bluedragon.org – January 9, 2021

Tuần này đánh dấu một cột mốc quan trọng của Rồng Xanh khi giải cứu nạn nhân của mua bán người thứ 1000. 

Hành trình của chúng tôi bắt đầu năm 2005, khi người sáng lập của Rồng Xanh vô tình gặp một cậu bé 13 tuổi trên đường phố Hồ Chí Minh. Cậu bé người Huế bị lừa bán bởi những lời hứa sai sự thật, bị bắt bán hoa trên đường phố và nộp tiền cho một nhóm bảo kê. Sau khi giải cứu và đưa cậu bé trở về nhà ở Huế, chúng tôi biết được một sự thật rằng có hàng trăm trẻ em khác cũng bị mua bán để làm việc trên đường phố hoặc bị bóc lột trong các xưởng may. 

Năm 2005, Rồng Xanh giải cứu nạn nhân đầu tiên của mua bán người một cách tình cờ. Nhưng kể từ giờ phút đó, chúng tôi cam kết chống lại tội ác này bằng sự lựa chọn. Bởi chúng tôi tin rằng mỗi một cá nhân đều có quyền và sự tự do để quyết định họ muốn trở thành ai, họ muốn làm gì và họ muốn ở bên cạnh ai. 

Giải cứu nạn nhân và hỗ trợ những người trở về là một quá trình dài và phức tạp. Từ cậu bé người Huế đầu tiên được giải cứu đến nạn nhân thứ 1000 có được tự do trong tuần này, đó là không đếm nổi những đêm mất ngủ, những cuộc gọi để giúp những nạn nhân tiếp tục nuôi hi vọng và hàng trăm nghìn kilomet đường đã đi qua. 

Mỗi chuyến giải cứu là kết quả và nỗ lực của một tập thể những con người làm việc tận tâm và không biết mệt mỏi. Mỗi chúng tôi tham gia vào Rồng Xanh ở những thời điểm và giữ những vai trò rất khác nhau. Dù vậy, tất cả chúng tôi đều cam kết làm tất cả những gì có thể để đưa những nạn nhân của mua bán người trở về nhà. 

Đây là những khoảnh khắc đáng nhớ và những kỷ niệm có tác động lớn nhất sau những năm tháng đấu tranh chống lại nạn mua bán người của một số người trong chúng tôi. 

Anh Vân – Luật sư trưởng – 15 năm giải cứu phụ nữ và trẻ em khỏi tình trạng nô lệ 

Cách tiếp cận và việc thực hiện mỗi một cuộc giải cứu của Rồng Xanh được hướng dẫn bởi một người: Luật sư trưởng, anh Vân. Thời điểm mà người sáng lập của Rồng Xanh gặp cậu bé 13 tuổi đang bị bắt bán hoa trên đường phố,  anh Vân đang là sinh viên luật năm thứ 3. Thông qua những cuộc gọi, anh Vân giúp cậu bé được trở về nhà – đó là cuộc giải cứu nạn nhân mua bán người đầu tiên của anh. Từ ngày đầu tiên đó, anh Vân đã tham gia vào mọi cuộc giải cứu để giúp những trẻ em, phụ nữ và đàn ông thoát khỏi tình trạng nô lệ. 

Anh Vân điều phối một cuộc giải cứu từ trung tâm Rồng Xanh tại Hà Nội.

Ngày nay, anh Vân không chỉ lãnh đạo công việc giải cứu của Rồng Xanh, anh cũng đại diện cho nạn nhân trong các phiên tòa để thấy công lý được thực thi. “Tôi đã tận mắt chứng kiến những nỗi đau mà mua bán người gây ra khi làm việc với những người cha người mẹ dành hàng năm trời tuyệt vọng kiếm tìm những đứa con bị mất tích. Tôi cũng may mắn được thấy những giọt nước mắt hạnh phúc nhất khi những gia đình được đoàn tụ. Những cuộc đoàn tụ là nguồn cảm hứng để tôi mỗi ngày tiếp tục nỗ lực đưa được nhiều nạn nhân hơn trở về với gia đình.” Anh Vân thực sự là một anh hùng trong đời thực. Mọi người có thể hiểu hơn công việc giải cứu nạn nhân của anh qua bộ phim hoạt hình này . 

Chị Hồng – Luật sư – 15 năm trả lại danh tính cho những người trở về 

Chị Hồng cũng tham gia vào công việc giải cứu nạn nhân của Rồng Xanh từ những ngày đầu tiên. Kỷ niệm không thể quên của chị là chuyến giải cứu nạn nhân bị mua bán vì mục đích bóc lột tình dục đầu tiên ở Trung Quốc năm 2007. Chị nói rằng, “Khi đến công an trình báo vụ việc, mình còn chưa hiểu đó chính là một vụ việc mua bán người.” 

Chị Hồng đặc biệt phụ trách việc giúp đỡ các nạn nhân của mua bán người đăng ký và làm lại giấy tờ tùy thân, những thứ bị mất, bị tịch thu trong quá trình bị mua bán. “Chỉ là một tờ giấy, nhưng mình tự hào về công việc của mình. Bởi vì đó là khởi đầu cho quá trình hàn gắn chữa lành của họ.” Nhờ có những giấy tờ đó, nạn nhân mới có thể được xác định và tiếp cận với các quyền quan trọng như chăm sóc sức khỏe và các dịch vụ hỗ trợ của nhà nước. 

Chị Hồng trong một chiến dịch hỗ trợ cộng đồng vùng sâu vùng xa đăng ký giấy tờ tùy thân.

“Công việc vất vả, đi lại nhiều. Nhưng được chứng kiến niềm vui của mỗi nạn nhân và gia đình các em, và thấy công việc của mình đóng góp dù nhỏ vào niềm vui và hi vọng vào tương lại của họ, đó là động lực cho mình tiếp tục làm việc mỗi ngày.” 

Anh Nam – Điều phối viên dự án Huế – 11 năm đấu tranh với lao động trẻ em 

“Mình thấy một người lạ đến và giúp đỡ trẻ em trên chính quê hương mình, và nhận thấy mình cũng muốn giúp đỡ.” Người lạ đã truyền cảm hứng cho anh Nam là anh Vân, Luật sư trưởng của Rồng Xanh, người mà anh Nam gặp năm 2008. 

Ngày đó, anh Vân thường phải đi từ Hà Nội vào Huế để gặp gỡ các gia đình và thu thập thông tin … sau đó là giải cứu và đưa các em về đoàn tụ với gia đình. Anh Nam ngay lập tức muốn chung tay giúp đỡ. Ban đầu, anh tham gia như một tình nguyện viên. Một năm sau đó, anh Nam quyết định gia nhập Rồng Xanh để có thể giúp đỡ trẻ em toàn thời gian. 

Anh Nam đang phân phối hỗ trợ khẩn cấp tới các gia đình bị ảnh hưởng bởi lũ lụt vào tháng 10 năm 2020.

Đã gần 11 năm trôi qua, nhưng anh Nam vẫn nhớ rất rõ chuyến đi thành phố Hồ Chính Minh để giải cứu trẻ em đầu tiên của mình. Khi anh đưa 4 em nhỏ mới được giải cứu trở về nhà bằng tàu hỏa, một vài hành khách trong cùng khoang tò mò tại sao anh Nam lại đi với nhiều trẻ con thế. Anh Nam tự hào trả lời rằng: “Tôi đang đưa các em về nhà.”

Anh Thức – Lái xe – 8 năm đưa nạn nhân đến những nơi an toàn 

Những chuyến đi xa và những cuộc giải cứu ở những vùng hẻo lánh nhất không thể thiếu sự đồng hành và kỹ năng của người lái xe của Rồng Xanh, anh Thức. Anh Thức đã là một phần của nhóm giải cứu được 8 năm nay. Đôi khi anh thấy công việc của mình như một bộ phim hành động: đầy căng thẳng, khó khăn, nhưng rất ý nghĩa. 

Với anh Thức, một tháng làm việc là cả 26 ngày rong ruổi cùng với nhóm giải cứu đến những vùng xa xôi để xác minh thông tin của một trường hợp bị mua bán; giải cứu nạn nhân; đưa họ đến nơi an toàn; và cuối cùng là đồng hành cùng họ trở về đoàn tụ với gia đình. 

Anh Thức đang sửa xe trong một cuộc giải cứu vào năm 2015.

Chuyến giải cứu 60 nạn nhân năm 2015 là một trong những kỷ niệm đáng nhớ nhất với anh. Khi anh Thức đang lái xe chở anh Vân – Luật sư trưởng trở về sau khi hoàn thành chuyến tập huấn phòng chống mua bán người cho lực lượng công an, anh Vân nhận được cuộc gọi về một vụ việc mua bán người đang diễn ra. 

Chẳng có thời gian để nghỉ ngơi hay do dự. Ngay sau khi anh Vân gác máy, họ cũng thay đổi lịch trình và quyết định đuổi theo nhóm đối tượng. Cùng với cơ quan chức năng, anh Vân và anh Thức bám theo đoàn xe chở các nạn nhân từ một bến xe ở Hà Nội lên tới tận khu vực giáp biên với Trung Quốc. Nhóm đối tượng thay đổi đường đi và chuyển phương tiện vài lần, nhưng anh Thức không để bị mất dấu họ. Khi chúng dừng lại ở khu vực biên giới, cũng là lúc 60 phụ nữ, thanh niên và trẻ em được giải cứu, ngay trước khi họ bị mang sang bên kia biên giới và bị bán đi để bóc lột. 

Chú Duệ – Bảo vệ – 9 năm chào đón nạn nhân với nụ cười 

Cho dù bản mô tả công việc của chúng tôi viết gì, mỗi cá nhân ở Rồng Xanh có những đóng góp khác nhau vào việc giải cứu và hỗ trợ nạn nhân của mua bán người. Và nhân viên bảo vệ tận tâm của chúng tôi, chú Duệ thường là người đầu tiên chào một nạn nhân khi họ đến nơi an toàn. 

Chú Duệ đang hỗ trợ làm vườn tại một trong các dự án của Rồng Xanh.

Chú Duệ thường bị đánh thức giữa đêm để mở cửa cho một nạn nhân mới được giải cứu đến với nhà an toàn của Rồng Xanh, nhưng chẳng bao giờ chú phàn nàn về điều đó. Chú tự hào về đóng góp của mình. “Mình là người đầu tiên mà các nạn nhân gặp khi họ đến Rồng Xanh. Đó là lý do vì sao mình luôn cười với họ. Để họ cảm thấy an toàn và biết rằng mọi người ở đây chào đón và quan tâm tới họ.”

Chị Mai – Nhân viên xã hội – 8 năm chăm sóc các nạn nhân 

Giải cứu là vô cùng thiết yếu, nhưng được tự do khỏi tình trạng nô lệ không đảm bảo cho một cái kết hạnh phúc. Người trở về cần rất nhiều hỗ trợ khác nhau để có thể trở lại cộng đồng và xây dựng lại cuộc đời. 

Chị Mai là nhân viên xã hội đầu tiên tham gia vào Rồng Xanh với sứ mệnh cụ thể là cung cấp các dịch vụ tâm lý – xã hội cho nạn nhân của mua bán người vì mục đích bóc lột tình dục để các em có thể phục hồi, chữa lành và phát triển. Trong suốt 8 năm làm việc ở Rồng Xanh, chị Mai đã cùng khóc, cùng cười, đã giúp các em đi qua những ngày đen tối nhất cũng như chia sẻ với các em những giây phút hạnh phúc trong hành trình chữa lành. 

Chị Mai tới thăm một nạn nhân của mua bán người và gia đình tại nhà của họ.

Trong số vô vàn những câu chuyện, chị Mai nhớ nhất chuyến đi lên khu vực biên giới để đón một em bé sơ sinh. Chị Mai không thể quên được hình ảnh khi gặp em bé lần đầu tiên. Một bé con nằm nhỏ xíu trong lồng kính vì sinh non. Bởi vì nghèo đói và thiếu hiểu biết, những người phụ nữ dân tộc thiểu số bị lừa vượt biên, sinh con và bán đi những đứa con sơ sinh của chính mình. Họ làm vậy với suy nghĩ rằng con cái họ sẽ có một tương lai tốt đẹp hơn. Vụ việc đó cho chị Mai thấy một biến thể của tội ác mua bán người khi những đứa trẻ trở thành mục tiêu ngay cả khi các em còn chưa chào đời, trở thành món hàng để mua và bán. 

Chị Thủy – Nhân viên tâm lý – 2 năm đồng hành cùng nạn nhân trong hành trình chữa lành

Có quá nhiều nạn nhân và quá nhiều câu chuyện đã trải qua. Vậy nên khi được hỏi kỷ niệm đáng nhớ nhất hay khoảnh khắc khiến bạn tự hào nhất, các nhân viên của Rồng Xanh đều cảm thấy khó khăn để trả lời. Với chị Thủy, nhân viên tâm lý, câu trả lời ngay lập tức xuất hiện. Nạn nhân mà chị Thủy ấn tượng nhất cũng là trường hợp mà chị làm việc cùng gần đây. Em bị lừa bán vào một nhà chứa ở Trung Quốc, bị bắt buộc phải phục vụ hàng chục khách hàng nam giới mỗi ngày. 

Chị Thủy đang hỗ trợ tâm lý cho một nạn nhân của mua bán người.

Việc bị mua bán, bị chà đạp và xâm hại đã là quá khủng khiếp. Nhưng với trường hợp của em, nỗi đau còn lớn hơn rất nhiều. Em đã luôn xác định mình là một người chuyển giới nam. Vậy nhưng trong nhà chứa, em bị buộc phải cư xử và làm hài lòng khách hàng như một phụ nữ. Một cuộc khủng hoảng danh tính nghiêm trọng làm tăng thêm những chấn thương vốn đã nặng nề mà em phải trải qua. 

Còn bao lâu nữa?

Cảm xúc của các nạn nhân khi họ cuối cùng cũng được về Việt Nam và chuẩn bị về nhà giúp chúng tôi thực sự hiểu được giá trị của tự do. 

Rồng Xanh chăm sóc và đồng hành với rất nhiều nạn nhân trong hành trình chữa lành của họ. Với mỗi nạn nhân, việc được giải cứu đánh dấu sự khởi đầu cho một cuộc đời mới, mặc dù những khó khăn trước mắt họ sau khi được giải cứu vẫn còn rất nhiều. Chính sự dũng cảm để vượt qua tất cả những khó khăn và những điều không may để trở về, để bắt đầu một cuộc sống mới của các nạn nhân là nguồn động lực thúc đẩy tất cả chúng tôi ở Rồng Xanh tiếp tục làm việc.  

Rồng Xanh mất 15 năm để giải cứu được 1000 nạn nhân. Chúng tôi sẽ mất bao lâu để giải cứu nạn nhân thứ 1500 hay 2000? Chúng tôi ước là những cột mốc đó sẽ không bao giờ đạt được. Chúng tôi mong rằng chúng tôi không phải chứng kiến thêm bất kỳ cuộc đoàn tụ nào nữa, bởi đó là lúc công việc của chúng tôi được hoàn thành và rằng chúng tôi đã chấm dứt được nạn mua bán người. Và đó chính là điều mà chúng tôi nỗ lực phấn đấu: Xóa bỏ nô lệ thời hiện đại để không một gia đình nào còn phải chịu đựng những nỗi đau mà nó gây ra.