Chào các bạn,

Hôm nay chúng ta tiếp tục nói đến việc xây dựng vòng ảnh hưởng của ta, bằng cách nói đến cách “nói chuyện” của ta trên Internet.

Hãy tưởng tượng đến một căn phòng rộng trong một building. Trong đó có một nhóm bạn bè đang nói chuyện ồn ào trong một căn phòng. Xuân đi ngang, thấy trong đó nói chuyện vui vẻ, cũng muốn vào cho vui. Cửa phòng có tấm bảng: “Bạn cứ tự nhiên vào cho vui. Mở cửa cho mọi người.”

Xuân vào, kéo ghế ngồi nghe. Mọi người đang bàn cãi hăng say về một vấn đề triết l‎y’, chẳng ai để ‎y’ đến Xuân. Được vài phút Xuân la lớn, “Các bác nói chuyện dốt vậy mà cũng nói. Sao không về học thêm tí nữa. Không biết gì mà cũng lớn lối.”

Bạn nghĩ thế nào về Xuân? Xuân là người thế nào?

Nhưng đây là tư cách của rất nhiều bạn trên Internet. Họ cứ nghĩ rằng Internet là nơi mà họ có thể có tác phong thiếu lễ độ, thiếu tế nhị.

Đó là một thái độ rất sai lầm . Internet đã trở thành không gian sống thực cho cả thế giới. Người ta trò chuyện, bàn luận, và làm thương mãi trên Internet. Giấy tờ giao dịch bằng điện tử qua Internet ngày nay có giá trị pháp ly’ như các chứng từ bằng giấy. Không có l‎‎y’ do gì mà chúng ta nghĩ rằng chúng ta có quyền vô lễ và bất lịch sự chỉ vì đây là Internet. Quan trọng nhất là, Internet có thể làm bằng chứng về tư cách của bạn 10 năm sau nữa—chỉ cần vào archives các diễn đàn là thấy được tác phong của ta đã thế nào 10 năm trước.

Người hiểu biết sống trên Internet giống như sống trong văn phòng có đầy đủ bàn ghế của mình. Nghĩa là:

1. Ấn tượng đầu tiên. Lúc mới nói lần đầu, luôn luôn lễ độ, nhã nhặn, tự giới thiệu. Và bàn thảo lễ độ bằng cách cám ơn, đồng ‎ý, rồi sau đó mới hỏi rất nhẹ và rất lễ độ đến các vấn đề mình thắc mắc. Ví dụ:

“Chào các cô chú và anh chị em,

Cháu (mình) tên là Quân, đang học ở bách khoa. Mới vào đây mấy hôm. Thấy mọi người tranh luận hay quá. Quân học hỏi được rất nhiều. Cám ơn tất cả các cô chú anh chị em đã cho Quân được thêm nhiều kiến thức. Quân chỉ có một thắc mắc nhỏ, mong mọi người giúp Quân. Trong đề mục này đang thảo luận, Quân nghe thấy chị Hà nói….. và anh Tuyến nói… Quân không hiểu rõ các điều này có nghĩa là gì, mong các anh chị giải thích hộ. Cám ơn rất nhiều. Quân.”

First impression (ấn tượng đầu tiên) luôn luôn quan trọng, cho nên lần đầu tiên mình nói trong một diễn đàn, hãy làm cho mọi người có ấn tượng tốt về mình.

2. Nói chuyện phải luôn luôn chú trọng việc xưng hô.

• Nói với ai (cô chú anh chị v.v..). Đừng nói trống không trước một nhóm người. Đó là bất lịch sự. Thông thường thì nó thành vô lễ.

• Luôn luôn phải xưng hô lễ độ. Người Việt có cách lễ độ của người Việt. Phức tạp hơn người Âu Mỹ‎. Lựa lời mà nói.

• Nếu không biết chắc là người đó nhỏ hay lớn hơn mình, xưng hô như là người lớn hơn mình cho chắc ăn. Chẳng thiệt hại gì, mà còn nhấn mạnh tính khiêm tốn của mình.

3. Đừng nói chuyện trước mặt một người mà dùng she, he, chị ấy, ông ấy… như là người ấy không có mặt ở đó. Nếu Hoa có mặt ở đó thì nói, “Ngày mai em sẽ nói nhờ chị Hoa đi mua…” hay “I will ask chị Hoa go tomorrow.”

Dùng she, he, him, her… như người ấy không có mặt, rất là vô lễ và bất lịch sự. Dùng tên của người ấy: “Tom, I will drive Jim to work tomorrow. You will be ready to be picked up at 7:30, right, Jim?”

4. Đừng tìm cách tranh luận khi không cần tranh luận.

• Tìm điểm đồng y’ ‎ trước.

• Chỉ nêu điểm bất đồng khi điểm đó quan trọng. Nếu ta đang bàn đến quả núi, thì chuyện con kiến màu đen hay màu vàng không cần phải nhắc đến. Rất nhiều khi, người bất đồng rất lớ ngớ, chỉ nêu bất đồng để tỏ vẻ thông minh, chứ không biết điểm đó có đáng để ai tốn thời giờ không.

Nêu lên các điểm bất đồng không cần thiết, thường làm cho các tranh luận bị đi lạc đường rất dễ.

5. Viết rõ ràng dễ hiểu. Câu ngắn gọn. Dùng từ giản dị. Phân đoạn rõ ràng cho dễ đọc.

6. Ngồi quanh một bàn tròn thì “lắng nghe” trước khi nói. Trên Internet thì “đọc kỹ” trước khi viết.

7. Dùng tên thật là tốt nhất. Nhiều người dùng nicks. Nhưng trong đa số các trường hợp đứng đắn không ai dùng nick. Nếu cần dùng nick vì mình chưa quen Internet, chỉ một lúc thì không sao. Nhưng, tốt nhất là không nên dùng nick bao giờ, vì nếu mình cứ núp bóng đằng sau các nick, mình sẽ không bao giờ mạnh mẽ và tự tin thật sự. Hãy sống thật như là chính mình bất kỳ nơi đâu.

Hầu như 100% các tội phạm trên Internet đều đứng sau các nick, chứ không phải tên thật. Tại sao?

8. Càng mở rộng lòng mình, mình càng được nhiều người hiểu và yêu mến. Người không bao giờ nói một tí gì về mình, lại còn đứng sau các nick, thì rất khó mà có bạn thâm tình.

9. Hậu quả cuối cùng của nói chuyện, nhất là nói chuyện trên Internet, là tạo ra một danh tiếng cho bạn—tốt hoặc xấu. Cho nên đừng nói, “Tôi cóc cần. Internet mà. Nói sao cũng được. Hơn nữa tôi chỉ dùng nick.”

Sống kiểu đó cũng được, nhưng mình sẽ cứ trẻ con cả đời. Nếu 10 năm sau, mình lại phải chạy lon ton cho anh bạn cùng lớp, lúc này đã là giám đốc công ty, thì đừng hỏi “Sao tên này hồi nhỏ nó còn ngu hơn mình, mà bây giờ nó làm lớn vậy ta. Hay là nó con ông cháu cha?”

Internet có công hiệu mang tiếng nói của ta đến cả hàng trăm hàng nghìn người. Tiếng nói tốt, lẫn tiếng nói xấu. Vậy thì bạn muốn nhân cái tốt của bạn lên nghìn lần, hay nhân cái tồi lên nghìn lần? Cứ tự do lựa chọn.

Chúc các bạn một ngày vui.

Mến,

Hoành

© copyright TDH, 2009
www.dotchuoinnon.com
Permission for non-commercial use