Chào các bạn,

Mỗi lần nói chuyện về việc học với các em học sinh Lưu trú, cũng như với các em học sinh Buôn Làng thế nào cũng có chuyện cười. Chẳng hạn lần này tình cờ trên đường về nhà mình gặp em Hông học lớp Mười, trong năm học lớp Mười em Hông học lớp Mười D trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai, mình biết em Hông học cùng lớp với một số em lớp Mười D trong nhà Lưu trú, một vài  lần trước đó mình hỏi:

– “Em Hông học cùng lớp Mười D với em Kim Thoại, em Rubin và em Vali trong nhà Lưu trú của Yăh, không biết em Hông với các em Lưu trú em nào học khá hơn?”

Và em Hông đã làm mình thật mắc cười, khi trợn mắt phùng má xì một tiếng thật dài và nói: Làm gì bằng mình. Nhìn điệu bộ và cách nói của em Hông mình thắc mắc và nghĩ không biết em Hông học giỏi đến đâu mà tự tin quá sức. Cũng kể từ lần gặp đó đến nay gần hai tháng mình mới gặp lại em Hông, mình hỏi:

– “Tổng kết năm học lớp Mười em Hông được bao nhiêu điểm?”

– “Mình được bốn điểm, là học sinh yếu trong lớp.”

– “Em Hông học kiểu gì để kết quả học tập của năm học là học sinh yếu vậy?”

– “Mình cũng cố gắng học, hạnh kiểm được xếp loại tốt nhưng không biết sao mình làm bài ít đúng nên không đủ điểm trung bình.”

– “Là học sinh yếu em Hông phải thi lại mấy môn?”

– “Mình phải thi lại môn Văn, môn Toán và môn Lý, tất cả ba môn. Phải thi lại ba môn nhưng mình chắc chắn năm học tới mình vẫn được lên lớp Mười một, không sợ phải ở lại lớp.”

Em Hông vẫn kiểu rất tự tin như lần mình gặp trước, nhưng lần này có cơ sở bởi mình có nhiều học sinh học ở trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai. Trong năm học có những em lớp Mười của mình cuối năm thi lại sáu môn như em Tấn, và tám môn như em Sát. Các em thi lại ít môn hay nhiều môn cũng không bao giờ sợ phải ở lại lớp, miễn các em đóng tiền ôn thi cho trường mỗi môn năm ngàn đồng và ngày trường tổ chức thi lại, các em đến thi các em chắc chắn lên lớp. Tuy biết như vậy nhưng mình vẫn làm như không biết nên nói với em Hông:

– “Trong những ngày nghỉ hè ban ngày em Hông đi làm nương rãy giúp bố mẹ, tối đến cố gắng học ôn lại bài để thi cho tốt, đừng để ở lại lớp.”

– “Ở trường mình nếu đóng tiền ôn thi và đến ngày đi thi thì sẽ không ở lại lớp. Yăh yên tâm năm tới mình sẽ học lớp Mười một cùng với  học sinh ở nhà Lưu trú của Yăh.”

Em Hông nhắc đến các em học sinh Lưu trú, mình nhớ đến điểm thi môn Văn học kỳ II của em Kim Thoại được bảy điểm năm, nên mình hỏi điểm thi học kỳ II môn Văn của em Hông được mấy điểm.

– “Điểm thi môn Văn của mình được hai điểm.”

– “Em Hông học kiểu gì mà văn được hai điểm?”

– “Văn của người Kinh mà! Nó lung tung khó hiểu lắm. Nhưng không sao, khi nào văn của Sêđăng mình được hai điểm lúc đó mình mới sợ! Vì như vậy mình không còn là sắc tộc Sêđăng.”

Matta Xuân Lành