Chào các bạn,
Nhà Phật nói “vô minh”, tức là không có ánh sáng, tức là tối tăm, si mê, ngu dốt. Nhưng điều gì tạo ra vô minh?
Đó là tham lam, sân hận, kiêu căng… Nói chung là ta chỉ biết “tôi, của tôi, cho tôi, vì tôi”. Tập trung vào chính mình như thế thì không còn thấy được gì khác, như người lái xe mà gắn cái gương trước mặt, chỉ biết ngắm sắc đẹp của mình trong gương, thì còn thấy gì để lái xe.
Nếu ta tập trung vào ta như thế, ta sẽ chẳng thấy gì nữa trong vũ trụ, như là Narcissus đẹp trai ngắm mình trong mặt hồ nước, yêu mình quá nên ngồi đó ngắm mãi, cho đến chết.
Yêu chính mình cho đến chết. Đó là chân lý của con người.
Và chân lý ngược lại là: Buông mình ra – vô ngã – là giải thoát, là giác ngộ, là Niết bàn, là Thiên đàng.
Nhưng vô ngã là sao trong đời sống này khi mình phải nuôi cái tôi sống và làm việc mỗi ngày?
Hình như là khi ta phải lo cho ta sống thì khó mà nói vô ngã.
Trừ khi…
Ta sống vì mọi người, vì mọi chúng sinh… Sống để mang ánh sáng đến cho mọi người, sống để làm gương cho mọi người, sống để giảng dạy mọi người, sống để làm xã hội ta tốt hơn, sống để cải thiện thành phố quanh ta, sống để thế giới thanh tịnh hơn…
Nói chung là khi ta sống để làm đẹp con người và thế giới quanh ta như thế, thì đó là vô ngã, sống mà không tập trung vào chăm chút cho tôi, và các chăm chút cho tôi, nếu có, cũng là chăm chút vào một phương tiện phục vụ loài người.
Đó là vô ngã. Đó là không còn phân biệt “tôi và người” nữa.
Bồ tát không chấp ngã, không chấp nhân.
Các bạn, nếu đọc kinh sách, các bạn sẽ gặp rất thường xuyên câu hỏi “vô ngã” là gì, và tràng giang đại hải các bài luận thuyết giải thích vô ngã, và bạn có lẽ sẽ chẳng hiểu gì cả.
Vì vô ngã không là lý thuyết. Vô ngã là sống. Sống vô ngã, suy tư vô ngã, hành động vô ngã. Tức là, sống để phổ độ “mọi chúng sinh”.
Vô ngã là suy nghĩ mọi thứ và làm mọi thứ với trái tim chăm chút cho tất cả loài người, tất cả chúng sinh.
Chúc các bạn luôn vô ngã.
Mến,
Hoành
© copyright 2014
Trần Đình Hoành
Permitted for non-commercial use
www.dotchuoinon.com
Đọt Chuối Non 
Dear Anh Hai
Lý tưởng và mục đích sống càng quảng đại hướng đến tha nhân, cho tha nhân, vì tha nhân và với tha nhân thì đó là không còn phân biệt “tôi và người” nữa.
Và nếu em học và sống được như Chúa Giêsu đã sống đó là : “Trở nên tấm bánh bẻ ra cho mọi người” Lúc đó em đúng là hoàn toàn vô ngã.
Em cảm ơn và chúc Anh Hai nhiều sức khỏe và an lành.
Em M Lành
LikeLike
Welcome Phương Trang vào vườn chuối. Cám ơn Trang đã chia sẻ. Trang tự nhiên chia sẻ với các bạn nhé.
A. Hoành
LikeLike
Bài viết hay lắm…
LikeLike
Ai có “cái tôi” to, không chỉ tự làm khổ cho chính họ, mà còn gây khổ cho nhiều người khác – trừ người “không tôi”.
Mình tin rằng, ai “không tôi”, dù theo hoặc không theo tôn giáo nào – cũng sẽ đến được Thiên Đàng hay Niết Bàn.
LikeLike
Dạ em hiểu ạ, em biết là tư duy của em vẫn còn rất mạnh về duy lý và chỉ thiếu nước viết những điều em suy nghĩ về tâm linh thành công thức toán học “vô ngã = lim (khiêm tốn -> vô cùng)” 😀
Em biết là những tri kiến thật chỉ có qua sống thật, em sống với lý luận nhiều quá thành ra vậy đó ạ, ai cũng bảo em thế, nhưng em vẫn thấy ít ra em không bị có tư duy nguỵ biện như nhiều người bị ^^
LikeLike
Hi Thu Hường,
Anh có cảm tưởng câu “… cảm xúc của mình trở nên làm một với cảm xúc của Chúa, nhưng lại không thể đến được giới hạn tự mình nói chắc chắn được sự kết nối đó, vì đó là sự kết nối với thinh không”, dù là có nhiều lý luận quá, nhưng vẫn đúng với thực tế, như anh trình bày dưới đây.
1. Thường là trong hành động và cảm xúc, nếu mình thành thật với mình, thì mình sẽ biết điều gì mình nghĩ và làm là hoàn toàn vì từ tâm, hoặc có từ tâm và có mình (ngã) trong đó, hoặc là ngã nhiều hơn từ tâm. Thường thì người đã quen “quán tâm của mình” thường nắm được cảm xúc và suy tư của mình ta khá rõ. Tức là mình đã “vô ngã” hay “khiêm tốn” đến mức nào.
2. Cũng như mọi loại nghệ thuật, nghệ sĩ không bao giờ thấy điểm cuối, luôn cố gắng để khá hơn. Chúng ta sẽ luôn cảm thấy mình có thể khiêm tốn hơn, vô ngã hơn.
3. Người đã khiêm tốn, vô ngã, đến mức có thể gọi là thầy thì chẳng hề nói mình khiêm tốn và vô ngã, vì đã nói thể thí nó không là thế.
4. Người đã đến đỉnh cao vô ngã thì cũng không còn nghĩ đến vô ngã nữa, vì đó đã thành máu của mình rồi.
Và anh cũng không chắc là bài này của anh là một kiến giải về vô ngã, hay là nói lại một kinh nghiệm mà rất nhiều người có: “Người ta chỉ có thể vô ngã, khi người ta nghĩ đến/tập trung/yêu toàn vũ trụ có mình trong đó”.
Đó là kinh nghiệm của anh và anh thấy trong rất nhiều vị thánh mọi tôn giáo.
Anh thấy không thể lý luận và kiến giải về vô ngã mà không sống vô ngã. Vô ngã không là kiến thức mà là trải nghiệm.
Người nói thì phải nói như là kiến thức (vì chữ viết luôn là kiên thức dù rất rỗng), nhưng tri kiến thật phài là sống thật mới hiểu.
LikeLiked by 1 person
Mình là một phụ nữ trung niên va luôn khao khát hướng về đời sống tâm linh, tình cờ biết tới ĐCN mình rất thích, đặc biệt là các bài viết của Anh Hoành đã giúp mình tìm lại được sự bình an trong tâm hồn. Xin cảm ơn ĐCN và anh Hoành thật nhiều
LikeLike
Em cảm ơn anh về một kiến giải về vô ngã “khi ta sống để làm đẹp con người và thế giới quanh ta như thế, thì đó là vô ngã, sống mà không tập trung vào chăm chút cho tôi, và các chăm chút cho tôi, nếu có, cũng là chăm chút vào một phương tiện phục vụ loài người.”
Em thường rất thích suy nghĩ về những khái niệm trong Phật giáo, em nhớ là một trong sáu tà kiến (kinh lậu hoặc http://www.quangduc.com/p22574a37387/2-kinh-tat-ca-lau-hoac-sabbasava-sutta) là vọng tưởng rằng mình đã vô ngã, vậy việc biết về pháp này (và nhiều pháp khác trong Phật giáo) có cần thiết hay không và có ý nghĩa gì?
Em nghĩ rằng những lời dạy tâm linh chân thật đều có ý nghĩa giống như ngọn hải đăng chỉ đường, dựa vào hướng đó để tự tìm con đường đi cho mình, cho đến khi tâm hoàn toàn tĩnh lặng, con đường đó trở nên làm một với con đường Đạo, khi cảm xúc của mình trở nên làm một với cảm xúc của Chúa, nhưng lại không thể đến được giới hạn tự mình nói chắc chắn được sự kết nối đó, vì đó là sự kết nối với thinh không.
Khi em nghĩ về sự kết nối với Chúa trong thinh lặng, em thường nhớ đến Mẹ Teresa: Một lần Mẹ Têrêsa đã được hỏi bởi một người phỏng vấn: “Khi cầu nguyện, bà đã nói những gì với Thiên Chúa?” Mẹ nói: “Tôi không nói gì cả, tôi lắng nghe”. Người phỏng vấn sau đó hỏi: “Thiên Chúa nói với bạn những gì?” Mẹ Têrêsa trả lời: “Ngài không nói gì. Ngài lắng nghe. Và nếu bạn không hiểu điều đó, tôi không thể giải thích cho bạn.”
Mother Teresa was asked once by an interviewer: “When you pray, what do you say to God? She said, “I don’t talk, I listen.” The interviewer then asked: “What does God say to you?” Mother Teresa replied, “He doesn’t talk. He listens. And if you don’t understand that, I can’t explain it to you.”
Em cảm thấy vô ngã là đức hạnh khiêm tốn ở mức cao nhất, nhưng khiêm tốn lại không có giới hạn trong tâm linh (nên vô ngã có thể dịch là khiêm tốn vô giới hạn 🙂 ).
Em chơi đùa chữ nghĩa một chút thôi ạ.
Em H
LikeLike
Cám ơn anh Hoành,
Đầu ngày mới anh cho em 1 lọ vitamin, đúng cái em cần, để sống, chứ không phải giải thích cho ai đó hiểu bằng luận lý. Nếu vẫn dùng lời, sẽ chẳng bao giờ hiểu được vô ngã.
Em Tuấn
LikeLike