Chào các bạn,

Đêm đầu tiên ngủ tại Buôn Làng, điều làm mình ngạc nhiên nhất là sự ồn ào. Không phải ồn ào vì tiếng xe lớn, xe nhỏ chạy rần rần ngoài đường, cũng không phải ồn ào do tiếng hát phát ra từ chiếc loa của chiếc máy đĩa nhà người hàng xóm vọng lại, và cũng không phải ồn ào do sự huyên náo của quán cà phê đêm hoặc các tụ điểm vui chơi… mà là sự ồn ào gây ra bởi tiếng chó sủa! Nó sủa inh ỏi rầm trời thâu đêm suốt sáng! Ngủ không được nên mình thắc mắc: Không biết ở đâu ra mà Buôn Làng này nhiều chó quá như vậy nhỉ?

Sẵn với thắc măc trong đầu từ tối hôm qua nên sáng sớm vừa thức dậy, đứng trong nhà nhìn qua các gia đình, mình thấy trong sân gia đình nào cũng có bốn hoặc năm con chó to nhỏ đủ loại, đủ cỡ, đủ màu đang chơi giỡn với nhau trong sân. Mình lấy làm lạ quá! Vì gia đình anh em Buôn Làng nghèo không đủ cơm ăn, tại sao gia đình nào cũng nuôi nhiều chó đến như vậy! Và con chó nào cũng mập đẹp, không ghẻ lở hoặc ốm giơ xương như mình thấy ở một vài nơi. Điều này cho thấy những con chó trong các gia đình của anh em Buôn Làng tuy chủ nó nghèo, thiếu ăn nhưng nó vẫn được chăm sóc đàng hoàng.

Đang nghĩ miên man về những điều mình thấy trong môi trường lạ lẫm, mới mẻ ở Buôn Làng, thì các mẹ đến chào ra mắt mình. khi nói chuyện, mình hỏi các mẹ: Tại sao gia đình các mẹ nuôi nhiều chó quá như vậy? Nếu nuôi chó để cho nó giữ nhà chỉ cần nuôi hai con là được, hơn nữa nhà của anh em Buôn Làng mình đâu có cần giữ phải không vì trong nhà đâu có gì để mà giữ hể?

Nghe mình hỏi như vậy, các mẹ chỉ cười không ai trả lời nên mình nói tiếp: Sáng nay Yăh đếm trong sân gia đình các mẹ ở gần đây, Yăh thấy có những gia đình có tới năm hoặc sáu con chó. Như vậy là nhiều quá! không cần nuôi nhiều chó đến như vậy đâu! Trong những con chó các mẹ đang nuôi, con nào đẹp và khôn, biết giữ nhà tốt, các mẹ để lại; con chó nào không khôn lắm, các mẹ làm thịt để lấy thịt đó cho gia đình ăn, vì gia đình các mẹ không có tiền mua thịt cá thì các mẹ làm thịt chó cho con cái nó ăn cho có đủ chất dinh dưỡng, thay thịt cá mua ngoài chợ cũng rất tốt!

Lúc này mẹ Phong nói: Không được đâu Yăh! Tại sao lại không được? Nếu các mẹ không làm thịt được, nói các bố họ làm. Yăh biết anh em Buôn Làng mình làm thịt thú rừng rất giỏi!

Bị mình hỏi lại như vậy, mẹ Phong mới nói rõ ràng cho mình hiểu: Anh em Buôn Làng mình tuy nghèo nhưng không ai làm thịt chó để ăn cả, vì mình nuôi nó trong nhà, mình cũng thương nó như các con của mình, nên cứ nuôi như vậy cho đến khi nó già nó chết mình chôn thôi chớ không ai làm thịt để ăn!

Nếu chó ở các Buôn Làng xa đem về, không phải mình nuôi thì mình mới làm thịt để ăn, còn không ai làm thịt những con chó đã nuôi trong nhà, vì những con chó đó cũng được thương như các con trong gia đình!

Matta Xuân Lành