Cậu nhóc học lớp 3 đầu tiên tôi dạy ở trường Saint Mary tại Morris,Minn.Tất cả 34 học trò đều thân với tôi,duy chỉ có Mark Eklund là khác biệt.Vẻ ngoài tươm tất,nhưng với suy nghĩ” hạnh-phúc-để-được-sống” làm cho tính nghịch ngợm thi thoảng của cậu bé rất ngộ nghỉnh.
Mark nói liên hồi.Tôi phải nhắc nhở suốt rằng nói chuyện riêng là không được chấp nhận.Tuy nhiên điều làm tôi ấn tượng nhiều nhất chính là cách đáp lại thành thật của nó mỗi khi tôi chỉnh cách xử sự xấu đó.”Cảm ơn cô đã nhắc nhở em”Ban đầu tôi không hiểu rõ lắm,nhưng chẳng bao lâu tôi trở nên quen với việc nghe điều đó nhiều lần một ngày.
Một buổi sáng sự kiên nhẫn của đi đến giới hạn khi Mark nói một việc quá thường xuyên,và sau đó tôi phạm phải sai làm của giáo viên mới vào nghề.Tôi nhìn nó và nói,”Nếu em còn nói nữa,cô sẽ dán miệng em lại.”
Chưa đầy mười phút sau Chuck thốt lên,”Mark lại đang nói chuyện nữa ạ.”Tôi không yêu cầu bất kì học trò nào giúp tôi trông chừng Mark.Nhưng kể từ khi tôi đưa ra hình phạt trước lớp,tôi buộc phải thực hiện.
Tôi nhớ cảnh đó như thể nó đã diễn ra vào buổi sáng đó.Tôi đi đến bàn,cố tình mở ngăn kéo và lấy ra 1 cuộn băng dính.Rồi tôi tiến đến bàn Mark mà không nói một lời,xé hai mảnh băng dính và làm thành chữ X trên miệng cậu bé.Sau đó tôi quay lại trước lớp.Khi tôi ghé mắt xem Mark đang làm gì,nó đang nháy mắt với tôi,Chính là nó!Tôi bắt đầu cười.Cả lớp hoan hô khi tôi đến lại Bàn của Mark,lột lớp băng keo và nhún vai.Câu nói đầu tiên của nó là,”Cảm ơn cô đã sửa sai cho em.”
Vào cuối năm học tôi được đề nghị dạy toán trung học. Các năm học trôi qua,và tôi biết Mark lại ở trong lớp tôi.Cậu bé đẹp trai hơn bao giờ và rất lịch sự.Bởi vì cậu phải chú ý vào lời hướng dẫn của tôi trong môn”toán mới”,khi học lớp 9 cậu không nói nhiều như hồi lớp 3.
Một buổi sáng thứ sáu,tôi có cảm giác mọi việc không ổn lắm.Chúng tôi phải làm việc cật lực về một khái niêm mới cả tuần,và tôi thấy đám học trò đang kiệt sức, chán nản-và cáu kỉnh với người khác.Tôi cần phải chấm dứt việc cáu kỉnh này trước khi nó đi quá xa. Vì vậy tôi hỏi chúng liệt kê tên những học sinh khác trong lớp học lên hai mặt giấy,để khoảng trống giữa mỗi tên. Sau đó tôi bảo chúng viết ra giấy những điều đẹp nhất chúng có thể nói về mỗi bạn cũng lớp chúng có thể nghĩ đến.
Cả lớp cần đến cả một tiết để hoàn thành bài tập,và khi đám học trò rời khỏi phòng,mỗi đứa nộp giấy cho tôi,Charlie mỉm cười.Mark nói,”Cảm ơn cô đã dạy em.Chúc ngày cuối tuần tốt đẹp.”
Tối thứ bảy đó,tôi viết tên của mỗi học sinh lên một tờ giấy đơn riêng biệt,và liệt kê những điều bọn trẻ nói về một bạn trong lớp.Vào thứ hai tôi đưa mỗi học sinh một danh sách viết về chúng.Chẳng mấy chốc,toàn bộ lớp mỉm cười. “Thật ư?Tớ chưa từng biết điều đó lại có ý nghĩa với người khác !Tớ không biết những người khác thích tớ nhiều như thế,” tôi nghe tiếng thầm thì.
Không một ai đề cập đến những tờ giấy đó nữa.Tôi không bao giờ để ý liệu bọn trẻ có thảo luận về nhau sau giờ học hay kể với bố mẹ hay không,điều dó chẳng có vấn đề gì.Bài tập đã hoàn thành tốt mục tiêu.Đám học trò lại hãnh diện về chính mình và các bạn khác.
Nhóm học sinh ấy cứ tiếp tục.Vài năm sau, khi tôi đi nghỉ về , cha mẹ đón tôi ở sân bay.Trên đường về nhà, Mẹ hỏi tôi những câu thường lệ đại khái là về chuyến đi,thời tiết và những kinh nghiệm ở trường.Cuộc trò chuyện có những khoảng lặng. Mẹ liếc sang nhìn cha và nói: “Anh?” Cha tôi hắng giọng như thường lệ trước khi nói điều gì quan trọng. ”Nhà Ekunds gọi đến tối qua.” ”Thật hả cha?” Tôi nói. ”Con đã không nhận được tin gì về họ mấy năm nay. Không biết biết Mark thế nào rồi.”
Cha trả lời điềm tĩnh:” Mark đã chết ở Việt Nam,” cha nói.”Lễ tang tiến hành vào ngày mai, và cha mẹ cậu ta rất muốn con đến.”
Trước kia, tôi chưa từng thấy một sĩ quan trong quan tài bao giờ.Trông Mark thật đẹp và vô cùng chín chắn.
Tất cả những gì tôi có thể nghĩ vào khoảnh khắc đó là, Mark, tôi sẽ tặng cậu tất cả băng dính trên thế giới miễn là cậu ta có thể nói chuyện với tôi.
Nhà thờ chật ních những người bạn của Mark.Mục sư đọc những bài kinh cầu nguyện thường lệ, và lính kèn gõ những tiếng nhẹ. Từng người một đi vòng quanh chiếc quan tài lần cuối và rắc những giọt nước thánh.
Tôi là người cuối cùng cầu nguyện. Khi tôi đứng đó, một trong những người lính thay mặt người hộ tang, đến gần tôi.”Cô có phải là giáo viên dạy toán của Mark không?” Anh ta hỏi. Tôi chỉ gật đầu tiếp tục nhìn chăm chăm vào chiếc quan tài.”Mark đã nói về cô rất nhiều.” Anh ta tiếp lời.
Sau lễ tang, hầu hết những cậu bạn cùng lớp Mark trước kia đi thẳng về nông trại nhà Chucks dùng bữa trưa.Cha mẹ Mark đã ở đó,rõ ràng đang chờ tôi.”Chúng tôi muốn đưa cho cô vài thứ”,cha Mark nói, và lấy trong túi ra một cái ví.”Họ tìm thấy vật này trên người Mark khi nó chết.Chúng tôi nghĩ cô có lẽ sẽ nhận ra nó.”
Cha Mark mở ví , cẩn thận lấy ra hai mảnh giấy viết đã sờn và bị gấp đi gấp lại nhiều lần. Không cần nhìn tôi cũng biết đó chính là những mảnh giấy mà tôi đã liệt kê tất cả những điều tốt mà bạn Mark nói về cậu ấy. “Cảm ơn cháu rất nhiều,” Mẹ Mark bảo. “Như cháu thấy đó, Mark trân trọng mảnh giấy đó.”
Bạn học của Mark vây quanh chúng tôi. Charlie cười bẽn lẽn và nói “Em vẫn giữ danh sách của mình. Nó ở ngăn trên cái bàn làm việc của em ở nhà.” Vợ Chuck nói: “Chuck đã nhờ tôi đặt nó vào album cưới.” “Em cũng có,” Marilyn nói. “Nó ở trong nhật kí của em”. Rồi Vicky, một học trò khác, lấy cái danh sách mòn và nhàu nát từ quyển sổ tay ra và nói: ’Khi nào em cũng mang nó theo.” Vicky nói không chớp mắt: “Em nghĩ tất cả chúng em đều giữ danh sách của mình.”
Đó là lúc tôi ngồi bệt xuống và khóc. Khóc vì Mark và vì bạn Mark- những người sẽ không bao giờ gặp lại cậu ấy nữa.
Hồng Hải – Nhất Thương- Vĩnh Thanh dịch
.
All The Good Things
He was in the first third grade class I taught at Saint Mary’s School in Morris, Minn. All 34 of my students were dear to me, but Mark Eklund was one in a million. Very neat in appearance, but had that happy-to-be-alive attitude that made even his occasional mischievousness delightful.
Mark talked incessantly. I had to remind him again and again that talking without permission was not acceptable. What impressed me so much, though, was his sincere response every time I had to correct him for misbehaving. “Thank you for correcting me, Sister!” I didn’t know what to make of it at first, but before long I became accustomed to hearing it many times a day.
One morning my patience was growing thin when Mark talked once too often, and then I made a novice-teacher’s mistake. I looked at him and said, “If you say one more word, I am going to tape your mouth shut!”
It wasn’t ten seconds later when Chuck blurted out, “Mark is talking again.” I hadn’t asked any of the students to help me watch Mark, but since I had stated the punishment in front of the class, I had to act on it.
I remember the scene as if it had occurred this morning. I walked to my desk, very deliberately opened my drawer and took out a roll of masking tape. Without saying a word, I proceeded to Mark’s desk, tore off two pieces of tape and made a big X with them over his mouth. I then returned to the front of the room. As I glanced at Mark to see how he was doing he winked at me. That did it! I started laughing. The class cheered as I walked back to Mark’s desk, removed the tape and shrugged my shoulders. His first words were, “Thank you for correcting me, Sister.”
At the end of the year I was asked to teach junior-high math. The years flew by, and before I knew it Mark was in my classroom again. He was more handsome than ever and just as polite. Since he had to listen carefully to my instructions in the “new math,” he did not talk as much in ninth grade as he had in the third.
One Friday, things just didn’t feel right. We had worked hard on a new concept all week, and I sensed that the students were frowning, frustrated with themselves – and edgy with one another. I had to stop this crankiness before it got out of hand. So I asked them to list the names of the other students in the room on two sheets of paper, leaving a space between each name. Then I told them to think of the nicest thing they could say about each of their classmates and write it down.
It took the remainder of the class period to finish the assignment, and as the students left the room, each one handed me the papers. Charlie smiled. Mark said, “Thank you for teaching me, Sister. Have a good weekend.”
That Saturday, I wrote down the name of each student on a separate sheet of paper, and I listed what everyone else had said about that individual. On Monday I gave each student his or her list. Before long, the entire class was smiling. “Really?” I heard whispered. “I never knew that meant anything to anyone!” “I didn’t know others liked me so much!”
No one ever mentioned those papers in class again. I never knew if they discussed them after class or with their parents, but it didn’t matter. The exercise had accomplished its purpose. The students were happy with themselves and one another again.
That group of students moved on. Several years later, after I returned from vacation, my parents met me at the airport. As we were driving home, Mother asked me the usual questions about the trip, the weather, and my experiences in general. There was a light lull in the conversation. Mother gave Dad a side-ways glance and simply says, “Dad?” My father cleared his throat as he usually did before something important. “The Eklunds called last night,” he began. “Really?” I said. “I haven’t heard from them in years. I wonder how Mark is.”
Dad responded quietly. “Mark was killed in Vietnam,” he said. “The funeral is tomorrow, and his parents would like it if you could attend.”
I had never seen a serviceman in a military coffin before. Mark looked so handsome, so mature. All I could think at that moment was, Mark, I would give all the masking tape in the world if only you would talk to me.
The church was packed with Mark’s friends. The pastor said the usual prayers, and the bugler played taps.
One by one those who loved Mark took a last walk by the coffin and sprinkled it with holy water.
I was the last one to bless the coffin. As I stood there, one of the soldiers who had acted as pallbearer came up to me. “Were you Mark’s math teacher?” he asked. I nodded as I continued to stare at the coffin. “Mark talked about you a lot,” he said.
After the funeral, most of Mark’s former classmates headed to Chucks farmhouse for lunch. Mark’s mother and father were there, obviously waiting for me. “We want to show you something,” his father said, taking a wallet out of his pocket. “They found this on Mark when he was killed. We thought you might recognize it.”
Opening the billfold, he carefully removed two worn pieces of notebook paper that had obviously been taped, folded and refolded many times. I knew without looking that the papers were the ones on which I had listed all the good things each of Mark’s classmates had said about him. “Thank you so much for doing that.” Mark’s mother said. “As you can see, Mark treasured it.”
Mark’s classmates started to gather around us. Charlie smiled rather sheepishly and said, “I still have my list. It’s in the top drawer of my desk at home.” Chuck’s wife said, “Chuck asked me to put this in our wedding album.” “I have mine too,” Marilyn said. “It’s in my diary.” Then Vicki, another classmate, reached into her pocketbook, took out her wallet and showed her worn and frazzled list to the group. “I carry this with me at all times,” Vicki said without batting an eyelash. “I think we all saved our lists.”
That’s when I finally sat down and cried. I cried for Mark and for all his friends who would never see him again.
Unknown Author
I surrender to You my doings this day.
Đọt Chuối Non 