Chào các bạn,

Cuộc đời chúng ta đi qua với bao người ngu. Người giỏi giang thông thái ta nhớ thì tất nhiên rồi, nhưng người ngu dốt ta cũng nhớ. Nhớ vì tức quá, ta nói mãi mà chúng chẳng hiểu, muốn dùng tên lửa hành trình bắn một phát để chúng bay luôn vào vũ trụ và vĩnh viễn đừng về để trái đất này được mãi xanh tươi.

Một giấc mơ đẹp phải không các bạn? Nếu trái đất này chỉ toàn người tốt, người giỏi, người thông thái thì đâu đâu cũng là nơi đáng sống (chẳng chỉ ở Đà Nẵng 🙂 ).

Nhưng đời chẳng như mơ.

Hay vì ta mang một trái tim nặng mùi quá nên giấc mơ không được nên thơ?

Bát Nhã Tâm Kinh nói về Không: “Này con dòng Xá Lợi, mọi thứ đều có tướng Không, không sinh không chết không dơ không sạch không tăng không giảm.”

“Mọi thứ đều có tướng Không”, thế nên, mọi người đều có tướng Không, không ngu dốt không thông thái không si mê không giác ngộ.

“Không” ở đây có nghĩa thứ nhất là không có.

Những gì ta thấy, những ngu dốt si mê điên khùng cố chấp, những thông thái giác ngộ tỉnh thức vô chấp, đều không có thật. Chúng có đó rồi mất đó.

Kinh Kim Cang nói:

“Tất cả các cái có
Đều như mộng ảo bọt bóng
Như sương, lại cũng như ánh chớp
Hãy cứ như vậy mà nhìn”

Hãy cứ như vậy mà nhìn. Nhìn người ngu dốt mà không có ngu dốt. Nhìn mình thông thái mà không có thông thái. Nhìn người si mê mà không có si mê. Nhìn mình giác ngộ mà không có giác ngộ.

“Không” với nghĩa thứ hai là “có”.

Bát Nhã Tâm Kinh nói: “Này con dòng Xá Lợi! Sắc chẳng khác không, không chẳng khác sắc”.

Thế nên, ngu dốt chẳng khác không ngu dốt (thông thái), si mê chẳng khác không si mê (giác ngộ); người ngu dốt chẳng khác người trí tuệ, người si mê chẳng khác người giác ngộ.

Bát Nhã Tâm Kinh còn nói thêm: “Sắc tức là không, không tức là sắc.”

Ngu dốt là thông thái. Thông thái là ngu dốt. Ngu dốt và thông thái, tưởng là hai nhưng thực ra là một.

Thế nên, người ngu dốt cũng có thông thái (có trí tuệ) và người thông thái cũng không có trí tuệ.

Chú ý: Chữ “không” ở đây có nghĩa là “có”. Không có trí tuệ nghĩa là trí tuệ có ở khắp nơi, nơi nào cũng có trí tuệ.

Người không có trí tuệ là người có trí tuệ ở khắp nơi – có trong trái tim chính người đó, trong trái tim mọi người, và trong mọi điều.

Người không có trí tuệ là người có trí tuệ ở trong người ngu dốt.

“Người thông thái cũng không có trí tuệ” – Người thông thái có trí tuệ trong người ngu dốt. Nếu người thông thái không thấy trí tuệ trong người ngu dốt, đó không phải là người thông thái thật.

Ngu dốt và thông thái – “Mọi thứ đều có tướng Không”, thế nên mọi người đều có tướng Không, không ngu dốt không thông thái không si mê không giác ngộ.

Khi thấy chính mình và mọi người đều không ngu dốt không thông thái, đều có tướng Không, mình hòa hợp được với mọi người. Từ đó mình tĩnh lặng với mọi người và mọi sự.

Chúc các bạn một ngày tĩnh lặng.

Phạm Thu Hương