Chào các bạn,

Thế giới luôn có nhiều điều mới xuất hiện, đặc biệt là trong lĩnh vực khoa học. Ví dụ: Khoảng 40 năm nay có rất nhiều thứ ra đời – Internet, các mạng xã hội, smart phone, microwave oven, và bây giờ thì các sản phẩm AI cũng bắt đầu được trình làng sử dụng từ từ… Trong tương lai nhiều phát minh nữa sẽ ra đời mà giờ này chưa ai mường tượng được. Bên cạnh khoa học, tư duy con người cũng thay đổi nhiều, từ trang phục đến thái độ sống và hệ thống giá trị của mỗi người – điều gì mỗi người cho là tốt, xấu, thiện, ác, đúng sai, đáng làm, đáng tránh, v.v…

Trong một thế giới như vậy con người thường dễ bị những thứ mới bên ngoài – từ đồ vật cho đến những luồng tư tưởng mới – lôi kéo và, do đó, chạy theo. Hậu quả là nhiều người, đặc biệt là những người trẻ, thường bị lạc hướng, vì không biết điều gì đúng điều gì sai để mà định hướng sống của mình. Ví dụ: Vâng lời bố mẹ hay cãi lời bố mẹ, nên cắm đầu ngồi học hay nên tìm cách kiếm tiền, nên kiếm tiền cách chậm mà chắc hay nên tìm cách làm giàu nhanh như hỏa tiễn, nên đi theo truyền thống hay nên bứt phá, khi yêu ai thì có cần quan tâm đến bố mẹ người đó và bố mẹ mình nghĩ thế nào không, nên hiền hậu với mọi người hay nên làm cho người ta sợ, nên khiêm tốn hay nên hãnh diện về chính mình, có nên tin ai không? có nên phục ai không? có nên nhắm đến những mục tiêu lớn không?…

Nói chung là chúng ta bị đối diện với nhiều câu hỏi về cách sống, về tư duy, và về tác phong của chính mình. Và lựa chọn đường nào thì cũng chẳng dễ, một phần là ý thích của mình, một phần là mình chẳng biết đúng sai tốt xấu để mà chọn lựa.

Khó đấy. Tuy nhiên có một điều này thì mọi người cần nắm vững. Con người đã có mặt từ hàng triệu năm nay trên thế giới. Con người được sinh ra cũng như nhiều loài khác, có một số tư duy và cách sống nền tảng của con người, và những tư duy và cách sống đó rất giống nhau giữa mọi chủng tộc khác nhau của loài người và bất di bất dịch, không thay đổi, qua bao nhiêu niên đại cho đến ngày nay và sẽ tiếp tục đến vô tận. Những tư duy và cách sống nền tảng chung cho loài người đó là những điều định hình loài người là người và khác với những loài vật khác.

– Thành thật: Ai cũng muốn mọi người thành thật với mình, cho nên mình cần thành thật với mọi người.
– Khiêm tốn: Ai cũng muốn mọi người khiêm tốn với mình, cho nên mình cần khiêm tốn với mọi người.
– Yêu người: Ai cũng muốn mọi người yêu mình, cho nên mình cần yêu mọi người.
– Hỗ trợ: Ai cũng muốn được mọi người hỗ trợ, cho nên mình cần hỗ trợ mọi người.
– Nói dối: Mình không muốn ai nói dối với mình, cho nên mình đừng nói dối với ai.
– Lường gạt: Mình không muốn ai lường gạt mình, cho nên mình đừng lường gạt ai.

…

Các bạn, những nét sống chung này của con người đã có tự nhiên từ thuở ban đầu hồng hoang, vẫn đúng ngày nay, và sẽ tiếp tục đúng hàng triệu năm nữa. Đó là lối sống bầy đàn của con người. Dù khoa học có gì mới, các triết lý có gì mới, tác phong ta có gì mới… thì những nét sống chung này vẫn không thay đổi.

Cho nên bạn đừng chạy theo những thứ bên ngoài để xóa bỏ mọi thứ bên trong. Dù ai có làm gì, nói gì, thì những nấc thang giá trị căn bản của con người – thành thật, khiêm tốn, yêu người, hỗ trợ người khác, đừng nói dối với người khác, đừng lường gại người khác – luôn là chuẩn sống của mọi xã hội loài người.

Nếu các bạn hiểu được điều này, thì dù bên ngoài có những gì mới, bên trong bạn vẫn giữ nguyên mọi giá trị con người của bạn – thành thật, khiêm tốn, yêu người, hỗ trợ, không nói dối, không lường gạt – và bạn đang đi đúng đường, sẽ không bị lạc.

Nếu bạn bỏ những nấc thang giá trị này đi, bạn sẽ thấy mất phương hướng và lạc đường. Đó là vấn đề của đa số người trẻ ngày nay – họ đánh mất những nấc thang giá trị của họ và do đó chẳng biết sống cách nào, đi hướng nào.

Các bạn, những nấc thang giá trị nền tảng, bạn cần nắm vững và sống với chúng. Và bạn sẽ vững chắc trên đường đời.

Chúc các bạn luôn vững tâm.

Mến,

Hoành

© copyright 2023
Trần Đình Hoành
Permitted for non-commercial use
www.dotchuoinon.com