NCLS – Tháng Tư 19, 2023

Thủ tướng Hun Sen, kỹ năng chính trị và kiến thức của ông là vô song. CPP

Kavi Chongkittavorn

19 Tháng Tư, 2023

Biên dịch: GaD

Đối với Samdech Akka Moha Sena Padei Techo Hun Sen [Lãnh chúa chỉ huy quân sự tối cao Hun Sen], Thủ tướng Campuchia, thời gian là tất cả. Do đó, không có gì ngạc nhiên khi nhà lãnh đạo tại vị lâu nhất thế giới gần đây đã phát tín hiệu rằng ông sẽ từ chức chính trường. Không thể tin được, phải không? Ông từng nói rằng ông sẽ nắm quyền cho đến năm 90 tuổi. Nếu ông ta không nói trực tiếp điều đó, sẽ không ai tin. Quyết định được cân nhắc cẩn thận của ông được đưa ra vào thời điểm quan trọng nhất do các điều kiện bên trong và bên ngoài hiện tại và những hậu quả lâu dài có thể xảy ra.

Quan trọng hơn, nó cũng chứng tỏ khả năng của Hun Sen vượt qua mọi cơn gió chính trị đang ập đến mình. Sức mạnh bền bỉ ấy là đặc biệt nhờ bản năng chính trị của ông – điều mà người Campuchia sẽ mô tả là “Noyubuy..Ascha Nas!” Và, nó đang lan rộng ra bên ngoài đất nước.

Khi ở Pursat vào tháng trước, ông không tỏ ra rụt rè mà ám chỉ mạnh mẽ rằng ông sẽ từ bỏ chức vụ thủ tướng khi tuyên bố rằng Đảng Nhân dân Campuchia (CPP) hiện đã chuẩn bị tốt cho một ban lãnh đạo mới. Điều đó cũng cho thấy Hun Sen biết chính xác những gì đất nước ông cần bây giờ, một thế hệ lãnh đạo trẻ hơn, những người sẽ gánh vác và đưa đất nước tiến lên để cạnh tranh với các thành viên ASEAN khác. “Tốt hơn hết là chúng ta nên chuyển giao cho họ và chỉ đứng sau lưng.”

Trong nhiều năm, ông đã làm việc với các cấp lãnh đạo cao nhất của đảng để thuyết phục họ đưa thế hệ lãnh đạo trẻ vào. Rõ ràng, đó không phải là một nhiệm vụ dễ dàng vì có rất ít nhà lãnh đạo trẻ có năng lực trong hàng ngũ của đảng có thể bước vào khi ông ta bước ra. Sau những thử thách và sai lầm cả trong giới gia đình và đảng CPP, cuối cùng ông đã chọn một trong bốn người con trai của mình (một người đã qua đời), hiện là con cả Hun Manet, làm người cầm đuốc cho ông. Ông hiện là Phó Tổng Tư lệnh Lực lượng Vũ trang Hoàng gia Campuchia. Với sự ủng hộ của cả cha mình và CPP, ông ấy sẽ tham gia cuộc bầu cử sắp tới để mở đường cho việc được bổ nhiệm làm thủ tướng tiếp theo vào thời điểm thuận lợi nhất, có thể là vào đầu năm tới.

Thích hay ghét ông ta, Samdech Hun Sen xứng đáng nhận được nhiều công lao vì đã xây dựng sự ổn định, thịnh vượng và nâng cao vị thế của Campuchia như ngày nay. Chúng ta đừng quên rằng quốc gia nhỏ bé này đã từng là một quốc gia bị chiến tranh tàn phá sau nhiều thập kỷ nội chiến. Hun Sen đã biến quốc gia có vị trí chiến lược này thành một cường quốc nhỏ vừa phải với tiếng nói đặc biệt trong các vấn đề khu vực và toàn cầu.

Phnom Penh đã ủng hộ chủ nghĩa đa phương trong mọi lĩnh vực. Trong một số trường hợp, Campuchia cũng đóng vai trò là người xây dựng lòng tin và kiến ​​tạo hòa bình giữa các cường quốc như trong trường hợp quan hệ Nga-Ukraina và EU-Trung Quốc. Trong cộng đồng quốc tế, mô hình chính trị và phát triển của Campuchia không thể được nhân rộng.

Trong số ước tính khoảng 10 triệu cử tri trong cuộc bầu cử sắp tới, dự kiến ​​vào ngày 23 tháng Bảy, cử tri dưới 56 tuổi và những người sống ở các thành phố và khu vực ven biển là cơ sở hỗ trợ cho các đảng đối lập. Vì vậy, CPP cần tập trung vào các cử tri trẻ tuổi, đảm bảo sự ủng hộ của họ. Hầu hết giới cầm quyền hiện nay đều đã ngoài bảy mươi. Không ai trong số họ muốn nghỉ hưu, ngoại trừ Say Chumm, 78 tuổi, Thượng nghị sĩ.

Trong những năm qua, chính phủ Campuchia đã giải quyết bốn vấn đề chính liên quan đến việc làm, tiền lương, tham nhũng và ma túy. Trong thời kỳ đại dịch, tình thế tiến thoái lưỡng nan mà người Campuchia phải đối mặt là giá lương thực và việc làm tăng cao. Bằng cách nào đó, việc làm là vấn đề chính, đặc biệt là trong giới trẻ. Dân số gần 16 triệu người của Campuchia bao gồm 65,3% thanh niên dưới 30 tuổi. Không quá lời khi nói rằng giới trẻ Campuchia ngày nay rất tinh tế và toàn diện. Họ sẽ quyết định quỹ đạo tương lai của đất nước.

Theo một cuộc khảo sát hồi tháng Hai, cử tri Campuchia có niềm tin vào sự lãnh đạo của Hun Sen. Thật vậy, sẽ khó cho bất cứ ai, kể cả con trai ông, bước vào vị trí của Hun Sen ngay lập tức. Sẽ có một khoảng thời gian gia hạn quá trình chuyển giao quyền lực sau các cuộc thăm dò tháng Bảy. Tay súng hàng đầu trong tương lai, Hun Manet, có loại đạn phù hợp để lãnh đạo Campuchia. Với nền giáo dục phương Tây về khoa học quân sự và kinh tế cùng với cách nhìn trẻ trung, Hun Sen hy vọng con trai mình có thể kết nối với thế hệ trẻ và cộng đồng toàn cầu. Hun Manet đã đi nhiều nơi và gặp gỡ nhiều nhà lãnh đạo từ ASEAN và các đối tác đối thoại. Cha ông thường đưa ông đi thăm viếng nước ngoài.

Trên bình diện quốc tế, năm ngoái là một năm bản lề đối với Hun Sen, trong đó ông có thể thể hiện tài ngoại giao khéo léo và quan trọng nhất là tính thực dụng của mình. Trong thời gian làm chủ tịch ASEAN, ông thành công với các vấn đề toàn cầu hơn là khu vực. Những nỗ lực đầy tham vọng của ông nhằm đạt được tiến bộ cụ thể trong việc mang lại sự bình thường cho Myanmar dưới sự lãnh đạo của ông đã không mang lại kết quả. Kinh nghiệm ngoại giao và những đề xuất của ông có được từ hàng chục năm gắn bó với cộng đồng quốc tế, đặc biệt là phương Tây và các tổ chức liên quan đến Liên hợp quốc, đã không được chính quyền quân sự ở Naypyidaw để ý.

May thay, Hun Sen đã thành công trong việc vô hiệu hóa phương Tây do Mỹ và Nhật Bản dẫn đầu trong cuộc chiến Nga-Ukraina. Quan điểm của Campuchia về cuộc chiến đã khiến Washington sửng sốt, vốn không có chút kỳ vọng nào như vậy. Nước Đông Dương trước đây đã bỏ phiếu chống Nga trong cả ba nghị quyết lớn của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, khiến Moskva rất bất bình. Ấn tượng hơn nữa theo quan điểm của Washington là việc chính phủ Campuchia sẵn sàng cung cấp thông tin về dự án Ream, căn cứ Hải quân ở Sihanoukville, nơi mà Mỹ và các nhà chiến lược an ninh lo ngại sẽ bị biến thành căn cứ hải quân Trung Quốc.

Sau chuyến thăm của Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Wendy Sherman tới Campuchia tháng Sáu năm ngoái, quan hệ song phương vẫn có một chút bất ổn do Mỹ lo lắng về mối quan hệ chặt chẽ của Trung Quốc với Campuchia. Bà kêu gọi Campuchia duy trì hiến pháp và cấm bất kỳ nước ngoài nào kiểm soát độc quyền lãnh thổ của họ, kể cả tại Căn cứ Hải quân Ream. Khi hội nghị thượng đỉnh ASEAN đang đến gần, áp lực buộc Campuchia phải chọn bên cũng gia tăng. Nhưng Hun Sen vẫn tiếp tục. Sau đó, ngay sau khi ông mở căn cứ Ream và cho phép các chuyến thăm ngoại giao và truyền thông, điều này mang lại hiệu quả tích cực khiến Campuchia không có ý định làm điều mà phương Tây lo sợ. Đến quý cuối cùng của nhiệm kỳ chủ tịch ASEAN, Washington đã tự tin hơn rằng giới lãnh đạo Campuchia sẽ duy trì một chính sách đối ngoại độc lập và cân bằng, vì lợi ích tốt nhất của người dân Campuchia.

Kiểu tương tác đó trước hội nghị thượng đỉnh ASEAN theo nhiều cách khác nhau đã thuyết phục Biden đến Phnom Penh thay vì Bangkok. Xét cho cùng, lịch trình 7 ngày của ông ấy chỉ cho phép hai điểm dừng – Campuchia và Indonesia. Nếu ông ấy muốn, có thể chỉ dừng lại một chút để đóng dấu tượng trưng. Đó là kỳ vọng của Thái Lan. Bằng cách nào đó, Biden cảm thấy mình có thể bỏ qua Hội nghị các nhà lãnh đạo Châu Á Thái Bình Dương ở Bangkok bằng cách cử Phó Tổng thống của mình đi vì vào thời điểm đó Hun Sen đã có thể thuyết phục Mỹ về giá trị chiến lược cao hơn của ông ta.

Nhìn chung, Campuchia đang dần trở thành một đối tác chiến lược tiềm năng trong mắt các nhà hoạch định chính sách của chính quyền Biden chủ yếu nhờ mối quan hệ thân thiết với Trung Quốc. Washington muốn tạo khoảng cách giữa Phnom Penh với Bắc Kinh bằng mọi cách có thể.

Một số bộ phận trong chính quyền Biden không hài lòng với điều đó, chưa kể đến một số người cực đoan như Hun Sen trong Quốc hội và các thành viên của nó. Cho phép kiểm tra một phần cơ sở Ream là cách của Hun Sen để củng cố lòng tin và sự tự tin của Mỹ. Vị thủ tướng lanh lợi còn nhiều bất ngờ chiến lược đối phó Mỹ-Trung trong ống tay áo.

Khi Hun Manet lên nắm quyền trong thời gian tới, quan hệ của Campuchia với Mỹ cũng như EU sẽ được cải thiện hơn nữa. Nhưng anh ấy phải giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tháng Bảy trước, và anh ấy sẽ làm được. Các vi phạm nhân quyền nói chung và các biện pháp tiêu cực khác trong nước sẽ ít hạn chế hơn hoặc đúng hơn là bị xóa bỏ hoàn toàn. Điều trớ trêu là chính cha ông ta là người đã thiết lập mê cung và người con trai phá bỏ nó.

---

Nguồn: https://www.khmertimeskh.com/501275436/cambodia-and-the-rise-of-a-small-power/