Chào các bạn,
Mùa xuân đến cũng là mùa cây cỏ bắt đầu đâm chồi nảy lộc. Nắng ấm cũng nhiều hơn và ngày dài hơn.
Bắt đầu từ tháng 3 ở những vùng lạnh trên nước Mỹ, các hội chợ nông dân (Farmer’s Market) bắt đầu rục rịch và kéo dài suốt từ đầu mùa xuân, mạnh nhất là mùa hè, và kết thúc vào mùa thu.
Hội chợ nông dân được tổ chức thường xuyên như vậy khoảng 2 tuần đến 1 tháng một lần. Mình tạm dịch là hội chợ, nhưng thực ra quy mô của chúng cũng không nhất thiết phải lớn cỡ vài trăm gian hàng. Ví dụ đầu tháng 3 vừa rồi mình có ghé qua một hội chợ nhỏ thì có khoảng 20 gian hàng thôi. Gian thì bán bánh mì, gian thì bán mật ong, gian thì bán rau, gian thì bán trứng gà và các loại bơ, pho-mát vv… Tất cả đều là do nông dân tự trồng hoặc sản xuất được và đem ra vừa bán kiếm lời và giới thiệu về nông trang của mình.
Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ, việc tổ chức các hội chợ như thế này ở các vùng dân cư trên khắp nước Mỹ là nhằm một số mục đích:
– Đáp ứng nhu cầu tiếp cận các thực phẩm sạch, do nông dân tự trồng của người tiêu dùng
– Giúp cho người nông dân có cơ hội tiếp xúc với người tiêu dùng, tạo mối gắn kết giữa người tiêu dùng và việc tiêu thụ các sản phẩm địa phương
– Đưa các sản phẩm nông nghiệp của nông dân trên thị trường nhanh hơn
Hiện nay có khoảng 4,800 hội chợ nông dân hoạt động trên toàn nước Mỹ. Phần lớn các hội chợ này được tổ chức bởi một hiệp hội hay một tổ chức phi lợi nhuận.
Ví dụ Portland Farmers Market là một tổ chức phi lợi nhuận hoạt động tại thành phố Portland, tiểu bang Oregon (tìm hiểu thêm về cách thức hoạt động của các tổ chức phi lợi nhuận ở Mỹ trong bài Hoạt động của các NPOs ở Mỹ). Họ không nhận bất cứ một nguồn tài trợ nào từ chính quyền liên bang, bang, hay thành phố mà tiền hoạt động có được thông qua thu phí những hộ nông dân tham gia hội chợ, qua tài trợ của doanh nghiệp, qua hoạt động gây quỹ, và rất nhiều giờ làm miễn phí của các tình nguyện viên.
Một số chương trình khác đi cùng với các hội chợ do Portland Farmers Market tổ chức:
– Các đầu bếp hàng đầu được mời đến để giới thiệu về cách thức nấu ăn ngon từ các thực phẩm được trồng theo mùa
– Tổ chức lớp nấu ăn cho trẻ em. Trẻ em từ 7 đến 15 tuổi được tham gia các lớp dạy kĩ năng nấu ăn vào thứ 7 hàng tuần. Các lớp này do các đầu bếp chuyên nghiệp đảm nhiệm.
– Chương trình Hộp đựng thức ăn trưa địa phương: chương trình mời các gia đình đến thưởng thức các thực phẩm và tham gia các hoạt động khác nhau ở hội chợ ví dụ như nấu các món ăn cho trẻ em, làm thơ về rau củ quả, làm một hộp đồ ăn trưa bằng thực phẩm theo mùa của địa phương.
– Hướng dẫn người đi chợ cách thức bảo quản thực phẩm để giữa được chất dinh dưỡng và tốt cho sức khỏe.
– Âm nhạc và giải trí, do nông dân tự tham gia biểu diễn.
– Vận động vì môi trường xanh: tăng cường ý thức của mọi người về việc giảm sử dụng túi nilon, tăng cường tái sử dụng vật liệu và giảm thiểu rác thải tại các hội chợ, xúc đẩy một lối sống yêu môi trường trong vùng.
Các hội chợ như thế này đã trở thành một phần không thể thiếu trong quá trình thúc đẩy nền sản xuất nông nghiệp và giúp cho người nông dân Mỹ tìm kiếm đầu ra cho sản phẩm của mình nhanh hơn.
Mặc dù nông nghiệp Việt Nam chúng ta chủ yếu là trồng lúa gạo và sản xuất quy mô nhỏ, nhưng ngày cũng càng có nhiều các nông trại trồng cây ăn trái, nuôi gia súc lấy thịt, trồng cây công nghiệp như chè, cafe vv…ở khắp mọi miền. Nếu có những hội chợ thường xuyên như vậy, chắc chắn là người tiêu dùng cũng có dịp được biết đến các sản phẩm này nhiều hơn, người nông dân thì quảng bá được sản phẩm của trang trại đến thị trường nhanh hơn và vì thế càng có động lực để nâng cao chất lượng sản phẩm nông nghiệp của mình.
Chúc các bạn một cuối tuần vui vẻ 🙂
Hoàng Khánh Hòa
Đọt Chuối Non 
Hi Quỳnh Linh, Khánh Hòa và cả nhà,
Mình có hỏi thăm các farmers lúc vào chơi farmer markets, thì có đủ loại người trong đó. Có khi là các trang trại lớn, nhưng sản phẩm nhiều hơn là siêu thị cần, thì mang ra farmer market (Nhưng dĩ nhiên sản phẩm của họ trong siêu thị thì có nhãn siêu thị, ở farmer market thí chỉ giống bao sản phẩm khác). Thường là các nông trại nhỏ chính là cho gia đình tiêu thụ, nhưng dĩ nhiên là mùa hè thì không tiêu thụ hết được, phải mang bán.
Thông thường thì farmer ở các nơi thường tự động tìm một chỗ cuối tuần, thường nhất là sân nhà thờ của họ, hoặc sân trường học (dĩ nhiên là phải được sự đồng ý của nhà thờ, hay trường học). Rôi cuối tuần tự động mang xe chở ra, bày ghế bàn ra ngồi bán. Đôi khi họ phải trả một tí tiền chỗ ngồi cho nhà thờ, nhà trường…
Portland Farmer Market mà Khánh Hòa nói đến trong bài, có vẻ như là một tổ chức NGO lo các việc này.
Các “chợ chồm hổm” của Việt Nam thì hay hình thành kiểu ấy.
Dù sao đi nữa thì ta cũng nên nghĩ xem loại mô hình này có thể sử dụng ở Vietnam được không. Điều quan trọng là nó sử dụng phương tiện bỏ trống (sân trường, sân nhà thờ) lúc bị bỏ trống, để tạo ra một hoạt động khác, vừa giúp một số người, vùa tạo ra một hình thức sinh hoạt văn hóa cho dân địa phương cũng như du khách.
Một điều hay nữa là khi có các khu chợ tập trung như vậy, những người có thẩm quyền (nhà trường, nhà thờ, ban đại diện chợ v.v…) sẽ có thể có một tí kỹ luật trên người bán, ví dụ: bán hoa quả bằng cách nhuộm màu, gian lận thế thì có thể bị loại ra… Như vậy cũng có tí kỹ luật, còn hơn là các bà bán hàng rong thì chẳng ai có kỹ luật được.
Đây cũng là một hình thức sinh hoạt xã hội đáng nghiên cứu, hoặc cho nông phẩm hoặc cho các sản phẩm khác, kể cả các sản phẩm văn hóa nghệ thuật, hàng tuần.
Good posting, Khánh Hòa.
LikeLike
@Long: Có vẻ Long hơi vội vàng nhỉ! 😉 Mình nghĩ là Long chỉ nên ước sang Mỹ thôi, rồi sau đó hãy quyết định là có ước ở lại Mỹ sống hay không. Mọi nơi đều có cái hay và dở của nó. Mình thấy người Việt Nam dù có đi đâu thì phần nhiều đều mong “về nhà”. Mà dù có về hay không còn tùy hoàn cảnh từng người, nhưng điều đặc biệt là khi ra nước ngoài tinh thần yêu nước sẽ được phát triển và củng cố rõ rệt (thậm trí trước cả khi củng cố kiến thức luôn đấy). 😀 Chúc Long luôn yêu đời và yêu âm nhạc nhé!
LikeLike
Hồi mình ở UK thỉnh thoảng trong trường cũng hay tổ chức mấy cái “farmer market” như thế. Ban đầu mình cũng hí hửng lắm, với tinh thần ngon bổ rẻ như trong bài viết của Khánh Hòa, nhưng sau đó thì phát hiện ra thực tế như comment của anh Hoành, thật ra thì phải nói là đắt hơn, dở hơn và ít đa dạng sản phẩm hơn (nên dù tổ chức ngay trong sân trường nhưng vẫn rất ít sinh viên mua).
Rồi mình thắc mắc vậy farmers không phải là người cung cấp sản phẩm cho các siêu thị sao? nếu cũng là họ tại sao sản phẩm trực tiếp từ họ lại dở hơn và đắt hơn?
Rồi mình đoán là có lẽ vì sản xuất nông nghiệp của người ta không phải như sản xuất nông nghiệp ở nhà mình. Ở mình nguồn sản phẩm phần lớn vẫn từ các hộ nông dân lẻ, có thể nhỏ hoặc to tùy từng nhà. Nên ở mình thỉnh thoảng bạn vẫn gặp những người nông dân đi bán dạo (hoặc là bán dạo sản phẩm lấy trực tiếp từ các nông dân), sản phẩm của họ thường thật sự rẻ và ngon. Còn các nước phát triển quy mô sản xuất nông nghiệp là các nông trại lớn. Thế nên mấy cái “farmer market” như vậy là market của các bác nông dân nhỏ lẻ giống như Việt Nam mình? Mà sản phẩm của sản xuất nhỏ thì khó cạnh tranh về giá cả và chất lượng với sản xuất quy mô lớn? Tuy nhiên những điều này đến giờ vẫn là suy nghĩ và phỏng đoán của mình thôi. Ai biết về vấn đề này kỹ hơn thì giảng giải hộ mình nhé.
LikeLike
Hi! em Long
Câu ước của em nghe hay nha. !
Mình sống ở Mỹ hơn 35 năm .(Phải chi mình được về Việt Nam sống nhỉ .Ước thế mà được đâu ? )
Sống mà không có tí nào ước mơ thì không vui. ! Em du lịch đi nhé. Mến
LikeLike
Ước gì mình cũng được sang Mỹ sống nhỉ ! ^.^
LikeLike
Hi Khánh Hòa,
Mùa hè thỉnh thoảng anh cũng thích đi các chợ nông dân này, vừa vui vừa rẻ.
Thực ra thì vui hơn là rẻ, vì giá thì rẻ thật so với các siêu thị, nhưng phẩm chất thì không bảo đảm. Hàng siêu thị thì phẩm chất phải đến mức nào đó, hàng nông dân thì tạp nhạp, một giỏ táo chẳng hạn, có trái ngon trái hư…
Điều nữa là mình chỉ có cách là phải tin các nông dân bán hàng về phẩm chất của sản phẩm của họ thôi… ví dụ họ có dùng phân hoá học không, có xịt thuốc trừ sâu không, v.v… vì chẳng có nguồn thông tin nào khác. Siêu thì thì có uy tín của siêu thị, cho nên lời nói siêu thị thường là tin được. Hơn nữa chính phủ thường dán mắt vào siêu thị, nói dối là có thể bị ăn đòn ngay.
Nông dân thì, kinh nghiệm của anh và chị Phượng là, tùy người. Có nông dân cũng xạo tầy trời luôn!
Caveat emptor!
Oh, điều nữa là các farmer market này có lẽ gọi là “chợ nông dân” hay “chợ trời nông dân” thì ít bị hiểu lầm hơn là “hội chợ nông dân.” Vì ở các vùng thường có các “farmers’ festival”, mỗi năm chỉ một lần, từ vài ba ngày đến khoảng 2 tuần. Rất lớn, không nhỏ như farmers’ market. Đây mới là “Hội chợ nông dân.”
Hình thức farmer market này là hình thức chợ trời, flea market, chỉ khác với các chợ trời khác là chỉ có nông phẩm. Nên gọi là chợ trời nông dân là chính xác nhất và diễn tả đúng nhất.
LikeLike