Chào các bạn,

Các em học sinh Lưu trú của mình những năm học sau này ngày càng tiến bộ trong việc hội nhập với môi trường học đường, thể hiện qua sự năng nổ nhiệt tình hưởng ứng các phong trào thi đua của trường lớp, cũng như thao thức sau mỗi năm học mỗi lên lớp có được điều kiện học tập tốt hơn.Nhất là những em trong năm học mới chuẩn bị vào lớp Mười hai, muốn có điều kiện học thêm các môn học yếu kém với các thầy cô giáo của bộ môn như một số bạn người Kinh có điều kiện, để hy vọng sau mười hai năm học có được kết quả tốt trong kỳ thi tốt nghiệp THPT. Chính vì vậy những mùa nghỉ hè sau này mình thường có điện thoại của các em học sinh lớp Mười một, gọi xin phép nghỉ trực mùa hè vì các em đi làm thuê hai tháng hè ở Tp. HCM.

Nhà Lưu trú không ở trong Buôn Làng, bởi vậy mỗi dịp trường cho nghỉ lễ nghỉ tết hoặc nghỉ hè, các em đều được mình phân chia theo tổ để trực nhà Lưu trú. Riêng mùa hè mỗi tổ trực ba tuần và tổ nào có em vắng không trực nhà mà không có phép, đương nhiên năm học mới em đó sẽ không ở nhà Lưu trú nữa, bởi vậy muốn nghỉ đi làm các em phải xin mình nghỉ trực. Và tối Chúa nhật mẹ Bum, mẹ của em Tơrixenly đến nhà trong Buôn Làng gặp mình:

– “Mình đến xin Yăh cho em Tơrixenly được nghỉ không trực nhà Lưu trú mùa hè, vì em Tơrixenly đã đi làm xa.”

Vào năm học mới Nk 2016 – 2017 em Tơrixenly lên học lớp Mười hai. Những em học sinh khác xin nghỉ trực đi làm mình không ngạc nhiên, nhưng với em Tơrixenly mình rất ngạc nhiên bởi gia đình em Tơrixenly có rãy cà-phê đã thu hoạch nhiều năm, bố Bum mới đi với ông bà chưa được ba năm, em Tơrixenly là chị lớn nhất trong gia đình đi học ở nhà Lưu trú, lao động chính trong nhà hiện tại do người em trai mười bốn tuổi học hết lớp Bảy đã nghỉ học. Vì vậy những ngày cuối tuần ở nhà Lưu trú về, ít khi em Tơrixenly ở nhà, nhưng đi rãy phụ giúp người em trai chăm lo rãy cà-phê cũng như ruộng rãy. Nhìn chung việc nương rãy của gia đình em Tơrixenly làm không hết sao lại còn đi làm thuê ở Tp. HCM? Mình hỏi:

– ‘Em Tơrixenly đi làm ở Tp. HCM với ai? Trong gia đình mẹ Bum có rãy cà-phê đang không có người làm, sao nghỉ hè em Tơrixenly không ở nhà phụ làm lại bỏ đi làm ở Tp. HCM?”

– “Em Tơrixenly đi với bạn Phương. Mình không muốn em Tơrixenly đi làm xa ở Tp. HCM vì nơi đó em Tơrixenly chưa khi nào đến, cũng như không quen với công việc, ở nhà cùng với em trai đi làm nương rãy mình yên tâm hơn nhưng em Tơrixenly nói:

– ‘Mình muốn đi làm để giúp mẹ Bum đầu năm học có tiền đóng tiền trường cho các em, và trong năm học lớp Mười hai trong thời gian nghỉ hè ôn thi, với số tiền làm thuê mình có thể đi học thêm ba môn ở nhà các thầy cô giáo. Bây giờ mình đã lớn không như khi mới vào cấp III, nếu không biết nghĩ thì trong ba năm học mình chưa lớn được chút nào!’”

Matta Xuân Lành