The Best Of All Possible Worlds

Chào các bạn,

Hôm nay chúng ta cùng nghe một bài hát “the best of the possible worlds” trong nhạc kịch nổi tiếng Candide của Leonard Bernstein, xuẩt bản vào năm 1956.

Đây đúng hơn là một nhạc kịch châm biểm, Bernstein viết dựa trên vở kịch vui Candide do Voltaire viết vào năm 1759 để chỉ chích quan điểm duy lý “lạc quan thái quá” của triết gia người Đức Gottfried Leibniz khi ông nói rắng “thế giới này là là thế giới tốt nhất của những thế giới có thể có”.

Vở kịch bắt đầu với chàng thanh niên trẻ Candide sinh ra ở “thiên đường Eden” và được dạy bởi thuyết “lạc quan quá” bởi thầy Pengloss, đại diện cho Leibniz. Nhưng, chào mừng sự trở lại với thế giới thực tại, Candide gặp liên tiếp những khó khăn, đau đớn trên đời: đánh đập, xét xử không công bằng, một trận động đất khủng khiếp… Nhưng không gì có thể thay đổi cách nhìn của thầy Pangloss “thế giới này là thế giới tốt nhất của những thế giới có thể có” 🙂

Có vẻ châm chích “sự lạc quan quá” của Leibniz nhỉ? Và cũng như những người tư duy tích cực chúng ta, chắc cũng nhiều khi bị vấp lắm chứ, và người đời có thể cười nhạo, làm sao bạn vẫn lạc quan được đến thế 🙂 Tiếp theo đây, mình xin giải thích với quan điểm duy lý (Rationalism) của Leibniz.

Thật ra Voltaire, Bernstein và nhiều người đều không diễn đạt đúng quan điểm của Leibniz. Leibniz là một nhà duy lý, ông cho rằng lý luận đi trước giác quan để đưa đến tri thức. Ông lý luận là:

Có thế giới là do Thượng Đế muốn tạo ra thế giới. Thượng Đế sắp xếp các khả năng để tạo ta thế giới. Vì Thượng Đế đầy quyền năng và hoàn hảo về đạo đức, nên thế giới đang có là thế giới tốt nhất có thể có.

Tại sao có cái Xấu?

Thế giới bao gồm cả Tốt và Xấu. Thế giới tốt nhất có thể sẽ có nhiều Tốt nhất và ít Xấu nhất. Can đảm thì tốt hơn là không can đảm. Và nếu không có cái Xấu, sẽ không cần có cam đảm để Tốt. Do đó sẽ chẳng có can đảm. Xấu, do do đưa ra những đức tính tốt của con người và sự tồn tại của nó là cần thiết. Leibniz không nói rằng thế giới nói chung là tốt mà là sự lựa chọn cho thế giới này là tốt nhất, theo sự sắp đặt của Thượng Đế. Nếu không phải là thế giới này, sẽ là thế giới còn xấu hơn.

Chúng ta cần rất nhiều can cảm để làm thế giới tốt hơn 🙂

Chúc các bạn một ngày vui,

Hiển

Thế giới tốt nhất của tất cả các thế giới có thể

Nhạc:Leonard Bernstein
Lời: John Latouche

Tam đoạn luận Thứ Nhất
Bởi vì đây là thế giới tốt nhất duy nhất có thể , dẫn đến là…

Rằng đây là tốt nhất trong tất cả các thế giới có thể.

Đúng rồi, Ergo. bởi vì đây là tốt nhất trong tất cả các thể giới có thể, dẫn đến là…

Rằng mọi thứ xảy ra trong thế giới này là cho điều tốt nhất.

Đúng rồi. Vậy nếu có ai đó nói rằng tất cả là tốt.

Anh ta nói dối! Tất cả không là tốt. Mọi thứ là cho sự tốt nhất trong sự tốt nhất của tất cả các thế giới có thể.

TS. PANGLOSS
Chúng ta hãy xem lại
Bài học số mười một

SINH VIÊN:
Đoạn số hai
Tiền đề số bảy

PANGLOSS:
Nếu người ta bỏ đi
Những gì còn lại của những thế giới có thể
Người ta thấy đây là
Thế giới tốt nhất của những thế giới có thể!

SINH VIÊN:
Nếu người ta bỏ đi
Những gì còn lại của những thế giới có thể
Người ta thấy đây là
Thế giới tốt nhất của những thế giới có thể!

PANGLOSS:
Phân loại thú ăn mồi
Chim bồ câu và lạc đà

MAXIMILLIAN:
Chim bồ câu có thể bay

PAQUETTE:
Lạc đà là động vật có vú!

PANGLOSS:
Có một lý do
Cho mọi thứ ở dưới bầu trời

CANDIDE:
Có một lý do
Cho mọi thứ ở dưới bầu trời

MAXIMILLIAN:
Phản đối!
Thế còn những con rắn thì sao?

PANGLOSS:
Những con rắn!

Đó là con rắn đã dụ dỗ mẹ Eva
Bởi con rắn nên giờ chúng ta tin
Rằng dầu có suy đồi
Chúng ta có thể được cứu
Từ ngọn lửa địa ngục và sự nguyền rủa
(Bởi sự dụ dỗ của con rắn!)

Nếu con rắn đã không dụ dỗ số phận của chúng ta
Và chuẩn bị chúng ta cho sự cứu rỗi
Jehova (Thượng đế) không thể tha thứ cho tất cả chúng ta
Những tội lỗi mà chúng ta gọi là cốt yếu
Gồm cả giường chiếu và chai rượu!

TẤT CẢ:
Bây giờ tiếp tục tới Aristotle!

PANGLOSS:
Nhân loại là một
Tất cả mọi người là anh em!

SINH VIÊN:
Như bạn đã làm
Làm đối với người khác

PANGLOSS:
Điều đó hiểu được trong
Thế giới tốt nhất này của tất cả các thế giới có thể–

MAXIMILLIAN
Tất cả cho sự tốt đẹp trong
Thế giới tốt nhất này của tất cả các thế giới có thể–

CANDIDE:
Phản đối!
Thế còn chiến tranh thì sao?

PANGLOSS:
Chiến tranh!
Dầu cho chiến tranh có vẻ như một lời nguyền rủa máu
Nó là một ơn phước ngược lại
Khi đại bác gầm rú
Người giàu và người nghèo
Bởi sự nguy hiểm, liên kết lại!
(Cho tới khi mọi sai lầm được chỉnh sửa!)

Các triết gia đã cho thấy rõ ràng
Điểm mà thầy đã trích dẫn
Chiến tranh làm bình đẳng – như nó là —
Người cao thượng và người bình thường
Do đó chiến tranh phát triển những quan hệ!

TẤT CẢ:
Bây giờ đến chia động từ

PANGLOSS:
Amo, amas,
Amat, amamus!

PANGLOSS:
Chứng mình rằng đây là
Thế giới tốt nhất của tất cả các thế giới có thể
Với tình yêu và những nụ hôn [thổi hôn gió]
Thế giới tốt nhất của tất cả các thế giới có thể

SINH VIÊN:
Chứng mình rằng đây là
Thế giới tốt nhất của tất cả các thế giới có thể
Với tình yêu và những nụ hôn [thổi hôn gió]
Thế giới tốt nhất của tất cả các thế giới có thể

PANGLOSS:
Quod erat demunstrandum!
QED!
Amo, amas,
Amat amamus!

MAXIMILLIAN: (overlapping)
Quod erat demunstrandum!
QED!
Amo, amas!
Quod erat demunstrandum!

PAQUETTE: (overlapping)
Quod erat demunstrandum!
QED!
Amo, amas!

CANDIDE: (overlapping)
Quod erat demunstrandum!
QED!

CUNEGONDE: (overlapping)
Quod erat demunstrandum!

ALL:
Quod erat demunstrandum
In this best of all
Possible, possible, possible worlds!
Quod erat demunstrandum!
Q!
E!
D!!!!!!!!!!!
.
The Best Of All Possible Worlds
Music by Leonard Bernstein, lyrics by John Latouche

Syllogism Number One.
Snce this is the only possible world, it follows . . .

That this is the best of all possible worlds.

Correct. Ergo. Since this is the best of all possible worlds, it follows . . .

That everything that happens in this world is for the best.

Correct. So if any man says that all is well.

He lies! Everything is not well. Everything is for the best in this best of all possible worlds.

DR. PANGLOSS
Let us review
Lesson eleven!

STUDENTS:
Paragraph two
Axiom seven

PANGLOSS:
Once one dismisses
The rest of all possible worlds
One finds that this is
The best of all possible worlds!

STUDENTS:
Once one dismisses
The rest of all possible worlds
One finds that this is
The best of all possible worlds!

PANGLOSS:
Pray classify
Pigeons and camels

MAXIMILLIAN:
Pigeons can fly!

PAQUETTE:
Camels are mammals!

PANGLOSS:
There is a reason
For everything under the sun!

CANDIDE:
There is a reason
For everything under the sun!

MAXIMILLIAN:
Objection!
What about snakes?

PANGLOSS:
Snakes!
‘Twas snake that tempted mother Eve
Because of snake we now believe
That though depraved
We can be saved
From hellfire and damnation
(Because of snake’s temptation!)

If snake had not seduced our lot
And primed us for salvation
Jehova could not pardon all
The sins that we call cardinal
Involving bed and bottle!

ALL
Now onto Aristotle!

PANGLOSS
Mankind is one
All men are brothers!

STUDENTS:
As you’d have done
Do unto others!

PANGLOSS
It’s understood in
This best of all possible worlds–

MAXIMILLIAN
All’s for the good in
This best of all possible worlds!

CANDIDE:
Objection!
What about war?

PANGLOSS:
War!
Though war may seem a bloody curse
It is a blessing in reverse
When canon roar
Both rich and poor
By danger are united!
(Till every wrong is righted!)

Philosophers make evident
The point that I have cited
‘Tis war makes equal — as it were —
The noble and the commoner
Thus war improves relations!

ALL:
Now onto conjugations!

PANGLOSS:
Amo, amas,
Amat, amamus!

STUDENTS:
Amo, amas,
Amat, amamus!

PANGLOSS:
Proving that this is
The best of all possible worlds
With love and kisses [blows a kiss]
The best of all possible worlds!

STUDENTS:
Proving that this is
The best of all possible worlds
With love and kisses [blows a kiss]
The best of all possible worlds!

PANGLOSS
Quod erat demunstrandum!
QED!
Amo, amas,
Amat amamus!

MAXIMILLIAN: (overlapping)
Quod erat demunstrandum!
QED!
Amo, amas!
Quod erat demunstrandum!

PAQUETTE: (overlapping)
Quod erat demunstrandum!
QED!
Amo, amas!

CANDIDE: (overlapping)
Quod erat demunstrandum!
QED!

CUNEGONDE: (overlapping)
Quod erat demunstrandum!

ALL:
Quod erat demunstrandum
In this best of all
Possible, possible, possible worlds!
Quod erat demunstrandum!
Q!
E!
D!!!!!!!!!!!

Một suy nghĩ 6 thoughts on “The Best Of All Possible Worlds”

  1. Hi cả nhà,

    Nhân nói về wikileaks. Giả sử cậu con trai trong nhà đòi một chiếc xe máy, có lẽ bố mẹ sẽ nói chuyện riêng, bàn bạc về vấn đề–tài chánh, tính khí của con, tốt xấu về xe, tai nạn, ham chơi v.v…–để tạm có quyết định riêng, trước khi nói chuyện với con. Ban quản đốc nhà trường có lẽ cùng cần họp riêng trước khi có buổi họp chung về kỷ luật giáo viên nào đó. Văn phòng chủ tịch UBND cũng cần các buổi họp riêng, trước khi họp chung với nhân dân bên ngoài…

    Những trao đổi riêng tư cực kỳ cần thiết trong mọi công việc, từ tư nhân đến công quyền, vì các trao đổi riêng tư (tức là kín) cho người ta tự do để nói thẳng và bàn bạc chân thật về mọi vấn đề. Có nhiều chuyện không nói ra ngoài được, vì có hại, như là bố mẹ có nhiều chuyện bàn riêng nhưng không nói với con, vì nói thì chẳng quản lý con được…

    Vì thế trong luật pháp các quốc gia đều có lý thuyết “excutive confidentiality privilege”, tức là quyền của lãnh đạo hành chánh cao cấp có những cuộc họp nội bộ kín mà báo chí và cả quốc hội cũng không được quyền biết chi tiết nội dung. Nếu không có quyền thào luận riêng tư này thì chẳng hệ thống công quyền nào có thể làm việc.

    Ăn cắp dữ liệu mật của các tổ chức nhà nước rồi đưa lên mạnh tung tung, phá hoại tự do và khả năng của các tổ chức và nhân viên nhà nước trao đổi thực sự thẳng thắn và tự do với nhau.

    Đây là cực kỳ vô trách nhiệm và chẳng giúp gì cho ai được. Mình ngạc nhiên là các tờ báo lớn cũng không thấy vấn đề này.

    Có lợi gì để mang áo quần lót bẩn của mọi người ra vất ngoài đường?

    Quần áo lót bẩn luôn luôn có. Lại luôn luôn cần.

    Chúc cả nhà một ngày vui.

    Thích

  2. Hi anh Hoành,

    Sau khi đọc một loạt news về Wikileaks thì em thấy họ cũng có lý lẽ và giá trị tốt của họ.

    Đồng ý rằng tiết lộ những tin không nên tiết lộ là không tốt, nhưng không đời nào các tổ chức lại tự nguyện tiết lộ thông tin về những hành vi corrupt của mình.

    Báo chí dưới chế độ của các tổ chức cũng publish những cái không phải truth.

    Wikileaks tạo là một phong trào involuntary transparency và publish truth.

    Họ trước khi tiết lộ, cũng đã contact US Government privately để định hợp tác chuyện publish nhưng gì được và không được. US State Department từ chối.

    Vậy là họ gửi hết cho 4-5 tờ báo lớn. Và nhờ các tờ báo kia duyệt xem publish được gì. Báo chí publish news về cable nào thì Wikileaks cũng publish news về cables đó. Như thế là tạm fair.

    Wikileaks được thành lập từ cách đây mấy năm. Trước khi publish về cables của State Dept, họ publish rất nhiều tin về chiến tranh Iraq và Afghanistan.
    Số liệu cho thấy chính phủ và báo chí Mỹ nói sai thông tin nhiều và quân đội Mỹ vô nhân đạo trong chiến tranh.

    Họ, hơn nữa, là tổ chức có intergrity cao.

    Nếu không có họ, chắc chẳng ai đứng ra để nói có bằng chứng.

    Sắp tới Wikileaks định publish leaks về nhà băng của Mỹ. Chắc là rất lớn.

    Hiển

    Thích

  3. Chao moi nguoi,

    Dau tien, Yen khong so sanh duoc wikileaks va quan ao lot ban vi bi mat ngoai giao khong phai bat buoc la ban= dirty.

    Moi nguoi co cach nhin su viec rieng cua moi nguoi.

    Khi bi mat la mot su noi doi, ma su noi doi do khong lam cho the gioi hoa binh them ma con lam no toi te them, cai bi mat do phai bi cham dut.

    Neu khong co su dung cam cua Daniel Ellsberg cach day gan 40 nam thi chien tranh Vietnam bao gio ket thuc?

    Neu nha ngoai giao hanh xu dang hoang, nhung trao doi tu do va thang than cua ho se lam Wikileaks tro thanh mot trang web ve gossip ever biggest in the history. Nhung khong la vay.

    Thong tin, tu nguon cung cap den xu ly deu co 2 mat, tuy theo ly tri de chon cho minh cach interpret no.

    Thích

  4. Hi Hải Yến, Hiển, và cả nhà,

    Tất cả mọi cuộc nói chuyện kín và tự do thoải mái sẽ có những câu nói mà người ngoài thấy là không chấp nhận được, dù là thật ra nó không tệ đến vậy. Như là: “Tôi không ưa mấy chàng Mỹ” hay “Trung quốc không tin được”. Nghe được từ miệng chính khách, nó có thể bị diễn giải nghiệm trọng hơn nhiều, có thể hại đến ngoại giao. Nhưng nếu chính khách luôn luôn sợ từ chữ mình nói, cứ y như đang đọc diễn văn cho thế giới trong cuộc họp kín, thì không thể bàn chính sách trung thực được. Nói trước đám đông, đối với đại đa số người trên thế giới, luôn luôn có tính trau chuốt gọt dũa. Giản dị có vậy.

    Các vấn đề bàn luận ngoại giao liên hệ rất nhiều đến an ninh quốc phòng và an ninh thế giới. Tưởng tượng các tổng giám đốc các công ty không có họp mật, làm sao để canh tranh với công ty khác? Chẳng có gì khác biệt giữa công sở và tư sở về nhu cầu phải có cơ hội để nói chuyện kín.

    Đồ lót bẩn là điều bắt buộc. Bẩn là vì mặc vào thì bẩn tự nhiên. Bẩn đây không có nghĩa là sai hay tồi. Nhưng đố lót bẩn là chuyện riêng tư cần thiết, người ta cần tôn trọng việc đó. Họp kín là điều cần thiết, y như đồ lót.

    Thế giới này không thể hoạt động được nếu không ai có cơ hội nói chuyện gì riêng tư cả, từ tư nhân đến nhà nước. Tưởng tượng quan chức Việt Nam bàn về quốc phòng, phòng bị chiến tranh với Trung quốc, và cả thế giới nghe được cuộc họp.

    Đương nhiên là có những tin mật có lợi và tốt cho một số quốc gia, và có thể cho cả thế giới, bên cạnh những thông tin có thể hại cho cả thế giới. Không phải là thông tin “tốt” là cứ tung ra. Thông tin không bao giờ tốt xấu tự nó. Giá trị của thông tin luôn luôn tùy thuộc vào quản lý thông tin. Thông tin như là súng đạn, không thể cứ khơi khơi vất súng ngoài đường cho mọi người chỉ vì súng “có thể làm việc tốt”.

    Hơn nữa, đây không phải chỉ là vấn đề rao truyền thông tin. Đây là vấn đề TRƯỚC khi tạo thông tin, ngay trong các cuộc họp kín. Làm sao để các quan chức có trách nhiệm có thể trung thực với nhau mà không sợ bên ngoài hiểu lầm.

    Hiển, báo chí thích hot news, news bí mật, để bán báo. Chỉ điều này có thể đủ để làm báo chí quên hết mọi trách nhiệm khác.

    Hải Yến, Hiển và cả nhà khỏe nhé.

    Thích

Trả lời

Điền thông tin vào ô dưới đây hoặc nhấn vào một biểu tượng để đăng nhập:

WordPress.com Logo

Bạn đang bình luận bằng tài khoản WordPress.com Đăng xuất /  Thay đổi )

Twitter picture

Bạn đang bình luận bằng tài khoản Twitter Đăng xuất /  Thay đổi )

Facebook photo

Bạn đang bình luận bằng tài khoản Facebook Đăng xuất /  Thay đổi )

Connecting to %s