Chào các bạn,

Đời là một cuộc hành trình, điều này thì chúng ta đều biết rồi. Và mọi cuộc hành trình đều có những điều bất ngờ, ngoài dự kiến, không chờ đợi. Điều này thì chúng ta cũng đều biết.

Hoàng tử giết chết quái vật, lấy công chúa, sau đó lên ngôi vua, và cả hai sống hạnh phúc đến cuối đời, chỉ có trong truyện cổ tích. Dù có sống với nhau đến cuối đời, thì khúc giữa cuộc hành trình vẫn có nhiều nhức nhối – công chúa bị ung thư suýt chết, gian thần hãm hại hoàng tử suýt toi mạng, một công nương mồi chài hoàng tử gây sóng gió trong hoàng cung, quân giặc tấn công biên thùy làm hoàng tộc phải bỏ hoàng cung chạy và kháng chiến nhiều năm…

Những chuyện như thế, nhà Phật gọi là vô thường. “Thường” hay “thường hằng” là cứ như thế, không thay đổi, như là bình thường, thường ngày, một ngày như mọi ngày. “Vô thường” là thay đổi.

Nhiều người hiểu lầm rằng vô thường là khổ. Không phải vậy, khi chúng ta đòi “không thay đổi” trong cuộc đời “vô thường” thì ta mới khổ, vì đòi điều không thể có.

Nếu đời vô thường, thì ta sống theo đời vô thường, nhà Phật gọi là tùy duyên, duyên đưa đến điều gì thì ta sống theo điều đó, đói thì ăn mệt thì ngủ, mắc gì mà khổ?

Nhưng còn hơn là chỉ sống tùy duyên, chúng ta còn có thể tích cực hơn để thưởng thức những thay đổi trong đời như là một cơ hội để thưởng thức điều mới lạ, hay để thử sức mình, hay để học thêm điều mới. Nghĩa là những vô thường của cuộc đời không chỉ là điều đến và ta thụ động sống theo, mà ta còn có thể dùng những vô thường, những thay đổi đó, để thưởng thức hay chiến đấu hay học hỏi. Như đi thuyền trên dòng sông và thưởng thức những cảnh quan mới, một khúc quanh nước chảy xiết, một đoạn gềnh thác, một đoạn nhiều trốt xoáy.

Các bạn, trên thuyền của các bạn, nếu bạn bắt đầu đi ngang một cánh đồng xanh bát ngát, sóng lúa chập chùng, xa xa những hàng cau cao vút và những mái nhà ngói đỏ dễ thương, trời trong xanh với vài cụm mấy trắng trôi lặng lẽ, các bạn sẽ rất thích khung cảnh đẹp đẽ an bình này, chừng vài mươi phút. Nhưng nếu bạn phải nhìn cánh đồng này 1 ngàn km trong vòng một tháng liền, thì chắc là bạn sẽ chán đến tận cổ. Hành trình chỉ đẹp khi có nhiều thay đổi trên đường đi.

Nhận xét này về cuộc đời vô thường rất quan trọng cho tâm thức tích cực của chúng ta về vô thường. Các bạn, hãy dẹp bỏ ngoài tai các rên rỉ than van rằng vì đời vô thường nên mất mát và đau khổ. Đời có nắng mưa, sáng tối, xuân hạ thu đông, sinh lão bệnh tử. Đời tự nhiên là vậy đó, như một dòng sông. Chúng ta lái thuyền trên dòng sông đó, vậy hãy thưởng thức cảnh đẹp trên sông, thưởng thức chiến đấu với gềnh thác và nước xoáy, thưởng thức gió nước hữu tình…

Dĩ nhiên lúc ta đang chiến đấu rất mệt và nhiều khi cảm thấy mình không còn đủ sức chiến đấu, mình chẳng thưởng thức đời một chút nào và cảm thấy rất đau khổ. Kể cả võ sĩ chuyên nghiệp, chẳng ai trên đời thưởng thức bị đấm vào mặt. Bị đấm là chuyện không muốn, nhưng chiến đấu để chiến thắng là điều ta muốn, và thưởng thức là thưởng thức chiến đấu và chiến thắng.

Sống là tranh đấu. Ta không cần tranh đấu để tranh giành gì với ai, nhưng ta vẫn tranh đấu thường xuyên để chiến thắng chính mình – để mình hoàn thiện hơn, mạnh mẽ hơn, có thể lãnh đạo, nuôi dưỡng và nâng đỡ nhiều người hơn, có thể đóng góp cho đời nhiều hơn.

Tranh đấu và chiến thắng là bản chất của cuộc sống trong đời vô thường. Vậy thì hãy tận hưởng cuộc sống đó, kể cả khi bạn đang bị đời đá cho bất tỉnh. Và bạn sẽ thấy cuộc đời vô thường không chỉ là thú vị mà còn là huyền diệu.

Huyền diệu vì bạn sẽ đến nơi bạn không nghĩ là bạn sẽ đến, thậm chí bạn không biết là nơi đó hiện hữu.

Chúc các bạn luôn thưởng thức cuộc đời huyền diệu.

Mến,

Hoành

© copyright 2016
Trần Đình Hoành
Permitted for non-commercial use
www.dotchuoinon.com