Chào các bạn,

Đi bộ qua một căn nhà nhỏ có hai em bé đang chơi trước sân, các em thấy và “Chào Yăh!”. Mình chào lại các em và ghé vào. Vào nhà không có ai, mình hỏi các em: “Bố mẹ đâu?”. Em gái chỉ vào cái phòng tắm sơ xài xây hở bằng gạch phía trước nhà khách. Nhìn theo hướng tay em chỉ thấy bố em thò đầu ra, biết mình đến nên chỉ vài phút sau người bố đi ra mời mình vào nhà.

Lúc này mới biết đây là gia đình em Knai, con trai đầu của mẹ Knai. Em Knai đã có con nên người trong Buôn Làng không còn gọi là Knai nhưng gọi là bố Na, hiện bố Na có hai người con: Bé gái tên Na đang học mẫu giáo và bé trai tên Ni ba tuổi chưa đi học.

Hỏi thăm công việc làm ăn, bố Na cho biết hiện bố Na lái xe múc cho lò gạch chú Lâm. Bố Na làm ở lò gạch chú Lâm từ năm 2008 đến nay. Trong tuần, bố Na được nghỉ ngày Chúa Nhật nên hôm nay mình đến mới gặp bố Na ở nhà, những ngày khác trong tuần sáng sớm đi, trưa về nhà dùng cơm và chiều đi tiếp. Lương của bố Na hiện tại mỗi tháng Ba triệu năm trăm ngàn đồng, và được chủ trả lương sòng phẳng, không bị chủ bớt lại gối đầu. Mình chúc mừng bố Na có việc làm ổn định như vậy rất tốt và đáng mừng, vì trong Buôn Làng hiện nay người có việc làm ổn định như bố Na rất hiếm.

Trong khi nói chuyện, hai em nhỏ đứng quanh quẩn bên bố Na, mình hỏi em gái đã đi học chưa? “Em Na đang đi học Mẫu giáo ở nhà Văn hóa cộng đồng thôn Năm”. Khi hỏi đến học phí cũng như tiền mỗi tháng nhà nước hỗ trợ cho các em đi học, bố Na nói: “Tiền học của em Na một năm: Ba trăm sáu mươi ngàn đồng và tiền nhà nước hỗ trợ: Chín trăm ngàn đồng một năm chia làm hai quí. Còn em trai là Ni chưa đi học, mỗi sáng bố Na đi làm cho em Ni đi theo, mỗi tuần khoảng năm ngày. Đến nơi, em Ni ngồi trên cabin với bố Na, ngày nào cũng như vậy nhưng em Ni không chán!”

Nói chuyện cũng khá lâu nhưng không thấy mẹ Na, mình hỏi và bố Na cho biết mẹ Na đi lượm phân bò bên đồng bò, chung quanh đồng bò là công nhân làm lò gạch, nên không ai có giờ đi lượm phân bò thành ra có khá nhiều phân bò. Ở đó là đám đất trống rất rộng nên anh em Buôn Làng đem bò đến đó thả cho ăn. Bố Na còn kể ngày hôm qua mẹ Na bán được bảy bao phân bò với số tiền: Ba trăm năm mươi ngàn đồng. Bảy bao đó mẹ Na đi lượm trong hai ngày.

“Mẹ Na đi lượm phân bò xa như vậy làm sao đem về?”

“Mẹ Na lượm một ngày dồn lại trong bao để lại một chỗ nào đó mình ra chở về. Trước kia tám hoặc chín giờ tối mình mới dám đi chở vì sợ người ta thấy mắc cỡ! Nhưng bây giờ mình đi chở sớm không mắc cỡ nữa, vì nghĩ lại đó cũng là công việc từ sức lao động, cũng như bao nhiêu công việc chân chính khác, có gì phải mắc cỡ, Yăh hể!”

Matta Xuân Lành