Chào các bạn,

Buôn Hằng có năm thôn, mỗi thôn có một già làng và già làng là do anh em đồng bào buôn làng trong thôn bầu lên. Những bố được bầu làm già làng thường là những bố có đời sống gia đình khá gương mẫu và đạo đức. Nhà mình ở thôn Năm và bố Trai khoảng trên năm mươi tuổi là già làng của thôn Năm.

Từ nhà mình đến nhà bố mẹ Trai nếu đi đường chính thì xa khoảng bảy trăm mét, nhưng nếu đi đường tắt băng qua những mảnh ruộng thì chỉ khoảng ba trăm mét. Như vậy nếu đi băng qua đường ruộng thì gần hơn được một nửa.

Trên đường tắt đến nhà bố mẹ Trai có những đám ruộng lúa rất tốt nhờ được dẫn nước vào đầy đủ. Lần đầu nhìn thấy mình không biết đó là ruộng lúa của ai, mình hỏi mẹ Hreng cùng đi với mình và được mẹ Hreng cho biết đó là những đám ruộng lúa của gia đình bố mẹ Trai.

Vào nhà bố mẹ Trai rất thích, tuy chỉ là một căn nhà ván cũ nhưng vườn rộng, trong vườn chung quanh nhà được bố mẹ Trai trồng đủ thứ cây ăn trái như: Mít, ổi, mận, nhãn, chanh dây, dừa và mía. Bởi vậy mỗi lần mình đến thường được mẹ Trai dọn mời những loại trái cây có trong vườn theo mùa. Mình khen bố mẹ Trai giỏi biết tính toán làm ăn thì bố Trai nói:

– “Cũng không giỏi gì đâu yăh, trong vườn có đất mình chịu khó trồng một vài loại cây là có trái cho con ăn.”

– “Yăh thấy đất vườn chung quanh nhà của anh em đồng bào buôn làng mình có nhiều, nhưng toàn để hoang, cỏ mọc um tùm, bố Trai biết cách trồng cũng như có giống sao không chỉ cho những nhà chung quanh đây trồng cho có rau có cây trái mà ăn?”

– “Mình có chỉ nhưng anh em buôn làng mình không trồng được do chưa có điều kiện để rào vườn lại, thành ra trồng được cây gì trong vườn là heo gà trâu bò vào ăn sạch, còn vườn nhà mình đã có hàng rào nên còn giữ được.”

Nói là hàng rào nhưng không phải là hàng rào bằng cột xi măng với lưới B40, nhưng hàng rào vườn nhà của bố mẹ Trai là những bụi, những hàng măng tre đan vào nhau. Ra vườn nhìn những bụi măng bố Trai trồng thấy mê luôn, những bụi măng với những búp măng thật to. Hôm đó bố Trai đào cho mình hai búp măng mang về, cũng là lần đầu mình biết và phân biệt được măng trồng với măng rừng. Thấy mình ngỡ ngàng trước những bụi măng trồng bố Trai nói:

– “Nhà yăh có đất vườn rộng, để đến mùa mưa mình lên trồng cho yăh ở góc vườn một bụi măng để yăh có măng ăn và măng phơi để dành, mỗi lần về Buôn Ma Thuột mang về làm quà cho các yăh ở Dòng, mình biết người Kinh thích măng đồng bào hơn măng mua ngoài phố chợ.”

Trong khi nói chuyện mình quan sát thấy những gốc măng được bố mẹ Trai dọn rất sạch và đổ nhiều vỏ cà-phê làm phân bón trong những gốc măng, mình nói:

– “Những gốc măng được bố Trai chăm bón kỹ thành ra có nhiều búp măng non.”

– “Mình có kinh nghiệm, muốn các loại cây xanh tốt ra nhiều trái thì mình phải chăm sóc nó như con.”

Matta Xuân Lành