Chào các bạn,

Anh em Buôn Làng mình không có tiền nên các em nhỏ trong Buôn Làng ít có quà bánh để ăn, vì vậy những nơi công cộng không bị xả rác dơ bởi những giấy bánh giấy kẹo hoặc những hộp sữa giấy. Không có tiền mua nên đến mùa những cây bắp già đã được bẻ trái, thân cây bắp sẽ là những cây mía của các em.

Mình về Buôn Làng mấy năm đã chứng kiến nhiều lần các em đi chăn trâu chăn bò, xước những cây bắp để ăn nhìn rất thương. Mình thắc mắc mía trồng dễ, trong Buôn Làng nhà nào cũng có nhiều đất chung quanh nhà, tại sao các bố mẹ không trồng vài bụi mía chung quanh vườn cho các em có mía ăn khỏi phải đi ăn những cây bắp ngoài nương rãy? Nhưng sau mình hiểu ra anh em Buôn Làng có đất nhưng không trồng được, do trâu bò nhiều cũng như heo nuôi được thả rông trong khi vườn của mọi nhà đều không có hàng rào không có cổng. Chính vì vậy những thứ ăn chơi thay quà bánh của các em là những cây bắp, những nắm cơm nguội cầm chấm muối ăn hoặc ăn không.

Đối với các em nhỏ ở độ tuổi ăn dặm còn được mẹ địu trước ngực, hoặc các em bị dị tật bẩm sinh nằm tại chỗ như các em bị chất độc da cam cũng vậy. Thức ăn chính của các em cũng vẫn là cơm, không sữa không cháo mặc dầu các em có răng nhưng không nhai được. Thời gian đầu mới đến mỗi lần ghé vào thăm các em bị chất độc da cam nằm một chỗ, mình hỏi các em có ăn được không và ăn cháo hay uống sữa? Những lần như vậy mình thấy người nhà nhìn mình ú ớ không biết trả lời như thế nào. Lúc đó mình cũng lấy làm lạ sau mới hiểu ra đối với anh em Buôn Làng, tất cả mọi người lớn nhỏ đau ốm cũng như mạnh khỏe thức ăn chính vẫn là cơm, cháo sữa là những thực phẩm xa xỉ vượt ngoài khả năng của gia đình.

Và cuối tuần mình đến thăm gia đình bố mẹ Kbau là gia đình trẻ, bố mẹ Kbau chưa đến ba mươi tuổi có hai người con, một người con trai lớn hai tuổi tên Kbau và người con gái thứ hai tên Nheh mới tám tháng tuổi. Em Nheh tám tháng tuổi người không mập nhưng nhìn em rất cứng, ngồi và bò rất nhanh. Lúc mình vào nhà em Nheh đang bò trong chiếc chiếu trải giữa nhà, lượm những hạt cơm rơi vung vãi ra chiếu cho vào miệng nhai, những hạt cơm này do em Kbau ăn rớt ra.

Vừa lúc mẹ Kbau dưới bếp lên, trên tay bưng chén cơm chan măng tươi xé nhỏ. Mẹ Kbau chào mình và đến bồng em Nheh lên đút cơm cho em Nheh ăn. Mình quá ngạc nhiên khi chén cơm loại gạo thần nông cứng còng và em Nheh mới có bốn cái răng cửa, nhưng em Nheh nhai cơm một cách hết sức ngon. Mình nói:

– “Em Nheh chưa có răng sao mẹ Kbau cho em Nheh ăn cơm cứng quá như vậy sao em Nheh ăn được hể?”

– “Được chớ! Các con của anh em Buôn Làng mình không phải bố mẹ nuôi nhưng là Chúa nuôi, Chúa chỉ nhờ mình yêu thương lấy cơm lấy gạo cho vào miệng cho nó, phần còn lại là của Chúa” 🙂

Matta Xuân Lành