Hôm nay chúng ta nghe qua một chút về nhạc Giáng Sinh trong thế giới Ả rập. Thế giới Ả-rập là thế giới Hồi giáo. Dù rằng ngày xưa Ki tô giáo đã có mặt từ Phi châu và Trung đông từ thuở ban đầu, ngày nay Ki tô giáo vẫn là thiểu số, và thường là giáo hội bị áp bức, và đôi khi là giáo hội thầm lặng, trong thế giới Ả-rập.
Trước đây chúng ta đã nghe “Gregorian chant”, một loại lễ ca tiếng Latin trong nhà thờ Công giáo, tức là giáo hội miền Tây khi xưa. Hôm nay chúng ta sẽ nghe Byzantine chant trong giáo hội Chính thống giáo, tức là giáo hội miền Đông khi xưa.
Khi Đại Đế Constantine (272 – 337) thống nhất đế quốc La Mã và đưa Ki tô giáo từ hàng đạo cấm đang bị bách hại lên hàng quốc giáo của đế quốc La Mã, ông thành lập thêm một thủ đô cho miền Đông của đế quốc tại thành phố cổ có tên là Byzantine, nhưng đổi tên lại thành Constantinople theo tên của đại đế Constantine, mà ngày nay là Istanbul, thành phố lớn nhất của Turkey (Thổ Nhĩ Kỳ).
Thủ đô của đế quốc La Mã ở Miền Tây là Rome và thủ đô ở miền đông là Constantinolpe. Khi đế quốc La Mã sụp đổ, hai miền của giáo hội trở thành hai giáo hội khác nhau. Miền Tây có thủ đô là Rome, gọi là giáo hội Công giáo, và miền Đông có thủ đô ở Constantinople gọi là giáo hội Chính thống giáo.
Giáo hội Chính thống giáo, vì nằm trong khối Ả rập, nên âm nhạc cũng có nhiều khuynh hướng Ả rập. Chính vì vậy mà Byzantine chant, lễ ca của Chính thống giáo (miền đông), nghe rất giống lễ ca của Hồi giáo, và rất khác Gregorian Chant của giáo hội Công giáo (miền Tây).
Sau đây chúng ta sẽ nghe:
1. Một bài thánh vịnh về Chúa Giáng Sinh, viết vào khoảng năm 700, hát theo lễ ca Byzantine chant.
2. Một bài hát Giáng sinh của Chính thống giáo Hy Lạp, viết vào khoảng thế kỷ 12.
3. Ca sĩ Magida El-Roumi hát bản Silent Night với tiếng Anh, Pháp và Ả rập. Magida El-Roumi là nữ ca sĩ soprano người Lebanon, bắt đầu nghiêp ca hát từ thập niên 1970s và là ca sĩ thành công nhất của thế giới Ả rập. Chị đã từng là Ambassador of Goodwill (Đại sứ Thiện tâm) cho Liên Hợp Quốc.
Mời các ban !
An Arabic Christmas Carol (Byzantine Hymn of the Nativity)
Một trinh nữ sinh
Đấng nắm giữ mọi tạo vật
Trong tay NgàiHôm nay
Một trinh nữ sinh
Đấng nắm giữ mọi tạo vật
Trong tay Ngài
Hôm nay
Một trinh nữ sinh
Đấng nắm giữ mọi tạo vật
Trong tay Ngài
Ngài, Đấng mà tinh yếu không ai có thể sờ
Được quấn trong khăn vải
Như một bé sơ sinh
Ngài, Đấng từ nguyên thủy tạo lập các tầng trời
Nằm trong máng cỏ
Ngài, Đấng làm mưa thực phẩm manna trên dân của Ngài trong hoang mạc
Được nuôi dưỡng bằng sữa mẹ.
Chú rể của Giáo Hội gọi các Nhà Thông Thái đến (*)
Con của Maria nhận lễ vật của họ
Chúng con thờ phượng giáng sinh của ngài, Ôi Chúa Cứu Thế
Chúng con thờ phượng giáng sinh của ngài, Ôi Chúa Cứu Thế
Hãy cho chúng con thấy được chúa linh thiêng
(*) chú thích: Giáo hội là nàng dâu và Giêsu là chú rể
Bài hát Giáng Sinh truyền thống (Chính thống giáo Hy Lạp)
Βυζαντινά κάλαντα.
Ἄναρχος Θεὸς καταβέβηκεν καὶ ἐν τῇ Παρθένῳ κατώκησεν
ἐρουρεμ-ἐρουρεμ-ἐρουρερου-ἐρουρεμ, Χαῖρε Ἄχραντε.
Βασιλεὺς τῶν ὅλων καὶ Κύριος, ἦλθες τὸν Ἀδὰμ ἀναπλάσασθαι.
ἐρουρεμ-ἐρουρεμ-ἐρουρερου-ἐρουρεμ, Χαῖρε Ἄχραντε.
Γηγενεῖς σκιρτᾶτε καὶ χαίρετε, τάξεις τῶν ἀγγέλων εὐφραίνονται
ἐρουρεμ-ἐρουρεμ-ἐρουρερου-ἐρουρεμ, Χαῖρε Ἄχραντε.
Δεῦτε ἐν σπηλαίῳ κατείδομεν, κείμενον ἐν φάτνῃ, τὸν Κύριον
ἐρουρεμ-ἐρουρεμ-ἐρουρερουρεμ, Χαῖρε Δέσποινα.
Ἐξ ἀνατολῶν μάγοι ἔρχονται δῶρα προσκομίζουσιν ἄξια
ἐρουρεμ-ἐρουρεμ-ἐρουρερουρεμ, Χαῖρε Δέσποινα.
Ἤκουσεν Ἡρώδης τὸ μήνυμα κι ὅλος ἐταράχθη ὁ δόλιος
τεριριριρεμ-τεριριριρεμ-τεμ καὶ ἀνανες, Χαῖρε Ἄχραντε.
Θεόδρομον ἄστρον θεώμενοι, μάγοι τῶν Περσῶν ἐξεκίνησαν
τεριριριρεμ-τεριριριρεμ-τεμ καὶ ἀνανες, Χαῖρε Ἄχραντε.
Κάκωσιν προστάξας ὁ τύραννος, τῆς Ραχήλ τὰ τέκνα κατέσφαξεν
τεριριριρεμ-τεριριριρεμ-τεμ καὶ ἀνανες, Χαῖρε Ἄχραντε.
——
Traditional Byzantine (Greek Orthodox) Christmas Carols (12th-14th century AD)
The God who is without beginning has descendeth and dwelt in the Virgin
eroorem-eroorem-eroorerooh-eroorem, rejoice 0 spotless one.
Thou art the King of all and the Lord, Thou came to refashion Adam
eroorem-eroorem-eroorerooh-eroorem, rejoice 0 spotless one.
Ye mortals rejoice and be glad, ye angelic hosts jubilate
eroorem-eroorem-eroorerooh-eroorem, rejoice 0 spotless one.
Come hither to see in the cave, laying in the manger, the Lord
eroorem-eroorem-erooreroorem, rejoice 0 Sovereign Lady.
Magi from the East are coming, bearing noble gifts
eroorem-eroorem-erooreroorem, rejoice 0 Sovereign Lady.
Herod heard the news and trembled with fury the godless one
teriririrem-teriririrem-tem and ananes, rejoice 0 spotless one.
Following an unexpected course, the magi from Persia came
teriririrem-teriririrem-tem and ananes, rejoice 0 spotless one.
Out of wickedness, the tyrant ordered the slaughter of all Rachel’s children
teriririrem-teriririrem-tem and ananes, rejoice 0 spotless one.
Nữ ca sĩ Majida Al Roumi – Silent Night (English, Arabic & French)
Xin các bạn click vào ảnh dưới đây để xem trên youtube.com