Chào các bạn,

Đây là truyện Hối cải thực sự trong 101 Truyện Thiền bình giải.

Hối cải thực sự

Ryokan tận hiến cả đời mình để tu học Thiền. Ngày nọ thiền sư nghe là người cháu trai đang tiêu tiền cho một cô ca kỹ. Vì người cháu đã thay thế Ryokan để quản lý tài sản gia đình và gia tài này đang có nguy cơ bị tiêu tán, người nhà phải nhờ Ryokan nhúng tay vào.

Ryokan phải đi một quãng đường rất xa để thăm người cháu thiền sư đã nhiều năm không gặp. Người cháu có vẻ rất vui được gặp lại chú và mời chú ở lại qua đêm.

Cả đêm Ryokan ngồi thiền định. Vào lúc ra đi buổi sáng, thiền sư nói với người cháu: “Chú chắc là già rồi, tay chú run lắm. Cháu có thể giúp chú buộc dây giày của chú được không?”

Người cháu hăng hái giúp. “Cám ơn cháu,” Ryokan kết thúc, “cháu thấy không, người ta mỗi ngày mỗi già và yếu đi. Hãy tự chăm sóc cháu tử tế.” Rồi Ryokan ra đi, chẳng hề nói một lời đến các phàn nàn của người nhà. Nhưng, từ buổi sáng hôm đó, sự hoang phí của người cháu chấm dứt.
.

Bằng cách nào thiền sư Ryokan giúp người cháu hối cải thật sự?

Bằng cách đi một quãng đường rất xa, ngồi thiền cả đêm và sáng ra nói vài câu?

Hối cải thật sự – true repentance – là chấm dứt hoàn toàn hành vi không tốt, khác với hối cải giả, chỉ hối lỗi vài ngày hoặc vài tháng hoặc vài năm, sau đó lại tiếp tục hành vi không tốt. Hơn nữa, hối cải thật chấm dứt trong một sátna, không phải chấm dứt theo kiểu cai nghiện kéo dài hằng năm, mỗi ngày bớt một ít cho đến khi không còn nghiện.

Giúp người hối cải giả thì dễ hơn giúp người hối cải thật, và đó là điều ai cũng làm được. Người nhà biết khả năng của họ chỉ có thể giúp người cháu hối cải giả, nên họ nhờ Ryokan giúp cháu hối cải thật.

Làm sao để giúp người cháu hối cải thật?

Ryokan ngồi thiền cả đêm và sáng ra nói vài câu?

Ngồi thiền là hình thức tu Thiền của Ryokan. Có nhiều hình thức tu Thiền. Ngồi thiền là một trong vô số hình thức tu Thiền. Mục đích tu Thiền là tĩnh lặng.

Trước khi nói chuyện với cháu, dù chỉ nói vài câu (Ryokan đi cả một đoạn đường rất dài mới gặp cháu nhưng chỉ nói với cháu vài câu), Ryokan đã tĩnh lặng cả đêm.

Và đây là những câu Ryokan nói với cháu: “Chú chắc là già rồi, tay chú run lắm. Cháu có thể giúp chú buộc dây giày của chú được không?”… “Cám ơn cháu,”… “cháu thấy không, người ta mỗi ngày mỗi già và yếu đi. Hãy tự chăm sóc cháu tử tế.”

Đây là những câu bình thường. Không có từ ngữ nào liên quan đến Thiền, Phật, Chúa, Thượng đế, Ông Trời, tâm linh hay trái tim linh thiêng, quả báo hay luật nhân quả, yêu người vô điều kiện… Ryokan nói những câu bình thường mà ai cũng có thể nói. Thế nên, người cháu hối cải thật không phải vì Ryokan nói gì.

Người cháu hối cải thật vì tĩnh lặng của Ryokan.

Ryokan không nói với cháu chỉ với vài câu. Ryokan nói chuyện với cháu vài câu + một đêm tĩnh lặng + cả đời tĩnh lặng của Ryokan.

Tĩnh lặng có thể chuyển điều mình muốn nói đến người kia một cách âm thầm nhưng cực kì mạnh mẽ. Điều này thì chúng ta đều đã có kinh nghiệm phần nào. Đôi khi hai vợ chồng có vấn đề gì đó, và người vợ muốn nói điều gì đó, nhưng quyết định không nói; tuy vậy, sự im lặng của vợ đã nói lên tất cả, và người chồng hiểu rất rõ ý vợ, và do đó được thuyết phục.

Nhờ sự tĩnh lặng của Ryokan, người cháu hối cải thật.

* Ryokan ở đây có thể là thiền sư Ryokan trong truyện Không trộm được mặt trăng.

Phạm Thu Hương bình