Chào các bạn,

Có kiến thức (knowledge) không có nghĩa là bạn có khôn ngoan (wisdom). Rất nhiều người giỏi toán, hay kinh tế, hay vật lý, kiến thức kỹ thuật cùng mình, nhưng khả năng lại rất giới hạn trong đời sống với mọi người, không làm việc với ai tốt, không quản lý được ai tốt, không thông minh trong việc giải quyết các vấn đề liên hệ đến đời sống của mình và cùa người khác.

Wisdom, khôn ngoan hay thông thái hay trí tuệ, là khả năng của một người biết cách làm cho người khác tin vào mình, cùng đồng lòng với mình, cùng là bạn đồng hành của mình… là khả năng có thể thấy vấn đề giữa mọi người trước khi vấn đề đến, có thể đoán trước được một nhóm người sẽ đi đến đâu, sẽ gặp trở ngại gì, và làm sao để vượt qua… có khả năng hiểu được chiều sâu của quả tim mình và quả tim người khác…

Chúng ta thấy rất thường xuyên nhiều người có kiến thức nhiều, nhưng rất ngớ ngẩn về chiều sâu của đời sống.

Trong khoa tâm l‎ý học ngày nay chúng ta có thể xem kiến thức là IQs (intelligent quotients, chỉ số thông minh) và trí tuệ là IQs cộng EQs (emotional quotients, chỉ số tình cảm). Người có IQs cao thì giỏi kỹ thuật , toán,v.v… nhưng nếu thiếu EQs thì chẳng hiểu gì về con người cả, cho nên rất ngớ ngẩn, chẳng thể làm gì khác hơn là chuyên viên trong lãnh vực kỹ thuật của mình. Người có EQs cao rất hiểu con người và liên hệ con người, có thể dùng IQs của mình một cách khôn khéo trong các công việc liên hệ đến con người (tức là 99% các công việc của thế giới).

Trong Phật gia, trí tuệ đến từ “vô ngã”, không còn cái tôi. Rất đúng, vì người không còn tôi thì yêu mọi người nhiều–tình yêu mình dồn hết cho mọi người vì chẳng còn cái tôi để tự yêu. Mà yêu mọi người nhiều đương nhiên là EQs (hay cái gì đó tương tự như EQs) rất cao.

Trong Thánh kinh, “Lòng kính sợ Chúa là đầu mối của khôn ngoan.” (Proverbs 9:10). Kính sợ Chúa thì không còn cái tôi nữa—trước mặt Chúa tôi chẳng nghĩa l‎ý gì cả. Khi cái tôi không còn như thế, thì ta yêu mọi người, và như thế EQs (hay cái gì đó tương tự như EQs) rất cao.

Các bạn, đi tìm kiến thức thì tốt, nhưng không đủ. Khôn ngoan mới là điều chính. Kiến thức thì chỉ như cái dao, cái đục trong tay mình. Sử dụng dao và đục như một nhà điêu khắc có thể tạo ra các bức tượng nghệ thuật đòi hỏi khôn ngoan. Một nhà điêu khắc giỏi không có dao, vẫn có thể dùng búa, không có búa vẫn có thể dùng dùi, không có dùi vẫn có thể dùng tay không. Có nghĩa là nếu bạn có khôn ngoan, bạn có thể sẽ tự tạo ra kiến thức nếu cần.

Và khôn ngoan trong đời sống đến từ hiểu người. Hiểu người đến từ yêu người. Yêu người đến từ “không tôi”.

Chúc các bạn một ngày khôn ngoan.

Mến,

Hoành

© copyright 2011
Trần Đình Hoành
Permitted for non-commercial use
www.dotchuoinon.com