Chào các bạn,

Đạo đức kinh (Tao Te Chinh) của Lão Tử (Lão giáo hay Đạo học, Taoism), Nguyễn Duy Cần dịch, Chương 22 có đoạn mà hôm qua, chúng ta đã nói về “cái một” trong nửa đầu của chương. Hôm nay, chúng ta sẽ nói tiếp nửa chương còn lại.

“Cái gì khuyết thì lại toàn;
Cái gì cong thì lại ngay;
Cái gì sâu thì lại đầy;…

Bởi vậy Thánh nhân ôm giữ cái một,
để làm mẫu mực cho thiên hạ.
Không xem là mình sáng, nên sáng;
Không cho mình là phải, nên chói;
Không cho mình có công, nên có công;
Không khoe mình, nên đứng đầu.
Chỉ vì không tranh,
Nên thiên hạ không ai tranh nổi với mình.”

“Thánh nhân ôm giữ cái một” là ôm giữ cái hoàn toàn, vì thánh nhân biết cái bất toàn chỉ là nhất thời thoáng qua, còn cái hoàn toàn mới bền vững mãi mãi.

“Không xem là mình sáng, nên sáng;
Không cho mình là phải, nên chói;
Không cho mình có công, nên có công;
Không khoe mình, nên đứng đầu.”

Vì sống với cái hoàn hảo, đang trở nên hoàn hảo và thấy mọi người cũng đang trở nên hoàn hảo như mình, thánh nhân không có nhu cầu chứng minh ta đây hoàn hảo hơn người.

“Không xem là mình sáng” – Bây giờ hời hợt thì sẽ có lúc sâu sắc trở lại. Thánh nhân ôm giữ cái một nên không thấy người u mê, và vì thế, cũng không thấy mình sáng suốt.

“Không cho mình là phải” – Bây giờ sai trái thì sẽ có lúc đúng đắn trở lại. Thánh nhân ôm giữ cái một nên không thấy người sai, vì thế, cũng không thấy mình đúng.

“Không cho mình có công” – Bây giờ si mê thì sẽ có lúc giác ngộ trở lại. Thánh nhân ôm giữ cái một nên không thấy người si mê, không thấy mình giác ngộ, và không thấy mình giúp gì cho người từ si mê đến giác ngộ.

“Không khoe mình” – Bây giờ chưa đầy đủ thì sẽ có lúc đầy đủ trở lại. Bây giờ chưa có danh tiếng thì sẽ có lúc có danh tiếng trở lại. Thánh nhân ôm giữ cái một nên không thấy người thiếu, ta có, nên chẳng khoe.

Thánh nhân ôm giữ cái một nên không thấy mình sáng, mình phải, mình có công và mình đầy đủ. Thế nên, thánh nhân không hơn thua và tranh chấp với ai.

“Chỉ vì không tranh,
Nên thiên hạ không ai tranh nổi với mình.”

Nhờ ôm giữ cái một, thánh nhân không tranh với ai và cũng chẳng ai tranh nổi. Cuộc đời nhờ thế mà bình yên.

Chúc các bạn một ngày bình yên.

Phạm Thu Hương

Bài cùng chuỗi:

• Cái một
• Không tranh