Chào các bạn,

Chúng ta đã nói đến nền tảng của thuật lãnh đạo, hấp lực của lãnh đạo đối với những người đồng hành, và yếu tố để thành công—liên tục và kiên trì. Hôm nay chúng ta nói đến yếu tố làm lãnh đạo trở thành xuất sắc: Tầm nhìn.

Trong đa số các bài viết về lãnh đạo, người ta hay đặt tầm nhìn là yếu tố số một, vì tầm nhìn đương nhiên mô tả một con đường dài, mà lãnh đạo là dẫn đường. Hơn nữa, trong một thế giới luôn luôn phải khai phá các điều mới lạ để cạnh tranh và phát triển, tầm nhìn–nhìn được những điều xa trong tương lai mà chưa mấy ai thấy được lúc này–trở thành yếu tố quan trọng nhất của thành công, và do đó thường được xem là yếu tố quan trọng nhất của lãnh đạo.

• Tuy nhiên, chúng ta phải nắm vững điểm này: Tầm nhìn làm một lãnh đạo trở thành vượt trội và thành công, nhưng tầm nhìn không phải là yếu tố bắt buộc phải có trong lãnh đạo.

Nhiều chuyên gia kinh tế hay chính trị có thể phỏng đoán rất chính xác thế giới sẽ thế nào 30 năm nữa, và có thể tính toán các biện pháp kinh tế chính trị tốt để “đón đầu” tương lai đó. Nhưng các chuyên gia này không phải là lãnh đạo, và chẳng lãnh đạo ai cả.

Ngược lại, có nhiều lãnh đạo có rất nhiều người theo và rất thành công trong việc thuyết phục nhiều người theo mình, nhưng lại chẳng có tầm nhìn gì cả. Đây thường là các lãnh đạo “bảo thủ”, chống thay đổi, không muốn thay đổi, chỉ muốn giữ xã hội của mình đứng yên như cũ. Và rất nhiều lãnh đạo bảo thủ chiến thắng những người có khuynh hướng thay đổi cấp tiến tại rất nhiều thời điểm trong lịch sử các quốc gia và lịch sử thế giới. Người Việt nào cũng biết chuyện Nguyễn Trường Tộ và bản điều trần cải cách chẳng được ai trong triều đình nhà Nguyễn nghe theo cả.

• Mặc dù tầm nhìn không phải là yếu tố bắt buộc cho lãnh đạo, tầm nhìn làm lãnh đạo trở thành vượt trội, thành người khai phá những con đường mới chưa ai biết đến, và đưa nhũng người khác đến những vùng trời chưa ai đặt chân đến bao giờ.

Không có tầm nhìn, người lãnh đạo có thể là một sức mạnh lớn chỉ để chống lại tiến hóa và tiến bộ.

• Nhưng làm thế nào để chúng ta có được tầm nhìn?

Muốn có tầm nhìn xa chúng ta cần có 2 điều;

1. Kiến thức: Hiểu được quá khứ và hiện tại, để có thể dự phóng tương lai.
2. Ước muốn: Muốn khai phá, thay đổi, hướng về tương lai mới mẻ hơn.

Không có kiến thức sâu sắc về quá khứ và hiện tại thì rất khó thấy tương lai. Không ước muốn thay đổi cho tương lai mới mẻ hơn thì chẳng thấy gì và chẳng có gì ở tương lai cả.

• Tầm nhìn khác với thời trang.

Tầm nhìn thường có chiều dài 10 năm, 20 năm hay 100 năm. Thời trang thì đang là hôm nay. Nhiều người cứ chạy theo thời trang mà cứ ngỡ là mình có tầm nhìn. Thời trang là những gì mọi người đang cho là “hot” hôm nay, và có thể sống được chừng ba tháng hay một năm. Tầm nhìn là tương lai, thời trang là hiện tại, mà thường là hiện tại chết yểu.

• Và đôi khi tầm nhìn có thể xuất hiện dưới hình thức bảo thủ. Ví dụ: Sau mỗi cuộc cách mạng chính trị, phe thắng thế thường xóa mọi dấu tích của phe thất thế–đền đài, ảnh tượng, dinh thự… Người có tầm nhìn sẽ tìm cách cản lại các sự xóa dấu đó, có vẻ như là bảo thủ, chống cách mạng. Nhưng thật ra là vì đó là người có tầm nhìn 50 năm, biết rằng 30 năm hay 50 năm sau cách mạng người ta sẽ hối tiếc các di sản văn hóa đã bị phá hủy trong men chiến thắng của cách mạng.

• Tầm nhìn là con đường của cuộc hành trình.

Tầm nhìn cho chúng ta một đích điểm tương lai sẽ đến—như là, một xã hội dân chủ, bình đẳng và cường thịnh, dùng trí tuệ con người và ngoại giao quốc tế làm động lực kinh tế–và do đó cho chúng ta con đường từ hiện tại đến tương lai. Cho nên, có tầm nhìn là có con đường và, nhờ đó, có cuộc hành trình.

Thông thường thì không phải lãnh đạo có một nhóm người trước, rồi cùng với nhóm người đó khởi sự cuộc hành trình, như là ta tụ một nhóm bạn lại để cùng đi picnic. Trong đa số các trường hợp ở đời, người lãnh đạo khởi sự cuộc hành trình chỉ một mình. Rồi dọc đường gặp thêm bạn bè mới muốn đi cùng đường, và vì thế trở thành lãnh đạo của nhóm người.

Có nghĩa là nếu bạn muốn làm đến một đích điểm nào đó, cứ khởi sự một mình, rồi sự làm việc liên tục và kiên trì của bạn sẽ làm những người khác bị hấp dẫn và muốn đi cùng đường với bạn.

Chúc các bạn một ngày rộng mở.

Mến,
Hoành

© copyright 2011
Trần Đình Hoành
Permitted for non-commercial use
www.dotchuoinon.com