Chào các bạn,

Mình được biết trong Buôn Làng có hai người đàn ông gần bảy mươi tuổi, không có gia đình, bị bệnh phong đã ổn định. Cách đây một năm đã chết một người do tuổi già, hiện chỉ còn một người ở thôn Năm. Ông tên Gơi nhưng anh em Buôn Làng không gọi ông với cái tên bố mẹ đã đặt, nhưng gọi ông bằng chính tên của căn bệnh ông đã mang trong mình suốt cuộc đời ông, vì vậy anh em Buôn Làng không mấy ai còn nhớ đến tên thật của ông.

Ông Gơi không có gia đình, bố mẹ cũng không còn. Ông Gơi sống một mình trong một căn nhà nhỏ, những sinh hoạt thường ngày như nấu ăn giặt giũ dọn dẹp cũng như làm ăn kiếm sống, ông Gơi đều tự làm.

Mình không biết khi còn trẻ trong nhà ông Gơi có sạch sẽ gọn gàng gì không? Còn bây giờ có lẽ do tuổi già sức yếu không còn đủ sức dọn dẹp, nên nhà cửa bừa bãi áo quần dơ dáy luộm thuộm lôi thôi. Mấy lần mình đến nhà thăm thấy hoàn cảnh sống của ông Gơi như vậy, về nhà mình nói với hai Yăh đang sống trong Buôn Làng: Hai tuần đến giúp dọn dẹp nhà cửa cũng như giặt áo quần cho ông Gơi một lần, và gần như lần nào hai Yăh đi giặt giũ dọn dẹp cho ông Gơi về cũng có chuyện mắc cười. Hôm thì ông Gơi nói “Tốt, tốt” khi nghe các Yăh nói ông Gơi đi tắm, để các Yăh giặt áo quần cũng như giường chiếu cho. Nhưng có hôm các Yăh đến nói ông Gơi đi tắm và thay áo quần để giặt ông Gơi nói:

– “Sao mình cứ phải tắm và thay áo quần hoài? Con trâu con bò trong chuồng nó chỉ có một bộ lông và sống mạnh khỏe trong bộ lông đó có tắm rửa thay lông gì đâu!”

Tuy ông Gơi nói như vậy nhưng vẫn ngoan ngoãn làm theo lời các Yăh dặn, duy có một điều chỉ được một ít ngày sau đó mọi thứ trong nhà lại được vất bừa bãi, lộn xộn như chưa bao giờ có người giúp dọn dẹp, giường chiếu áo quần cũng rất dơ.

Một lần mới dọn dẹp cho ông Gơi được ba ngày, các Yăh mang thuốc bổ xương đến cho một em bé ở bên cạnh nhà ông Gơi, tiện đường các Yăh ghé vào nhà ông Gơi thấy áo quần vất tung tóe trên giường cũng như dưới gầm giường, hai con chó đang nằm ngủ trên đống áo quần ở gầm giường, các Yăh lôi ra thu lại một đống và nói:

– “Các Yăh dọn dẹp và dặn nhiều lần nhưng ông Gơi không ở cho sạch sẽ gọn gàng, hôm nay các Yăh mang đống áo quần này đi đốt hết.”

– “Đừng đốt, Yăh đừng đốt!”

– “Ông Gơi không muốn ở gọn gàng sạch sẽ thì Yăh đốt hết để ông Gơi khỏi phải quăng vất bừa bãi đầy nhà. Lúc nào Yăh vào nhà ông Gơi cũng đầy những áo quần, Yăh thu dọn gọn gàng ông Gơi lại banh ra. Bây giờ Yăh đốt hết ông Gơi không còn gì thì nhà ông Gơi sẽ gọn gàng sạch sẽ.”

– “Không được, không được đốt! Yăh đốt hết áo quần mình lấy gì để mặc? Bây giờ Yăh đốt hết đến khi mình đi với ông bà không còn áo quần để đốt, lúc đó mình biết mặc gì để đến với ông bà đây?”

Matta Xuân Lành