Chào các bạn,

Khiêm tốn là xem người khác cao hơn mình. Thôi, thôi! Đối với chúng ta là những kẻ đã luôn luôn xem là mình “thấp hèn” hơn người khác, thì có lẽ ta chỉ cần vươn đến mức “khiêm tốn là xem người khác bằng mình” đã là quý hóa lắm rồi.

Muốn người khác bằng mình thì có hai cách: Hạ mình xuống bằng người khác, hoặc nâng người khác lên bằng mình. Dĩ nhiên là ta có thể làm một trong hai cách này, hoặc cả hai cách cùng lúc.

Đôi khi trong thực hành tư duy tích cực chúng ta gặp những thắc mắc như là: Có những lúc ta phải chứng tỏ tự tin mạnh mẽ để kích thích và dẫn dắt người khác, làm sao mà khiêm tốn được? Thực sự thì tự tin mạnh mẽ và khiêm tốn là anh em song sinh với nhau nên chúng chẳng chỏi nhau bao giờ. Tuy nhiên, nếu chúng ta công lực còn thấp, đôi khi thấy tự tin mạnh mẽ và khiêm tốn như là chỏi nhau, thì cách để khiêm tốn là nâng người khác lên cùng hàng với mình (thay vì hạ mình xuống bằng họ lúc đó).

Nghĩa là sao? Thưa, nghĩa là:

Nếu ta thấy cái hay, cái tốt, cái thông minh, cái đẹp, cái tài ba của ta, thì hãy xem những người khác cũng có những cái hay, cái tốt, cái thông minh, cái đẹp, cái tài ba ngang hàng ta vậy.

Nếu ta nghĩ là ta có thể dạy mọi người một vài điều, thì hãy xem là mọi người khác cũng có một vài điều có thể dạy ta như vậy.

Nếu ta sẵn sàng biện hộ và tha thứ cho những điều ngu xuẩn ta làm, thì hãy sẵn sàng biện hộ và tha thứ cho những điều ngu xuẩn của người khác như vậy.

Nếu ta tôn trọng ý kiến của ta thế nào, thì hãy tôn trọng ‎ ý kiến người khác như vậy.

Nếu ta quan tâm đến lời nói của mình thế nào, thì hãy quan tâm đến lời nói của người khác như vậy.

Nếu ta phục ta thế nào, thì hãy phục người khác như vậy.

Nếu ta yêu mình như thế nào, thì hãy yêu người khác như vậy.

Nếu ta tôn trọng ta thế nào, thì hãy tôn trọng người khác như vậy.

…

Dễ quá phải không các bạn? Như thế này thì ta không cần phải tự hạ mình đến mức “không tôi” như vài bạn quan tâm.

Danh sách bên trên ám chỉ là chúng ta phục mình vì những cái tốt mình có—khiêm tốn, thành thật, và nhân ái trong lòng. Nếu ta không thấy mình có cái gì hay để phục, thì dù có nâng mọi người lên bằng mình, cũng chỉ là để cho mình coi thường họ thôi, phải không các bạn? Nếu ta nói chuyện không thành thật thường xuyên, thì nâng người khác lên bằng mình cũng chỉ là để cho ta không tin họ thôi. Nếu ta kiêu căng, thì nâng người khác lên bằng mình cũng chỉ là để cho ta ghét cái kiêu căng của họ thôi… Và sự thật là rất nhiều người trong chúng ta đang làm thế–nhìn mọi người qua lăng kính đen tối của chính mình, cho nên không tôn trọng và tin tưởng ai trên thế giới được cả. Vì vậy, công thức nâng người lên bằng mình để thực hành khiêm tốn chỉ có hiệu quả thực sự khi chúng ta thực sự khiêm tốn, thành thật và nhân ái trong lòng.

Nâng mọi người lên bằng mình thế này cũng chưa phải là khiêm tốn triệt để, đến mức “không tôi” như ta thường nói, nhưng cũng là một bước nhảy rất lớn đến gần với khiêm tốn thật sự.

Và rất dễ thực hành.

Chúc các bạn một ngày bình đẳng.

Mến,

Hoành

© copyright 2010
Trần Đình Hoành
Permitted for non-commercial use
www.dotchuoinon.com