Video này được nguoiHN upload lên youtube ngày7 tháng 9 năm 2011, với lời giới thiệu sau:

“Cuối năm 2009 (ngày 7 tháng 12), chính quyền Hạ Long muốn giải tỏa chợ Hạ Long 2 để xây Trung tâm Thương mại. Chính quyền không đền bù, tái cơ cấu chợ cho bà con, muốn đẩy người buôn bán rời khỏi chợ. Có sự cấu kết giữa các thế lực ngầm với lãnh đạo địa phương trong việc chiếm chợ. Bà con buôn bán tại chợ đã phản ứng không di rời… Thế là có 1 cuộc dẹp chợ có một không hai ở VN: Xe biển số xanh của chính quyền được sự hỗ trợ của công an và bảo vệ đã hỗ trợ việc dùng vòi rồng phun nước bể phốt lên bề mặt phố chợ. (Phút thứ 8 của clip).

Nước bẩn thối đen ngòn hôi thối vung khắp nơi vào hàng hóa của bà con: Bánh trái, áo quần rau đậu thực phẩm.

Sự việc khiến bà con bức xúc đã ngăn cản người phun. Thế là người này cầm vòi phun lên cao.

Chủ trò hại dân vụ này tên là Vũ Đức Cường.

Đến thời điểm này, tháng 9.2011 thì người dân vẫn bị dẹp không cho họp chợ ở đó nhằm phục vụ âm mưu chiếm chợ xây trung tâm thương mại.

Có tin là có sự dàn xếp 300 triệu đồng để clip này không được đưa lên truyền hình, khiến cho đến tận hôm nay clip mới được công khai.

Những việc giải tỏa chợ mà không có đền bù thỏa đáng như thế này xảy ra hầu như khắp nơi ở VN. Bà con đang buôn bán và đã phải tốn rất nhiều tiền để có một chỗ làm ăn. Chính quyền địa phương muốn đóng chợ làm chợ mới, đương nhiên đóng mà chẳng bồi thường gì cả, vì lý do đất chợ là do nhà nước làm chủ, bà con chẳng có quyền gì trên đất cả!

Đây là vi hiến, vì “quyền làm ăn tại một nơi” là một “tài sản” có gía trị thị trường, được Hiến Pháp VN bảo vệ, và nhà nước nếu giải tỏa là phải đền bù, theo Hiến Pháp VN.

Nhưng hệ thống tư pháp thô sơ của VN vẫn lý giải giản dị là nếu không có giấy chứng minh quyền sử dụng đất là không có quyền gì cả, không bồi thường. Hệ thống tư pháp hầu như cố tình không hiểu “giá trị tài sản trong quyền buôn bán tại một chỗ”, dù là người làm ăn nào cũng biết là người ta bán và mua quyền làm ăn từ thời thượng cổ cho đến nay. Lý giải pháp lý của quan chức, kể cả tòa án, rất kỳ lạ: Cách sống và cách mua bán nghìn đời của dân không có giá trị pháp lý gì, chỉ có cách giải thích luật của quan chức mới có giá trị.

Đây là nguyên do của rất nhiều tranh chấp đất đai ở VN. Quan chức địa phương đồng loạt giải thích luật lệ một chiều, và sai, với hậu quả rất là áp bức. Rất tiếc là hệ thống tư pháp VN, ngay từ trung ương, đã không đủ trí tuệ pháp lý (hay không đủ quyền lực?) để hướng dẫn mọi người trong cả nước.

Mà thực sự là muốn có trí tuệ pháp lý thì có gì khó đâu. (1) Tự hỏi: Trong vụ này pháp luật nên lý giải cách nào cho công bình cho tất cả mọi người? (2) Các dữ kiện thực tế nào và điều khoản luật pháp nào hỗ trợ cho một lý giải công bình như thế? Nếu ta tự hỏi như thế thì đương nhiên là ta thấy ngay: Quyền được ngồi buôn bán tại một chỗ của một người buôn bán chính là tài sản của người ấy, mà người ta phải “sang tay” bằng tiền bạc. Và Hiến Pháp bảo vệ tài sản của nhân dân, và đòi hỏi nhà nước đền bù khi giải tỏa.

Mình không nghĩ là mọi người dốt. Chỉ là, dù mọi người đều hiểu lý giải pháp lý quá dễ hiểu này, nhưng chỉ có người dân bị mất tài sản mới thấy bất công, quan chức địa phương và các thế lực tiền bạc thì có thấy cũng lờ đi như không thấy.

Sự khó hiểu hơn, là tại sao cả nước có thể để cho các tình trạng vi hiến thô thiển và áp bức như thế xảy ra thường xuyên khắp nơi, mà không có một văn bản pháp lý nào, một phân tích pháp lý nào hướng dẫn quan chức địa phương cả nước để chấm dứt tình trạng áp bức và tranh chấp đất đai với dân xảy ra hầu như là hàng ngày trong suốt mười mấy năm qua?

Hệ thống pháp lý của VN ở dưới mức trung bình của thế giới quá xa. Tại sao chúng ta không cải tiến nó là sao nhỉ?

Còn việc phun nước bể phốt vào người dân như trong video clip có một không hai này là vi phạm nhân phẩm của bà con đến mức không thể tha thứ được. Chà đạp nhân phẩm đến mức này thì các nhà làm phim Hollywood cũng phải học theo chứ chẳng đạo diễn nào đủ thông minh để tưởng tượng ra cả.

Trần Đình Hoành, Ts Luật
 

 
Video phụ đề tiếng Anh