Chào các bạn,

Căn bản của thiện và ác, nếu bạn muốn phân biệt thiện ác để mà sống, là yêu người hoặc yêu mình. Yêu tất cả mọi người (kể cả chính mình trong đó) thì thiện, yêu mình (mà chẳng yêu mọi người) thì ác. “Yêu” là gốc của thiện ác – yêu mọi người thì gốc thiện sẽ sinh ra mọi điều thiện, chỉ yêu chính mình thì gốc ác sẽ sinh ra mọi điều ác.

Nhưng nếu mình yêu một số người và ghét một số người thì sao?

Khi nói đến yêu người, chúng ta nói đến yêu tất cả mọi người không chừa ai. Nếu bạn yêu một số người và ghét một số người, đó là bạn chỉ yêu tích cách của bạn, yêu cái gì bạn thích, yêu những người bạn thích và ghét những người bạn không thích, yêu những người bạn chấp nhận và ghét những người bạn không chấp nhận… Nghĩa là bạn chỉ yêu chính bạn và những tư duy, những phán đoán, những định giá của bạn mà thôi. Bạn chẳng thật sự yêu người.

Yêu người thật sự là yêu mọi người, chẳng có định giá nào của mình dự phần vào đó.

Cả Chúa Giêsu và Phật Thích Ca đều dạy yêu thương, từ bi, đối với tất cả mọi người, không phân biệt ai, không chừa ai. Đây là yêu thật sự, không có “cái tôi” xía vào để ấn định ai tôi yêu, ai tôi ghét.

Cái tôi (“Ngã”) của chúng ta là đầu mối mọi si mê và tội lỗi. Có cái tôi làm chủ động thì mọi sự đều là si mê và tội lỗi.

Chính vì thế mà nhà Phật dạy “vô ngã” (“không tôi”).

Quán-Tự-Tại Bồ tát hành thâm Bát Nhã Balamậtđa thời
Chiếu kiến ngũ uẩn giai không độ nhất thiết khổ ách

Nghĩa là:

Khi Bồ tát Nhìn-Chính-Sự-Hiện-Hữu thực hành trí tuệ giải thoát thâm sâu
Thấy rõ “tôi” là Không, ngài liền vượt qua mọi khổ nạn
(Bát Nhã Tâm Kinh)

Chúa Giêsu cũng dạy:

Yêu kẻ thù của bạn và cầu nguyện cho người hành tội bạn, để bạn có thể là con của Cha trên trời. Ngài làm mưa trên người ác và người thiện, và gửi mưa xuống người công chính và bất chính. Nếu bạn chỉ yêu ai yêu bạn, thì bạn được phần thưởng gì? Không phải ngay cả kẻ thu thuế cũng làm vậy sao? Và nếu bạn chỉ chào người của bạn, thì bạn làm gì khác ai? Không phải kẻ ngoại đạo cũng làm vậy sao? Vì vậy, hãy hoàn thiện, như Cha bạn trên trời hoàn thiện. (Matt:5:44-48).

(Love your enemies and pray for those who persecute you, 45 that you may be children of your Father in heaven. He causes his sun to rise on the evil and the good, and sends rain on the righteous and the unrighteous. 46 If you love those who love you, what reward will you get? Are not even the tax collectors doing that? 47 And if you greet only your own people, what are you doing more than others? Do not even pagans do that? 48 Be perfect, therefore, as your heavenly Father is perfect).

Các bạn, yêu mà có chọn lựa, đó chỉ là yêu phán đoán và định giá của chính bạn, và chẳng yêu gì ngoài bạn.

Cho nên, nếu muốn thấy gốc rễ thiện ác rõ ràng, thì hãy thấy yêu rõ ràng mọi người (kể cả tôi trong đó) hoặc chỉ yêu có tôi và tư duy của thôi.

Chúc các bạn luôn yêu người.

Mến,

Hoành

© copyright 2021
Trần Đình Hoành
Permitted for non-commercial use
www.dotchuoinon.com