Chào các bạn,

Làm thế nào để chúng ta có thể phát triển tầm nhìn xa? “Tầm nhìn xa” là cụm từ dùng để chỉ tầm nhìn dài xuyên thời gian – nhìn thấy được 10 năm trước, 20 năm trước, 50 năm trước khi sự việc đến, gần như là tiên tri về vấn đề. Tuy nhiên, tiên tri chỉ là tiên đoán, tầm nhìn còn có thêm ý nghĩa là mình muốn điều mình tiên tri xảy ra bằng cách bỏ công sức của mình vào làm cho nó xảy xa. Nghĩa là tầm nhìn còn có nghĩa mục tiêu dài hạn của mình. Tóm lại, tầm nhìn có thể nói là mục tiêu tương lai của mình và mình tiên đoán nó sẽ thành hiện thực với nỗ lực của mình.

Hãy nói về cuộc đời bạn, làm sao bạn có thể có tầm nhìn về đời bạn 20 năm tới, hoặc 40 năm tới? Nếu bạn đặt một mục tiêu cho riêng bạn – trở thành bác sĩ giải phẫu tim giỏi hàng đầu trong nước – có lẽ chẳng khó để soạn một chương trình hành động cho 20 năm đầu và có thể 20 năm sau nữa, để đạt mục tiêu: học đại học nào, thi vào trường y nào, học hết chương trình y căn bản rồi cố gắng được vào chuyên khoa tim, học thêm bao nhiêu năm, khi nào lấy vợ, khi nào mua nhà, khi nào có thể tìm cơ hội du học ở các nước tiên tiến để tu nghiệp thêm… Cứ như thế mà tính toán, và đi đến đâu thì thực hành kế hoạch đồng thời điều chỉnh kế hoạch tùy theo nhu cầu đến đó, cho tới khi mình thành bác sĩ giải phẫu tim hàng đầu trong nước.

Và bây giờ mình nói đến một tầm nhìn khó hơn – tầm nhìn về đất nước. Trước hết, tại sao ta phải có tầm nhìn về đất nước? Để việc đó cho các lãnh đạo đất nước không được sao?

Đương nhiên là lãnh đạo cần có tầm nhìn cho đất nước, nhưng nếu bạn là người trí thức, bạn nằm trong hàng ngũ lãnh đạo, dù bạn chẳng hề nghĩ là bạn lãnh đạo. Đất nước tìm người ở đâu ra để lãnh đạo? Đất nước lấy người trong hàng ngũ trí thức ra để lãnh đạo. Chẳng có nơi nào khác để chọn lãnh đạo. Hàng ngũ trí thức chính là khối lãnh đạo tiềm năng. Hay nói chính xác hơn, hàng ngũ trí thức chính là chất xám của đất nước. Chất xám đó tốt thì đất nước tiến, chất xám đó tồi thì đất nước lùi. Là người trí thức bạn trực tiếp làm cho đất nước tiến hay lùi tùy theo trình độ cái đầu của bạn thế nào. Hoặc bạn đẩy đất nước đi lên hoặc bạn đè đất nước đi xuống, chẳng có đứng trung tính. Như là bố mẹ, hoặc giúp con tiến hoặc làm con lùi, chẳng có bố mẹ nào có thể nói tôi chẳng liên quan gì đến chuyện trưởng thành và khôn lớn của con tôi.

Trí thức là chất xám của đất nước và trực tiếp ảnh hưởng đến tư duy của đất nước. Cho nên trí thức cần có tầm nhìn cho đất nước.

Bạn muốn có tầm nhìn xa cho đất nước 10 năm nữa, 20 năm nữa, 50 năm nữa, trước hết bạn phải có tầm nhìn rộng. “Tầm nhìn rộng” là nói về không gian, kilômét; tầm nhìn xa là nói về thời gian, năm.

Trước khi bạn muốn thấy xa bạn phải thấy rõ toàn bộ thực trạng hiện tại. Nghĩa là, muốn thấy đất nước 20 năm nữa sẽ thế nào, bạn phải thấy toàn bộ đất nước lúc này thế nào. Tức là bạn không thể chỉ biết có 100m2 của gia đình bạn, mà bạn cần hiểu rõ cả nước với hơn 360 nghìn km2, cộng thêm diện tích biển. Bạn cần hiểu nhiều chuyện về đất nước để biết đất nước đang thế nào. Nghĩa là, bạn cần thường xuyên theo dõi và quan tâm đến các vấn đề thời sự của đất nước về mọi lĩnh vực – chính trị, khoa học, giáo dục, IT, tôn giáo, các chủng tộc, các vấn đề kinh tế, xã hội, biến đổi khí hậu, tội ác, y tế… The dõi tin tức thời sự hằng ngày, từ từ bạn sẽ có bức tranh của đất nước với khá rõ các chi tiết trong đầu.

Và khi bạn đã quan tâm đến đất nước như thế, đặc biệt là bạn thường trao đổi thông tin và quan điểm với bạn bè về những vấn đề của đất nước, đầu bạn sẽ từ từ sáng ra và bạn sẽ từ từ thấy xa hơn – xa một năm, 5 năm, 10 năm, 20 năm, 40 năm, 50 năm. Khi chúng ta thấy rõ ràng đất nước theo diện rộng, tự nhiên ta sẽ từ từ thấy được tương lai xa. Và ta có thể thấy ta có thể làm gì để góp phần vào việc giúp tương lai đó phát triển tốt theo một hướng nào đó. Và đó là tầm nhìn của bạn.

Tầm nhìn không thể nói là đúng hay sai. Nếu bạn phục vụ tầm nhìn để giúp nó thành sự thật, nó có cơ hội thành. Nếu bạn không phục vụ tầm nhìn, nó sẽ có khả năng không bao giờ thành sự thật.

Tuy nhiên, thành hay không là chuyện 50 năm sau. Ngay lúc này không phải là tầm nhìn nào đúng hay sai. Vấn đề lúc này là người trí thức có tầm nhìn không. Trí thức không có tầm nhìn nào thì hỏng. Đó là dân trí rất thấp. Giản dị thế.

Cho nên, nếu bạn muốn đất nước khá, hãy quan tâm đến đất nước để có một tầm nhìn.

Chúc các bạn có tầm nhìn rộng và tầm nhìn xa.

Mến,

Hoành

© copyright 2023
Trần Đình Hoành
Permitted for non-commercial use
www.dotchuoinon.com