Chào các bạn,

Mình đến sóc Bù Dố thăm gia đình bố mẹ Lê, vào nhà bố Lê đi làm cà-phê mẹ Lê đi chăn sáu con bò phía sau vườn, người ra đón mình là em Hoa người con gái thứ hai của bố mẹ Lê. Em Hoa vui vẻ mời mình vào nhà, nhìn em Hoa còn rất nhỏ đang địu một em bé mình không biết em Hoa đang địu em hay địu cháu, mình thắc mắc hỏi và được em Hoa cười cho biết:

– “Em đây là con gái của mình, đã được hơn một tuổi nhưng mới biết đứng chưa biết đi.”

– “Em Hoa còn trẻ vậy mà đã có con rồi, chắc em Hoa không đi học ở nhà lấy chồng sớm?”

– “Mình có đi học và đi học cũng lâu mình mới nghỉ chớ không phải mình không đi học.”

– “Vậy em Hoa học đến lớp mầy rồi nghỉ?”

– “Mình học hết lớp Năm.”

Mình mắc cười quá vì mới học hết lớp Năm mà em Hoa nói với mình đi học lâu lắm mới nghỉ, mình đang định hỏi em Hoa lấy chồng năm bao nhiêu tuổi thì mẹ Lê đi chăn bò về ngồi vào chiếu cùng nói chuyện. Mình hỏi mẹ Lê đi chăn bò cho bò về sớm quá làm sao con bò ăn no được?

– “Chỉ có mình về sớm còn “Người ta” mình để ăn ngoài vườn.”

Nghe mẹ Lê gọi những con bò là “Người ta” làm mình nhớ rất nhiều đến các mẹ ở Buôn Hằng, bởi các mẹ Buôn Hằng cũng gọi những con trâu con bò con chuột là “Người ta” giống mẹ Lê hôm nay.

Nhìn thấy mình cười mẹ Lê cũng cười và thân thiện hỏi mình ăn cơm nếp không? Mình lắc đầu cảm ơn, mẹ Lê vẫn tiếp tục mời, mình nói mẹ Lê đừng đi lấy ở lại đây nói chuyện với mình là được, và mình quay qua phía em Hoa hỏi có phải do mẹ Lê thách cưới nhiều quá, bên nhà chồng em Hoa chưa trả đủ của nên em Hoa chưa được về nhà chồng? Nghe mình hỏi em Hoa cúi xuống cười không nói, thấy vậy mẹ Lê nói:

– “Chuyện em Hoa thì không phải do mình thách cưới, nhưng do em Hoa và chồng em Hoa chưa đủ tuổi để lên xã đăng ký kết hôn.”

– “Đến khi nào thì em Hoa và chồng em Hoa mới đủ tuổi?”

– “Năm nay em Hoa đã đủ tuổi còn chồng em Hoa đến tháng Năm năm nay mới đủ tuổi.”

– “Vậy mà Pi cứ tưởng do bố mẹ Lê thách cưới hai cái Slung nên nhà bên kia phải để con ở rể.”

– “Đúng là phong tục anh em đồng bào Stiêng mình có thách cưới trả của, và thường thách bốn con trâu sáu con heo và hai cái Slung.”

– “Pi biết hiện tại một cái Slung của người đông bào giá thấp nhất là hai mươi lăm triệu đồng, mình đòi đến hai cái Slung anh em đồng bào mình lấy đâu ra tiền để mua mà cưới vợ cho con?”

– “Thường anh em đồng bào mình đổi trâu, cứ một con trâu mẹ và một con trâu con thì được một cái Slung. Mình nói chuyện người ta còn con gái mình lấy chồng, mình không đòi trả của chỉ cần chồng và bên nhà chồng thương con mình là được. Bởi mình sống rồi mình biết chỉ có tình yêu mới cho người ta sống hạnh phúc bên nhau bền chặt.”

Matta Xuân Lành