Chào các bạn,

Nói chuyện với các mẹ buôn làng mình cảm nhận gần như những gia đình có con lớn, đều có nỗi bận tâm là sợ các con có con trước khi hai bên gia đình tổ chức uống rượu hỏi cưới, nhất là những gia đình có con gái lớn. Thậm chí mẹ Nhíp còn nói với mình:

– “Thà con mình không lấy được chồng ở vậy còn hơn có con khi không có chồng, bởi nếu xảy ra chuyện này mình rất mắc cỡ với anh em đồng bào buôn làng, mỗi khi ra đường mình sẽ không dám nhìn ai!”

Hoặc như mẹ Hreng chỉ có hai người con, một người con gái lớn là em Hreng năm nay hai mươi tuổi, và em Kim Cương năm nay mười tám tuổi. Bố Hreng đã đi với ông bà khi em Kim Cương còn rất nhỏ, mẹ Hreng đã ở vậy nuôi hai con. Mặc dầu gia đình mẹ Hreng có ruộng trồng lúa, có đất trồng cà-phê nhưng với bản chất không biết tính toán dành dụm, dẫn đến cuộc sống của ba mẹ con khá chật vật bữa no bữa đói. Do vậy đến mùa hái cà-phê em Hreng đi theo những người họ hàng trong buôn làng, đến những vùng xa như thị trấn Phước An hoặc về huyện Đăkmin hái cà- phê thuê, là con gái lớn đi làm xa nhà mẹ Hreng luôn lo lắng. Có lần mẹ Hreng đã nói lên điều suy nghĩ của mẹ làm mình cũng sững, mẹ Hreng nói:

– “Gia đình mình có em Hreng đã đến tuổi lớn, vì hoàn cảnh gia đình phải đi làm xa mình lo lắm! Lo em Hreng không giữ được để xảy ra chuyện có em bé, và rồi sanh ra người con không có bố, nên mình đã cầu nguyện xin cho em Hreng thà chết còn hơn là để xảy ra chuyện!”

Mặc dầu các bố mẹ lo lắng cho con cái như vậy, nhưng không phải các con yêu ai là các bố mẹ chấp nhận một cách dễ dàng, nghĩa là bố mẹ không có ý kiến không kén chọn. Bởi có lần mình đến thăm mẹ Non sau một lúc nói chuyện, mình hỏi đến chuyện gia đình chồng con của em Thuyên con gái út của mẹ Non, thì mẹ Non cho mình biết:

– “Anh em đồng bào mình hỏi chồng hỏi vợ cho con cũng xem nhiều thứ lắm!”

– “Nhiều thứ là những thứ gì?”

– “Đó là những thứ như sức khỏe của dòng họ, nếu trong gia đình có người bị câm điếc, có người bị động kinh, có người bị mù… là bố mẹ không chấp nhận, sợ sau này con cháu của mình có người bị bệnh đó.”

Nghe những điều này làm mình nhớ đến mẹ Non, cũng đang phản đối kịch liệt chuyện tình yêu của em Thuyên với em Dũng nên mình hỏi:

– “Vậy gia đình em Dũng có người bị đau bệnh gì mà mẹ Non không cho em Thuyên yêu em Dũng?”

– “Mình không cho em Thuyên yêu em Dũng không phải do gia đình hay họ hàng em Dũng có bệnh.”

– “Không phải do bệnh vậy thì do điều gì?”

– “Do em Dũng là người Kinh.”

– “Người Kinh thì sao mà mẹ Non không muốn em Thuyên lấy người Kinh?”

– “Làm bố mẹ ai cũng muốn cho con có hạnh phúc lâu dài, mà hạnh phúc lâu dài sao được khi giữa hai vợ chồng có quá nhiều khác nhau, bởi vậy mà mình không muốn!”

Matta Xuân Lành