Chào các bạn,

Mình thích đi tàu lửa vì tàu đi chậm, mình có thể thong thả ngắm phong cảnh ngoài cửa sổ và nhìn mọi người xung quanh. Dù thích như vậy nhưng mình nghĩ cần phải thay đổi ngành đường sắt vì ngành này gần như không phát triển suốt hơn 100 năm qua.

Đây là hình ảnh thường xuyên của tàu trong ít nhất 20 năm qua: Kinh hoàng tàu tết: hành khách chen chúc, chui gầm ghế để ngủ.

Từ toa bình dân (là toa ghế cứng), đến toa cao cấp hơn chút xíu (là toa ghế mềm và toa ghế mềm + máy điều hòa) đều gặp cảnh như vậy. Và giá vé ở các toa này không hề rẻ hơn giá máy bay, có khi đắt hơn. (Nghịch lý giá vé tàu đắt hơn vé máy bay.)

Còn chất lượng phục vụ của ngành đường sắt, từ việc mua vé, soát vé, đến đợi tàu, ăn uống, vệ sinh trên tàu… thì cứ như thể đang ở trong bảo tàng chuyên sưu tập những chuyến tàu lạc hậu nhất thế giới.

Mua vé thì phải trình Chứng minh nhân dân (Tại sao mua vé tàu hỏa bị “hành tỏi” hơn máy bay?). Trong tấm vé, một trong những phần quan trọng nhất là thông tin chỗ ngồi (toa nào, ghế/giường số bao nhiêu) thì in lẫn lộn với hình chống vé giả, đến người soát vé cũng phải căng mắt để nhìn. Mực vé dễ bay hơi – cầm vé trong tay một hồi, vé trở thành tờ giấy không có thông tin khách hàng, không có tên tuổi khách, tên tàu, số toa…

Soát vé là khâu nhốn nháo. Có nhiều đợt soát vé, soát ở cổng ra vào nhà ga, soát ở cửa lên xuống tàu, soát ở ngay ghế ngồi/giường nằm. Nhiêu khê nhất là soát ở cửa lên xuống tàu. Ga lớn, tàu dừng được 10-15 phút, được thong thả lên tàu. Ga nhỏ, tàu dừng được 3 phút, phải nhanh chóng lên tàu. Tay thì khuân vác đồ nặng, tay lần tìm vé quý trong người, sợ thất lạc con nhỏ, ngại khách sau lưng đang thúc giục, nôn nóng chờ người soát vé kiểm tra vé,… là cảnh hỗn loạn thường thấy ở các ga này.

Đợi tàu đến: Ở các ga lớn như Đà Nẵng, Hà Nội, Sài Gòn… thì mọi người được ngồi chờ trong phòng đợi, có ghế, tivi và toilet. Ở các ga nhỏ như ga Nam Định, dù có phòng đợi đàng hoàng nhưng nhà ga lại để khách đợi ở cổng soát vé. Cả trăm gia đình đứng lố nhố trước cái cổng soát vé tí xíu với mái che chỉ chừng 3-4m. Người đứng kẻ ngồi, hành lý lỉnh kỉnh, con cái nheo nhóc, lờ đờ chờ cổng mở chẳng khác dân tị nạn ở châu Âu.

Qua cổng soát vé thì có thể bước lên tàu ngay nhưng có một số ga có nhiều đường ray, phải chờ tàu đến trên những làn đường phù hợp, những con đường rộng chừng 1m2 ở ngoài trời. Có nhà ga xây mái che cho những làn đường như vậy như ga Ninh Bình. Có nhà ga không xây mái che như ga Nam Định, khách chờ tàu có con nhỏ, khách có nhiều túi xách, khách có sức khỏe yếu,… nếu trời râm mát thì đỡ, nếu gặp mưa to gió lớn thì vất vả.

Ăn uống trên tàu thì vừa dở vừa mắc, khỏi bàn tới chất lượng vệ sinh thực phẩm.

Còn vấn đề vệ sinh trên tàu thì chỗ nào cũng thấy ghê ghê, từ phòng vệ sinh các toa đến chăn gối toa giường nằm điều hòa. Toa giường nằm điều hòa là toa sạch đẹp hơn cả nhưng khách phải dùng chung chăn gối. Sau khi kết thúc một chuyến tàu từ Bắc đến Nam hoặc ngược lại, chăn gối ra mới được thay. Nghĩa là nếu khách đi từ ga đầu thì được dùng chăn thơm gối sạch ra trắng tinh, nếu khách đi từ những ga giữa và ga gần cuối thì dùng chăn gối ra chưa được giặt giũ.

Toa giường nằm có khoảng 6 phòng, mỗi phòng có 2 giường, mỗi giường có 3 tầng, tính ra mỗi phòng có 6 giường. Không phải lúc nào 6 giường này cũng có khách. Khi có giường vắng, nhất là vắng giường tầng 1 và tầng 2, khách tầng 2 và tầng 3 có thể nằm các giường vắng này, vì giường tầng 3 bí hơi nhất và giường tầng 1 thoáng khí nhất. Khi khách của các giường vắng này lên tàu, nhận giường của mình, thì nhận luôn cả hơi nóng hổi và mùi người trong chăn từ khách ngủ ké và khách ngủ trước đó.

Nói chung ngành đường sắt gần như không phát triển trong suốt hơn 100 năm qua.

Ngành đường sắt cần nhanh chóng chuyển từ doanh nghiệp nhà nước sang doanh nghiệp tư nhân.

Hãy để khu vực tư nhân được giúp đỡ ngành vận tải và kho vận – Let the private sector help Vietnam’s transport and logistics.

Mong ngành vận tải và kho vận năm mới được đổi mới.

Thu Hương