Chào các bạn,

Trời Tây nguyên đang vào mùa mưa, mỗi buổi chiều thường có những cơn mưa lớn kèm theo sấm sét ầm ầm rất sợ! Mưa nhiều, đậu bắp lên tốt và cỏ cũng lên tốt không kém, nên hầu hết anh em Buôn Làng tháng này mọi nhà đều bận rộn làm cỏ đậu, cỏ bắp. Sân nhà mình mưa xuống cỏ cũng mọc um tùm. Sau một tuần mình ở ngoài Lưu Trú về, nhìn sân cỏ lên ngút ngàn như một rừng hoang. Mình định chiều thứ Bảy đi lễ gặp các mẹ sẽ nhờ các mẹ tìm ngày nào đó rảnh làm cỏ sân giúp mình!

Nhưng mới sáng sớm đang dọn dẹp trong nhà nghe tiếng nói chuyện ngoài sân, mở cửa ra thấy bốn mẹ đang làm cỏ sân cho nhà mình. Mình thấy thật cảm động ấm áp tình thương của anh em Buôn Làng dành cho mình. Các mẹ đã coi nhà mình như nhà các mẹ nên thấy cỏ tốt, rủ nhau làm, không cần phải đợi mình nhờ. Vì cỏ cao nên các mẹ cắt trước khi cuốc. Mình hỏi các mẹ: Cỏ này cắt bỏ hầm rác hay đem về cho bò ăn? Mẹ E nói: Đem về cho bò ăn! Nhắc đến bò, mình nhớ đến con bò nhà nước cấp cho 120 hộ nghèo trong Buôn Làng, trong đó gia đình mẹ Sót đang làm cỏ sân cho mình cũng được một con.

Mình hỏi mẹ Sót: Con bò nhà nước cấp cho mẹ Sót lớn lắm chưa? Mẹ Sót nói: Nó chết rồi! Mình ngạc nhiên nói với mẹ Sót: Tại sao lại chết, con bò đó nhà nước mới cấp hôm tháng mười, và Yăh thấy nó đẹp và khỏe mạnh lắm sao lại chết được? Nó đau sao mà chết? Nói Yăh nghe xem! Mẹ Sót nói: Nó không đau! Mình hỏi: Như vậy nhà cần tiền rồi bán phải không? Mẹ Sót nói: Không phải, nó đang có chửa, đứa con gái học lớp Bốn của mẹ Sót dắt nó ra chăn ngoài đồng bò, trong khi ăn, nó bị một con bò húc ngang bụng, xẩy thai, máu ra nhiều, mẹ Sót gọi người đến chữa. Người ta nói không chữa được, sợ để nó sẽ chết nên mẹ Sót đã bán! Mình hỏi: Mẹ Sót bán con bò đó được bao nhiêu tiền? Mẹ Sót nói: Mình bán được sáu triệu đồng!

Mình hỏi: Bán con bò đó được sáu triệu, bây giờ tiền đó đã tiêu vào chuyện gì rồi?

Mẹ Sót ngồi ngẫm nghĩ một chút và nói: Khi con bò bị như vậy phải bán đi, mẹ Sót buồn và lo lắm, vì sau này không biết lấy gì nuôi con! Nhà mẹ Sót có tất cả sáu đứa con, đứa lớn nhất mới học lớp Bốn, đứa nhỏ mới bốn tuổi và chồng đã chết hai năm! Tối mẹ Sót lo nên không ngủ được, mẹ Sót nhìn lên nhà Yăh thấy đèn nhà Yăh sáng, mẹ Sót biết Yăh đã về trong Buôn Làng. Mẹ Sót nhớ Yăh nói: Anh em Buôn Làng mình phải biết tiết kiệm, biết tính toán làm ăn không thì nghèo đói suốt đời! Tiền phải đẻ ra tiền, mì phải đẻ ra mì, heo phải đẻ ra heo… Mẹ Sót nghĩ: Như vậy bò phải đẻ ra bò nên sáng mai mẹ Sót lấy tiền bán con bò đó đi mua con bò cái khác!

Mình hỏi: Mẹ Sót đã mua con bò hết bao nhiêu tiền? Mẹ Sót nói: Hết năm triệu bảy trăm ngàn đồng. Mẹ Sót nuôi được hai tháng, bây giờ nó lớn bằng con bò trước rồi! Và mẹ Sót nói: Như vậy là bò đã đẻ ra bò rồi Yăh hể!

Matta Xuân Lành