Chào các bạn,

Cuối tuần mình ở ngoài nhà Lưu trú về Buôn Làng, thấy một khoảng hàng rào trụ xây xi măng giăng lưới B 40 khá lớn của nhà mình, đối diện với cây me to mới cưa của gia đình  bố mẹ Nhật bị sập đổ. Mình đoán nguyên nhân sập đổ hàng rào do người cưa cây me không có kinh nghiệm cưa, làm cây me đổ ập xuống trên hàng rào. Và đúng như mình nghĩ, trong bữa cơm trưa các Yăh trong nhà cho mình biết sáng nay bố Thu người sắc tộc Mường ở bên Làng Cao Lan qua đã dùng cưa máy cưa cây mẹ của gia đình bố mẹ Nhật, bố Thu đã không cưa tỉa cành cây me trước, cũng như không cưa đốn khúc nhưng cưa nguyên cây me to ngay từ dưới gốc, và thân cây me nặng đã đổ ập trên hàng rào làm gãy trụ cũng như rách lưới B 40.

Các Yăh đang kể, mình nghe tiếng gọi phía trước sân nhìn ra thấy mẹ Nhật, mình mời mẹ Nhật vào nhà. Nhìn mẹ Nhật mồ hôi nhễ nhại áo quần lấm lem rất thương! Mình hỏi và được biết mẹ Nhật vừa mới đi chăn bò về, vào nhà mẹ Nhật thấy bố Thu vẫn còn ở nhà có ý đợi mẹ Nhật về để nhờ qua nói với mình chuyện hàng rào. Mẹ Nhật nói:

– “Sáng nay bố Thu làm sập hàng rào của Yăh, bố Thu đã mua tấm lưới B 40 mới nhưng không dám gỡ hàng rào hư ra thay vì chưa nói được với Yăh. Bố Thu đã đợi mình đi chăn bò về nhờ mình qua nói giúp cho bố Thu, do bố Thu người sắc tộc Mường ở bên Buôn Làng Cao Lan qua nên chưa quen Yăh.”

– “Mẹ Nhật nói với bố Thu không sao, nếu bố Thu không sửa được để các Yăh nhờ và chỉ cho anh em Buôn Làng mình sửa giúp cũng được, không có gì phải ngại.”

Rất thật và rất chân chất mẹ Nhật nói:

– “Bố Thu sửa được chớ! Nó có nhiều tiền nên nó sẽ sửa được cho Yăh. Nó đã mua tấm lưới mới rồi chỉ đợi mình qua nói cho Yăh biết là nó kêu người đến sửa lại hàng rào cho Yăh.”

Mình mắc cười khi nghe mẹ Nhật nói bố Thu có nhiều tiền, mình hỏi lại:

– “Làm sao mẹ Nhật biết bố Thu có nhiều tiền?”

– “Mình nghe anh em Buôn Làng nói những người đi mua cây to, cũng như những người mua trâu bò có nhiều tiền hơn những người đi mua lúa mua củ mì. Và đúng như vậy bởi bố Thu chỉ mua của mình một cây me mà mình được sáu trăm ngàn đồng, trong khi đó mình bán bốn bao củ mì tươi được có hai trăm năm mươi ngàn đồng.”

– “Năm nào đến mùa me chín Yăh thấy bố mẹ Nhật cũng gọi những người Kinh vào bán nguyên cây, mỗi đợt bán cũng được bốn năm trăm ngàn đồng. Năm nay cây me bị sao mà bố mẹ Nhật bán cho người ta cưa đi uổng quá vậy?”

– “Cây me nhiều tuổi nó không ra trái tự chết khô từ từ, bố Thu qua chơi nói bố Nhật cưa bán cho bố Thu. Bố Nhật không muốn nhưng bố Thu chỉ những cây me nhỏ gần bên gốc me già nói: ‘Cây me già biết đã đến lúc nhường đất cho những cây nhỏ nó sống, mình giúp nó như vậy vừa tốt cho nó vừa lợi cho mình.’”

Matta Xuân Lành