Chào các bạn,

Nếu các bạn để ý đến đa số mọi vấn đề trong đất nước và trên thế giới, chúng đều nằm trong một thể loại là “nói dối.”

Mọi chuyện tham nhũng đều là nói dối – nói dối trong các giấy tờ quý vị ký, nói dối trong các con số, nói dối về mục đích của công việc, nói dối về điều mình biết và không biết… Nói chung là hầu như mọi thứ đều là gian dối trong một vụ tham nhũng.

Mọi công ty kiện nhau thường cũng là nói dối – công ty này lừa lọc và không trả tiền cho công ty kia, quảng cáo nói dối về nhau…

Bạn đi chợ thì bị lừa là chuyện mỗi ngày. Ngày nay các siêu thị thì đỡ hơn một chút, nhưng các chợ truyền thống bên ngoài vẫn thường không để giá và chẳng có (hoặc rất ít) thông tin gì về hàng hóa và xuất xứ, bạn bị lừa là chuyện hàng ngày. Ngay cả các tiệm xem ra có nhiều thông tin hơn cho bạn, thì thông tin rởm để lừa bạn cũng là chuyện thường.

Các bạn hãy tự hỏi, nếu một người nói với bạn về một điều gì đó, phản ứng âm thầm của bạn là gì? Mình nói “âm thầm” vì bên ngoài người ta thường giả lả vui vẻ với nhau, nhưng bên trong thì bạn có tin người kia không, hay là thầm nghĩ “Nói xạo”, hay ít nhất là “Chẳng biết được”?

Vấn đề trong xã hội là khi không thành thật thành một cách sống thường xuyên, hằng ngày, đối với mọi người, thì mọi người không tin nhau. Và đó là vấn đề cực kì lớn của xã hội.

Nếu chúng ta trong xã hội thường không tin nhau, xã hội không thể vận hành tốt, vì đa số mọi teams trong xã hội đều tồi, vì không có lòng tin làm keo gắn bó mọi người trong team. Và cả xã hội cũng là một team tồi, vì chẳng có lòng tin gắn bó mọi người trong xã hội thành một team vững mạnh.

Mọi người tránh thành thật, mọi thầy dạy mọi môn, từ Thiền đến tư duy tích cực đến kinh kệ đều thường không nói gì đến, hoặc rất ít nói đến “Bạn phải thành thật – thành thật với chính mình và thành thật với mọi người.”

Chúng ta sống trong một thế giới nhiều gian dối, và chúng ta gian dối như mọi người, và điều đó OK.

Không, điều đó chẳng OK. Nếu mọi người đều sống trong bùn hôi hám và bạn sống trong bùn hôi hám , thì mọi người OK với nhau. Nhưng thiên hạ không biết bùn hôi hám, và nếu bạn biết bùn hôi hám thì điều đó không nên OK đối với bạn.

Hồi nhỏ mình đọc Thánh kinh thấy chúa Giêsu nói với những người Do Thái muốn tìm giết người: “Quý vị thuộc về cha quý vị, chúa quỷ, và quý vị thực hiện điều cha quý vị muốn. Cha quý vị là kẻ giết người từ thuở đầu, không giữ sự thật, vì không có sự thật trong cha quý vị. Khi hắn nói dối, hắn nói đúng ngôn ngữ mẹ đẻ của hắn, vì hắn là kẻ nói dối và cha của nói dối. Nhưng vì tôi nói thật, quý vị không tin tôi.” (“You belong to your father, the devil, and you want to carry out your father’s desires. He was a murderer from the beginning, not holding to the truth, for there is no truth in him. When he lies, he speaks his native language, for he is a liar and the father of lies. Yet because I tell the truth, you do not believe me!” John 8:44-45).

Lúc đó mình thường thắc mắc sao chúa quỷ gì mà hiền và tử tế vậy? Chỉ có nói dối và là cha nói dối. Cả thế giới nói dối hằng ngày, chết chóc ai đâu?

Đòi hỏi vài mươi năm để mình nhận ra rằng nói dối là tội nhiều người trên thế giới phạm nhất – có lẽ là 100% số người trên thế giới đều đã nói dối không lúc này thì lúc khác. Và là tội tàn phá dữ dội nhất, vì mọi người đều nói dối và chẳng mấy ai thấy nói dối là một tội. Mọi người nói dối nhiều lần mỗi ngày, với đủ lý do tốt xấu đối với họ, như là ta uống nước mỗi ngày. Và nói dối làm cho con người nghi kỵ và sợ nhau, không keo sơn gắn bó được. Từ đó, con người chia rẽ, chống nhau, đánh nhau thì dễ, tin nhau và làm việc chặt chẽ trong team với nhau là điều khó và hiếm. Đất nước và thế giới không hỗn loạn sao được.

Các bạn, thành thật – chữ tín – là chữ cuối trong “nhân, lễ, nghĩa, trí, tín.” Chữ cuối của đạo làm người. Mất chữ tín là rơi xuống thấp hơn mức làm người.

Chúc các bạn luôn thành thật.

Mến,

Hoành

Bài cùng chuỗi:
– Thành thật
– Tiếp tục thành thật

© copyright 2022
Trần Đình Hoành
Permitted for non-commercial use
www.dotchuoinon.com