Chào các bạn,

Vào nhà mẹ Son chỉ có em Thông ở nhà. Mình gọi em Thông vì em Thông chưa lập gia đình, chứ năm nay em Thông đã bốn mươi hai tuổi. Em Thông là con gái thứ hai của mẹ Son. Mẹ Son có bốn người con, ba người con gái, một người con trai, bố Son mất sớm do bị bệnh gan. Ba người con của mẹ Son đã lập gia đình và ra riêng, chỉ có em Thông không lập gia đình đang ở với mẹ Son, trong một căn nhà ván cũ nhưng vẫn còn chắc chắn.

Em Thông cho biết mẹ Son đang đi làm cỏ mì trên núi với các anh em, còn em Thông đi làm ở lò gạch. Em Thông bắt đầu làm từ ba giờ chiều đến sáu giờ sáng, nên bây giờ em Thông ở nhà nghỉ ngơi để chiều đi làm. Mình hỏi em Thông lương một tháng được người ta trả cho bao nhiêu? Em Thông cho biết lương được trả theo sản phẩm, một tháng em thông làm được ba triệu đồng, đôi khi cũng được nhiều hơn một chút.

Nói chuyện và nhìn ngoại hình của em Thông, mình thắc mắc tại sao đến bây giờ em Thông vẫn chưa lập gia đình vì em Thông có khuôn mặt rất xinh mặc dầu bây giờ em Thông đã trên bốn mươi tuổi, và nói chuyện cũng rất có duyên.

Sống với anh em Buôn Làng, mình có cảm nhận rất dễ thương đó là: Với bất cứ chuyện gì nếu Yăh hỏi, anh em Buôn Làng sẵn sàng trải lòng, vì vậy mình hỏi: “Tại sao em Thông không lập gia đình?”, em Thông nhìn xuống đất nói: “Yăh biết Buôn Làng mình có tập tục con cái lập gia đình rất sớm, vì vậy khi còn rất nhỏ, mình có rất nhiều người con trai trong Buôn Làng, cũng như ở Buôn Làng khác đến chơi và xin cưới. Nhưng ngày đó mình thiếu hiểu biết, đã ỷ vào một chút nhan sắc nên không quan tâm đến những người con trai đến với mình, thậm chí không biết tôn trọng tình cảm của họ dành cho mình, còn khinh chê và rất coi thường họ.

Mẹ Son biết như vậy đã lấy kinh nghiệm của người lớn rất nhiều lần nhắc nhở, khuyên răn, nhưng mình không nghe và không thay đổi. Vì lúc đó mình nghĩ không cần lập gia đình ở nhà với mẹ Son, và nhà lúc nào cũng có nhiều người vào chơi như vậy là vui lắm rồi!

Mình không hiểu được tất cả mọi thứ trong cuộc sống đều được tính bằng thời gian! Vì vậy sau một thời gian, những người đã đến nhà mình họ lần lượt lập gia đình hết, cả bạn trai cũng như bạn gái, và đến khi nghiệm được, hiểu được, thì mình cũng đã quá tuổi lập gia đình!

Khi còn trẻ, mình thấy không cần có một gia đình riêng, nhưng đến bây giờ nhiều tuổi, mình lại rất muốn có một gia đình riêng như mọi người mà không có được!

Bây giờ mình cũng rất muốn lấy chồng nhưng không có ai để lấy! Trong Buôn Làng cũng có một số bố góa vợ đến, mình đã bằng lòng bố Hoan nhưng các con của bố Hoan không ưng mình, vì hạnh phúc, các con bố Hoan đã chọn người khác!

Yăh! Bây giờ mình không trách ai hết cũng không trách Trời! Chỉ trách mình ngay từ đầu đã không biết tôn trọng và sống tốt với mọi người!”.

Matta Xuân Lành