Chào các bạn,

Chúa Nhật anh em Buôn Làng không lên nương rãy nhưng ở nhà nghỉ ngơi, một số đàn ông và thanh niên Buôn Làng trong ngày nghỉ chiều chiều thường tụ tập uống rượu, vì vậy khoảng năm giờ chiều mình thường đi một vòng, đến những nhà mình biết thường xuyên tụ tập uống rượu để giải tán ai về nhà nấy!

Khi đi ngang nhà bố mẹ Nhíp, nhìn vào thấy trong nhà đông người và nói cười ồn ào như nhà có tiệc. Mình vào nhà thấy trên chiếc chiếu giữa nhà một ché rượu cần, loại ché lớn và trong ché rượu cần có cắm năm cái cần để hút rượu. Đứng ngồi chung quanh ché rượu cần có khoảng trên mười người, vừa đàn ông đàn bà và có cả thanh niên. Quang cảnh này mình rất ít gặp, thường gặp các bố hoặc các thanh niên Buôn Làng tụ tập bốn hoặc năm người, ngồi quanh chiếu uống loại rượu trắng mua ở các quán người Kinh mang về.

Trước kia khi chưa vào Buôn Làng ở, mỗi lần nghe kể anh em Buôn Làng uống rượu mình tưởng uống rượu cần, vì rượu cần là loại rượu đặc trưng của các sắc tộc thiểu số miền Tây nguyên, và mình tưởng lúc nào trong nhà anh em Buôn Làng cũng có sẵn một ché rượu cần, để những người trong gia đình lúc nào thích cũng có để uống.

Nhưng khi sống trong Buôn Làng mới biết xưa kia đúng là như vậy, nhưng bây giờ gần như không còn nữa! Anh em Buôn Làng chỉ làm những ché rượu cần khi gia đình sắp có những dịp đặc biệt như: Con sắp uống rượu hỏi, rượu cưới, hoặc những ngày lễ hội, những ngày lễ lớn của gia đình trong năm. Vì vậy thấy trong gia đình bố mẹ Nhíp có một số anh em Buôn Làng đang vui vẻ bên ché rượu cần, mình thắc mắc không biết gia đình bố mẹ Nhíp hôm nay có lễ gì đặc biệt, mà mọi người lớn nhỏ quây quần thật vui bên ché rượu truyền thống?

Bố Nhíp mời mình vào và mọi người xịch qua nhường cho mình một chỗ bên ché rượu cần. Bố Nhíp đưa mời mình một cây ống hút rượu cần. Mình hỏi: “Hôm nay gia đình bố Nhíp có lễ gì mà được uống một ché rượu cần lớn quá vậy?”.

Bố Nhíp cười chỉ mẹ Nhíp đang địu em bé ngồi trên cái ghế thấp gần cửa xuống nhà bếp nói: “Hôm nay gia đình mình uống rượu mừng đứa con trai thứ hai đầy tháng”, và bố Nhíp nhìn mọi người trong nhà nói: “Ở đây cũng toàn chú bác, cô dì cậu của gia đình đến chơi với con cháu trong ngày nó đầy tháng”.

Bố Nhíp đang nói, mình nghe mẹ Nhíp nựng em bé đang địu trước ngực, mình đi về phía mẹ Nhíp thấy em bé đã ngủ dậy, cũng vừa lúc đó bố Nhíp bưng một ly nhỏ rượu cần đến, nhúng một ngón tay trỏ vào ly rượu và cho vào miệng em bé cho nó mút. Mình ngạc nhiên nói bố Nhíp sao lại làm như vậy? Bố Nhíp nói: “Ớ mình phải nhớ đến nó, phải cho nó nếm vì hôm nay ngày vui của nó!”.

Nhìn việc bố Nhíp vừa làm cho em bé, mình nghĩ: Có lẽ chính vì như vậy mà mình nghe rất nhiều người nói: Con của những người sắc tộc biết uống rượu từ khi còn được địu trên lưng mẹ 🙂 .

Matta Xuân Lành