Người dịch: Trần Minh Đức
Biên tập: Đào Thu Hằng

MỆNH LỆNH NĂNG LƯỢNG BẮT BUỘC:
100% TÁI TẠO NGAY BÂY GIỜ

Giới Thiệu (Phần 1)

Chuyển đổi năng lượng: Thách thức tối thượng

Ngày nay, cả thế giới bàn luận về năng lượng tái tạo, hạnh phúc như thể đang nói về thời tiết đẹp. Hiếm còn một ai tiếp tục phủ nhận một điều rằng tương lai cho cung cấp năng lượng của nhân loại nằm ở năng lượng tái tạo. Suốt một thời gian dài, ý tưởng này đã từng bị coi là hão huyền.

Sự thay đổi nhận thức này mới chỉ có từ vài năm trước. Tháng 5/2002, Liên Hợp Quốc đã mời tôi tham gia một nhóm nhỏ được tuyển chọn tới một cuộc họp ở trụ sở chính của họ tại New York, để giúp họ giải quyết một vấn đề mà Kofi Annan, khi đó đang là Tổng Thư Ký Liên Hợp Quốc, đang gặp phải. Liên Hợp Quốc đang bước vào giai đoạn cuối chuẩn bị cho Hội nghị thượng đỉnh Thế giới về Phát triển bền vững sẽ được tổ chức vào tháng 8 năm đó tại Johannesburg. Nhưng vấn đề là, trong dự thảo tuyên bố cuối cùng, được soạn thảo từ nhiều cuộc hội nghị chuẩn bị trước đó, đã không có một lời nào đề cập vai trò chủ chốt của năng lượng tái tạo cho sự phát triển bền vững của văn minh nhân loại. Công việc của chúng tôi là đề xuất kiến thức một cách có hệ thống để lấp đầy vào chỗ trống này. Câu chuyện này cho thấy mức độ sâu sắc và rộng rãi như thế nào của sự thiếu hiểu biết về năng lượng tái tạo vẫn còn tồn tại tới tận đầu thế kỷ 21.

Sự quan tâm toàn cầu hiện nay tới năng lượng tái tạo được khơi dậy từ bên ngoài dòng chính thống của các cuộc thảo luận chính trị, kinh tế và truyền thông về năng lượng. Những cuộc thảo luận trong dòng chính thống về năng lượng vẫn mắc kẹt trong một quan điểm toàn cầu về cung cấp năng lượng bị thống trị bởi nhiên liệu hạt nhân và hóa thạch. Trong thập niên 1990, một vài nhà tiên phong của “thời đại Mặt trời”, không dựa vào năng lượng hạt nhân hay hóa thạch, vẫn luôn phải đương đầu với nhiều rào cản đã ăn sâu vào tâm lý và những khó khăn rất lớn về thực tiễn. Ngày nay những rào cản này dường như đã vượt qua được, dù rằng chỉ trong lời nói hơn là suy nghĩ và hành động.

Những tuyên bố đầy tâm huyết từ các chính phủ và các công ty năng lượng tạo nên ấn tượng về một cam kết tuyệt đối với năng lượng bền vững, che mờ tầm mắt của mọi người khỏi những ưu tiên mang tính thực tế. Mặc dù giờ đây các công ty năng lượng cũng đang đầu tư vào năng lượng tái tạo, tập trung đầu tiên và hàng đầu của họ vẫn là ở những nguồn năng lượng truyền thống –  nơi mà hoàn toàn có thể sẽ tiếp tục khai thác tới những giọt dầu cuối cùng, những tấn than đá hoặc uranium cuối cùng và mét khối khí đốt cuối cùng. Đây là những thứ mang lại giá trị lợi nhuận lớn hơn cho các công ty năng lượng, bởi gió và bức xạ mặt trời không thể chính chúng được bán như các nguồn tài nguyên.

Sự chống lại năng lượng tái tạo đã mở đường cho một chiến lược độc quyền và trì hoãn, một chiến lược mà trong đó sự cấp bách ngày càng tăng của việc chuyển đổi sang năng lượng tái tạo cần được giới thiệu một cách cẩn trọng và trong đó có nhiều khâu chưa rõ ràng.

Dù vậy, hiện tại thì  điều phổ quát đã được công nhận rộng rãi là tương lai cho cung cấp năng lượng phải nằm ở năng lượng tái tạo. Rất nhiều mối nguy hại và hạn chế của khai thác và sản xuất năng lượng hạt nhân và hóa thạch đã trở nên hiển nhiên. Chỉ riêng với lý do này thôi, năng lượng tái tạo không thể nào bị lờ đi, chưa nói đến khi xét tới tốc độ tăng trưởng ấn tượng của loại hình năng lượng này.

Chỉ riêng từ năm 2006 đến 2008, tổng chi phí đầu tư hàng năm cho năng lượng tái tạo trên toàn thế giới đã tăng gấp đôi từ 63 tỷ USD lên 120 tỷ USD. Công suất lắp đặt toàn cầu của các nhà máy năng lượng gió tăng từ 74000 tới 135000 MW trong thời gian từ năm 2006 tới 2009, và công suất của các nhà máy quang điện được kết nối với mạng lưới tăng từ 5100 lên 19000 MW.

Những rạn nứt trong quan điểm truyền thống của thế giới dựa trên năng lượng hạt nhân và hóa thạch bắt đầu xuất hiện cùng với sự thừa nhận rằng năng lượng tái tạo đem tới tiềm năng ứng dụng toàn cầu. Sức mạnh tâm lý được khơi nguồn từ hi vọng thực tế rằng năng lượng mới này sẽ đem tới nguồn cung cấp an toàn và bảo đảm về lâu dài. Vì vậy, năng lượng tái tạo đại diện cho một giá trị xã hội vượt trội so với năng lượng hạt nhân và hóa thạch. Đây là điểm mấu chốt khi bàn đến các vấn đề năng lượng.

Những người đã nhận ra năng lượng tái tạo không chỉ là sự bổ sung cho nguồn cung cấp năng lượng hiện tại, mà còn là một giải pháp thay thế rõ ràng và toàn diện, khó có thể tiếp tục từ chối điều này. Khi thực sự được lựa chọn, hầu hết mọi người sẽ hướng tới năng lượng tái tạo thay vì hạt nhân và hóa thạch. Nước Đức là một ví dụ thực tế. Sau khi Đạo luật về các nguồn năng lượng tái tạo – EEG của chính phủ Đức có hiệu lực vào năm 2000, bất chấp những phản ứng liên tục, tới năm 2009, tỉ phần điện sản xuất từ năng lượng tái tạo đã tăng từ 4.5% lên 17%, và cung cấp tăng từ 3% lên 10% trong tổng thể các nguồn cung cấp năng lượng.

Sự tin tưởng của người dân vào tiềm năng đem lại từ năng lượng tái tạo tăng lên song song với sự phát triển này, cùng với đó là hi vọng và kì vọng có thể dựa hoàn toàn vào năng lượng tái tạo trong tương lai gần. Các cuộc thăm dò cho thấy 90% người Đức đồng thuận việc mở rộng khai thác năng lượng tái tạo – với 75% mong muốn được thấy điều này ở các địa bàn địa phương của họ – và họ thậm chí còn chuẩn bị cho việc tăng giá năng lượng để khiến cho điều này được khả thi. Ít hơn 10% lựa chọn xây dựng các nhà máy điện hạt nhân hay đốt than mới.¹

Sự phổ biến rộng rãi của năng lượng tái tạo đã tăng trưởng, bất chấp nhiều thập kỷ bị công khai phản đối kịch liệt bởi ngành công nghiệp truyền thống và số đông các chuyên gia năng lượng. Sự phản đối này đã được thúc đẩy – và rõ ràng là vẫn đang được thúc đẩy – bằng các chi phí công khổng lồ. Dù vậy, bộ đôi đối thủ này đang thất thế trong cuộc chiến với ý kiến dư luận, một cuộc chiến vẫn còn nguyên sự căng thẳng, mặc dù giờ đây tiếp diễn với các phương tiện tinh vi hơn.

Ngày nay các cuộc thảo luận chủ yếu xoay quanh câu hỏi về thời gian cần thiết cho một cuộc chuyển đổi hoàn toàn sang năng lượng tái tạo. Liệu điều này chỉ khả thi sau năm 2100? Hay điều đó có thể đạt được ngay 2050? Tôi tin tưởng rằng quá trình chuyển đổi này có thể được thực hiện nhanh chóng hơn nếu chúng ta huy động toàn lực những thế mạnh cần thiết; nếu có thể huy động khắp toàn cầu chúng ta cần khoảng một phần tư thế kỷ, và tại một số quốc gia và khu vực chúng ta còn có thể làm được nhanh hơn. Không chỉ bởi tiềm năng tự nhiên to lớn của năng lượng tái tạo giúp cho quá trình chuyển đổi này có thể được thực hiện – mà chúng ta cũng đã có tiềm lực công nghệ cần thiết. Chúng ta cần thực hiện sự chuyển đổi này, vì cả nguyên nhân sinh thái và còn vì nguyên nhân kinh tế, rõ ràng chúng ta cũng cần phải bảo đảm sự tồn tại có lợi cho  chính mình.

Sự chuyển đổi đó không phải là một sự căng thẳng không thể chịu đựng được, mà đúng hơn là một cơ hội kinh tế mới, toàn cầu cho các quốc gia công nghiệp, và cơ hội lớn cho các quốc gia đang phát triển. Tuy nhiên, tiềm năng lớn nhất cho sự thay đổi nằm trong chính loài người chúng ta: làm cho chính chúng ta, và hơn hết, những “chính trị” và “nền kinh tế”, trở nên tích cực ủng hộ cho năng lượng tái tạo, là chìa khóa để thành công. Điều này đòi hỏi ta phải thể hiện một sức mạnh chính trị và văn hóa đặc biệt. Hơn nữa, những thách thức chúng ta đang phải đối mặt cũng thực sự là duy nhất trong lịch sử. Thời gian chúng ta trì hoãn càng lâu, sẽ càng khó khăn hơn để có thể vượt qua thách thức này. Chúng ta vốn đã hoài phí quá nhiều thời gian.

 (còn tiếp)

Tham khảo:

1 www.unendlich-viel-energie.de, 19/02/2010

—

© 2014 copyright Verlag Antje Kunstmann GmbH

Permission granted for translating into Vietnamese and publishing solely on dotchuoinon.com for non-commercial purposes.

Bản quyền bản dịch:  dotchuoinon.com