Chào các bạn,

Từ hồi mình còn nhỏ, tức là thời còn học trung học và đại học, mình luôn ngạc nhiên về các bạn bè cùng tuổi và cùng lớp nói về cách sống “chuẩn” ở đời – chụp giật, tham nhũng, đút lót, giành giật, đấu đá, gian dối – như là những cách cốt yếu để thành công trên đời. Rõ ràng là chúng ta học hư rất sớm, trẻ em trung học đã rành rồi, đại học thì khỏi nói, và ra trường là bắt đầu thực hành.

Mình có thói quen từ nhỏ đến bây giờ là từ chối đi theo những con đường đó. Mình luôn nói với các bạn: “Nếu ai cũng đi vào đường nhũng lạm, dối trá, lường gạt, thì ai sẽ lo cho đất nước? Và đất nước này sẽ đi về đâu?” Học trung học thì chưa nói được trôi chảy như vậy, nhưng lên đại học là mình đã có thể diễn tả tư duy mình một cách rõ ràng như thế. Và câu kết của các bạn thường là: “Mày quá ngây thơ. Ra đời là mày chết, con ạ.” Câu chuyện thường kết thúc ở đó.

Và dù ai nói gì làm gì, từ đó đến nay đã hơn nửa thế kỷ mình luôn tin rằng chúng ta cần sống chân thật và tử tế để làm tốt thế giới – không thể mọi người thành ăn cướp hết được. Và các bạn mình luôn nói mình ngây thơ, dù rằng ngày nay mình cảm thấy lấy thước đo bình thường ở đời thì có lẽ mình thành công hơn tất cả các bạn của mình. Các bạn vẫn cứ tin là mình ngây thơ.

Nghĩa là khi chúng ta nói chuyện về tử tế, chân thật, ngay thẳng, thì ta được ngay tước hiệu “ngây thơ”, dù ta có thành công hơn các quý vị nhiều đến bao nhiêu. “Con chỉ chưa đến lúc bị ngã vỡ mặt thôi, con ạ.” Nói chung, nếu bạn nói về sống tử tế, sống chân thật, sống ngay thẳng, thì thiên hạ kết luận ngay là bạn ngây thơ, dù bạn có thông thái cách mấy. Mình chẳng hiểu lối suy luận đó của các bạn, ngoại trừ nói thật là mình đánh giá đó là thành kiến stupid và không có căn cứ khoa học nào cả. Nếu mình mang một bình cà rem sau lưng đi bán cà rem thì hãy nói mình ngây thơ. Đằng này mình làm việc điều tra và truy tố các công ty lớn số một của Mỹ về tội độc quyền kinh tế. Sao lại cứ nhất quyết mình ngây thơ, chỉ vì mình có nguyên tắc sống tử tế, chân thật, ngay thẳng? Thế có phải đối với quý vị tử tế, chân thật và ngay thẳng chính là ngây thơ hay sao? Ngôn ngữ học này có từ đâu vậy?

Các bạn, thiên hạ ở đời sống rất phi lý, chẳng có những tư duy căn bản nào khá để mà sống, chỉ biết sống và tư duy kiểu đám đông stupid sống và tư duy kiểu chẳng hiểu chẳng thấy gì cả.

Mình thương cả những người stupid. Mình thương tất cả mọi người. Nhưng các bạn không nên là người stupid, vì chẳng ai ở đời muốn mình stupid, và stupidity thường xuyên làm hại bạn, không chuyện này thì chuyện kia.

Cuộc đời có nhiều khó khăn. Muốn an bình và thịnh vượng, bạn cần sống thông minh, không hồ đồ kiểu người không đầu được.

Người ngu không biết mình ngu, và bạn thường chẳng thể giúp được người ngu. Nhưng ít nhất bạn cần giúp chính bạn. Cố gắng suy luận tỉnh táo để biết đường đúng mà đi.

Đừng chạy theo đám đông. Đám đông thường ngu dốt. Có rất ít người có trí tuệ chân thật, cho nên người trí tuệ thường đứng một mình, chẳng có đám đông đứng với họ.

Tìm bạn trí tuệ mà chơi. May ra ánh sáng của bạn mình sẽ mở khóa cho tâm trí của chính mình.

Muốn tìm thầy thì tìm nơi thanh vắng, không phải là nơi có đám đông ồn ào.

Chúc các bạn luôn nhiều trí tuệ.

Mến,

Hoành

© copyright 2023
Trần Đình Hoành
Permitted for non-commercial use
www.dotchuoinon.com