Chào các bạn,

Buổi chiều cuối tuần mình vào siêu thị Co.op Mart Buôn Ma Thuột, khi đi qua những tủ kiếng trưng bày mặt hàng mỹ phẩm đủ màu sắc đủ loại rất đẹp mắt, mình dừng lại ngắm những thỏi son môi và nhớ nhiều đến các em gái trong buôn làng trong các bon sóc, cũng như các em nữ học sinh cấp III trong các nhà Lưu trú của mình. Bởi các em nữ người đồng bào sắc tộc thiểu số ở Tây Nguyên cũng như ở vùng đồng bằng như Bù Đăng rất thích dùng son môi, đặc biệt son môi màu đỏ, càng đỏ tươi các em càng thích, các em không thích son môi màu đỏ sậm, màu tím đen hoặc các màu sậm như diễn viên trong các phim Hàn.

Các em là con gái mình cũng muốn các em làm đẹp, nhưng các em sử dụng son môi lòe loẹt quá không phù hợp với tuổi học sinh mình cũng không đồng ý. Rất nhiều lần mình khuyên cũng như nhắc lại nội qui của trường cấp III Nguyễn Thị Minh Khai, nơi bốn mươi em nữ học sinh Lưu trú của mình đang học. Mình biết trong buổi chào cờ sáng thứ Hai nhà trường đưa ra mười lăm điều nghiêm cấm, trong đó có một điều liên quan đến việc các em sử dụng mỹ phẩm khi vào lớp học như sau:

– “Những học sinh nào đến trường vào lớp học mà tô môi kẻ mắt sẽ bị trừ ba điểm!”

Khi nghe mình nhắc lại điều trên các em đã rất ngạc nhiên sao mình biết, và em Kasta học sinh lớp Mười một còn hỏi lại mình:

– “Sao Yăh biết? Yăh ở nhà cũng nghe được những điều thầy cô nói ở trường sao?”

Nhà Lưu trú sắc tộc Buôn Hằng rất gần trường học, các em đi bộ từ nhà Lưu trú qua trường chưa đến năm phút, vì vậy mỗi sáng thứ Hai trong giờ học sinh chào cờ nhà trường thông báo, cũng như dặn dò sửa phạt học sinh điều gì ở nhà mình đều nghe rất rõ.

Nghe mình nhắc các em giữ được một thời gian, sau lại đua đòi với một số bạn học người Kinh ở ngoài trường lớp, và các em lại lén mình dùng son môi đến trường nhưng mình không biết, cho đến khi mình đến trường họp phụ huynh thay cho bố mẹ các em ở trong buôn làng xa, các thầy cô phản ánh lại lúc đó mình mới biết. Về hỏi và được em Kam trưởng nhà khai:

– “Buổi sáng cả nhà mình chào Yăh đi học không ai tô son môi, nhưng đến khi ra khỏi cổng nhà Lưu trú mình và các bạn tô cho nhau xong mới đến trường nên Yăh không biết.”

Mình nói:

– “Lần này đi họp phụ huynh nhà trường đã cảnh cáo, cho nên từ bây giờ em nào vi phạm sẽ bị phạt theo nội qui nhà Lưu trú.”

Mình nói xong em Hidi là phó nhà cũng là học sinh lớp Mười một nói:

– “Cả nhà sẽ giữ nội qui của trường nhưng ở nhà buổi tối sau khi học bài, xin Yăh cho mình với các bạn sử dụng son môi.”

– “Lúc đó cả nhà cùng đi ngủ có ai ngắm đâu mà trang điểm son môi?”

– “Một học sinh giỏi tự nó cảm nhận được cái giỏi của mình và thấy vui, nên khi mình trang điểm chỉ cần mình thấy mình đẹp thì cũng rất vui rồi!” 🙂

Matta Xuân Lành