Chào các bạn,
Sân hận mà một trong ba độc làm hại con người (hai độc kia là tham lam và ngu dốt, bộ ba “tham sân si”). Sân là giận dữ, nóng giận, anger, angry. Hận là ghét, thù, hate, hatred. Và khỏi nói thì ai trong chúng ta cũng biết là người đầu tiên bị sân hận của ta hại là chính ta: sân hận làm ta ngủ không được, ăn không được, không bình tâm làm được việc gì, lúc nào cũng căng trong đầu, bực tức, stress… từ từ đưa đến động tim, đột quị, đau bao tử, tăng huyết áp, điên, và đủ chứng bệnh giết người khác. Thế nên mới gọi là độc–độc ở trong người ta thì hại ta đầu tiên.
Ai trong chúng ta cũng sân hận, chỉ là nhiều hay ít. (Bậc thức giả đã giác ngộ là người không còn độc nào sót lại trong mình). Nhưng có lẽ điều ít ai trong chúng ta nhận ra là chúng ta sân hận đến mức nào, sâu đến đâu, và rộng đến đâu.
1. Ai chửi rủa, phê phán, chỉ trích, xem thường ta thì ta sân hận. Đây là mức độ thấp nhất và rõ ràng nhất.
2. Nhưng ta còn sân hận với những người vô trách nhiệm xả rác ngoài đường, tiểu bậy ngoài đường…
3. Ta sân hận với những kẻ trộm cắp, giết người cướp của.
4. Ta sân hận với những người phá núi rừng, gây bao thảm cảnh lụt lội hàng năm.
5. Ta sân hận với những lãnh đạo thành phố để dân chúng thành phố khốn khổ trong hồ nước mỗi khi mưa.
6. Ta sân hận đối với những kẻ tham ô nhũng lạm trong guồng máy công quyền.
7. Ta sân hận với nhưng người làm cho guồng máy giáo dục thành tồi tệ.
8. Ta sân hận với những kẻ bóc lột hà hiếp dân.
9. Ta sân hận với những kẻ làm giàu trên xương máu dân nghèo.
10. Ta sân hận với những nhóm tôn giáo gây chia rẽ trong đất nước.
11. Ta sân hận với “kẻ thù của quốc gia”.
12. Ta sân hận với những chủ nghĩa ngu dốt.
13. Ta sân hận với những người theo các chủ nghĩa ngu dốt.
14. Ta sân hận với nền văn minh chạy theo tiền bạc, vật chất, và chối bỏ tinh thần.
15. Ta sân hận với tất cả những thằng ngu không đồng ý với ta.
16. Ta sân hận với cả xã hội vô tình quanh ta.
17. Ta sân hận với cả thế giới vô tình, vô ý, vô lý.
18. Ta sân hận với ngọn lửa sân hận đang đốt cháy tim ta.
…
Nói chung là chúng ta có rất nhiều mức độ sân hận trong tâm ta. Thường thì ta chỉ thấy được một mức độ đầu tiên, là mức độ ai chửi thì nổi nóng. Nhưng các bạn cần biết rằng, những mức độ sân hận càng sâu thì lại càng nguy hiểm và càng khó nhận ra. Ví dụ: Mức độ 17 “Ta sân hận với cả thế giới vô tình, vô ý, vô lý” là mức độ của những tội phạm giết người hàng loạt, hay các đại đồ tể của thế giới như Hitler, Staline, Polpot muốn “cải tạo thế giới” theo kiểu của chúng hắn.
Các bạn, dù lý do là gì—cá tính, tôn giáo, triết lý hay chính trị–sân hận là sân hận, và là thuốc độc cho cơ thể và tâm trí của bạn. Và đây là một loại thuốc độc bạn tự lựa chọn và uống vào, chẳng ai đầu độc bạn cả. Thế giới, cho đến vài triệu năm nữa, cho đến vài tá thánh nhân nữa cỡ Chúa Phật ra đời, thì vẫn luôn luôn có những kẻ vô trách nhiệm, phá phách, tội lỗi, hủy diệt.
Sự sống tạo ra rác. Có sống thì có rác. Có cây thì có lá rụng. Chỉ việc ăn uống hàng ngày mà thôi là ta đã tạo ra bao rác rến, nói chi bao nhiêu việc khác. Chẳng lý do gì mà bạn phải stress, phải sân hận vì có rác chung quanh. Có sống thì có rác. Ta chỉ cần làm việc nhặt rác thường xuyên, hàng ngày, cả đời, là xong.
Cho nên các bạn, hãy ngồi yên suy nghĩ một lát, để nhận ra được tất cả các tầng sâu của sân hận của bạn, để bạn có thể tự giải thoát mình ra khỏi ngục tù sân hận. Hãy xóa bỏ mọi sân hận. Thấy điều gì không vừa ý thì tìm sách sửa sai. Thấy rác thì nhặt rác và khuyến khích người khác nhặt rác, chẳng lý do gì phải sân hận với rác. Thế giới có nhiều người ngu dốt, phá hoại, và hủy diệt, thì hãy làm việc gì bạn phải làm để giảm bớt số người đó, bằng giáo dục, bằng làm gương tốt, bằng chống bất công, chống áp bức, giảng dạy tình yêu, trách nhiệm và hòa bình… Hãy làm việc gì bạn phải làm để giúp thế giới tốt đẹp hơn. Nhưng chẳng lý do gì phải sân hận để tự gây bệnh cho thân thể và tâm trí của mình.
Sân hận là thuốc độc cho chính mình. Đừng quên tam độc tham sân si.
Chúc các bạn một ngày khỏe mạnh.
Mến,
Hoành
© copyright 2011
Trần Đình Hoành
Permitted for non-commercial use
www.dotchuoinon.com