Chào các bạn,

Chiều 28 Tết làm dưa món với các em trực nhà Lưu Trú, lúc làm gần xong, em Vương hỏi mình: “Yăh! Mắc bệnh gì thì bị rụng hết tóc?”. Mình hỏi lại em Vương: “Sao lại hỏi bệnh rụng tóc? Gia đình em Vương có ai bị rụng tóc hay em Vương đang bị rụng tóc?”.

Em Vương nói không phải em Vương, cũng không phải hỏi cho người trong gia đình nhưng hỏi cho bạn. Em Vương ở xóm Đào, khi nghe em Vương nói em Vương hỏi cho bạn, mình nhớ có em Khiêm ở xóm Đào khoảng mười bảy tuổi, cũng cỡ tuổi em Vương – học sinh lớp Mười một của mình bây giờ, từ ngày vào Buôn Làng mỗi lần gặp đều thấy em Khiêm đội mũ, kể cả những lúc em Khiêm tham dự thánh lễ ở trong nhà thờ!

Mới đầu thấy em Khiêm đội mũ trong nhà thờ, mình chưa biết em tên gì, định nhắc bỏ mũ ra, nhưng chợt nghĩ chắc em bị sao đó nên mới phải đội mũ! Vì có một số em gái tuổi mười bốn hoặc mười lăm, đầu có nhiều chí, mẹ các em cắt hết tóc để bôi thuốc chí, những em đó cũng đội mũ len cả ngày kể cả lúc các em lên Rước Chúa.

Sau mình hỏi các mẹ và được biết: Em tên Khiêm ở bên xóm Đào. Các mẹ cũng nói với mình không biết em Khiêm bị bệnh gì mà tóc em Khiêm bị rụng hết, nên em Khiêm phải đội mũ suốt ngày! Bây giờ em Vương nói em Vương hỏi cho bạn, mình đoán em Vương hỏi cho em Khiêm vì hai em cùng ở xóm Đào.

Mình hỏi: “Em Vương hỏi về bệnh rụng tóc của em Khiêm phải không?”.

“Dạ! Mình với bạn Khiêm là bạn cùng xóm, học với nhau từ nhỏ cho đến Lớp Bảy, tóc bạn Khiêm ít dần, sau đó bạn Khiêm nghỉ học. Nghỉ học hơn một năm bạn Khiêm bắt đầu đi làm ở lò gạch, và từ đó lúc nào bạn Khiêm cũng đội mũ.

Hôm qua bạn Khiêm nói với mình: Chiều nay là ngày 28 Tết, bạn Khiêm đi Buôn Ma Thuột mua tóc giả để khỏi phải đội mũ. Bạn Khiêm kể tiền đi làm ở lò gạch để dành mỗi tháng một ít, hôm nay đủ để mua tóc giả.

Mình nói để Tết xong hãy mua vì trước khi về nghỉ Tết, nghe Yăh nói những ngày trước Tết người ta bán hàng theo giá Tết, đa số các mặt hàng đều tăng giá, như vậy phải mua đắt hơn những ngày thường. Nhưng bạn Khiêm không chịu, bạn Khiêm nói: Mình muốn mua lâu lắm rồi nhưng không đủ tiền, bây giờ có tiền mình muốn mua để mấy ngày Tết đầu có tóc. Đã mấy năm trên đầu mình khi nào cũng phải đội mũ, nhiều khi bị người khác nhìn, nhất là khi ở trong nhà, mình mắc cỡ lắm! Mình muốn Tết này đầu mình không đội mũ giống mọi người trong Buôn Làng!”.

Mình hỏi: “Em Khiêm để dành được bao nhiêu tiền em Vương biết không?”.

“Bạn Khiêm nói với mình bạn Khiêm để dành được gần một triệu đồng! Yăh biết không, mình nói bạn Khiêm đừng mua gần Tết sẽ phải mua nhiều tiền, nhất là khi thấy mình là người dân tộc! Bạn Khiêm nói: Cần lắm mình mới mua! Người ta bán hàng thấy mình là người dân tộc bán đắt hơn thì người đó không tốt, không phải con Chúa! Con Chúa không phân biệt!”.

Matta Xuân Lành