(Dân trí) – Rạng sáng ngày 23/10, một cơn lũ quét đã đã xảy ra trên địa phận thị trấn Lương Sơn (huyện Bắc Bình, Bình Thuận) gây thiệt hại lớn về tài sản.
Theo thống kê ban đầu, có gần 100 ngôi nhà bị sập, gần 90ha hoa màu ngập sâu trong nước. Ước tính thiệt hại ban đầu gần 1 tỉ đồng. Rất may không có thiệt hài về người.
Người dân địa phương cho biết, đây là một cơn lũ quét bất ngờ nên không kịp trở tay. Khoảng 2 giờ sáng, nước từ thượng nguồn ồ ạt đổ về với lưu lượng lớn, quá hốt hoảng nhưng mọi người chỉ kịp chạy ra khỏi nhà để thoát nạn, đề phòng nhà sập.
Anh Lê Văn Tính cho biết: “Lũ xảy ra nhanh quá nên không ai có sự chuẩn bị gì. Nhận thấy nước thượng nguồn đổ về, tôi chỉ kịp đánh thức cả nhà dậy rồi bỏ chạy lên khu vực cao hơn. Chỉ trong khoảng 1 tiếng, nhà cửa đã bị ngập sâu trong nước”.
Lực lượng cứu hộ ngay lập tức đã được huy động, đưa người già và trẻ em ra khỏi vùng ngập lũ, đến nơi an toàn.
Lũ lớn tràn về quá nhanh cũng khiến cho giao thông gặp nhiều trở ngại. Quốc lộ 1A đoạn qua thị trấn Lương Sơn bị ngập nặng, hàng trăm chiếc xe ô tô bị chết máy, kẹt xe nối đuôi nhau dài gần 3km. Hơn 10 giờ, nước mới bắt đầu rút và giao thông được lưu thông trở lại.
Hiện chính quyền địa phương và nhân dân Lương Sơn đang từng bước khắc phục hậu quả do đợt lũ quét bất ngờ gây ra.
Nguyễn Thành Chung
Đọt Chuối Non 
chào các anh chị trong ban biên tập, em là Trần Minh Tiến, hiện đang là sinh viên năm 3 khoa Đô Thị Học trường ĐHKHXH&NV – ĐHQG TPHCM. Hiện tại em đang tham gia 1 cuộc thi nghiên cứu khoa học do công ty Holcim tài trợ với đề tài nghiên cứu là MÔ HÌNH TRỒNG CÂY XOAN KẾT HỢP DÙNG RƠM LÀM PHÂN BÓN CHO ĐẤT – GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH TẾ VÀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG ( THÍ ĐIỂM TẠI XÃ VĨNH HẢO – TUY PHONG – BÌNH THUẬN ). sau khi đọc được bài báo viết về Bác Thái, người khởi nguồn chống sa mạc hóa, em rất mong có thêm thông tin về dự án này với mục đích phục vụ cho đề tài nghiên cứu của nhóm. Anh, chị có thể cho em địa chỉ cụ thể hoặc số điện thoại để em có thể liên lạc được với Bác Thái không ạ? em xin chân thành cảm ơn và mong sớm nhận được hồi âm! chúc anh, chị một ngày an lành!
LikeLike
Hi Duyên và các bạn,
Mình tìm được hai bài báo về “Chống sa mạc hóa ở Bình Thuận” và “Người khởi nguồn chống sa mạc hóa ở Bình Thuận đây”. Các bạn có thông tìn gì về các sa mạc hóa ở Bình Thuận và Ninh Thuận để chia sẻ với mọi người thì rất hay.
Chống sa mạc hóa ở Bình Thuận: Chặng cuối quyết định !
BT- Trong chương trình Hành động Quốc gia chống sa mạc hóa (NAP) cho giai đoạn 2006-2010 và tầm nhìn đến năm 2020, đã xác định hai tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận là nơi khô hạn nhất Việt Nam. Theo đó có quyết định xây dựng Chiến lược tài chính lồng ghép (IFS) nhằm huy động các nguồn lực chống sa mạc hóa. Cách thức tiến hành này được xem là bao quát nhất so với nhiều cách thức khác tiến hành ở tỉnh lâu nay.
Bồi dưỡng cho đất
Bình Thuận có diện tích đất kết cấu yếu, dễ bị xói mòn bạc màu lớn cùng với khí hậu khắc nghiệt, nhất là mùa khô luôn gây hạn hán. Bên cạnh đó, trình độ sản xuất nông nghiệp lẫn ý thức một bộ phận người dân trong bảo vệ môi trường chưa cao. Vì thế, theo thời gian đất bị thoái hóa âm ỉ từng ngày. Một số nơi ở huyện Tuy Phong, Bắc Bình đã xuất hiện tình trạng cát bay và việc trồng rừng chắn cát đã tiến hành sau đó. Tuy nhiên, do kinh phí sự nghiệp lâm nghiệp chưa nhiều nên hàng năm chỉ trồng khoảng 10-30 ha/năm. Trong khi đó, diện tích đất cát di động ven biển ở hai huyện trên rất lớn. Năm trồng nhiều nhất như năm 2009 đã tận dụng vốn của công tác khuyến nông trồng được 60 ha xoan chịu hạn, 98 ha cây keo lai tại 2 xã ở huyện Bắc Bình, nhưng tất cả chỉ như che dù giữa trời nắng. Theo Chi cục Lâm nghiệp Bình Thuận, từ trước đến nay, ngoài chương trình 327 và 661, chưa có chương trình lớn nào khác đầu tư vào lĩnh vực trồng, bảo vệ rừng trên địa bàn tỉnh. Mặc dù có nhiều đoàn công tác trong và ngoài nước về tỉnh bàn những vấn đề liên quan đến công tác chống sa mạc hóa, nhưng sau đó chỉ 1-2 dự án khởi động.
Nếu trồng rừng để giữ nước và củng cố mùn trong đất, thì việc cung cấp nước cho đất là sự bổ trợ hiệu quả. Thời gian qua tỉnh đã huy động bao nhà khoa học thực hiện các đề tài về nghiên cứu để nâng cao mực nước ngầm, bảo vệ môi trường khu vực hồ Bàu Ông, Bàu Bà và tìm cách thu trữ nước mưa trên đồi cát ở vùng chiến khu Lê, vùng mà đây đó đã xuất hiện hoang mạc cát. Hiện mô hình thu trữ nước mưa trên đồi cát do Hội Làm vườn phối hợp Quỹ Môi trường toàn cầu và dân xã Hồng Phong đang tiến hành. Cách thức là kết hợp ứng dụng các biện pháp truyền thống và khoa học kỹ thuật mới, nhằm khai thác và bảo vệ tài nguyên đất và nước. Bên cạnh đó, có nhiều biện pháp thủy lợi hạn chế sa mạc hóa từ cấp bách như lắp đặt hệ thống bơm dã chiến, cấp nước xe bồn… đến lâu dài là xây dựng các hệ thống kênh nối mạng, các công trình thủy lợi lớn. Nhờ vậy, mấy năm nay diện tích đất bị bỏ hoang hoặc sản xuất 1 vụ được đưa vào sản xuất trong địa bàn tỉnh ngày một tăng, nên cũng đồng nghĩa đã xóa dần tình trạng hoang mạc đất cằn.
Nguồn lực mở cánh cửa
Với những gì mà tỉnh đã làm trong thời gian qua để ngăn chặn quá trình sa mạc hóa là sự nỗ lực hết sức. Nhưng kết quả lại không cao, khi thực tế sản xuất, chăn nuôi ở nhiều nơi cho thấy có biểu hiện của hoang mạc hóa, mức thấp hơn sa mạc hóa. So 4 loại hoang mạc là hoang mạc cát, hoang mạc đá, hoang mạc muối và hoang mạc đất cằn thì tỉnh ta nổi bật với hoang mạc cát, khi có đến 57.900 ha đất cát ven biển kéo dài từ phía Bắc đến phía Nam tỉnh. Tại buổi Đoàn Công tác của Tổng cục Lâm nghiệp về làm việc ở tỉnh lấy thông tin về tình hình hoang mạc hóa để tính toán Chiến lược tài chính lồng ghép, nhiều chuyên gia nhấn mạnh đến việc huy động nguồn lực ngăn chặn tình hình trên như mở cánh cửa chống sa mạc hóa bền vững. Vì sao tỉnh chưa đẩy mạnh công tác ngăn chặn hoang mạc hóa được là vì thiếu vốn. Vì sao tỉnh chưa huy động được nhiều vốn, vì chưa có gì để kêu gọi các nhà tài trợ. Nếu trước đây nguồn lực đều dựa vào Nhà nước, thì bây giờ phải huy động nguồn lực từ bên ngoài mới có thể đẩy nhanh quá trình ngăn chặn hoang mạc hóa. Để từ đây có chiến lược tài chính tổng hợp quản lý đất bền vững. Chiến lược này là một khung hướng dẫn phân bổ và huy động các nguồn lực tài chính khác nhau gồm nguồn trong nước, ngoài nước và nguồn mới để tài trợ cho các chương trình, dự án liên quan đến quản lý đất bền vững.
Phải một thời gian nữa, đoàn công tác mới xây dựng chiến lược trên cho tỉnh. Và hiện tại ở vùng cát Bắc Bình đang chờ đợi công trình cấp nước khu Lê Hồng Phong về, để cải tạo môi trường sinh thái và hạn chế tình hình sa mạc hóa. Ngoài cấp nước phục vụ cho sinh hoạt, du lịch, công trình này còn cấp nước cho sản xuất nông nghiệp cho 1.875 ha với trồng rừng chống cát bay, cây thực phẩm và cây ăn quả. Hay vùng Hàm Tân đang chờ nguồn nước từ Biển Lạc về để khai thác các vùng đất cằn đang thiếu nước… Mặt khác, Sở Nông nghiệp & PTNT cũng đang thực hiện các chương trình sản xuất nông nghiệp bền vững theo tiêu chuẩn GAP như tiết kiệm nguồn nước tưới, sử dụng hợp lý phân bón, thuốc bảo vệ thực vật… Đồng thời chuyển giao các biện pháp canh tác hợp lý như thực hiện 4 đúng, 3 giảm – 3 tăng trong sản xuất cùng với nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ môi trường. Nhưng tất cả những giải pháp, hoạt động trên được đẩy mạnh đến đâu là tùy thuộc vào sự đảm bảo của nguồn vốn. Và chiến lược tài chính lồng ghép trên được xem là chặng cuối quyết định quá trình mở rộng diện tích đất màu mỡ ở tỉnh.
BÍCH NGHỊ
Người khởi nguồn chống sa mạc hóa ở Bình Thuận
Con đường về chiến khu Lê (thuộc hai xã Hòa Thắng và Hồng Phong, huyện Bắc Bình, Bình Thuận) hôm nay mênh mông một màu xanh của lá, mát rượi những tán cây sum sê tràn đầy nhựa sống. Cuộc sống người dân cũng đổi thay theo từng ngày. Ít ai biết được rằng, để đổi thay vùng “sa mạc” này, ông Trần Hữu Thái, hiện là Phó Chủ tịch Hội làm vườn tỉnh Bình Thuận, đã lặn lội, sát cánh cùng dự án chống sa mạc hóa cho chiến khu Lê, làm đổi thay một vùng đất chết…
Chiến khu Lê được biết đến là nơi có nguồn nước khan hiếm nhất Việt Nam. Cuộc sống nhân dân nơi đây vô cùng khó khăn thiếu thốn. Hàng chục năm qua, đã có nhiều đề tài khoa học được đưa ra cho vùng sa mạc hóa chiến khu Lê nhưng đều không thành công.
Cuộc sống nơi đây chỉ thật sự đổi thay khi ông Trần Hữu Thái chủ trì thực hiện dự án “Khai thác và bảo vệ tài nguyên đất và nước góp phần chống sa mạc hóa” được triển khai tại xã Hồng Phong, huyện Bắc Bình, do Quỹ Môi trường toàn cầu thuộc Chương trình Phát triển Liên hiệp quốc (GEF SGP- UNDP) tài trợ.
Tốt nghiệp Đại học Nông nghiệp Hà Nội năm 1966 và công tác tại Viện Nghiên cứu bảo vệ thực vật thuộc Bộ Nông nghiệp. Qua thời gian dài công tác tại nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước, đến năm 1975 ông về công tác tại Sở Nông nghiệp Bình thuận và gắn bó với vùng đất nắng gió này. Năm 1999, ông nghỉ hưu khi đang là Chi cục trưởng Chi cục bảo vệ thực vật Bình Thuận. Sau đó, ông tham gia làm Phó chủ tịch Hội làm vườn Bình Thuận, để tiếp tục thực hiện những dự án còn nhiều trăn trở.
Trong những lần công tác về vùng chiến khu Lê, ông Thái luôn day dứt bởi cuộc sống nơi đây vô cùng khó khăn do thiếu nguồn nước. Ông luôn nghĩ đến những cách làm để đổi thay nơi đây. Tuy nhiên, nguồn kinh phí không có nên những suy nghĩ của ông vẫn nằm trên giấy… cho đến khi ông tiếp cận được dự án thuộc chương trình GEF SGP- UNDP.
Từ thực tế cách thu nước mưa truyền thống bằng chum vại của người dân trong vùng, ông cùng các cộng sự đã nghĩ đến phương thức xây dựng những bể nước lớn trên đồi cát, trữ nước mưa dùng để tưới trong mùa khô. Dự án này đã đáp ứng tốt cả ba yếu tố cần thiết: vật tư làm bể nước sẵn có ở địa phương; người dân tự làm được; giá thành hợp lý.
Trước đây, người dân đã biết tận dụng mùa mưa để trồng cây trên đồi cát. Nhưng cây chỉ sống được đến mùa khô năm sau vì rễ cây chưa kịp ăn xuống dưới lớp cát có độ ẩm để hút nước. Ông nhẩm tính, nếu hai mùa khô tiếp theo có được một lượng nước cần thiết bù vào, chắc chắn cây sẽ sống. Vì vậy, phải trữ nước mưa ngay trên vùng cát khô hạn này bằng các bể xi măng tự làm.
Từ tháng 6/2005, ông Thái bắt đầu hực hiện dự án trên 16 ha của bốn hộ gia đình ở xã Hồng Phong. Được sự hướng dẫn của các chuyên gia, người dân đã xây 10 bể có lót bạt HDBE và bốn bể được trát bằng vữa xi măng đất, mỗi bể dài 7m, rộng 3,5m và sâu 1m, phía trên trải bạt ni lông để hứng nước mưa chảy xuống. Theo tính toán, chỉ sau một mùa mưa, nước sẽ chảy đầy bể.
Ông Thái cũng đề xuất mô hình thích hợp cho trồng cây nông, lâm kết hợp “lấy ngắn nuôi dài”. Cụ thể, trước khi trồng được rau màu phải có cây lâm nghiệp xen kẽ tạo tán che phủ. Người dân đã trồng cây dầu lai xung quanh 4 ha thử nghiệm đầu tiên, cây xoan và cây trôm đều là những cây chịu hạn, được trồng thành nhiều hàng để chắn gió.
Các sản phẩm từ những cây đậu phộng (lạc), dưa lấy hạt… kết hợp với cải tạo đất đã mang lại nguồn thu đáng kể trong những năm đầu thực hiện dự án. Người dân không chỉ trồng trọt mà còn thả cá, trồng được rau xanh tự túc cho gia đình, điều mà trước đây chưa bao giờ làm được ở vùng gió cát này.
Sau khi thử nghiệm thành công, hiện nay mô hình đang được nhân rộng ra 24 hộ gia đình (trên diện tích 80 ha) ở xã Hồng Phong. Ông Võ Quốc Toàn, một trong những người dân ở vùng “sa mạc” chiến khu Lê thực hiện dự án cho biết: Số tiền thu được từ trồng cây màu xen rừng cây trôm năm đầu là trên 16 triệu đồng, điều mà người dân trước đây có mơ cũng không dám nghĩ tới.
Ông Thái tâm sự: Nếu những vùng đất ở sa mạc như thế này được cải tạo thành đất canh tác, người dân nơi đây không những thoát được nghèo mà còn vươn lên làm giàu vào một ngày không xa.
Nhờ những cố gắng không mệt mỏi của ông Thái, đến nay xã Hồng Phong đã có một hệ thống thu trữ nước mưa trên cát và hệ thống tưới bổ sung vào mùa khô gồm 29 bể xi măng chứa nước, mỗi bể từ 7- 17 m3; trồng được hơn 6.000 cây xoan chịu hạn và cây dầu lai chắn cát.
Thành công của mô hình là căn cứ khoa học đáng tin cậy cho việc cải tạo, phát triển sinh thái bền vững và cần được nhân rộng cho hơn 52.000 ha đất sa mạc hoang hóa ven biển Bình Thuận.
Nguyễn Thanh
LikeLike
Hi Duyên,
Tại vì mình nghĩ là lũ quét ơ Bình Thuận có thể là do sự phá hoại rừng của con người, nên mình post. Nếu Duyên có thêm thông tin về sa mạc hóa Bình Thuận và Ninh Thuận cho anh em biết thêm thì rất tốt.
LikeLike
Anh Hoành ơi,
Bọn em gặp đúng cái vụ này đấy. Hôm qua 23.10 nhóm của em đi từ Phan Thiết ra thị trấn Liên Hương (Tuy Phong) để làm hội thảo. Đến khi cách thị trấn Lương Sơn (Bắc Bình) khoảng 5 km thì biết là đường tắc. Nhóm em quyết định quay lại, đến Tà zon thì rẽ vào Hòa Thắng rồi đi theo ven biển qua Phan Rí Cửa, đến 11 giờ mới đến được Vĩnh Hảo. Tất nhiên hội thảo Tuy Phong bị hủy bó. Năm nay thời tiết Bình Thuận rất thất thường, 10 tháng không mưa, dân ở thị trấn Thuận Nam thậm chí phải đi mua nước uống với giá 120 000 VND/1m3 nước. Bình Thuận và Ninh Thuận là 2 tỉnh điển hình về sa mạc hóa của Việt Nam. Đời sống người dân ở các huyện Tuy Phong, Bắc Bình và Hàm Thuận Bắc của Bình Thuận và các huyện của Ninh Thuận gặp nhiều khó khăn do nắng hạn, đất khô cằn và quá trình hoang mạc hóa đang diễn ra mạnh.
À, nhưng sao anh lại chọn bài này để post trên đọt chuối non?
Cheers
À mà sao anh
LikeLike