Chào các bạn,

Hôm qua mình viết “Bạn cũng là president như ông ấy”, cho các bạn lãnh đạo trẻ. Hôm nay mình viết thêm bài này cho mọi người trẻ.

Đương nhiên là các bạn trẻ thường cảm thấy trong môi trường văn hóa VN trẻ thì thường có nhiều lãnh đạo già đứng trên đầu mình. Và các lãnh đạo già thì thường muốn người trẻ làm đúng ý mình 100%.

Và hầu như luôn có một căng thẳng giữa hai bên.

Sự thực thì nước nào cũng có một khoảng cách biệt giữa hai thế hệ khác tuổi nhau, Việt Nam thì nặng hơn các nước vì cách xưng hô chú cháu, dì cháu giữa hai thế hệ.

Nhưng các bạn trẻ nên vững tâm làm việc mình muốn làm, tạo tổ chức cần tạo, làm lãnh đạo việc cần mình lãnh đạo, và các bạn sẽ được các thế hệ lớn hơn hỗ trợ, nếu các bạn biết cách làm việc một chút:

– Đừng tự tạo thêm khoảng cách thế hệ bằng cách chê các thế hệ lớn tuổi hơn là dốt hay chậm tiến, vơ đũa cả nắm thì thường sai và bị chống đối, cũng như một người lớn tuổi phê phán tuổi trẻ thiếu kinh nghiệm mà kiêu căng vậy.

– Dù bạn có học vị và địa vị đến đâu thì cũng cần giữ lễ nghĩa Việt Nam – người Việt gọi nhau là anh chị em, chú cháu, cô cháu… nhỏ tuổi hơn thì đừng nói anh/tôi, chị/tôi, ông/tôi, bà/tôi… Rất xấc xược. Trừ khi bạn viết trong các văn bản trịnh trọng, hay diễn văn trước đám đông thì nên tùy nghi thay đổi cách xưng hô một chút cho hợp thời.

(Mình cần phải nói là mình cho rằng các tu sĩ trong các tôn giáo, nhóc tì chưa đến 30 tuổi mà nói chuyện với các tín hữu 80 tuổi dám tự xưng là cha/thầy và gọi họ là bà hay ông là rất hỗn láo và xấc xược. Các cha/thầy nên tự xưng là cháu và gọi người già là bác/cô/dì/chú, dù bạn là tu sĩ của tôn giáo nào. Và không thể để các cụ gọi mình là cha/thầy xưng con. Chức vụ gì ở trong nhà thờ hay nhà chùa cũng không cho phép các bạn nhóc nói chuyện với người lớn kiểu đó. Nếu các bạn đi tu mà không biết khiêm tốn và lễ độ, thì khả năng đạt đạo của các bạn có một dấu hỏi vĩ đại theo sau).

– Khi làm gì bạn cũng nên nói chuyện thật tình với những người thế hệ cha chú và nhờ họ hỗ trợ mình, đa số mọi người sẽ hỗ trợ bạn vì đó là văn hóa VN – người lớn phải hỗ trợ người nhỏ hơn khi người nhỏ xin hỗ trợ (trừ khi đó là việc rất phi pháp hay phi đạo đức).

– Nếu làm việc trong cùng một tổ chức, luôn luôn cho các boss của bạn (thường là lớn tuổi hơn bạn) biết bạn làm gì. Đây là teamwork, chẳng ăn nhập gì tới tuổi tác. Rất nhiều người VN không rành teamwork, muốn làm gì thì cứ làm, chẳng bàn với ai, làm xong rồi cũng chẳng cho ai biết… Crazy! Nếu bạn giỏi teamwork bạn luôn luôn bàn với mọi người để lấy ý kiến và đồng thuận hoặc cho phép (nếu là boss), và luôn thông báo với mọi người bạn đã làm gì và đang làm gì.

– Nếu bạn có tiến sĩ mà boss lớn tuổi của bạn chỉ có cử nhân, đừng cho đó là bạn đang không được dùng đúng chỗ. Cái bằng không dùng để cho bạn làm boss, nó chỉ chứng minh bạn đã “học” tới đâu, không phải là “làm” tới đâu. Trong môi trường công việc, bằng cấp không tính, mà tính bạn có khả năng làm việc đến đâu. Vậy hãy cố gắng làm tốt công việc của mình.

– Đa số các lãnh đạo lớn tuổi đều muốn các bạn trẻ phát triển khả năng lãnh đạo và có thể đỡ đần cho họ một tay trong việc lãnh đạo. Nhưng các bạn cần chứng tỏ bạn có thể lãnh đạo. Bạn chứng tỏ bằng 2 cách của teamwork:

• Luôn làm tốt mọi việc lãnh đạo của bạn nhờ bạn làm, dù đó là chuyện bạn nghĩ là lớn hay nhỏ, quan trọng hay không quan trọng. Nếu việc nhỏ bạn làm không tốt thì chẳng ai dám giao việc lớn cho bạn, dù bạn có mấy mươi bằng tiến sĩ.

• Luôn thông tin cho lãnh đạo của bạn biết bạn đang làm gì (bằng cách cc các emails và viết report riêng nếu cần…) để lãnh đạo của bạn có thể giúp ý khi cần và có thể thấy điều gì có thể sai lớn thì nhắc bạn trước khi cái sai thành vấn đề nhức đầu hiện thực.

– Nếu bạn muốn tìm một nơi làm việc mới để hy vọng có cơ hội phát triển khả năng cao hơn, thì cứ đi. Đừng ngồi đó mà tiêu cực.

Trong thời đại kỹ thuật tiến nhanh như hiện nay, khoảng cách giữa các thế hệ lại càng xa xôi, vì tuổi trẻ có cơ hội học hành và tiến bộ rất nhanh.

Việc của tuổi trẻ là làm việc tốt, kính trọng thế hệ đàn anh, nhờ các đàn anh hỗ trợ mình trong các công việc của mình, hỗ trợ họ tốt khi mình là thuộc cấp hay ở trong vị trí hỗ trợ, thực hành teamwork tốt…

Nếu bạn đang thực hành lãnh đạo, dù là kinh doanh riêng của bạn, hay trong một guồng máy chính trị hay kinh tế, thì hãy là lãnh đạo tốt – kéo tất cả mọi người, dù họ là ai ở thế hệ nào, đến với bạn, bằng sự tôn trọng sâu sắc tự trong tâm mình.

Chúc các bạn luôn lãnh đạo tốt.

Mến,

Hoành

© copyright 2014
Trần Đình Hoành
Permitted for non-commercial use
www.dotchuoinon.com