Chào các bạn,

Ở Buôn Làng một thời gian, mình thắc mắc khi thấy anh em Buôn Làng đến khám bệnh xin thuốc nhiều, nhưng không thấy ai bị bệnh nan y hoặc bị gãy xương tay xương chân, chỉ thấy những bệnh mãn tính hoặc những bệnh thường như: Đau đầu, chóng mặt xâm xoàng, cảm cúm, nhức mỏi, đau dạ dày…

Lúc đầu mình nghĩ Buôn Làng người đông, đời sống kinh tế khó khăn và hoàn cảnh sống thiếu thốn, mà anh em Buôn Làng ít bị bệnh thì thật mừng cho họ! Nhưng mãi đến gần nửa năm, sau khi em Phơm-học sinh lớp Mười Lưu Trú-nghỉ học một tuần, mình mới biết những điều mình nghĩ ở trên về sức khỏe của anh em Buôn Làng là chưa chính xác!

Ở nhà Lưu Trú, vào ngày cuối tuần, các em học sinh được về sinh hoạt với gia đình, đến sáng thứ Hai các em ra lại nhà Lưu Trú. Một buổi sáng thứ Hai khi các em đến chào mình đi học, điểm danh thấy vắng em Phơm-học sinh lớp Mười. Em Phơm vắng nhưng không thấy người nhà xin phép. Ba ngày sau mình gọi điện cho mẹ em Phơm để hỏi, được tổng đài báo số máy mình gọi không liên lạc được. Mình hỏi các em ở gần nhà em Phơm, các em nói em Phơm không có ở nhà! Mình hỏi em Phơm đi đâu có em nào biết không? Em Sát-con dì ruột của em Phơm cho biết em Phơm đi Kontum với mẹ Phơm.

Từ trước đến nay mình biết một điều: Anh em Buôn Làng đi Kontum thường để lấy vợ, gả chồng cho con cái, vì gốc của anh em Buôn Làng ở đây là Kontum, nên khi nghe em Sát nói em Phơm đi Kontum với mẹ Phơm, mình không hỏi thêm nữa!

Sau một tuần nghỉ không đi học, mình đinh ninh em Phơm đã nghỉ học luôn. Nhưng không ngờ đến trưa thứ Hai tuần kế tiếp, mẹ con em Phơm đã đến nhà Lưu Trú gặp mình. Vừa thấy mình, mẹ Phơm đã xin lỗi vì một tuần em Phơm nghỉ học, mẹ Phơm không kịp xin phép, không kịp báo với mình, đến khi lên Kontum mẹ Phơm không có điện thoại liên lạc, vì điện thoại mẹ Phơm hay dùng đã để lại ở nhà cho em trai kế em Phơm sử dụng nên mẹ Phơm không gọi điện báo cho mình được! Mẹ Phơm xin lỗi và xin đừng trả em Phơm về gia đình. Mẹ Phơm cho biết em Phơm nghỉ học một tuần vì em Phơm có bệnh phải về Kontum chữa, đi cùng với một số bà con Buôn Làng trong đó có bố của em Xêlikì-là cậu của em Phơm, bị trượt chân ngã gãy xương tay.

Lúc này mình hiểu ra không phải anh em Buôn Làng ít bị bệnh và cũng không phải không có những bệnh ngoại khoa như gãy chân gãy tay hoặc những bệnh nan y mà vì anh em Buôn Làng không lên các tuyến trên điều trị như mọi người vẫn thường làm, mà về Kontum, quê hương của bà con Buôn Làng để chữa. Mình nghĩ không hiểu tại sao lại đi chữa bệnh ngược tuyến như vậy nên nói với mẹ Phơm: “Thường khi bị bệnh nặng người ta đi về những bệnh viện của thành phố lớn để chữa bệnh, còn anh em Buôn Làng mình sao lại đi về vùng sâu vùng xa trên Kontum để chữa bệnh?”

Mẹ Phơm nói: “Yăh không biết hể? Mình tin ai thì người đó làm cho mình mau lành bệnh!”

Matta Xuân Lành