thủi bước đi, nắm tay đứa cháu đang cố ngoái lại nhìn miếng bánh chưng với vẻ thèm thuồng, nó nhệu nhạo :

_ Bà ơi ! Cháu đói…

Bà nó đưa tay quệt nước mắt, khẽ nói :

_ Ráng đi con, xin thêm được vài đồng nữa rồi bà mua bánh cho con ăn nhá.

Thằng bé lẽo đẽo di theo, tay vẫn bíu lấy cái gấu áo vá víu của bà nó.

Trong bàn ăn, cô bé buông đôi đũa xuống đứng dậy. Bà mẹ sửng sốt :

_ Sao chưa ăn đã đứng dậy rồi ?

Cô bé trả lời gọn lỏn :

_ Con không muốn ăn nữa.

Bà mẹ bực tức :

_ Người ta còn không có mà ăn, đây thừa mứa thế này thì không ăn

Cô bé nhìn vào mắt mẹ, hỏi gặng :

_ Mình thừa mứa thế sao mẹ không cho người ta được một miếng ?
_ Mày….

Cô bé cầm chiếc bánh chưng đi vòng hết phố nọ qua phố kia, đôi mắt dõi vào từng ngóc ngách các vỉa hè, cố tìm cho ra bà cụ già bà đứa trẻ hôm qua. Mồ hôi tuôn dài trên gương mặt ửng hồng vì nắng. Lần đầu tiên trong đời, cô bé mới thấy hết được ý nghĩa của chiếc bánh chưng trong ngày tết. Trước đây cô bé từng nghe người lớn nói :

Thịt mỡ dưa hành câu đối đỏ
Cây nêu tràng pháo bánh chưng xanh

Và năm nào mẹ cũng gói bánh chưng, vừa gói vừa nói với các con đang quây quần chung quanh :

_ Tết mà không có cái bánh chưng thì không ra ngày tết.

Vậy mà có những người không có thịt mỡ, cũng chẳng dưa hành. Cây nêu tràng pháo lại càng xa vời hơn nữa, và không có cả đến một miếng bánh chưng, thế thì còn đâu là ngày tết. Hình ảnh còm cõi, nhẫn nhục và thiểu não của hai bà cháu ăn mày, khiến cô bé cảm thấy như chính mình có tội. Cái tội bất công của cộng đồng nhân lọai. Và chính điều đó đã thôi thúc cô bé, buộc mình phải tìm cho được họ, để được đặt vào tay bà lão ấy chiếc bánh chưng với một lời xin lỗi. Nhưng chân thì đã mỏi rã ra rồi, sức nóng của trời nắng chang chang khiến cô bé cảm thấy rất mệt và khát khô cổ. Nhưng cô bé vẫn đi, cô vẫn hy vọng là sẽ tìm thấy. Đến một ngã tư, vừa quẹo qua đầu phố, cô bé thấy ngay một đám đông vây quanh sự việc gì đó. Tò mò, cô bé cũng ghé vào xem. Bỗng cô bé kêu lên một tiếng :

_ Trời…

Trên nền đất, trước hiên của một ngôi nhà đóng kín cửa, bà lão ăn mày nằm co quắp, hai tay ôm bụng trong tư thế gập người. Bên cạnh bà là đứa trẻ đang lê lết với tiếng khóc kêu khàn đục :

_ Bà ơi…ch..áu…đ…ói…

Như vô thức, cô bé quỳ xuống trước mặt bà lão đã lìa cõi thế ấy, đặt trước bà cái bánh chưng, và vẫn như vô thức, cô cầm một nén nhang đốt sẵn ở đó cắm vào chiếc bánh, đôi môi run rẩy mấp máy, cô bé bỗng bật khóc và vụt bỏ chạy như bị ma đuổi. Nén nhang trên chiếc bánh vẫn đều đều nhả từng sợi khói mỏng…

Đàm Lan

Những ngày cuối năm

Những ngày cuối năm
Người ta lật bật trên từng đốt ngón tay, ngỡ ngàng những tờ lịch
Chiếc kim đồng hồ như hối hả hơn bao giờ hết
Những con đường mù mịt từng vốc bụi ngược xuôi tất tả
Những ngày cuối năm
Vồi vội đến, vồi vội đi, vồi vội đuổi theo từng nấc thời gian đang ngắn lại
Cứ như ngày mai tất cả sẽ không còn trong tay nữa
Cứ như tất cả không còn nữa hôm nay và cả hôm qua
Lẽ tất nhiên là chẳng thể lập lại cho dù đẹp đẽ hay xấu xa nhất
Nhưng mỗi người như cõng tất tật trên lưng triệu triệu đã qua và cả triệu triệu sẽ đến.
Những ngày cuối năm
Lật bật những bước nhảy
Lật bật những tồn tại và cả những không tồn tại
Người ta vẫn luôn loay hoay với những bước nhảy
Cho dù đó là những bước nhảy điềm tĩnh nhất
Điềm tĩnh như điệu Valso, slow trong căn phòng nhè nhẹ những chùm đèn
Nhưng vẫn là những bước nhảy
Chiếc kim giây có thể gọi là khoảnh khắc chậm nhất trong chiếc đồng hồ
Thế mà nó cũng lật bật nhảy
Chẳng ai có thể thoát khỏi những lật bật nhảy như không thể thoát khỏi cái ngục của chính mình.
Cho dù cửa ngục không hề đóng
Cái ngục ấy như càng hẹp hơn, tối hơn vào những ngày cuối năm.
Khi người ta nhìn rõ nhất sự dồn đuổi của thời gian
Khi người ta những muốn xếp cất đi bao thứ đồ cổ, gãy vỡ hoặc mốc meo
Nhưng lại vụng về làm đổ tóe ra khắp nhà
Để rồi tỉ mẩn ngồi nhặt lại
Và tỉ mẩn gói gém vào chiếc bao da những giấc mơ ngày cũ
Những ngày cuối năm
Dồn tức trong từng hơi thở
Những ánh mắt chong lên
Những khóe môi chong lên
Lật bật xòe một que diêm
Chập chờn nín thở
Chập chờn mộng mị trong đốm lửa ngẩn ngơ…phút giao mùa.

Đàm Lan

Ba Đào

Ngôi nhà tôi cần tìm nằm sâu trong một ngõ nhỏ, hai bên đường mướt xanh những tán lá, mùi hương thoang thoảng của hoa và quả chín như ướp vào mũi, cho tôi một cảm giác thật dễ chịu, một cảm giác nhẹ nhàng thư thái. Một khoảng không gian bình yên, tĩnh lặng, tách biệt khỏi khu đô thị ồn ào náo nhiệt tiếng xe cộ gần như suốt ngày đêm chỉ độ mươi cây số là cùng. Phải chăng vì thế mà Trọng Đình chọn làm chốn lui về ? Một cái tin bất ngờ gây nhiều tranh cãi trong giới anh em “bán chữ” chúng tôi. Một cặp từ vừa có tính khôi hài vừa có tính tự trào mà vui miệng chúng tôi tự gán cho cái nghiệp của mình. Có người cho là châm biếm, mỉa mai, cũng được, có sao đâu khi một vấn đề có thể nhìn từ nhiều góc độ, cũng như chuyện của anh Trọng Đình vậy. Những thông tin từ nhiều phía không làm tôi bận tâm là mấy, vì thừa hiểu tính hành lang của nó, điều chủ yếu là nguyên do của những thông tin. Trọng Đình là bậc đàn anh của lớp trẻ chúng tôi, nều muốn tôn xưng hơn nữa thì phải gọi anh là “Thầy”, nhưng anh không thích danh xưng này, nghe vừa xa cách vừa kiêu mạn. Vốn theo đuổi cái nghiệp gian nan này từ nhỏ, anh đã phải trải qua không biết bao là trở ngại. Ai cũng biết, nghệ sĩ là người chỉ muốn sống cho cái đẹp, chỉ muốn góp hết sức mình cho những giá trị tinh thần của cuộc sống, và chính vì thế gần như đối lập hoàn toàn với kinh tế, mặc dầu vẫn luôn phải phụ thuộc vào nó. Cái nghiệp văn chương lại là thứ đeo đẳng bám riết như nợ nần, người cầm bút cứ muốn trải hết lòng mình ra giấy, bởi cuộc sống chung quanh luôn có những điều trăn trở. Đó là tâm tư của những người cầm bút chân chính. Trọng Đình là một người như thế. Văn và báo chiếm cả hai tay, cuộc sống gia đình không mấy khi dư dả, nhưng nếu ai bảo đổi cây bút để lấy một thứ có giá trị vật chất thì không bao giờ. Anh thường nói “Văn chương là chiếc cầu nối tình người. Chúng ta đem rao bán cái nhân tình, thì chúng ta phải biết biểu thị cái nhân tình của chính chúng ta trước đã. Đừng có viết một đàng, xử sự một nẻo. Tất cả sẽ chỉ là sự vô nghĩa, sáo rỗng khi bản thân chúng ta không là một thực nghiệm. Viết – Trước hết là Sống đã”. Đại loại là những lời rất tâm rất tình của anh mỗi khi có dịp trò chuyện với chúng tôi. Một vài tay trong số chúng tôi có được chút tên tuổi ngày nay là cũng nhờ công dìu dắt của anh. Và quả thật, anh không hề có sự mưu cầu hay tư lợi những cái được cho mình. Dù lớn hay nhỏ, anh đều muốn có sự minh bạch, thẳng thắn, vì thế mà người ưa anh cũng nhiều, người ghét anh cũng lắm. Chẳng sao cả, ở đời chuyện yêu ghét là thường tình, chỉ cần mình không thẹn với lương tâm là đủ. Vậy đó, thế mà không hiểu sao, sau một chuyến công tác dài ngày ở Hà Nội về, tôi nghe nói anh tuyên bố gác bút. Rõ là một điều khó tin, nếu không phải là thật , thì ai ? và vì lý do gì mà tung ra cái tin ấy ? Còn nếu là thật, thì phải có chuyện gì ghê gớm nghiêm trọng lắm xảy ra, anh mới có một động thái gay gắt như vây. Bởi nếu phải từ bỏ một niềm đam mê đã thấm lậm vào tận máu thịt, thì chẳng khác nào người ta phải từ bỏ cuộc sống của mình.

Muốn rõ đầu đuôi, chỉ có một cách tìm gặp anh, xem anh có dốc bầu tâm sự. Tôi lại càng nghĩ ngợi hơn nữa khi hỏi toà soạn nơi anh làm việc, thì nghe nói anh vắng mặt cả nửa tháng nay rồi. Đến chỗ nhà anh vẫn ở thì họ bảo anh đã dọn đi. Chẳng hiểu chuyện gì đang xảy ra cả. Tìm hỏi lung tung, cuối cùng tôi nghe được, hình như gia đình anh chuyển về khu này. Hình như cũng được, ít ra cũng có một mấu chốt. Hỏi thăm mấy người tôi mới đến trước ngôi nhà nho nhỏ này. Gọi là nho nhỏ vì nó lọt thỏm giữa mấy cái nhà xây cao ráo đẹp đẽ bên cạnh. Một ngôi nhà ván, lợp tôn, loại nhà phổ biến của những người có thu nhập thấp. Không biết có phải…

Còn đang nghiêng ngó, tôi chợt giật mình vì một tiếng sủa oăng oắc, chú khuyển bé mình mà lớn họng, dường như chú muốn tỏ rõ cái oai phong của chủ nhà, bốn chân choãi ra lấy thế, cái mõm cứ chõ thẳng vào mặt khách chả biết lịch sự là gì. Tôi bật cười, con vật cũng biết ra trò khẩu khí nữa là. Thoáng thấy bóng người đi ra, tôi reo thầm trong cổ họng “Đúng rồi” Còn lẫn vào đâu được cái dáng ôm ốm, ngăm ngăm cao vừa phải. Anh chợt cười rộng miệng khi nhận ra tôi :

_ A , Phố hả ? Về bao giờ thế ?
_ Em về mấy ngày rồi, hỏi thăm mãi mới tìm được anh ở đây.
_ Ừ anh mới chuyển về đây, còn nhiều anh em chưa biết. Vào đi, sao chuyến đi gặt hái được nhiều chứ ?
_ Dạ cũng gọi là có cái để bày mâm dọn chén.
_ Chà, ghê nhỉ. Chú đi cũng cả tháng đấy nhỉ ?
_ Vâng, hơn mấy ngày anh ạ.

Tôi theo chân anh vào nhà, gian nhà không bao lớn, một phòng khách, một phòng ngủ và bếp, nhưng trông gọn ghẽ, giản dị. Anh chỉ bộ bàn ghế mây :

_ Ngồi đấy đi, đợi anh một tí. Lương ơi, đi mua cho bố cút rượu đi con.
_ Thôi anh ạ, em có đem về cho anh chai Lệ Mật đây.
_ Thứ đó để uống lúc khác, bây giờ uống rượu nút lá chuối khô thú hơn.

Nghĩa là cuộc rượu chiều nay ít nhất cũng kéo dài đến tối, không sao , đó lại là điều tôi đang muốn. Anh đi xuống bếp, tôi ngồi lại ngắm quanh. Trên hai vách tường đối diện nhau là hai bức tranh cũng có sắc độ tương phản nhưng trông lại rất hòa hợp. Một là cảnh một dãy núi cao với những lô xô bóng cây to rậm rạp, điểm thêm những dáng chim đang sải cánh, một là giữa đại dương mênh mông, một con tàu với cột khói to phăm phăm rẽ sóng, lác đác trong khối màu xanh ngăn ngắt là lấm chấm những hình đầu cá, đuôi cá. Cả hai bức tranh đều biểu thị một sự mạnh mẽ, hùng vĩ và khoáng đạt. Thiên nhiên luôn đem đến cho con người những cảm giác có ích. Hẳn bất kỳ ai đứng trước khung cảnh này cũng đều dậy lên trong mình một xúc cảm mạnh mẽ vững chãi.

Những đồ vật khác trong gian phòng đều được kê xếp gọn ghẽ hợp lý, chừa ra một khoảng không gian đủ để tạo được một cảm giác hít thở nhẹ nhõm.

Anh đi lên với cái khay trên tay, hai cái ly nhỏ, hai đôi đũa, một cái đĩa và một chén con. Thằng bé Lương cũng vừa về tới, tôi đứng lên đón những thứ mà hai bố con đang mang đến. Anh đổ ra đĩa gói gỏi mít, và túi nước chấm ra cái chén con. Vừa làm anh vừa nói :

_ Cao lương mỹ vị ngon đến thế nào thì mình không biết, chứ tớ là tớ mê những món ăn dân dã này nhất. Vừa hợp khẩu vị, vừa hợp cả túi mình.
_ Anh không thấy khối món dân dã giờ trở thành đặc sản cao cấp ở những nhà hàng đó sao. Dân dã nhưng nó mang đậm phong vị người mình, thực ra miếng ngon đâu ở chỗ đắt tiền, chỉ là khi ta ăn ta cảm thấy nó ngon, vì nó hợp với khẩu vị mình, chứ có đắt mấy mà mình không cảm thấy ngon thì cũng bằng vô nhghĩa.
_ Ừ, chú nói phải. Nhưng có một điều thật vô lý là, đôi khi dù người ta không cảm thấy ngon, nhưng cũng bỏ hàng đống tiền ra mà mua nó, rồi cuối cùng đổ tháo cả đi.
_ Đó đâu phải là người ta mua cho mình một món ăn, họ đang mua một ý đồ , một mục đích khác đó chứ. Và khi đổ đi thì họ cũng chẳng biết tiếc đâu, bởi vì thứ nhất là họ không phải mua nó bằng chính đồng tiền mồ hôi nuớc mắt, thứ hai là khi họ đã đạt được điều họ muốn qua lối dẫn của nó thì coi như nó đã hoàn thành nhiệm vụ rồi, tiếc làm chi cho hao ca lo.

Anh cười hà hà :

_ Dạo này chú mày cũng miệng lưỡi ghê nhỉ.
_ Người ta chỉ đi có một ngày đàng, đã có thể học được cả sàng khôn, huống là em đi ngược đi xuôi quanh năm suốt tháng lại không nhét được tí gì vào cái hộp sọ này thì chết dấp đi cho rồi.
_ Nào nâng ly cạn cho một buổi chiều lý thú, nào…

Chạm nhẹ hai cái ly, tôi nhấp một ngụm, ngậm ngậm một chút ở đầu lưỡi để nghe vị cay nồng, thấm đậm lan dần xuống cổ, làm thêm ngụm nữa, hết một ly, tôi nghe nóng ra hết cả người, cảm giác bao mạch máu mình đang giãn nở và tuần hoàn. Tôi khà một tiếng khoan khoái :

_ Đúng là “Cố sanh vi đắc” (Thực chất vẫn tốt hơn)
_ Anh đã nói mà, ba cái rượu đóng chai vớ vẩn sao qua được thứ này. Nhà này họ nấu rượu mấy đời rồi, thuần gạo, không pha phách gì cả. Lúc đầu nghe giới thiệu, anh chưa tin, sau uống thử, quả đúng thế nên nghiện luôn.
_ Những nơi sản xuất nhỏ lẻ mà giữ được uy tín lâu dài vậy là rất hiếm, nói không phải vơ cả chứ nhiều người chỉ đầu voi đuôi chuột, làm gì cũng chỉ được lúc đầu, có tiếng rồi lại ham lãi lớn đâm làm ẩu.
_ Hạng người ấy là hạng nông nổi, ăn xổi ở thì, bất kỳ một hoạt động nào trong xã hội, nếu muốn tồn tại lâu dài đều phải cần có uy tín. Làm mất uy tín cũng có nghĩa là tự hại chính mình. Lại uổng cả bao công sức gây dựng.
_ Đáng buồn là ở chỗ thường có rất nhiều người chỉ nghĩ đến cái lợi nhất thời, có thôi thì cũng đã vơ đẫy một mớ rồi.
_ Chính những ý nghĩ hạn hẹp ấy mà nhiều khi ảnh hưởng nghiêm trọng đến cả một cộng đồng. Hiện nay đất nước đang đẩy mạnh tiến trình hội nhập, chỉ cần một thành phần nào đó không biết giữ chữ tín là có thể làm chậm bước tiến của cả dân tộc.
_ Mình nói thế, một số người cứ cho là mình đao to búa lớn, thổi phồng vấn đề, chứ họ đâu có nghĩ mọi sự đều bắt nguồn từ những nhỏ nhặt nhất. À mà thôi, bây giờ không nói chuyện thiên hạ nữa, nói chuyện mình đi anh.

Tôi đột ngột chuyển đề tài khi chợt nhớ ra mục đích chính của mình. Anh gắp một gắp gỏi vào bát tôi rồi cười khà :

_ Thì cứ từ từ đã, có người rồi khắc có ta, từ chuyện thiên hạ đến chuyện nhà có xa xôi gì.
_ Nghe bọn họ nói đông tây lung tung cả, em sốt ruột chẳng biết thực hư ra sao. Anh cho em biết đi, chuyện xảy ra thế nào.
Anh cười kiểu không tròn vành môi :
_ Mình thấp cơ kém cánh, không đủ tài đối chọi với thiên hạ thì lo tìm đường tìm nẻo mà cuốn xéo đi chứ sao.
_ Này cái giọng mát mẻ, thẽ thọt như dao giấu lưỡi ở đâu ra đấy, đem đổi kiểu “xung hổ xổ toẹt” lấy nó à ?
_ Ngẫm mới thấy mình dại, vô cùng dại khi cứ mang phơi hết ruột ra. đã chẳng lấy lòng được ông to bà lớn nào lại dễ bị ăn đòn, cứ thơn thớt mà ăn người lại hóa hay.
_ Anh tưởng muốn mà được à, cha mẹ sinh ra cái thân ta, ông trời ghép cho ta cái tính cách, có hay có dở thì cũng chết rứa rồi, thay mô được . Mà thế mới là mình chứ.
_ Nhưng người ta khôn nên biết liệu thế mà đi với ma với bụt. Mình thì chẳng biết quẹo cua thế nào, cứ thẳng thừng thừng mà bước, có khi đâm sầm vào đá rồi mới biết đau.
_ Ở đời biết thế nào là khôn là dại hở anh ? Nhiều khi cứ tưởng mình khôn lắm, đến chừng cái trí khôn nó đột nhiên thức giấc mới biết mình đã từng ngu ngốc đến thế nào. Mà anh coi em là ma hay bụt, sao lại nói cái giọng ấy ?
_ Cái loại như chú mày mới là đáng sợ đấy “Rành rành thì ra bụt, thậm thụt lại ra ma”

Tôi bật cười, biết anh đang mượn tôi để ám chỉ ai đấy :

_ Ừ thôi, bụt bụt ma ma gì cũng được, anh kể tiếp đi.

Trọng Đình sửa lại thế ngồi, nét mặt anh nghiêm hẳn lại :

_ Anh hỏi chú, nếu để được tồn tại mà phải bẻ cong ngòi nút, chú có làm được không ?
_ Không, dứt khoát là không ? Thà bỏ bút, chứ không bẻ bút.
Tôi nói ngay, anh gật gù rồi tiếp :

_ Vừa rồi anh có làm cái phóng sự, phóng sự này đã ngốn rất nhiều thời gian truy tìm tư liệu của anh , mà mức độ thì không thể xem nhẹ. Nó lại đụng chạm đến một số tai mặt. Thế nhưng nó được lệnh đình in, với lý do lấp lửng “Có đôi chỗ cần xem lại”. Lúc đầu anh chưa nghĩ là nó có vấn đề, sau nhận được gợi ý là nên sửa sang lại một chút, mà những điểm phải sửa lại là những chi tiết then chốt của sự vụ. Anh nhất quyết không chịu. Ngay sau đó, nhận được vài cú phôn hăm dọa, đồng thời hứa hẹn một con số đáng kể. Đương nhiên những chiêu thức đó không có tác dụng với anh . Cuối cùng, cũng có kẻ ra mặt lăm le một cái mũ trên đầu.Còn lạ gì tiếng Việt mình phong phú và giàu có, một chữ hai ba nghĩa, hoặc hai ba chữ một nghĩa, khi đã cố tình thì đánh lệch ý chính của nó đi chẳng khó khăn gì. Tất nhiên là anh phải phản ứng, chúng nhân đó ghép anh vào thế, hòng gây sức ép để ỉm chuyện kia đi. Cậy thế cậy quyền, đập bàn vỗ ghế, Đáng nói nhất là trong đó có những tên tuổi xưa nay vẫn tự cho mình là dân trí thức. Thế mà chẳng phân biệt được đúng sai thế nào.
_ Anh à, trí thức cũng năm bảy đường trí thức, có thứ trí thức vay, văn hóa mượn, bằng cấp mua, đâu cứ phải dán cái mác trí thức vào là đã thành người hiểu biết đâu. Anh có lạ gì cái loại ấy.

_ Đúng chẳng lạ gì, nhưng nó lại có cơ hội trèo lên đầu lên cổ mình mới ức chứ. Anh cũng chẳng chịu thua đâu, khi cái phóng sự ấy chình ình trên mặt một tờ báo khác, thì cũng là lúc anh nhận quyết định thôi việc. Thừa biết đó là việc sẽ đến, anh cũng chẳng tiếc nuối gì một nơi không thuộc về mình. Muốn thì chẳng thiếu gì cách. Chứ vì miếng sống mà phải khom lưng cho bọn làm đủ cách để có được “ghế trên ngồi tót…” rồi ra “sỗ sàng” với mình thì không được.

Đến đây thì tôi đã hiểu tính chất của câu chuyện là gì. Buồn cho cái lề thói người đời, sao họ lắm thủ đoạn để mưu cầu lợi lộc, để che giấu bưng bít những xấu xa bỉ ổi của mình thế nhỉ ?

_ Đó là một vấn nạn không chỉ ở một góc một khóm nào anh ạ, anh thấy không,cứ vụ nào đưa ra tòa là toàn bao nhiêu tỷ lòi ra. Mà đã không tư cách, không thực lực, thì lại giỏi lẹo lươn bao biện. Không biết đến bao giờ mới hết được cái bọn làm nghèo đất nước ấy.
_ Giá như trên sân cỏ ấy nhỉ, có một ông trọng tài công minh, hai thẻ vàng là thành thẻ đỏ để mà tiêu trừ những loại sâu mọt ấy đi. Miệng thì thơn thớt “Vị nghệ thuật, vị nhân sinh” nhưng tuồng một lũ vị kỷ cả.
_ Thì nghệ thuật của chúng là ở chỗ đó đó. Khờ khạo như anh em mình sao biết cách thụi vào lưng nhau mà mặt cứ tươi như hoa được. Nhưng mà anh yên tâm đi, luật đời cũng công bằng lắm, có sự trừng phạt cả đấy. Đừng tưởng cứ nuốt trôi họng là tha hồ vênh vang, không đâu, ăn một nhả mười, thậm chí là trăm là ngàn nữa kia. Mà đã đến lúc nhả thì tận cùng vận hạn, có hối cũng chẳng kịp nữa. Mình cứ chịu khó sống khờ sống ngốc đi anh ạ, để con cháu mình còn được yên thân mà hưởng phước, chứ cứ khôn ngoan cho lắm vào rồi đời sau phải gánh bao nghiệp oan trái, tội cho chúng nó.
_ Chú mày giỏi, hôm nay anh mơi công nhận là chú mày giỏi. Nào cạn chứ.

Đợi cho men rượu tan trong cổ họng, tôi mới tiếp :

_ Nói đến vấn nạn của xã hội thì không bao giờ dứt được, kiểu này nó đẻ ra kiểu khác, kiểu sau bao giờ cũng tinh vi hơn kiểu trước, mình không làm được gì nhiều thì cũng phải cố góp chút công sức mà phanh phui mà ngăn chận, chứ đừng lùi bước anh ạ.
_ Ai bảo chú là anh lùi bước ?
_ Em nghe họ bảo anh tuyên bố gác bút !
_ Chú tin à ?
_ Không tin thì em mới tìm gặp anh cho được đấy chứ.
_ Anh mà bỏ bút thì chú mày cũng đi tu.

Tôi cười nhẹ nhõm :

_ Có thế chứ. Nhưng mà anh tưởng đi tu là yên thân à, không đâu , đó cũng là một tiểu xã hội, cũng không thiếu những thói tật thường tình đâu, cơ bản vẫn là do khí chất của con người thôi anh ạ.
_ Chuyện trâu lành trâu ngã ấy mà, kể gì. Hơi đâu mà nệ cái dư luận. Có một sự trùng lặp là, cũng trong thời điểm đó thì anh lo mua cái nhà này, bao năm rồi chung chạ trong gia đình, chật hẹp tù túng, chắt bóp, tom góp cũng tàm tạm một chút này, không bì được với ai, nhưng là cái chốn của riêng mình là tốt rồi.
_ Em thấy khung cảnh ở đây cũng dễ chịu. Chúc mừng anh.
_ Nào , mừng thì phải cạn chứ.

Tiếng thủy tinh va vào nhau nghe vui tai, anh tợp xong một ngụm thì đổi giọng nghê nga “Nghiêng vai vì nghiệp ba đào. Ba đào mấy cũng…chứ ư bôn đào…thì à không…a…”

Cả hai chúng tôi cùng cười vang. Vừa lúc ấy vợ anh về, chị vui vẻ góp :

_ Hai anh em có gì mà cười vui thế ?

Đàm Lan

Xưa ơi

Chiếc xe đang ngon trớn băng băng, đột nhiên rì lại, cứ như có người đằng sau lôi vậy. Sao thế nhỉ ? Lục bục thêm vài tiếng máy nữa rồi tắt hẳn, lại trở chứng rồi. Chắc phải có sự cố gì đây, chứ con chiến mã xưa nay vẫn ngoan ngõan lắm mà. Thuộc lọai cối 86 đời cuối, một thời “kim vàng giọt lệ” lẫy lừng đấy chứ. Đến giờ đã có hơn 10 năm đường trường rong ruổi, nó vẫn chưa hành chủ nó bao giờ, chỉ lặt vặt những lốp ruột, đèn đóm chút thôi, cho dù chẳng được sự chăm sóc của chủ là mấy, thì nó vẫn tận tụy hết khả năng có thể. Có những khuya lơ khuya lắc, chủ nó mải hoang đàng mà buông bỏ đến tận trăng cao mới vỗ yên đạp máy, nó vẫn thầm lặng vượt bao kilomet đường dài mà đem chủ nó về tận chốn yên lành. Hết xăng ? Không phải, mới đổ đầy mà, thôi rồi, nhớt, đích thị, quá cữ thay cả nửa tháng rồi, tiêu, không khéo lột dên đúp-pê rồi quá. Cái cần đạp cứ trượt đi đây này. Làm sao đây nhỉ ? còn phải một đọan xa nữa mới đến chỗ sửa xe quen . Mấy việc này không giao vào tay người lạ được, tuy rằng chưa chắc người quen là đã ưu đãi phần giá cả, nhưng quan trọng là không phải lo chuyện “luộc” phụ tùng, nhất là máy móc từ ngày xuất xưởng đến nay chưa mở ra lần nào.

Mấy anh xe thồ vè vè “xe sao thế ?” “sự cố rồi” “có cần đẩy không ?” “chắc phải vậy thôi , nhờ…” “10 nghìn”. A, lại ngây thơ nữa, đâu ra chữ “nhờ”, ừ mà cũng tốt, còn hơn dắt bộ, cứ dịch vụ hóa cho khỏi bận tâm ơn huệ,“được thôi”. Ro ..ro ..ro ..ro, buồn cười, lần đầu tiên đi nhờ chân người khác, cũng hay hay, xong, sòng phẳng, cảm ơn.

Đúng mà, có sai đâu. Nhìn từng mảnh phụ tùng rã ra từ bụng xe, tôi thở ra ngán ngẩm, thế là phải tốn mất một mớ tiền, một mớ thời gian, cho chừa cái tội hay quên, thay nhớt được từ tuần trước thì có đâu sự thể này. Mà thôi, chuyện gì đã xảy ra rồi mà cứ ngồi nghĩ giá như nó chưa xảy ra thì chỉ tổ nhức đầu. Hãy đi theo diễn tiến của nó, và hãy rán giữ lại một chút gì từ nó, vậy thôi. Cái đầu nó có to tát gì lắm đâu mà bắt nó chứa nhiều thế, thỉnh thỏang cũng phải có một ngày chệch đường ray chứ, không thì mòn mất. Vấn đề là bây giờ phải mượn một cái ghế, mà là ghế tựa cơ, dự báo là phải đến 5,6 tiếng đồng hồ nhão nhề gân cốt, ôi cha cha… Thế mới có cơ hội ngắm đường ngắm phố, ngắm kẻ qua người lại.

Từ ngày rời khỏi cái chốn ngược xuôi khói bụi này, có mấy khi thưởng thức lại hương vị đặc trưng của nó. Cây xanh giờ cũng khá nhiều, con mắt có dịu hơn, nhà cửa cao tầng cũng nhiều , con mắt cũng chật hơn, xe cộ qua lại cũng nhiều, con mắt có mỏi hơn. Bỗng tiếng trống trường bùng bùng, đổ ào ra đường lớp lớp quần xanh áo trắng, tiếng cười khanh khách, tiếng réo gọi nhau, tiếng trêu đùa, chọc ghẹo nhộn nhã cả một quãng đường. Sực nhìn ngôi trường, tôi một khắc ngẩn ra, đó cũng là ngôi trường ngày xưa tôi đã học chứ đâu. Không phải trí nhớ tôi tồi đến thế, mà vì ngôi trường ngày xưa là những lớp học bằng gỗ ván, đã trải qua không biết mấy mươi mùa mưa nắng, để chúng tôi thường nghịch những đốm tròn nhảy nhót trên bàn học, để nép sát vào nhau né gịot mưa dột từ trên mái lỗ chỗ. Từ lúc nào tôi không rõ, ngôi trường đã được xây lại, khang trang, đẹp đẽ. Hai tầng lầu cùng những cây to rợp bóng đã làm biến mất cái hình dáng ọp ẹp, cũ kỹ của trường xưa. Sự phát hiện nhóm lên trong tôi những hồi ức. Một thóang điểm những gương mặt các thầy cô, những gương mặt bạn bè, mà bây giờ chắc cũng không dễ gì nhận ra nhau.

Chợt tôi nghe đau nhói một bên tay, nhìn sực lại, thì ra cảm xúc đã dẫn dắt tôi hòa theo những đừa trẻ vừa tan trường, khiến tôi lơ ngơ trong dạt dào xưa cũ, khiến tôi va vào tay lái của một chiếc honda. “Xin lỗi” Đúng là lỗi của tôi mà, cả gương mặt người ngồi trên xe cùng tôi bỗng nghệch ra “Trọng phải không ?” “Lan phải không ?” Cuộc gặp gỡ đột ngột làm chóang mất một phần đường để giật mình khi nghe “Sao lại nói chuyện giữa đường thế hả ?” Trọng vội lừa lựa bánh xe vào lề. “Trời ơi ! Lâu quá rồi nha”. “Ừ, quá lâu rồi, vậy mà vẫn nhận ra nhau ngay”. “Sao lại không ? Có đến rụng răng bạc tóc vẫn nhận ra mà .” “Lan đi đâu mà ngơ ngơ vậy ?” “Lan đang sửa xe bên kia, bỗng nhận ra đây là trường cũ của mình, tự nhiên mà ngơ ngẩn thế đấy” Trọng nhìn lại ngôi trường “Ừ đúng rồi, bây giờ nó khác quá, có vẻ xa lạ quá” “Mình kiếm quán cà phê ngồi chút đi. Trọng có bận việc gì không ?” Trọng nhìn đồng hồ rồi hỏi lại “Lan sửa xe bao giờ mới xong ?” “Chắc là lâu lắm” “Giờ cũng trưa rồi, về nhà mình đi” “Có tiện không ?” “Có gì mà không tiện, có hai vợ chồng mình với hai đứa nhỏ chứ mấy”. Ừ, vậy cũng được”

Quay lại dặn dò vài câu cho thợ rồi tôi ngồi lên xe Trọng .Vợ Trọng lộ rõ vẻ luống cuống khi bỗng nhiên chồng đưa về một người khách khác giới. Không đợi vợ hỏi, Trọng cười giới thiệu luôn “Đây là chị Lan, bạn học cũ của anh đó, còn đây là vợ mình” Tôi chào xã giao rồi tiếp “Trọng ngày xưa là lớp phó của tụi chị đó em” “Chà, cũng ra vẻ quan chức ghê chị hả ?” “Thì bây giờ không quan à ? Quan to nữa ấy chữ” “Xí quan được thì mẹ con em cũng có phận nhờ, suốt ngày làm long tong cho thiện hạ mà quan với ai” “Thì quan ở mỗi cái nhà này cũng đã tốt lắm rồi chớ bộ” Nghe vợ chồng Trọng nói tôi vừa cười vừa đưa mắt nhìn quanh. Gia cảnh bày ra một mức sống khá kiệm tặn. Ngôi nhà gỗ, có vẻ xem xem trường cũ của chúng tôi ngày xưa, đồ đạc cũng không nhiều nhặn sang cả gì, chỉ gọi là đáp ứng một phần tiện nghi sinh họat.

Vợ Trọng hơi lúng túng khi bê mâm cơm đặt lên cái chiếu đã trải giữa nhà. “Chị thông cảm…” “Ồ không, em đừng ngại, nhà chị thì cũng chỉ thế này thôi mà” “Thật hả chị ?” “Thật đấy, lúc nào em đến nhà chị mà xem .” Trọng xoa tay ngồi xuống “Bạn bè gặp bữa, có gì dùng đó nghe”. “Trọng không biết chứ, lúc nãy mà không gặp Trọng chắc mình thành dân cà lơ phất phơ mất rồi. Phải chờ đến 5,6 tiếng đồng hồ mới xong xe mà” “Nói vậy là bữa nay mình làm ơn làm phước cứu giúp người giữa đàng đó nha” Tôi cười, thấy vợ Trọng để xuống cạnh mâm một cái chai có nước màu trắng đục, rồi nói như phân bua “Ảnh quen rồi chị bữa nào ăn cũng phải có vài ly” “Thì lao động suốt ngày mà, phải có nó để giải mỏi chớ” “Em cho chị xin cái ly” Cả hai vợ chồng nhìn tôi “Thiệt đó, mình cũng sơ sơ được chút ít, bữa nay bạn cũ gặp nhau phải cụng chứ” “Hay, hay quá, vậy là mình có đồng minh rồi, lấy thêm cái ly đi em” “Thời buổi bây giờ mà, phụ nữ biết tới khỏan này đâu phải là lạ” Nói xong, tôi bật cười tự lập lại “Thời buổi…hay chứ nhỉ ! Chỉ hai chữ lửng lơ thế thôi mà người ta cho phép mình khác đi nhiều quá” “Thì mỗi thế hệ đi qua, đời sồng con người lại có thêm một vài thay đổi, cứ ngẫm mình ngày xưa với lũ nhóc tì này bây giờ mà xem, khắc hẳn nhau” “Chúng nó bây giờ khôn hơn chúng mình ngày xưa nhiều, có nhiều thứ để học mà cũng có nhiều thứ để hư, đâu có ngơ ngơ ngáo ngáo như tụi mình ngày đó đâu” “Ngơ ngáo vậy chứ mà mới lớp 9 đã có người biết yêu rồi đó nghe” Nghe Trọng nhắc, tôi phì cười “Yêu cái khi gì, chẳng qua chỉ là thích nhau một chút thôi” “Giờ Giang làm gì hè ?” Nghe nói kinh doanh gì ở Sài Gòn ấy, mà hình như anh chàng hai vợ đó” “Vậy hả ? Cũng đúng thôi, hắn bảnh trai quá mà, không tham uổng. Trọng có biết mình nhớ nhất chuyện gì của thời đi học không ?” “Thời đó thì thiếu gì thứ để nhớ” “Mình nhớ nhất là ngày đầu bước chân vào lớp 9 ấy” “À … nhớ rồi, Trọng cũng nhớ rất rõ hôm ấy” Kỷ niệm đưa chúng tôi về một ngày…

Phải nói rõ về nguồn gốc câu chuyện thì mới rõ vì sao kỷ niệm lại sống lâu trong lòng chúng tôi thế. Đó là vào năm lớp 8, một cô giáo bộ môn bỏ tiết chính của lớp tôi để dạy phụ đạo cho lớp bên cạnh, thế cũng chẳng sao, bởi được nghỉ một tiết thì chúng tôi thích lắm rồi, nhưng cái nòi không học thì phải chơi, mà chơi thì làm sao trật tự được, thế là cô giáo ấy sang mắng chúng tôi, lại còn phê vào sổ đầu bài một điểm O to tướng với lý do lớp không biết tự quản gây mất trật tự chung, ảnh hưởng sự học tập của lớp khác. Oan thì phải ức, vì một điểm O ấy sẽ làm giảm điểm thi đua của lớp với tòan trường, lại thêm bị bêu tên dưới cột cờ vào ngày đầu tuần nữa chứ. Không chịu được việc oan uổng đó, chúng tôi lên tiếng đòi công bằng, to mồm nhất phải kể tôi và anh bạn lớp trưởng. Đã thế, tên cô giáo là Mão, thông minh quá nên cứ thấy cô ở đâu là tôi lại kêu meo meo. Kết quả của sự thông minh đó là tôi ở lại lớp với điểm kém hạnh kiểm, lẽ ra lớp trưởng Võ Tí Hon (Tên thật đấy, không phải do tôi sáng tác đâu, dù anh bạn ấy cao nhất lớp) cũng ở lại lớp với tôi, nhưng sự việc được cho là cán sự lớp thì phải bảo vệ quyền lợi chung. Chỉ có tôi là phải chịu ấm ức.

Cũng cần nói thêm là ngày đó đi học tôi thường chống hai cái nạng, vốn tôi bị sốt bại liệt từ nhỏ, nhờ vào đặc điểm này mà tôi nổi bật giữa tòan trường, được miễn giảm mọi thứ lao động, miễn luôn cả giờ thể dục. Thêm một chi tiết nữa là không ít các cậu bạn khác lớp bị ăn đòn của tôi. Trong lớp tôi, chẳng ai chế giễu sự khuyết tật của tôi cả, nhưng những bạn khác lớp, mà chỉ là các bạn nam, cứ đi ngang trước mặt tôi là ẹo ẹo theo dáng đi của tôi, miệng còn “xi cà gue, xi cà gue”.Tức quá nên tôi phải trả đòn, mặt cứ tỉnh bơ như không, đợi cho các chàng đi đến đúng tầm, tôi giơ nạng vụt cho một cái, kêu trời kêu đất rồi chạy mất, không nữa thì táng cho một cú đá từ cái mũi giày cứng như sắt, lọai giày tật có nẹp sắt cao đến gối. Cũng có lúc thì một số bạn nam cùng lớp tỏ ra bênh vực cho tôi, sau thì hết, chẳng còn ai dám chọc ghẹo tôi nữa. Trở lại chuyện tôi bị lưu ban, vừa buồn vừa nhớ bạn, tôi thường chống nạng đên bên cửa sổ lớp 9 của các bạn tôi mà nhìn vào, không ít các thầy cô quàng tay, ôm tôi dìu về lớp 8. Sau đó, nhà trường xem xét lại sự thể , cộng thêm tác động của hội phụ huynh học sinh, tôi được đưa lên lớp 9 sau một tháng. Hôm ấy, tôi bước chân vào lớp giữa tràng vỗ tay cùng tiếng hò reo của tất cả các bạn hình như lúc ấy tôi rưng rưng nước mắt thì phải.

Nhưng chuyện chưa dừng ở đó. Tiết học đầu tiên với tôi ở lớp 9 ấy là tiết tóan, sau khi giảng một lúc, cô giáo bảo rút ra định nghĩa, tôi lập tức giơ tay, cũng muốn thử sức học của tôi, nên cô giáo chỉ tôi, tôi đứng dậy và đưa ra một định nghĩa chính xác. Trọng đã vỗ tay rất to, vì Trọng giỏi tóan nhất lớp, vì thế mà anh chàng được bầu là lớp phó học tập, còn tôi, thiên về văn hơn, tóan cũng không đến nỗi nào, xong do chưa nắm được kiến thức từ đầu năm mà tôi lại giải đáp đúng, nên Trọng vỗ tay tán thưởng là thế.

Kỷ niệm khiến chúng tôi dạt dào, hai cái ly khẽ cụng vào nhau, chất men nồng thấm sâu vào cổ, vào gan ruột, càng nóng hơn bởi một cảm xúc bồi hồi. Tôi nhìn mái tóc lưa thưa mây trắng của Trọng rồi cười buồn “Bạn tôi ơi ! Xưa bạn giỏi những bài tóan trên trang giấy, sao nay bạn không giỏi những bài tóan cuộc đời ?” Trọng cũng cười buồn “Bởi những bài tóan cuộc dời chúng mình đâu có được học, những đáp số lại gần như không theo một logich hay một lập trình có sẵn. Còn Lan ?” Tôi bảo tôi cũng in được vài quyển sách, Trọng cụng ly chúc mừng “Vậy là bạn cũng đã trở thành một phù thủy trong trò chơi chữ nghĩa đấy nhỉ ?” “Nhưng phù thủy này cũng không ít lần vướng phải cái lưới pháp thuật của chính mình, để rồi cũng thua đến trắng tay” “Trắng tay ?” “Ừ, là bởi cũng như bạn, mình chỉ có thể tô vẽ mọi điều tốt đẹp trên trang giấy, nhiều khi vịn vào nó để đi qua những xót xa trần trụi tình đời”.

Trầm ngâm nhìn nhau, trầm ngâm nhớ về một quãng đời đẹp đẽ, và trầm ngâm nhắc lại từng cái tên, có cái còn gần, có cái đã xa, rất xa, xa tận bên trời Tây tít tắp, cũng có cái còn xa hơn, xa đến mịt mờ mây khói. Có cái cửa nhà mặt phố tinh tươm, có cái ngõ cùng đường hẹp, có cái ọp ẹp tềnh tòang. Có cái hồng hào đầy đặn, có cái tóp teo xương xẩu, có cái âm thầm sau song sắt. Chẳng cái nào còn xa xăm mây trắng, trong veo ánh nhìn. Là bởi chiếc kim thời gian chẳng bao giờ đứng lại. Cho hôm nay qua mau, cho ngày mai trông ngóng, cho hôm qua chỉ còn là nuối tiếc. Mỗi khi gặp lại một người xưa cũ , lại có dịp điểm mặt thời gian, lại có dịp u hòai ký ức. Để gọi lại những lời sâu tâm cảm, để thấy mình vẫn còn đây đó những bâng khuâng. Chợt mỉm cười “Nào cạn”.

Đêm về, cuộn mình trong mảnh chăn đơn, nghe ràn rạt gió đùa trên mái, sắt se lòng, nhủ thầm hai tiếng “Xưa ơi !”.

Đàm Lan