Vũ điệu Odissi

odissi

Lịch sử nghệ thuật Ấn Độ bao trùm khoảng 5.000 năm. Và như một hệ quả tất yếu, nó hết sức phức tạp và phong phú. Nghệ thuật Ấn Độ giàu có như chính các tôn giáo mà nó thể hiện, trong đó múa cổ điển được xem là tinh hoa, là đỉnh cao của nghệ thuật biểu diễn Ấn Độ. 

Odissi là một trong bảy điệu múa cổ điển của Ấn Độ (Bharatnatyam, Kathak, Kathakali, Manipuri, Kuchipudi, Mohinyiattam và Odissi). Vũ điệu này có nguồn gốc từ Bang Orissa – phía Đông Ấn độ.

Vũ điệu Odissi được xem là một trong những vũ điệu cổ xưa nhất còn tồn tại (dựa vào các bằng chứng về khảo cổ học). Điệu múa Odissi được đề cập rất nhiều trong những câu chữ khắc trên bia đá, hoặc được chạm trổ trên những công trình điêu khắc ở các đền đài Hindu Brahmeswara, và đền Mặt trời ở Konark.

odissi-002Theo luận thuyết Natya Sashtra, điệu múa Odissi đã có từ thế kỷ thứ 2 trước Công Nguyên. Odissi hiện nay là kết quả của một quá trình dài, tổng hợp và biên tập lại từ những điệu múa truyền thống của bang Orissa như Mahari, Gotipua và Bhandanritya. (Mahari là vũ nữ đền đài, bản sao của vũ nữ Devadasi ở phía Nam. Gotipua là nam giới trong trang phục nữ và múa giống vũ nữ Mahari. Theo qui định, sau 18 tuổi, những vũ nữ, vũ nam này không được phép vào đền thờ).

Sau thế kỷ thứ 17, vũ điệu Odissi bị sút giảm uy tín đáng kể. Có một dạo, các vũ nữ này bị mọi người khinh rẻ và coi thường. Vì thế, vào thời điểm này, không ai dám theo học múa Odissi. Tuy nhiên, đến năm 1950, vũ điệu Odissi được hồi sinh nhờ vào công của ông Kalicharan Pattanayaka.

Odissi rất giống điệu múa Bharatnatyam nổi tiếng ở Tamil Nadu (miền Nam Ấn Độ), với những động tác múa độc đáo được thể hiện chủ yếu ở hông, chân và nét mặt. Điệu múa biểu cảm với những đường cong của cơ thể, những chuyển động của mắt, các bước nhảy và xoay tròn kèm theo nhiều kiểu di chuyển bàn tay. Điều này tạo cho Odissi một nét khác biệt, độc đáo với những ngôn từ rất riêng.

Vũ điệu Odissi thể hiện một cách đầy đủ truyền thuyết về Thần Krishna – sự hóa thân lần thứ 8 của thần Vishnu (thần bảo hộ trong Ấn độ giáo và Bà La Môn giáo, đã giáng trần nhiều lần để cứu độ). Điệu múa Odissi nhẹ nhàng, trữ tình miêu tả khung cảnh của Orissa và triết lý liên quan đến vị thần được yêu chuộng nhất – thần Jagannath (hình thái khác của thần Krishna).

Leave a comment