Chào các bạn,

Sáng ra chợ ngã ba Buôn Nia, mình ngạc nhiên khi chị bán hàng rau chưng bán mấy trái sakê.

Tuy từ tháng Bảy đến tháng Mười một là mùa sakê nhưng ở Buôn Làng không thấy ai trồng. Chỉ ở nhà Lưu Trú của mình đang trồng hai cây nhưng nó phát triển rất chậm, hơn hai năm nhưng nó lên èo ọt! Có lẽ khí hậu và vùng đất này không hợp với giống cây sakê! Không bù ở Lưu Trú sắc tộc Buôn Ma Thuột, trước phòng học có bốn cây sakê thật to cho bóng mát rợp cả một khoảng sân rộng. Cây to cho bóng mát lớn nên dưới mỗi gốc cây mình cho kê rất nhiều ghế đá để các em ngồi chơi hoặc học bài cho mát.

Những trái sakê được chưng bán này như nhắc nhở mình: “Mùa nghỉ hè của các em học sinh đã kết thúc, năm học mới đã bắt đầu. Đồng thời cũng gợi nhớ mình về một kỷ niệm xảy ra với các em học sinh Lưu trú sắc tộc cấp I Buôn Ma Thuột trong ngày Quốc khánh năm 2008.”

Thường các em học sinh đến ở nhà Lưu Trú và đi học được gần hai tuần sẽ được nghỉ lễ Quốc Khánh. Nhưng mình không cho các em về gia đình vì đa số các em ở xa mới đến nhập học, nếu cho về, các em sẽ không có tiền lên lại!

Để ngày nghỉ Lễ Quốc khánh không làm cho các em học sinh Lưu Trú nhớ nhà, mình thường tổ chức cho các em thi đua nấu ăn cùng với thi đua văn nghệ giữa các cấp học.

Các em học sinh cấp I là cấp nhỏ nhất trong nhà Lưu Trú sắc tộc, nhưng có nhiều em lớn tuổi hơn các em học sinh cấp II học hệ Phổ thông. Vì vậy các em học sinh cấp I cũng tham gia bốc tham nấu món. Em Y Thương đại diện cấp I lên bốc thăm đúng món chè sakê.

Trái sakê có thể chiên, nấu súp, nếu ương chín có thể dùng để nấu chè, cả ba món nếu biết cách nấu đều rất ngon.

Mình hỏi:

– “Các em cấp I muốn nấu sakê với nếp hay chỉ nấu một mình trái sakê?”

Và cũng cho các em biết nếu nấu với nếp phải khuấy đều, cho lửa nhỏ nếu không nó sẽ khê.

Sau một lúc suy tính, cân nhắc, bàn định kỹ, cuối cùng cấp I đã chọn nấu sakê với nếp vì có nếp, chè sakê sẽ đặc, ngon hơn!

Sau khi lấy vật liệu, chia bếp, chỉ xoong nồi cho các cấp, cũng như chỉ cách nấu, mình báo hôm nay nghỉ lễ, cả nhà sẽ dùng cơm mười một giờ, các cấp căn giờ làm cho kịp giờ cơm của cả nhà.

Trước giờ cơm, các cấp đứng đợi sẵn trong phòng ăn cùng với món ăn của cấp phụ trách để đợi chấm điểm. Sau khi chấm điểm thi đua, lúc đó các cấp mới chia đặt món ăn lên các bàn. Cấp I nhỏ nhất nên mình ưu tiên chấm điểm trước. Vừa đến trước nồi chè sakê, định mở nắp nồi chè ra, em Y Thương vội nói:

– “Mình xin lỗi Yăh và các anh chị! Cấp I của mình nấu không tốt, làm món chè sakê đãi ngày lễ Quốc Khánh đã có mùi quen.”

Em Y Thương nói xong, em Đao trưởng cấp I mở nắp xoong nồi chè sakê. Cả phòng ăn nồng nặc mùi khê nấu cám ở gia đình 🙂

Matta Xuân Lành