If the first true fact is that life in general is not easy, we should certainly not expect that seeing the nature of our mind will be simple. The actual nature of mind, on any level, is not very obvious. Even to identify and recognize correctly what is mind is extremely difficult. Just to start to try to see it, we need strong motivation. We need to be clear about why we would like to see the nature of our mind.

Nếu thực tế đầu tiên là cuộc sống, nói chung, chẳng dễ dàng, dĩ nhiên ta đừng kỳ vọng là chuyện thấy được bản chất của tâm chúng ta là đơn giản. Bản chất thực sự của tâm, ở bất kỳ mức độ nào, đều không dễ thấy. Kể cả xác đinh và nhận ra đúng đắn tâm là gì đã cực kỳ khó. Chỉ để bắt đầu cố gắng để thấy tâm, ta cũng cần động lực mạnh. Ta cần hiểu rõ tại sao ta muốn thấy bản chất của tâm ta.

.

The foundation for any level of spiritual motivation is to take ourselves and the quality of our life seriously. Most people get up in the morning and either have to go to work or school, or stay home and take care of the house and children. At the end of the day, they are tired and try to relax by maybe having a beer and watching television. Eventually they go to sleep, and the next day get up and repeat the sequence. They spend their whole lives trying to make money, raise a family and catch whatever fun and pleasure they can.

Nền tảng cho mọi mức độ của động lực tâm linh là nhìn nhận bản thân và chất lượng cuộc sống của chúng ta nghiêm túc. Hầu hết mọi người thức dậy và đi làm hay đi học, hay ở nhà và chăm lo nhà cửa và con cái. Cuối ngày, họ mệt và cố thư giãn bằng, có lẽ là, uống tý bia và xem tivi. Cuối cùng họ đi ngủ, và ngày tiếp theo thức dậy và lặp lại chuỗi hoạt động. Họ dành toàn bộ cuộc sống để cố kiếm tiền, nuôi gia đình, và tóm lấy mọi thú vui nếu có thể.

.

Although most people cannot alter the structure of their lives, they feel they also cannot change the quality of their experience of this structure. Life has its ups, but also lots of downs, and it is all very stressful. They feel they are a tiny part of some solid, giant mechanism they can do nothing about. They therefore go through life in a mechanical, passive manner, like a passenger on a life-long speeding roller coaster going up and down and round and round, assuming that not only the track, but also the tension and stress experienced while circling on it are an inevitable part of the never-ending ride.

Mặc dù đa số mọi người không thể thay đổi được cấu trúc cuộc đời họ, họ cảm thấy cũng không thể thay đổi được chất lượng kiểu sống theo cấu trúc này. Cuộc sống có lúc lên cao, nhưng cũng thật nhiều lúc xuống đáy, và căng thắng lắm. Họ cảm thấy họ là một phần nhỏ bé của một cơ cấu khổng lồ chắc nịch nào đó mà họ chẳng thể làm gì khác được. Do đó, họ đi trong đời theo kiểu máy móc và thụ động, như một hành khách trên một chiếc xe nhào lộn chạy lên chạy xuống, vòng này qua vòng kia, và nghĩ rằng không những là đường rầy của xe, mà cả sự căng thẳng và stress khi xe lượn trên đường rầy, là một phần tất yếu của chuyến xe bất tận.

.

Since such experience of one’s life, despite its pleasures, can be very depressing, it is vitally essential to do something about it. Just drinking ourselves into oblivion each night, or seeking constant entertainment and distraction by having music or television on all the time or incessantly playing computer games so that we never have to think about our life, is not going to eliminate the problem. We must take ourselves seriously. This means to have respect for ourselves as human beings. We are not just pieces of machinery or helpless passengers on the fixed ride of life that is sometimes smooth, but all too often bumpy. We need, therefore, to look more closely at what we are experiencing each day. And if we see that we are stressed by the tension of our city, household or office, we should not just accept this as something inevitable.

Bởi vì kiểu sống đó, dù có vui thú, có thể rất chán chường, cho nên điều cốt yếu là phải có giải pháp nào đó. Uống say tới ngất ngư mỗi tối, hay tìm kiếm thú vui và cách quên lãng thường xuyên bằng âm nhạc hay tivi liên tục, hay chơi trò chơi máy tính không ngừng, để không phải nghĩ về cuộc đời của ta, sẽ không giải quyết được vấn đề. Ta phải xem chính ta là quan trọng. Có nghĩa là kính trọng chính chúng ta như những con người. Chúng ta không chỉ là những mảnh nhỏ của một cỗ máy hay người hành khách vô vọng trên chuyến đi đặt sẵn của cuộc đời, đôi khi trơn xuôi, nhưng thường thì nhồi dập. Do đó, chúng ta cần quan sát thật kỹ những nhiều ta trải nghiệm hàng ngày. Và nếu ta thấy ta bị stress bởi sự căng thẳng của đô thị, gia đình hay văn phòng, ta không nên mặc nhiên chấp nhận stress này như một điều bất khả kháng.

.

Our living, work and home environments, including the attitudes and behavior of others in them, merely provide the circumstances in which we live out our lives. The quality of our life, however–what we ourselves, not anybody else, are experiencing right now–is the direct result of our own attitudes and the behavior they generate, not anybody else’s.

Cuộc sống của ta—sở làm và môi trường gia đinh, kể cả thái độ và hành vi của mọi người trong đó–chỉ cung cấp những hoàn cảnh để ta sống. Tuy nhiên, chất lượng của cuộc sống của ta-–cái mà chính ta, không phải ai khác đang trải nghiệm ngay bây giờ–là kết quả trực tiếp của thái độ của ta và tác phong mà thái độ đó sinh ra, không phải của bất kỳ ai khác.

(from The Gelug/Kagyu Tradition of Mahamudra by H.H. the Dalai Lama and Alexander Berzin, published by Snow Lion Publications)

Nguyễn Minh Hiển dịch từ sách của Đạt Lai Lạt Ma.