‘Lỗ hổng’ an toàn hàng không: Kỳ 1 – Hãng khai thác vận chuyển hành khách thiếu giấy tờ tùy thân

ĐĐK – 11:02 07/04/2023 – NHÓM PVĐT

Nhiệm vụ đảm bảo an toàn hàng không là nhiệm vụ sống còn, là bộ phận quan trọng đặc biệt trong công tác đảm bảo an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự xã hội của đất nước. Nhưng thực tế, phóng viên Báo Đại Đoàn Kết phát hiện hàng loạt đường dây hỗ trợ bay cho hành khách không giấy tờ tuỳ thân, gióng lên ‘hồi chuông’ báo động về ‘lỗ hổng’ an toàn hàng không.

Hành khách xếp hàng để kiểm tra giấy tờ tuỳ thân tại cửa kiểm soát trước khi lên máy bay tại sân bay Đà Nẵng.

Theo quy định, nếu không có giấy tờ tùy thân thì hành khách không đủ điều kiện lên máy bay nhưng qua đường dây hỗ trợ bay trên mạng, hành khách chỉ cần chuyển khoản đến các đại lý bán vé từ 1-3 triệu đồng sẽ được ‘tạo điều kiện’ bay nội địa trên các chuyến của các hãng hàng không: Vietnam Airlines, Bamboo Airways, Vietjet Airlines, Jetstar Pacific.

Nở rộ ‘cò’ hỗ trợ bay không giấy tờ tuỳ thân

Vào các nhóm, hội, đại lý vé máy bay gõ các từ khoá: Mất căn cước công dân, mất chứng minh thư, chứng minh thư hết hạn, mất giấy khai sinh… sẽ hiện hàng trăm bài viết và số điện thoại của các đối tượng làm dịch vụ ‘hỗ trợ bay’ với mức phí từ 1 – 3 triệu đồng một lượt hành khách/chuyến bay. 

Để tìm kiếm ‘khách hàng’, những đối tượng này còn đăng bài thường xuyên, chạy quảng cáo trên Facebook với những cam kết: “Dịch vụ bay không giấy tờ 100% thành công’; ‘Không bay được trả lại tiền’…

Các đối tượng hoạt động theo mạng lưới chặt chẽ từ Bắc – Nam và tự giới thiệu có thể ‘lo bay’ toàn bộ các hãng máy bay đến tất cả cảng hàng không cả nước mà không cần giấy tờ tùy thân (Ảnh chụp màn hình)

Thâm nhập trong các nhóm này từ năm 2021 đến nay, nhóm phóng viên ghi nhận nhiều trường hợp hành khách ra sân bay thiếu các giấy tờ tuỳ thân như: Căn cước công dân, chứng minh thư hết hạn, phụ nữ mang thai không có giấy khám thai… nhưng vẫn được cho lên máy bay sau khi chuyển tiền cho các đại lý bán vé máy bay để làm dịch vụ.

Đặc biệt, việc hỗ trợ bay này nở rộ khi năm 2022, thời điểm cả nước làm căn cước công dân gắn chip điện tử, hàng loạt chứng minh thư cũ đã hết hạn, chờ cấp mới… hành khách không có giấy tờ tùy thân gia tăng, cò môi giới dịch vụ bay lại tranh thủ trục lợi từ nhóm khách hàng này.

Không có giấy tờ tuỳ thân, hành khách chỉ cần chuyển khoản đến các đại lý bán vé từ 1-3 triệu đồng sẽ được ‘tạo điều kiện’ bay nội địa trên các chuyến của các hãng hàng không: Vietnam Airlines, Bamboo Airways, Vietjet Airlines, Jetstar Pacific.

Nhiều hành khách khi ra các cảng hàng không mới biết mình hết hạn chứng minh thư cũ, hay quên – rơi mất giấy tờ tuỳ thân. Lúc này ‘cò’ xuất hiện, phối hợp cùng những người mặc đồng phục của các hãng hàng không, những người mặc đồng phục an ninh sân bay, đưa khách đi cửa tiểu ngạch và để được hỗ trợ đi theo đường này, hành khách cũng đã phải chuyển khoản cho một đầu mối với giá cao hơn cả vé máy bay.

Hàng loạt các giao dịch “hỗ trợ bay” được thực hiện thông qua việc chuyển khoản cho đại lý.

Quá trình tham gia các chuyến bay cùng những hành khách mất giấy tờ trên nhiều chuyến bay của các hãng hàng không nội địa, nhóm phóng viên hiểu rõ hơn những hoạt động tinh vi, có tổ chức của các nhóm đối tượng trong đường dây hỗ trợ bay.

Mục sở thị những chuyến bay không giấy tờ của nhiều hành khách, chúng tôi nhận ra việc làm dịch vụ bay không giấy tờ tùy thân có cả một đường dây khép kín từ khâu bán vé máy bay, nhân viên tại quầy checkin các hãng bay, những người mặc đồng phục của lực lượng an ninh các cảng hàng không.

 Chi tiền triệu để được hỗ trợ bay không giấy tờ

Từ năm 2021 tại sân bay có rất nhiều hành khách vì sơ ý, không để ý CMTND đã hết hạn đã bị từ chối bay, chấp nhận vạ vật ở sân bay khi không có tiền nhờ “cò” làm “dịch vụ bay”. Ảnh: Cắt từ clip ở Cảng hàng không quốc tế Đà Nẵng.

Đáng báo động hơn, đường dây vận chuyển ‘chui’ những hành khách không giấy tờ tùy thân này có sự hỗ trợ, liên kết chặt chẽ giữa các nhóm đối tượng, hoạt động ở nhiều tỉnh thành và trên tất cả các hãng hàng không Việt Nam: Vietnam Airlines, Bamboo Airways, Vietjet Airlines, Jetstar Pacific.

Sau khi chuyển khoản cho đầu mối làm “dịch vụ bay” khách hàng của hãng hàng không Vietjet được cấp tờ giấy này để đi qua các điểm kiểm soát

Đơn cử như, hành khách N.(tên viết tắt HHN) không có giấy tờ tùy thân đi trên chuyến bay của hãng Bamboo Airways Đà Nẵng về Hà Nội đã phải chi trả hơn 2 triệu đồng cho người làm dịch vụ bay để được nhân viên mặc đồng phục hãng Bamboo Airways phối hợp cùng nhân viên mặc đồng phục an ninh sân bay đưa ra cửa tàu bay theo đường riêng.

Trước đó, chiều 3/1, Bộ Công an tổ chức Hội nghị trực tuyến phổ biến, quán triệt Nghị định 93/2022/NĐ-CP về quản lý, bảo đảm an ninh, trật tự tại cửa khẩu đường hàng không. Thượng tướng Lương Tam Quang, Thứ trưởng Bộ Công an nhấn mạnh: “An ninh hàng không là bộ phận quan trọng của ANQG, là cửa ngõ giao thương chủ yếu, gắn liền với các sự kiện chính trị quan trọng, chiếm gần 70% lưu lượng xuất nhập cảnh, các cửa khẩu hàng không luôn là địa bàn mà nhiều loại đối tượng triệt để lợi dụng vi phạm pháp luật. Đây cũng là mục tiêu tiềm tàng của khủng bố, phá hoại, bất cứ vụ việc nào xảy ra tại cửa khẩu đường hàng không cũng để lại những hậu quả hết sức phức tạp”

Hay hành khách A. (tên viết tắt P.T.A) bị mất giấy tờ tuỳ thân phải chi 1,5 triệu đồng để được lên máy bay của hãng Vietnam Airlines TP Hồ Chí Minh đến Huế; hành khác T. (N.V.T) phải chi hơn 2 triệu đồng để được lên máy bay Vietjet Airlines từ Đà Nẵng ra Hà Nội. 

Tại buổi làm việc với vị đại diện Marketing của hãng Bamboo Airways phản ánh về hiện trạng trên, vị này cũng cho biết hãng bay từng hỗ trợ một số hành khách không có giấy tờ hợp lệ vì lý do nhân văn nhưng hãng không thu bất kỳ loại phí nào. Theo ý kiến cá nhân của vị này thì việc nếu có như báo Đại Đoàn Kết phản ánh chỉ có thể xuất phát từ các cá nhân.

Cũng tại buổi làm việc, phóng viên cung cấp nhiều clip, hình ảnh hàng loạt cán bộ, nhân viên mặc trang phục hãng Bamboo Airways, thậm chí sử dụng con dấu của hãng để trực tiếp hỗ trợ hành khách không giấy tờ lên máy bay sau khi hành khách chuyển phí từ 1 – 2 triệu đồng/lượt khách cho đầu mối “hỗ trợ bay”. Đại diện Marketing của hãng Bamboo Airways cho biết sẽ xác minh thêm thông tin và xem xét con dấu đại diện hãng là dấu thật hay bị giả mạo.

Hành khách không có giấy tờ được cấp cho tờ giấy có con dấu Bamboo Airways và được người mặc đồng phục an ninh sân bay  hỗ trợ  lên máy bay tại sân bay Đà Nẵng sau khi chuyển khoản hơn 1 triệu đồng với nội dung “Ck dịch vụ bay” cho đầu mối làm dịch vụ

Theo tìm hiểu của phóng viên Báo Đại Đoàn Kết thì không có trường hợp nào ngoại lệ trong việc thiếu giấy tờ tùy thân khi lên máy bay. Theo quy định thì kể cả bản chụp hay photo (không công chứng) giấy tờ tùy thân cũng đều là không hợp lệ và bị từ chối lên máy bay.

Vậy tiền phí dịch vụ thu của khách hàng không có giấy tờ tùy thân đang rơi vào túi ai? Có hay không việc  ‘chống lưng’ để các nhóm “hỗ trợ bay” trục lợi từ chính sách an ninh hàng không, trục lợi từ khách hàng hoạt động công khai, rộng khắp như thế? Việc vận chuyển những hành khách không có giấy tờ tùy thân liệu có phải hành vi bất chấp an toàn bay, coi thường an ninh hàng không?

Chúng tôi sẽ tiếp tục  thông tin đến bạn đọc ở các kỳ tiếp theo.

Theo Thông tư 13/2019/TT-BGTVT, Thông tư 41/2020/TT-BGTVT  hành khách mang quốc tịch Việt Nam phải xuất trình một trong các loại giấy tờ tùy thân sau khi lên máy bay:

+ Hộ chiếu hoặc giấy thông hành, thị thực rời, thẻ thường trú, thẻ tạm trú, Chứng minh nhân dân, thẻ Căn cước công dân;

+ Giấy chứng minh chứng nhận của Công an nhân dân, Quân đội nhân dân;

+ Thẻ Đại biểu Quốc hội;

+ Thẻ Đảng viên;

+ Thẻ Nhà báo;

+ Giấy phép lái xe ô tô, mô tô;

+ Thẻ của Ủy ban An ninh hàng không dân dụng quốc gia;

+ Thẻ kiểm soát an ninh cảng hàng không, sân bay loại có giá trị sử dụng dài hạn;

+ Thẻ nhận dạng của các hãng hàng không Việt Nam;

+ Giấy xác nhận nhân thân do công an phường, xã nơi thường trú hoặc tạm trú xác nhận (giấy xác nhận có các thông tin thể hiện các nội dung sau: Cơ quan xác nhận, người xác nhận; ngày, tháng, năm xác nhận; họ và tên, ngày tháng năm sinh, giới tính, quê quán, nơi thường trú của người được xác nhận; lý do xác nhận.

Giấy xác nhận có dán ảnh, đóng dấu giáp lai và chỉ có giá trị trong vòng 30 ngày kể từ ngày xác nhận); giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền chứng nhận hành khách là người vừa chấp hành xong bản án.

Hành khách chưa đủ 14 tuổi không có hộ chiếu riêng hoặc kèm hộ chiếu của cha mẹ khi làm thủ tục đi tàu bay trên các chuyến bay nội địa phải xuất trình một trong các loại giấy tờ sau:

– Giấy khai sinh; trường hợp dưới 1 tháng tuổi chưa có giấy khai sinh thì phải có giấy chứng sinh;

– Giấy xác nhận của tổ chức xã hội đối với trẻ em do tổ chức xã hội đang nuôi dưỡng (chỉ có giá trị sử dụng trong thời gian 6 tháng kể từ ngày xác nhận).

Và các giấy tờ của hành khách sử dụng khi đi tàu bay phải bảo đảm các điều kiện sau:

– Là bản chính và còn giá trị sử dụng;

– Đối với giấy khai sinh, giấy chứng sinh phải là bản chính hoặc bản sao có chứng thực theo quy định của pháp luật;

***

 

‘Lỗ hổng’ an toàn hàng không: Kỳ 2 – Nhân văn hay trục lợi?

ĐĐK – 14:19 12/04/2023 – NHÓM PHÓNG VIÊN

Nhiều người tham gia môi giới hỗ trợ dịch vụ bay không cần giấy tờ tuỳ thân ở các sân bay nội địa để trục lợi. Nhưng đại diện maketing một hãng hàng không khi làm việc với nhóm phóng viên đã phủ nhận việc hãng này liên quan đến đường dây môi giới dịch vụ bay, trục lợi bất chấp an toàn bay dù xác nhận đã từng hỗ trợ hành khách không có giấy tờ hợp lệ và khẳng định những trường hợp được hỗ trợ này đều xuất phát từ mục đích “nhân văn”.

Nhiều hành khách khi đến cửa kiểm soát ANHK mới phát hiện ra giấy tờ tùy thân bị hết hạn, bị mờ không đủ điều kiện thực hiện chuyến bay. Ảnh minh họa – NIA.

Tuy nhiên trên thực tế, theo quan sát của phóng viên tại các sân bay thì nhiều hành khách phải qua môi giới nộp từ 1-3 triệu đồng mới được hỗ trợ. Vậy ai đang lợi dụng lý do nhân văn của các hãng để trục lợi? Quy định nào dành cho các trường hợp ngoại lệ, các trường hợp vì lý do nhân văn?

Không qua môi giới phải chấp nhận lỡ chuyến bay

Ghi nhận trên các chuyến bay nội địa, nhóm phóng viên chứng kiến không ít câu chuyện đáng thương cảm vì không có giấy tờ tuỳ thân hợp lệ khi lên máy bay.

Một tối đầu tháng 12/2022, ở Cảng hàng không quốc tế (HKQT) Nội Bài chúng tôi gặp anh N.V.H. quê ở Bình Phước mua vé máy bay của hãng hàng không Vietnam Airlines bay Hà Nội vào TP Hồ Chí Minh.

Gương mặt thất thần, đôi mắt sưng lên vì khóc, H. cho biết, con mình bị tại nạn, đang cấp cứu nguy kịch nên anh phải bay về gấp. Ra sân bay anh H. mới biết quên giấy tờ tuỳ thân, dù đã trình bày hoàn cảnh và xin sự hỗ trợ từ  những người mặc đồng phục hãng bay nhưng không được chấp nhận. Sau đó, anh H. bỏ lỡ chuyến bay tối đó, quay về nhà trọ tìm giấy tờ để kịp bay chuyến khác ngày hôm sau.

Một hành khách muốn ra Hà Nội thăm con nhưng không thể bay vì chứng minh thư đã hết hạn. Ảnh cắt từ clip ở sân bay quốc tế Đà Nẵng .

Hay giữa năm 2022, ở Cảng HKQT Tân Sơn Nhất, chị N.T.N. hốt hoảng ra sân bay để kịp chuyến bay hãng Vietnam Airlines ra Hà Nội. N. vừa khóc vừa cho biết, bà nội của mình mất nên cần về quê Phú Thọ gấp để kịp viếng bà, chứng minh thư cũ hết hạn, căn cước công dân mới chưa được cấp nên chị N. bị từ chối lên máy bay. Dù đã năn nỉ nhân viên hãng và lực lượng an ninh giúp đỡ, nhưng chị N. nhận được chỉ là câu trả lời “không đủ điều kiện bay”. Vì chị N. có điều kiện hơn anh H và sẵn sàng chi trả gần 2 triệu đồng cho môi giới để được hỗ trợ bay không cần giấy tờ và chị N. đã được lên máy bay đúng như dự định. Tuy nhiên số tiền chị N. phải chi trả còn cao hơn cả vé máy bay lúc đó và chị N cũng không biết số tiền đó đầu mối môi giới dịch vụ chia cho những ai. 

Ghi nhận thực tế tại các cảng hàng không quốc tế, việc hành khách để quên/ thiếu hay làm mất giấy tờ ở sân bay khi làm thủ tục lên máy bay chẳng xa lạ gì. Theo thông tin của Trung tâm An ninh hàng không – Cảng HKQT Nội Bài cung cấp cho báo chí, năm 2022 mỗi ngày có khoảng 200 trường hợp trục trặc về giấy tờ tùy thân.

Hành khách chuyển khoản dịch vụ bay cho các hãng đại lý bán vé máy bay khi quên giấy tờ tùy thân.

Lý do không lên được máy bay phần lớn là giấy tờ bị hết hạn sử dụng hoặc bị mờ, trẻ em đủ 14 tuổi nhưng chưa kịp làm chứng minh nhân dân/căn cước công dân; trẻ em dưới 14 tuổi chỉ mang giấy khai sinh bản photocopy, hành khách quên không mang theo giấy tờ tùy thân, mất giấy tờ tuỳ thân.

Một phụ nữ đang ngồi khóc vì không thể bay do chứng minh thư hết hạn. Ảnh cắt từ clip ở Cảng hàng không quốc tế Đà Nẵng.

Làm việc với phóng viên Báo Đại Đoàn Kết, bà Nguyễn Thị Kim Ngân, Phó Giám đốc Cảng hàng không quốc tế Nội Bài cho hay, không có trường hợp nào ngoại lệ trong việc thiếu giấy tờ tùy thân khi lên máy bay, theo quy định, kể cả bản chụp hay photo (không công chứng) giấy tờ tùy thân cũng đều là không hợp lệ và bị từ chối lên máy bay.

Tuy nhiên trên trang web noibaiairport.vn, có bài viết “Câu chuyện trục trặc giấy tờ tuỳ thân khi đi tàu bay”, chị Lê Thị Việt Hà – đội trưởng Đội An ninh soi chiếu quốc nội – Trung tâm An ninh hàng không – Cảng HKQT Nội Bài chia sẻ: “Trung bình mỗi ngày có từ 100 đến 200 trường hợp hành khách vướng giấy tờ tùy thân”; “Tùy mức độ trục trặc về giấy tờ tùy thân, trong một số trường hợp, hãng hàng không sẽ linh hoạt xem xét và hỗ trợ hành khách”.

Có hay không việc mượn lý do nhân văn để trục lợi?

“Nhiều hành khách khi đến cửa kiểm soát ANHK mới phát hiện ra giấy tờ tùy thân bị hết hạn, bị mờ không đủ điều kiện thực hiện chuyến bay” – thông tin trên noibaiairport.vn.

Có lẽ đó cũng là một trong những nguyên nhân khiến công việc hỗ trợ bay của một số nhóm đối tượng trở nên “béo bở”, mạng lưới hoạt động rộng, chặt chẽ từ Bắc chí Nam. Trên các nhóm, diễn đàn giới thiệu có thể “lo bay” toàn bộ các hãng máy bay đến tất cả cảng hàng không cả nước mà không cần giấy tờ tùy thân với mức phí 1 – 3 triệu đồng/lượt và thu hút sự quan tâm của nhiều người.

Trên chuyến bay QH0144 của hãng Bamboo Airways từ Đà Nẵng ra Hà Nội, hành khách A. (tên viết tắt) khi báo với nhân viên hãng thực trạng mình đã mất hết giấy tờ tuỳ thân khi vào đây du lịch. A. mong muốn được hãng và lực lượng an ninh hỗ trợ kịp bay về Hà Nội, nhưng đáp lại là sự lắc đầu, từ chối. Nhưng khi chi số tiền 1 triệu đồng cho đại lý, A. được chính nhân viên mặc đồng phục hãng Bamboo Airways lúc nãy từ chối giờ lại tích cực hỗ trợ, kết nối với nhân viên mặc đồng phục an ninh dẫn trực tiếp qua cửa kiểm soát bằng lối VIP.

Một hành khách chuyển khoản dịch vụ bay để được lên máy bay của hãng Bamboo Airways khi không có giấy tờ tuỳ thân.

Hay cùng chuyến bay QH0144 của hãng Bamboo Airways, hành khách N.(tên viết tắt HHN) không có giấy tờ tùy thân sau khi chuyển tiền triệu cho đầu mối môi giới thì được cấp ngay một tờ giấy có con dấu Bamboo Airwways để lên máy bay.

Hành khách không có giấy tờ tuỳ thân khi bay trên chuyến bay của hãng Vietjet Airlines cũng được đầu mối cấp tờ giấy “thông hành” có tên hãng Vietjet Airlines và chữ ký của người nhân danh đại diện Vietjet Nội Bài.

Tờ giấy có con dấu Bamboo Airwways, tờ giấy có chữ ký nhân danh đại diện Vietjet Nội Bài dành cho hành khách không có giấy tờ tùy thân khi lên máy bay có giá trị pháp lý như thế nào? Chúng tôi vẫn chưa tìm thấy quy định cụ thể trên hệ thống văn bản pháp luật liên quan đến giấy tờ tuỳ thân khi lên máy bay của hành khách.

Để lên máy bay, hành khách phải qua nhiều cửa an ninh với giấy tờ tùy thân.  

Không chỉ hãng Bamboo Airways, Vietjet Airlines mà nhân viên hãng hàng không quốc gia Việt Nam (Vietnam Airlines) hay Jetstar Pacific… cũng khai thác vận chuyển hành khách không có giấy tờ tuỳ thân.

Trên chuyến bay của hãng Vietnam Airlines từ  TP HCM ra Huế, hành khách L. (tên viết tắt) không có giấy tờ tùy thân sau khi chuyển tiền gần 2 triệu đồng cho đầu mối môi giới thì được nhân viên mặc đồng phục hãng này cùng nhân viên mặc đồng phục an ninh hỗ trợ đưa lên máy bay.

Tương tự, trên chuyến bay từ Hà Nội vào TP Hồ Chí Minh của hãng Jetstar Pacific, vì quên giấy tờ tuỳ thân, hành khách tên T. (tên viết tắt) phải chi trả gần 2 triệu đồng cho đại lý bán vé máy bay. Sau đó, T. được người mặc đồng phục hãng này cùng những người mặc đồng phục an ninh phối hợp, hỗ trợ đưa lên máy bay theo cửa ưu tiên.

Từ năm 2021 đến nay nở rộ “cò’”hỗ trợ bay không giấy tờ tuỳ thân với chi phí từ 1 đến 3 triệu đồng.

Dường như có sự liên kết ngầm giữa các đại lý bán vé máy bay với đội ngũ những người hoạt động ở các sân bay để hỗ trợ bay cho hành khách không có giấy tờ tùy thân và thu lợi hàng triệu đồng/ hành khách.

Từ quá trình ghi nhận thực tế của nhóm phóng viên, những đại lý bán vé máy bay cho biết, hành khách muốn được hỗ trợ bay đều phải chi ra những số tiền hàng triệu đồng, tuỳ theo từng chặng, tuỳ từng sân bay để chi phí cho nhân viên hãng và lực lượng kiểm soát.

Trao đổi với phóng viên về tình trạng trên, một chuyên gia hàng không nhận định: Chưa đề cập đến những vẫn đề mất an toàn hy hữu, vấn đề có nguy cơ nhiều hơn khi để hành khách không có giấy tờ tuỳ thân hợp lệ lên máy bay là có thể dẫn đến nguy cơ gian lận, hành khách sử dụng vé không phải của mình mà của người khác đã mua mà bỏ vé và cũng khó có thể tránh khỏi việc trà trộn lên máy bay để trộm cắp tài sản của hành khách khác. Khi lên máy bay, tất cả các hành khách phải tự chịu trách nhiệm bảo quản tài sản của mình vậy nên nếu có kẻ xấu trà trộn lên máy bay và đặc biệt trong tình trạng không có giấy tờ tuỳ thân thì cũng rất khó để tìm lại và người thiệt thòi vẫn là những hành khách bị mất đồ.

Hiện Cảng HKQT Nội Bài và các cảng hàng không khác trong nước đang tuân thủ Thông tư 13/2019/TT-BGTVT về Giấy tờ về nhân thân, vé, thẻ lên tàu bay; Thông tư số 41/2020/TT-BGTVT sửa đổi, bổ sung 1 số nội dung trong Phụ lục XIV-Thông tư 13/2019/TT-BGTVT để kiểm soát GTTT của khách đi tàu bay. Tuy nhiên tại các văn bản này lại không có quy định cho trường hợp ngoại lệ, nhân văn. Việc linh động trong những trường hợp nhân văn là cần thiết nhưng cũng cần có những căn cứ pháp lý quy định để tất cả các hành khách đều được đối xử công bằng khi họ có những lý do đáng được đối xử nhân văn. Việc các hãng, các cảng hàng không, nhân viên kiểm soát tự ý linh động mà không có quy định pháp lý cụ thể thì khó có thể tránh khỏi những trường hợp lợi dụng lý do nhân văn để trục lợi và hành khách khó có thể đòi hỏi được đối xử công bằng. Hiện nay đường dây nóng chủa chúng tôi vẫn liên tục nhận được những phản ánh và các bằng chứng về việc bị đối xử “bất công” ở các sân bay.

Như vậy, các giấy “thông hành” do đầu mối dịch vụ hỗ trợ bay cung cấp đang là ẩn số về giá trị pháp lý, các ký hiệu lạ trên vé máy bay của hành khách không có giấy tờ tuỳ thân và mật khẩu của “giao liên”  tại các Cảng hàng không… cũng đang là những ẩn số đối với khách hàng sau khi trả phí “dịch vụ bay”.