Chào các bạn,

Trong số anh em đồng bào các sắc tộc, mình nhận thấy cách đặt tên của anh em đồng bào sắc tộc Sêđăng là đơn giản và gần gũi với người Kinh nhất. Đơn giản vì không có họ đứng trước hoặc đứng sau tên như người Kinh, hoặc một số anh em đồng bào sắc tộc khác.

Trong giao tiếp nếu chỉ gọi tên hay nhắc đến tên, nhiều người Kinh không biết đó là người đồng bào sắc tộc Sêđăng, bởi cũng là những tên như Mai, Hoa, Vương, Khương, Lâm, Tin, Nghiệp…

Mặc dầu hiện tại anh em đồng bào buôn làng tiếp xúc nhiều với người Kinh, biết tên của người Kinh có tên ghép, nhưng đa số các bố mẹ Sêđăng vẫn muốn con cháu mình có cái tên Sêđăng. Lúc đầu có những bố mẹ đến nhờ mình tìm cho con mới sanh một cái tên và dặn:

– “Yăh tìm cho con mình một cái tên Sêđăng.”

Mình không hiểu tên Sêđăng nghĩa là sao, mình hỏi và bố mẹ cũng không biết diễn tả sao cho mình hiểu, mãi sau mình gặp thầy Yoang là thầy giáo dạy lớp Bốn trong buôn làng, thầy Yoang cho biết:

– “Người Kinh đặt tên con là Mỹ Lan thì người Sêđăng mình chỉ muốn một tên Lan là được, nghĩa là chỉ muốn một tên, không muốn tên ghép.”

Sợ mình chưa hiểu thầy Yoang nói tiếp:

– “Đó là truyền thống và người Sêđăng nhất là những ông bà già luôn nhắc con cháu giữ truyền thống.”

Thầy Yoang nói đến điều này làm mình nhớ lại lần em Kiệt nhờ mình tìm tên cho con trai đầu lòng, mẹ Phong là bà nội cũng dặn mình:

– “Yăh tìm cho nó cái tên Sêđăng.”

Lúc này mình đã hiểu tên Sêđăng là sao rồi nên không hỏi, mà chỉ hỏi mẹ Phong có cần tên có ý nghĩa gì đó không, thì mẹ Phong cho biết:

– “Không cần, chỉ cần đừng giống với tên của những người trong buôn làng mình có rồi là được.”

Lần đến nhà mình nhờ đặt tên cho cháu nội, mẹ Phong cùng đi với mẹ Nhung, và sau khi nghe mình và mẹ Phong nói chuyện, mẹ Nhung cười nói:

– “Mình thấy tên yăh đẹp mình thích tên yăh lắm! Định đặt tên cho con nhưng suy đi nghĩ lại thấy chưa được, đành đợi sau này khi yăh không còn ở buôn làng mình sẽ lấy tên của yăh để đặt cho con mình. Chắc yăh không để ý tên của ba người con của mình hể?”

Đúng là mình không để ý bởi các con của bố mẹ Nhung còn rất nhỏ, người con gái lớn nhất mới năm tuổi và nhỏ nhất mới chín tháng tuổi, và bố mẹ Nhung còn rất trẻ mới ngoài hai mươi tuổi. Thấy mình im lặng mẹ Nhung nói tiếp:

– “Mình muốn cuộc đời của mỗi người con của mình sau này được như cái tên của nó, nên người con gái lớn mình đặt tên Yên, người con trai thứ hai tên Bình và người con gái thứ ba mình muốn đặt tên yăh nhưng chưa được nên đặt tên An. Sau này có thêm con mình sẽ đặt tên của yăh.”

Nghe mẹ Nhung diễn tả tên các con một thôi một hồi, mẹ Phong với nụ cười hiền hòa nói:

– “Mẹ Nhung trẻ học nhiều biết chọn tên cho con thật tốt, mình già không được học nhưng có yăh giúp nên cháu nội mình có tên Khiêm cũng tốt rồi!”

Matta Xuân Lành