Chào các bạn,

Giáo dục ngày nay tập trung vào sự việc – chính trị, kinh tế, kinh doanh, tài chính, IT – và trong những môn học sự việc đó, người ta dạy đủ loại lý thuyết và kỹ năng kỹ thuật, nhưng con người thì hoàn toàn vắng bóng. Ngay cả những môn rất người như quản trị nhân viên cũng chỉ là những công thức làm việc máy móc. Chính vì thế mà ngày nay giới trí thức rất nghèo nàn về trí tuệ dù giàu có về bằng cấp. Dù là học môn gì, các cô các cậu vẫn lớ ngớ ngay cả môn mình đã học và ra trường, vì mọi cô cậu chỉ học được những công thức kỹ thuật máy móc và mọi việc làm của các cô cậu đều có thể được thực hiện tốt hơn bởi một chương trình computer tốt.

Đó là vấn đề của trí tuệ. Chỉ cách nhau chưa tới 50 năm nhưng kiến thức của trí thức ngày nay, thập niên 2020’s, thấy nghèo nàn rõ so với trí thức của thập niên 1970’s. Và đây là hiện tượng giáo dục của cả thế giới.

Các bạn, đây là một chân lý cực kỳ dễ hiểu: Tất cả mọi ngành nghề và công việc đều là công việc làm bởi người, cùng với người, và để phục vụ người. Người đứng ở đầu, ở giữa, và ở cuối của mọi loại công việc. Nhưng khi học thì chẳng học một chút nào về người và chỉ học những thứ kỹ thuật, đương nhiên khi làm việc cũng chẳng có một chút người nào và hoàn toàn kỹ thuật. Cho nên làm việc rất lớ ngớ và làm đâu sai đó. Kiểu như mở nhà hàng mà chẳng biết gì về dân địa phương – họ thích những loại vị và hương như thế nào, họ thích những loại đĩa nào, họ không thích những thứ gì, họ thích loại cung cách ăn uống nào…

Chúng ta có thể thấy điều này rất rõ ràng tại mọi nước khi các chuyên gia của nhà nước vẽ vời những chính sách, từ nông nghiệp đến máy tính, luôn luôn trật đường ray. Chính sách nào cũng ì ạch, tạo rất nhiều sai phạm, lãng phí, bất công, chống đối, biểu tình… Ở mọi nước, hễ nhà nước nhúng tay vào đâu là nhân dân có vấn đề ở đó. Tham nhũng chỉ là một trong những vấn đề. Điểm chính là mọi chính sách đều được vẽ ra bởi một nhóm chuyên gia chẳng hiểu gì về con người và hoàn toàn chẳng quan tâm gì đến con người, chỉ quan tâm đến các thông số kỹ thuật. Các bạn chỉ cần nhìn quanh thế giới, để thấy người dân biểu tình ta thán về những dự án, chương trình và chính sách của nhà nước tràn ngập thế giới, thì hiểu ngay vấn đề về trí tuệ của những nhà làm chính sách và dự án.

Các bạn, mọi công việc ở đời là do người làm, cùng với người, để phục vụ người. Con người là trọng tâm của mọi dự án, luật lệ và chính sách. Muốn mọi công việc và chính sách đều tốt, chúng ta phải hiểu rất nhiều về con người – con người tổng quát và con người cụ thể ở mỗi địa phương liên quan đến những dự án và chính sách ở địa phương – và phải quan tâm đến con người, đặt con người vào trung tâm của mỗi dự án.

Học về con người chính là học về chính con người của ta và mọi người khác. Đó là học về trái tim con người, những ước muốn, lo âu, khó khăn, ý chí, kinh nghiệm, và trí tuệ của mọi người. Thiên hạ thường vẽ vời dự án mà người dân ở đó không được hỏi ý kiến, không được đóng góp một tiếng nói nào. Vẽ xong dự án thì đơn giản là bắt mọi người dân phải làm theo. Những dự án như thế không stupid sao được? Vì chúng hoàn toàn loại bỏ con người ra khỏi dự án, những con người sẽ bị/được ảnh hưởng trực tiếp bởi dự án. Những kiểu lập dự án và chính sách của học trò cấp ba như thế đang xảy ra tràn ngập địa cầu, chỉ vì nền giáo dục thiếu tính nhân văn đang thống trị thế giới.

Các bạn, muốn cho chính mình thông thái và đất nước thông thái, hãy dành nhiều thời gian học về trái tim con người.

Chúc các bạn luôn thông thái.

Mến,

Hoành

© copyright 2022
Trần Đình Hoành
Permitted for non-commercial use
www.dotchuoinon.com