Chiếc xuồng máy lượn vòng vèo trên sông rạch, giữa rừng đước bạt ngàn. Mùi cá tôm phơi khô đặc trưng của làng chài lưới Đất Mũi Cà Mau cứ phảng phất, mặn nồng. Nhà không cửa nối tiếp nhau, tựa lưng vào rừng, quay mặt ra sông rạch. Ông Lý Hoàng Tiến, Bí thư Đảng ủy xã Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển – Cà Mau, nói: “Ở xứ này, nhà không cửa mới quý hơn nhà có cửa”.

Cởi mở, chân thành, phóng khoáng
 

Ngôi nhà sàn lợp lá dừa nước nép bên con lộ nhựa mới toanh dẫn vào Khu Du lịch Mũi Cà Mau của gia đình ngư dân Nguyễn Văn Đá (Tám Đá) trống tênh hênh, lộ rõ cả khu rừng phía sau nhà. Vợ chồng ông Tám Đá tươi cười, mời khách ngồi xuống sàn nhà làm bằng ván đước đen nhánh: “Hơn 4 đời nhà tôi ở đây, ông nội ở nhà không cửa, cha mẹ tôi sinh cả chục anh em tôi cũng ở nhà không cửa. Tám đứa con tôi đã lập gia đình ra ở riêng cũng vậy, toàn nhà không cửa”.

Cơn gió nhẹ từ biển thổi vào, mát tận ruột gan, tôi cảm nhận rõ sự dễ chịu của những ngôi nhà không cửa nơi miền cuối đất này. Tuy nhiên, điều thú vị là tài sản của gia chủ từ trước ra sau, ti vi, tủ lạnh, xe máy, tủ quần áo…  phơi bày ra hết giữa ngôi nhà không cửa như sự cởi mở và phóng khoáng của con người nơi đây.

Công an “thất nghiệp”

Ông Tùng cho biết từng làm công an ấp rồi đến trưởng ấp suốt 10 năm mà chưa ghi nhận một vụ trộm nào đáng kể. Nếu có thì chỉ có vài vụ giải quyết mấy đứa trẻ phá phách bắt trộm vài con tôm, con cá mà thôi.

Ngôi nhà sàn nơi cuối ấp là vựa tôm cá của ông Nguyễn Hoàng Phúc. Ông Phúc quê ở Bạc Liêu, xuống đây cưới vợ, lập nghiệp gần 20 năm. “Xứ này dễ kiếm sống và chẳng có trộm cắp gì hết”- ông Phúc nói rồi chỉ vào chiếc giường đặt cạnh lối đi: “Tui không làm phách đâu, lúc nào trong nhà cũng có vài chục đến hàng trăm triệu, đồng để trên đầu giường. Khách khứa mua bán vô ra nườm nượp nhưng chưa mất cắp đồng nào!”.

Ông Mã Công Toại, từng làm công an xã Đất Mũi, tâm đắc: “Mấy năm tui làm công an, không giải quyết vụ mất cắp nào. Gần đây, Khu Du lịch Đất Mũi hoạt động, có vài kẻ xấu từ nơi khác kéo đến kiếm chác nhưng không đối tượng nào thoát được. Bà con mình hay lắm, khi phát hiện thì giải quyết ngay, không cần đến công an”.

Đêm xuống, chúng tôi ngủ lại một nhà ngư dân nơi Xóm Mũi. Anh bạn đồng nghiệp ôm khư khư chiếc túi đồ nghề, trằn trọc không dám ngủ. Thấy vậy, bác Tám chủ nhà bảo: “Mấy chú cứ yên tâm mà ngủ đi, sáng ra có mất gì tôi đền cho”. Nghe vậy anh bạn tôi vứt túi đồ nghề sang một bên, đánh thẳng một giấc cho tới sáng.
 

“Bà con mình đoàn kết lắm” Trước khi rời Xóm Mũi, tôi nói vui với ông Tùng trưởng ấp rằng: “Anh có sợ khi tôi viết bài đăng báo, những đạo chích ở nơi khác biết sẽ tìm đến, Xóm Mũi sẽ hết bình yên?”. Ông Tùng vui vẻ đáp: “Nhà báo cứ yên tâm. Chúng tôi chẳng lo gì. Bà con mình ở đây đoàn kết lắm. Chỉ cần nghe một nhà bị trộm thì cả xóm sẽ đuổi theo cho mà xem. Kẻ trộm dù có mọc cánh cũng khó thoát”.